آیا حباب بیت کوین به پایان رسیده است؛ بررسی تاریخچه قیمتی و عوامل موثر

شانزده ماه بعد از قله ۱۹۱۰۰ دلاری، قیمت بیت کوین حالا در بازه ۵۰۰۰ دلار نوسان می کند. علی‌رغم فاصله زیادی از این قله تاریخی، قیمت امروز خبر خوبی برای بازار است زیرا افزایش قیمت اخیر می تواند انتهای این فروپاشی باشد که در نتیجه انفجار حباب ارز های دیجیتال در ۲۰۱۸ اتفاق افتاد. از دسامبر ۲۰۱۷، قیمت همه دارایی دیجیتال افت کرده است و بیت کوین به طور متوسط ۸۰ درصد افت را تجربه کرده است و این دومین فروپاشی ثبت شده برای آن می باشد. چنین افتی حتی برای این دارایی که افت و خیز های برجسته ای را در تاریخ خود ثبت کرده، شدید بود.

در سال ۲۰۱۱، قیمت بیت کوین ۹۳ درصد کاهش پیدا کرد و از قله ۳۹ دلاری به ۲ دلار رسید و این در حالی بود که در سال ۲۰۱۳، تنها در چند هفته قیمت به ۱۱۵۱ دلار رسید و بعدا در یک دوره ۱۲ ماهه تا ۱۷۷ دلار افت کرد.

هنوز مشخص نیست که این بار کف قیمت زده شده باشد. از لحاظ تاریخی؛ زمانیکه یک افت سریع و ناگهانی اتفاق بیفتد، به دنبال آن رکود قیمتی روی می دهد که ممکن است چند سالی ادامه داشته باشد که این دوره رکود در اصطلاح ارز های دیجیتال “زمستان کریپتو” نامیده می شود.

در میان آلتکوین ها اتریوم از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این ارز دیجیتال از لحاظ حجم بازار بعد از بیت کوین در مقام دوم قرار دارد و به عنوان پلتفرمی فنی برای ترویج و انجام ICO ها مورد استفاده قرار گرقفته است. ICO ها راهی برای استفاده از پیشنهاد های خرید عمومی و واقعی به وسیله جمع آوری منابع مالی هستند که به دلیل وجود پروژه های مبهم و مشکوک مورد مخالفت قانون گذاران واقع شده اند. بسیاری از این پروژه ها پول جمع شده را هدر دادند و یا کلاه برداری هایی واقعی بوده اند.

بر اساس حقایق تاریخی، الگوی قیمت در خلال حباب بیت کوین دقیقا از رفتار نامتقارن خویشاوندان تاریخی خود پیروی می کند که با حباب گل های لاله در سال ۱۶۳۷ شروع می شود و بعد به شرکت South Sea می رسد و در نهایت به حباب اخیر دات کام ها در فاصله سال های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ می رسد.

بعد از مدتی افزایش معتدل، یک مرحله جنون آمیز رشد برای مدت تقریبا نه ماه پدیدار گشت که در دسامبر ۲۰۱۷ به جنون نهایی رسید. در این ماه بیت کوین از کف بالایی شروع به رشد کرد و بیش از ۲ برابر رشد را تجربه کرد. این قله در ژانویه ۲۰۱۸ هم دوباره لمس شد و جای تعجب نبود که این مرحله با حداکثر دستاورد در بازار جهانی سهام همراه بود و با اوج نقدینگی توسط بانک های مرکزی اصلی به داخل اقتصاد جهانی آزاد شد. از آن به بعد قیمت بیت کوین تقریبا یک نزول پیوسته را تجربه کرده است که فروپاشی های خیلی شدیدی داشته و بهبود ها قانع کننده نبوده اند.

کف این نزول باور نکردنی چیست؟

در این رابطه باید بگوییم که بیت کوین و دیگر ارز های دیجیتال ارزش ذاتی ندارند. قیمت ها با نسبت عرضه و تقاضا در بازار صرافی ها تعیین می شوند و این قیمت ها اغلب بسیار غیر قابل نقد شدن هستند و صد ها یورو با هم تفاوت دارند در حالی که امکان آربیتراژ هم بین این بازار ها به دلیل محدودیت های ساختاری بیت کوین و پلتفرم های تصفیه بسیار کم است. بنابراین تعیین قیمت عادلانه بسیار مشکل است.

اغلب برای تریدر های فعال در این بازار، تحلیل تکنیکال تنها ابزار برای تعبیر حرکت های قیمت است. این به طور متناقضی به این معنی است که پویایی قیمت با اقدامات گروهی تریدر ها تعیین می شود و گاهی اوقات از الگو های قابل پیش بینی تحلیل تکنیکال پیروی می کند.

با در نظر گرفتن این تصویر کلی، مشخص کردن عامل های اصلی بالا و پایین رفتن قیمت بیت کوین و آلتکوین ها خالی از لطف نمی باشد. در این میان استیبل کوین تتر نقش قابل توجه ای در مرحله رشد سریع قیمت بین مارس و دسامبر ۲۰۱۷ داشت.

فلسفه وجود استیبل کوین ها

استیبل کوین یک ارز دیجیتال است که قیمت آن وابسته به یک ارز فیات مانند دلار یا یورو می باشد که در بازار فارکس معامله می شود. وجود چنین ارز دیجیتالی با توجه به این حقیقت که هنوز مبادله بین ارز دیجیتال و فیات کند و پر زحمت می باشد، قابل توجیه است. این امر نیازمند انتقال وجوه از بانک های سنتی به صرافی های کریپتو از طریق سیستم های پرداخت بانکی بین مرزی است که تصفیه آنها ممکن است چندین روز نیاز داشته باشد.

در عوض مبادله بین ارز های دیجیتال آنی است و تریدر ها می توانند با استفاده از استیبل کوین ها خودشان را در برابر نوسان های شدید بیت کوین و آلت کوین محافظت کنند. البته یک تتر معادل یک دلار نمی باشد زیرا آزادانه قابل تبدیل نیست، اگرچه شرکت تتر همواره ادعا کرده که به ازای توکن های صادر شده و در گردش دارای موجودی دلار فیزیکی در حساب های بانکی خود می باشد. با این وجود، تتر برای تریدر ها همان نقش دلار را بازی می کند، بنابراین مسئله تبدیل پذیری کامل و یا جزئی تتر زیاد مهم نیست.

در آپریل ۲۰۱۹، حداقل ۸ استیبل کوین متفاوت در بازار موجود بوده اند که همان خدمات تتر را ارائه داده اند اما در ۲۰۱۷ تتر اساسا انحصاری داشت که قیمت صرافی های مختلف را شدیدا تحت تاثیر قرار می داد، همچنان که این امر با تحلیل آماری دانشگاه Austin واقع در تگزاس هم نمایان شده است. آنچه که اتفاق افتاده تا حدود زیادی وابسته به این حقیقت است که شرکت تتر توسط بزرگترین صرافی ارز دیجیتال آسیا یعنی Bitfinex کنترل می شود.

با بررسی داده ها می توانیم مشاهده کنیم که چگونه رفتار قیمت بیت کوین و دیگر آلت کوین ها در مرحله پامپ این حباب کاملا مرتبط با صدور تتر جدید در صرافی ها بوده است. همچنان که تحقیقات فوق الذکر نشان می دهند، از لحاظ آماری محتمل است که صرافی Bitfinex به طور مصنوعی جنون خرید ارز دیجیتال را از طریق صدور مقدار فزاینده ای تتر دامن زده باشد. در یک مرحله افزایش قیمت نهایی، صدور تتر بدون پوشش دلاری کافی یک استراتژی سودمند است. در حقیقت، سرمایه گذاران می توانند ارز های دیجیتال را با تتر تازه صادر شده بخرند و بعدا آنها را با قیمت بالاتری بفروشند و ذخیره دلار خود را پر کنند. نشانه افزایش قیمت قدرتمند در اوقات سریعا تسریع شده وابسته به رشد تبلیغات اغراق آمیز رسانه ها در مورد ارز های دیجیتال می باشد که سرمایه گذاران خرد با تجربه کم در زمینه دارایی های دیجیتال را جذب می کند و این سرمایه گذاران اغلب از ریسک های عظیم مرتبط با مرحله نهایی حباب بی خبر هستند.

عوامل موثر بر کاهش قیمت طولانی بیت کوین

شاید کاهش قیمت طولانی هنوز هم علی الرغم بهبود های اخیر تکمیل نشده باشد که این کاهش قیمت تحت تاثیر دو عامل مختلف در دو دوره زمانی متمایز ایجاد شد. بین ژانویه و آپریل ۲۰۱۸، این نزول ناشی از تقاضا بود و به دنبال آن موجی از سرمایه گذاران هراسان هجوم آوردند که به دلیل خرید در قیمت های بالا بسیار در معرض ریسک بودند. در اینجا بود که فروش ناشی از ترس روی داد و پشتیبانی تتر هم در صرافی ها انجام نگرفت. در واقع از فوریه، رشد تتر در گردش کند و تقریبا متوقف شده بود و این نشانگر آن بود که در یک بازار در حال نزول، استراتژی صادر کردن تتر بدون پشتوانه دیگر سودآور نیست.

در ژوئن ۲۰۱۸، قیمت ظاهرا کفی در اطراف ۶۰۰۰ دلار پیدا کرد که این سطح هنوز هم ده برابر قیمت بیت کوین در ابتدای سال ۲۰۱۷ بود. در این نقطه اکثر سرمایه گذاران ناپدید شدند و از نوسانات ارز های دیجیتال تا حدود زیادی کاسته شد زیرا ترید ها به تدریج کمتر می شدند. بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که در این مرحله، ۶۰۰۰ دلار کمترین سطح لازم برای جبران هزینه انرژی ماینر ها می باشد. تا آن زمان نیاز به جمعیت فزاینده ای از ماینر ها برای جبران هزینه های افزاینده تولید، نیرویی بود که افزایش قیمت دارایی های دیجیتال را حمایت می کرد.

هارد فورکی دیگر و بر هم زدن بازار

اما این توازن آسیب پذیر برقرار نماند. در نوامبر ۲۰۱۸، اعلامیه هارد فورک دیگری بین ارز های دیجیتالی که هدفشان ایجاد یک کلون جدید بیت کوین بود ولی نوآوری های اساسی برای این کار را نداشتند، زلزله قیمت ایجاد کرد و این توازن آسیب پذیر را شکست. در این چارچوب در حال بدتر شدن، عامل تعیین کننده نزول قیمت به نظر می رسید که ریشه در ارائه دارد و به جامعه استخراج ارز های دیجیتال مربوط است. در واقع، درصد قابل توجهی از ماینر ها ناگهان قدرت محاسباتی یا میزان هش خود را از بیت کوین به سمت ارز های کلون بردند و امید داشتند که سود بدون ریسکی را از این فورک بلاک چین کسب کنند که چنین چیزی چندین بار در مرحله صعودی حباب روی داده بود.

اما در انتهای ۲۰۱۸ اوضاع تغییر کرد. این تغییر غیر عادی در قدرت محاسباتی سبب خالی کردن پشت بیت کوین شد و قیمت ارز های دیجیتال به طرف پایین سرازیر شد. ارز های کلون نیز که ماینر ها بر آنها سرمایه گذاری سنگینی کرده بودند از این قاعده مستثنی نبودند. در نتیجه، بخشی از ماینر ها که قبل از این سقوط متحمل ضرر شده بودند از بازار بیرون رانده شدند و برای اولین بار سبب نزول قدرت محاسباتی کلی شبکه بیت کوین شدند و این قدرت تنها در عرض چند هفته پنجاه درصد افت کرد. در این دوره کوتاه، بیت کوین و آلت کوین ها دچار سقوط آزادی شدند که قبلا تجربه نکرده بودند و متحل ضرری حدودا ۷۰ درصدی شدند.

در ۲۰۱۹، به نظر می رسد که انتخاب داروینی ماینر ها متوقف شده باشد و این امر با بهبود میزان هش کلی شبکه تصدیق شد، اگرچه این بار نرخ معتدل تری بود. پروتکل بیت کوین یک مکانیزم خودکار از خود قانون گذاری را فراهم می کند که به شیوه ای است که هزینه استخراج ارز با کاهش قدرت محاسباتی شبکه، کاهش پیدا می کند. این تعدیل دوره ای به اپراتور های حاشیه ای اجازه می دهد که با هزینه های کمتری به بازار برگردند.

بهبود مجدد ارز های دیجیتال

در ماه های اول سال، ارز های دیجیتال به آرامی ارزش خود را دوباره بدست آوردند اما امر متحیر کننده ای در ۲ آپریل به وقوع پیوست. در آن زمان تنها در یک ساعت بیت کوین تقریبا هزار دلار صعود کرد و از مرز ۵۰۰۰ دلار گذشت که از آن به بعد این سطح برای چند هفته ای است که تبدیل به یک سطح مقاومت اساسی شده است.

هنوز مشخص نیست که دلیل این صعود چه چیزی بوده است. شاید یک سفارشی که به شیوه الگوریتمی ایجاد شده و یا فشار نقدینگی مربوط به ماخوذات بیت کوین و به دنبال آن خرید اجباری دلیل این امر باشد. در نهایت باید گفت که اخیرا تحلیلگران مختلفی یک نوع صعود را در کوتاه مدت پیش بینی کرده اند و دانستن حادثه آغاز کننده این روند از اهمیت زیادی برخوردار نیست. سوال واقعی در اینجا این است که آیا بازار به حالت صعودی برخواهد گشت. عامل های متعددی جواب این سوال را مثبت نشان می دهند. بهبود تدریجی سرمایه بازار بعضی از استیبل کوین ها مانند تتر، سایش منابع موجود برای خرس ها با وجود بازگشت معتدل بانک های مرکزی مختلف به یک سیاست پولی تطبیقی و بی سر و سامانی مرتبط به پدیده های مربوطه در سطح جهان مانند بحران لیبی، تنش های معاملاتی، مشکل Brexit و انتخابات قریب الوقوع اتحادیه اروپا از جمله این عوامل می باشند که این ها همگی جذابیت ارز های دیجیتال را افزایش می دهند.

جمع بندی

۲۰۱۹ می تواند به عنوان نقطه شروع جدیدی  برای ارز های دیجیتال اثبات شود و همچنین بهبود آهسته علاقه سرمایه گذاران را نیز در این سال شاهد بوده ایم. سرمایه گذاری در نوآوری فناوری و زیر ساخت هرگز متوقف نمی شود و علاقه سرمایه گذاران موسساتی فراتر از یک جنون کوتاه مدت می باشد. قانون گذاران نیز به تدریج در حال مداخله در سازمان دهی دوباره این بازار های در حال توسعه هستند. زمستان کریپتو ممکن است کمتر از حد انتظار طول بکشد.