جفت ارز دیجیتال یا Cryptocurrency Pair چیست؟ در هنگام ترید رمز ارزها، استفاده از جفت ارزها چه مزایا و معایبی دارد؟ در معاملات خود بهتر است از جفت ارز بیت کوین استفاده کنیم یا استیبل کوین‌ها انتخاب بهتری هستند؟ مقاله پیش رو به این موضوع اختصاص یافته است.
جفت ارز دیجیتال چیست؟
جفت ارزها یا Pairها در تمام بازارهای مالی به هدف تسهیل در روند معاملات دارایی‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بازار رمز ارزها نیز با جفت ارزهای دیجیتال مواجه هستیم. جفت ارز، به ترکیب دو دارایی گفته می‌شود که می‌توان آن دو را به‌هم تبدیل کرد. در بازار ارزهای دیجیتال، برای نمایش جفت ارزها به دو دارایی دیجیتال نیاز داریم؛ که عموما برای نمایش نماد آن از علامت “/” یا “–” استفاده می‌شود. البته گاهی اوقات بدون هیچ فاصله، نماد دو رمز ارز پشت سرهم نوشته می‌شود. برای مثال جفت ارز بیت کوین و اتریوم را به این صورت نشان می‌دهیم؛ BTC/ETH یا BTC–ETH و یا BTCETH که هر سه شکل نمایش یک مفهوم دارد. در جفت ارزها، به ارزی که اول نمایش داده می‌شود، Base Currency یا ارز پایه و به ارزی بعدی، quote currency یا ارز دوم گفته می‌شود.
شناخت ارز پایه در جفت ارزها مهم است
در زمان معامله با جفت ارزها، شناخت مفهوم ارز پایه بسیار اهمیت دارد. در جفت ارز BTC/ETH، بیت کوین ارز پایه و اتر ارز دوم است. در زمان معامله جفت ارزها، همواره ارز پایه خریداری یا به فروش می‌رسد. برای درک بهتر این موضوع، دو مثال زیر را توجه کنید:
- سفارش خرید برای جفت ارز BTC/ETH: در زمان ثبت سفارش خرید در این جفت ارز، ما قصد خرید بیت کوین را داریم و هزینه آن را با اتر پرداخت خواهیم کرد. به عبارتی اتر خود فروخته و در ازای آن بیت کوین دریافت می‌کنیم.
- سفارش فروش برای جفت ارز BTC/ETH: در زمان ثبت سفارش فروش در این جفت ارز، ما بیت کوین خود را به فروش رسانده و در ازای فروش آن، اتر دریافت می‌کنیم. به عبارتی بیت کوین خود را فروخته و در ازای آن اتر دریافت می‌کنیم.
- سفارش خرید برای جفت ارز BTC/USDT: در اینجا ما قصد خرید بیت کوین داریم و اینبار هزینه آن را با تتر پرداخت می‌کنیم.
- سفارش فروش برای جفت ارز BTC/USDT: این بار ما قصد داریم تا بیت کوین خود را فروخته و در ازای آن تتر دریافت کنیم.
جفت ارزهای دیجیتال چه کاربردی دارند؟
در بالا فهمیدیم که منظورمان از جفت ارز و جفت ارز دیجیتال چیست؟ اکنون به سراغ کاربرد آن می‌رویم. جفت ارزها کاربردها و استفاده‌های متنوعی دارند. بسته به اینکه در یک جفت ارز مشخص، چه دارایی را به عنوان ارز دوم انتخاب می‌کنیم، کاربردهای آن نیز تفاوت دارد. در یک دسته بندی کلی، در جفت ارزها یا از یک استیبل کوین به عنوان ارز دوم استفاده می‌کنیم (مثل جفت ارز BTCUSD) و یا یک ارز دیجیتال دیگر را به عنوان ارز دوم به کار می‌بریم (مثل BTCETH).
از آن‌جا که در حال حاضر برای تعیین ارزش تمام دارایی‌ها از دلار آمریکا استفاده می‌شود، برای بیان ارزش یک رمز ارز نیز از دلار استفاده می‌کنیم. اگر امروز کسی از شما بپرسد قیمت بیت کوین چقدر است؟ شما به او قیمت بیت کوین را به دلار خواهید گفت. مثلا می‌گویید که قیمت بیت کوین ۴۵,۰۰۰ دلار است. در واقع اینجا از جفت ارز BTC/USD استفاده می‌کنیم. پس یکی از کاربردها، بیان ارزش یک ارز دیجیتال است.
یکی دیگر از کاربردها، بیان ارزش یک دارایی در مقایسه با ارزش دارایی دیگر است. مثلا برایمان این سوال مطرح شده که قیمت بیت کوین معادل چه مقدار طلا است؟ برای یافتن این سوال باید از جفت ارز بیت کوین به طلا استفاده کنیم؛ یا هر یک واحد بیت کوین معادل چند واحد اتر است؟ در اینجا باید از جفت ارز BTCETH استفاده کنیم. یا هر واحد اتر معادل چند واحد آدا کاردانو است؟ اینبار باید از جفت ارز ETH-ADA استفاده کنیم.
یکی دیگر از کاربردها، یافتن همبستگی میان قیمت دو دارایی متفاوت است. اینکه تغییرات قیمت دو دارایی مختلف چه ارتباطی باهم داشته و چرخه‌های صعودی و نزولی در این دو چگونه بوده است. مثلا، هنگامی که به دنبال تفاوت تغییرات قیمت بیت کوین و طلا در یک دهه اخیر هستیم باید به نمودار جفت ارز بیت کوین به طلا نگاهی بیاندازیم.
کاربرد دیگر جفت ارزها، استفاده از موقعیت‌های بوجود آمده برای ترید آربیتراژ در دو ارز دیجیتال است. در مورد این کاربرد در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم.
اما یکی از کاربردهای اساسی استفاده از جفت ارزها، تامین نقدینگی بیشتر برای معاملات دو ارز دیجیتال است. یکی از دلایلی که تقریبا تمامی صرافی‌های ارز دیجیتال در زمان لیست کردن یک کوین یا توکن جدید، جفت ارز آن را به بیت کوین ارائه می‌دهند، استفاده از نقدینگی بیت کوین برای تسهیل در معاملات این توکن یا کوین جدید است.
جفت ارزها در بازار ارزهای دیجیتال
در بازار ارزهای دیجیتال عموما از بیت کوین، اتریوم و استیبل کوین‌ها به عنوان ارز دوم جفت ارزها استفاده می‌شود. در جفت ارزها، ارز دوم همواره اهمیت بیشتری دارد. به تصویر زیر توجه کنید:
تصویر بالا ۱۷ جفت ارز اول از نظر حجم معاملات را در صرافی بایننس نمایش می‌دهد. جفت ارز اتریوم به تتر، ETH/USDT، در جایگاه دوم و جفت ارز اتریوم به بیت کوین، ETH/BTC، در جایگاه ۱۷ صرافی بایننس قرار دارد. ارز پایه در هر دو جفت ارز، اتر است اما ارز دوم در یکی تتر و در دیگری بیت کوین است. ارز دوم نشان می‌دهد که عمده تریدرها در زمان خرید و فروش اتر، از چه رمز ارزی برای پرداخت هزینه و یا دریافت هزینه آن استفاده می‌کنند. در جفت ارز ETH/USDT تریدرها در زمان خرید تتر خود را به اتر و در زمان فروش اتر خود را به تتر تبدیل می‌کنند. اما در جفت ارز ETH/BTC تریدرها در زمان خرید بیت کوین خود را به اتر و در زمان فروش اتر خود را به بیت کوین تبدیل می‌کنند. این نکته بسیار مهمی است که در بخش استراتژی‌های معاملاتی در زمان ترید جفت ارزها معرفی می‌کنیم.
در بازار ارزهای دیجیتال صرافی‌ها در زمان انتخاب ارز دوم و ارائه یک جفت ارز، عموما آن را از میان رمز ارزهای محبوب بازار انتخاب می‌کنند. بیت کوین، اتر، تتر، USDC، BNB و BUSD عموما به عنوان ارز دوم انتخاب می‌شوند.
بهترین جفت ارزهای دیجیتال را چطور انتخاب کنیم؟
معاملات ارزهای دیجیتال از طریق صرافی‌های رمز ارز انجام می‌شود. برای انتخاب بهترین Pair معاملاتی برای یک ارز دیجیتال، باید به معاملات آن ارز دیجیتال در صرافی مورد نظر خود مراجعه کنیم. همچنین برای تحلیل تکنیکال یک ارز دیجیتال، بهتر است نمودار آن را در جفت ارز پرمعامله تحلیل کنیم. با ذکر چند مثال این موضوع را شرح خواهیم داد.
فرض کنید فردی قصد ترید اتریوم و یا تحلیل نمودار قیمت اتریوم در صرافی بایننس را دارد. برای یافتن بهترین جفت ارز اتریوم، وارد سایت کوین مارکت کپ شده و وارد صفحه رمز ارز اتر می‌شویم. در این صفحه مطابق تصویر زیر گزینه Market را انتخاب می‌کنیم.
با انتخاب این گزینه، وارد صفحه جدیدی شده که جفت ارزهای اتر در تمام صرافی‌هایی که این رمز ارز را لیست کرده‌اند، نشان می‌دهد.
همانطور که در تصویر بالا مشخص است جفت ارز ETH/USDT در جایگاه اول از نظر بیشترین حجم معامه قرار دارد. در نتیجه بهترین جفت ارز برای اتر، استفاده از ETH/USDT است. همانطور که در تصویر مشخص است، جفت ارز ETH/BTC در جایگاه پنجم قرار دارد. این نکته نشان می‌دهد که اکثر تریدرهای بازار، بر روی این جفت ارز فعالیت دارند. برای سایر رمز ارزها نیز از همین روش استفاده می‌کنیم.
تفاوت جفت ارز استیبل کوین و رمز ارزها
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، در یک دسته بندی کلی، جفت ارزها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
- رمز ارزهایی که با استیبل کوین‌ها جفت ارز شده‌اند، مثل BTC/USDT
- رمز ارزهایی که با سایر رمز ارزها جفت ارز شده‌اند مثل ETH/BTC
یکی از اشتباه‌های رایج در میان فعالان این حوزه این است که تصور می‌کنند اگر یک رمز ارز را در جفت ارز مشخصی خریداری کنند، سود بیشتری خواهند کرد؛ این یک دیدگاه اشتباه است. زمانی که شما مبلغ ۱,۰۰۰ دلار، رمز ارز UNI را با استفاده از جفت ارز UNI/BTC و یا با استفاده از جفت ارز UNI/USDT خریداری می‌کنید، در نهایت شما مقدار مشخصی توکن UNI را در اختیار دارید. تفاوت در نحوه پرداخت هزینه این معامله است. در جفت ارز این توکن به بیت کوین، شما با بیت کوین هزینه را می‌پردازید و در دیگری با جفت ارز تتر، اما در نهایت شما اکنون صاحب توکن یونی هستید. پس از نظر سوددهی، تفاوتی میان این دو نیست.
اما حالتی را فرض کنید که شما ۱,۰۰۰ واحد توکن UNI دارید و سود خود را از این دارایی کرده و اکنون قصد فروش آن را دارید. اکنون اگر قصد دارید دارایی خود را به بیت کوین تبدیل کنید و آن را هولد کنید، بهتر است به جای ترید با جفت ارز UNI/USDT و سپس BTC/USDT، به راحتی می‌توانید با استفاده از جفت ارز UNI/BTC یونی خود را به بیت کوین تبدیل کنید. در این روش، شما به جای انجام دو معامله و البته پرداخت دو بار کارمزد معامله در آن صرافی، یک معامله انجام داده و طبیعتا یک بار کارمزد پرداخت خواهید کرد. اما این تمام ماجرا نیست. اینجا لازم است تا استراتژی معاملاتی در زمان ترید جفت ارزها را معرفی کنیم.
استراتژی معاملاتی در ترید جفت ارزها
در زمان ترید و معامله با جفت ارزهای دیجیتال باید نکاتی را مدنظر قرار داد. در واقع، بسته به نوع نگاه و بازه زمانی سرمایه‌گذاری، استراتژی معاملاتی با جفت ارزها متفاوت خواهد بود. اگر یک تریدر کوتاه مدت باشید و یا اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار رمز ارزها باشید، نحوه استفاده از جفت ارزها متفاوت خواهد بود. در این بخش بسیاری از مطالبی که در بالا اشاره کردیم را به صورت کامل توضیح خواهیم داد. اما به طور کلی عمده این استراتژی‌ها به دو قسمت تقسیم می‌شود:
- کسی که به دنبال بالابردن ارزش دلاری سبد سرمایه‌گذاری خود است
- کسی که به دنبال بالابردن تعداد رمز ارز خاصی در سبد سرمایه‌گذاری خود باشد.
اکنون با این نگاه، به سراغ استراتژی‌های مختلف می‌رویم.
سرمایه‌گذاران بلندمدت
هولدرها یا سرمایه‌گذاران بلندمدت به افرادی گفته می‌شود که به دنبال شکار روندهای طولانی بازار هستند. مدت زمان مشخصی برای بازه زمانی سرمایه‌گذاری این افراد وجود ندارد اما افرادی که یک رمز ارز را برای مدت بیشتر از یکسال نگهداری می‌کنند در این دسته قرار خواهند گرفت. برای سرمایه‌گذاران بلند مدت رمز ارزها، انتخاب جفت ارز معاملاتی دغدغه مهمی نیست و تقریبا به آن توجهی نمی‌شود. سرمایه‌گذاری را تصور کنید که قصد دارد کوین اتر را خریداری کرده و آن را برای مدت طولانی نگهداری کند. برای او هیچ تفاوتی نخواهد داشت که اتر را با جفت ارز بیت کوین خریداری کند و یا با جفت ارز تتر، در نهایت او مقدار مشخصی اتر خریداری خواهد کرد و در کیف پول ارز دیجیتال خود نگهداری می‌کند. پس در استراتژی معاملاتی بلندمدت، جفت ارزها اهمیتی ندارند. اما در یک حالت، استفاده از جفت ارزها برای این افراد سود بیشتری را در پی خواهد داشت. به مثال زیر توجه کنید.
فردی با تحلیل و ارزیابی شخصی خود تصمیم گرفته تا در قیمت ۵,۰۰۰ دلار ۱ بیت کوین خریداری کند. او فعلا هیچ برنامه و هدفی برای فروش بیت کوین خود ندارد؛ در واقع او یک هولدر بیت کوین است. تنها چیزی که برای او اهمیت دارد حفظ این یک واحد بیت کوین است. با بررسی بازار، او با پروژه سولانا آشنا می‌شود؛ پروژه را بررسی کرده و متوجه می‌شود که کوین SOL پتانسیل رشد قیمتی بالاتری در مقایسه با بیت کوین دارد. اما او قصد فروش بیت کوین‌های خود را ندارد. او پیش از این ۱ بیت کوین داشت و اکنون به دنبال افزایش تعداد آن است. برای این سرمایه‌گذار، سود دلاری اهمیتی ندارد و فقط به دنبال افزایش تعداد بیت کوین‌های خود است. پس در تقسیم بندی فوق، در دسته دوم قرار می‌گیرد.
او برای پیاده‌سازی این استراتژی باید نمودار قیمت SOL/BTC را تحلیل کند. برای این تریدر استفاده از نمودار SOL/USDT کاربردی ندارد. چون او به دنبال افزایش بیت کوین‌های خود است نه افزایش دلارهای خود. تصویر زیر نمودار SOL/BTC را نشان می‌دهد:
برای رسم نمودار بالا، قیمت کوین SOL به قیمت کوین BTC تقسیم شده و نسب این دو ارز به صورت جفت ارز SOL/BTC نشان داده شده است. نکته قابل توجه در نمودار بالا، واحد قیمت است. اینجا قیمت کوین سول به بیت کوین ارائه می‌شود. برای مثال، قیمت خرید او در این جفت ارز ۰.۰۰۱۳۲۷۲ است. براساس ادبیات رایج میان تریدرها، این قیمت را ۱۳۲۷۲ ساتوشی می‌گویند. در صورتی که نسبت جفت ارز SOL/BTC از عدد ۱۳۲۷۲ ساتوشی بالاتر رود، به تعداد بیت کوین‌های این تریدر افزوده خواهد شد و برعکس اگر نسبت این جفت ارز از ۱۳۲۷۲ ساتوشی کمتر شود، تعداد بیت کوین‌های او کاهش خواهد یافت. حالتی را تصور کنید که او پوزیشن معاملاتی خود در این جفت ارز را روی قیمت ۰.۰۰۲۶۵۰۶ یا ۲۶۵۰۶ ساتوشی ببند و اقدام به فروش کند، چون نسبت جفت ارز SOL/BTC در این مثال ۱۰۰ درصد افزایش یافته، تعداد بیت کوین‌های این تریدر نیز ۱۰۰ درصد شده است. او اکنون ۲ بیت کوین دارد.
همانطور که در این مثال دیدیم ما کاری به قیمت SOL به دلار نداشتیم و صرفا با جفت ارز سول به بیت کوین سروکار داریم. از زمان خرید تا هنگام فروش این تریدر ممکن است هم قیمت بیت کوین رشد کرده و هم قیمت سولانا، اما چیزی که اهمیت دارد این است که کوین سولانا در مقایسه با قیمت بیت کوین در این بازه زمانی دوبرابر شده است.
همبستگی قیمت میان رمز ارزها
یکی از کاربردهای مهم جفت ارزها یافتن همبستگی یا Correlation میان تغییرات قیمت رمز ارزهای مختلف است. برای این منظور باید در بازار، رمز ارزهایی را پیدا کرد که تغییرات قیمتی آن‌ها باهم همبستگی و ارتباط معناداری دارد. برای مثال، رمز ارز ریپل و استلار، به طور سنتی باهم همبستگی قیمتی مثبت دارند. برای مثال اگر قصد نگهداری بلند مدت اتریوم را دارید، رمزارزهایی که با آن همبتگی مثبت دارند را بیابید. هرگاه اتر رشد قیمتی خود را آغاز کرد، به سراغ رمز ارز دیگر رفته و موج صعودی آن را نیز شکار کنید.
تریدرهای کوتاه مدت
تریدرهای کوتاه مدت و نوسان‌گیرها در بازار ارزهای دیجیتال نیز از جفت ارزها برای انجام معاملات خود استفاده می‌کنند. یکی از کاربردهای آن، آربیتراژ و شکار گپ‌های قیمتی در جفت ارزهای یک توکن خاص است. البته یافتن چنین موقعیت‌هایی کار آسانی نیست. برای یافتن موقعیت‌های آربیتراژ باید تجربه بالایی داشت و البته نیازمند صرف زمان زیادی است. منظورمان از آربیتراژ در اینجا، خرید کوین از صرافی الف و فروش آن در صرافی ب نیست، بلکه خرید و فروش یک کوین یا توکن خاص در یک صرافی و در جفت ارزهای مختلف آن است. برای درک بهتر این بخش، مثالی می‌زنیم. ابتدا به تصویر زیر توجه کنید:
در تصویر بالا معاملات رمز ارز ASR در صرافی بایننس و در دو جفت ارز ASR/USDT و ASR/BTC را مشاهده می‌کنید. همانطور که مشخص است، به دلیل عمق بازار بسیار پایین این ارز دیجیتال در بازار معاملاتی بایننس، شاهد ایجاد گپ قیمتی در این دو جفت ارز هستیم. قیمت این رمز ارز در جفت ارز ASR/USDT برابر ۷.۲۴ دلار و در جفت ارز ASR/BTC معادل ۷.۲۲ دلار است. این اختلاف قیمت برابر ۰.۲۷ درصد است. برای انجام این آربیتراژ باید دو ترید انجام داد. ابتدا در جفت ارز ASR/BTC مقداری کوین ASR خریداری کرد و سپس آن را در جفت ارز ASR/USDT به فروش رساند. با کسر ۰.۲ درصد کارمزد معاملات بایننس، شما با انجام هر معامله در این دو جفت ارز معادل ۰.۰۷ درصد سود بدست می‌آورید. مشخصا ما به دنبال نشان دادن یک موقعیت آربیتراژ با توجیه اقتصادی نیستیم! و این مثال صرفا برای نشان دادن استراتژی مطرح شد. تا زمانی که این فاصله قیمتی در این دو جفت ارز وجود دارد، تریدر می‌تواند بارها و بارها این معامله را انجام داده و از هر معامله ۰.۰۷ درصد سود کسب کند. البته این کار با ربات‌های معاملاتی انجام می‌شود؛ زیرا سرعت انجام معامله بسیار اهمیت دارد.
ریسک‌ها و مزایا و معایب کار با جفت ارزها چیست؟
بازار ارزهای دیجیتال، وابستگی شدیدی به تغییرات و نوسانات قیمتی بیت کوین دارد. اگر استراتژی شما افزایش تعداد بیت کوین‌هایتان باشد، باید توجه کنید که با هر ریزیش کوچک و بزرگی در قیمت بیت کوین، جفت ارزهایی که ارز دوم آن‌ها بیت کوین است، نوسانات شدیدتری را به ثبت می‌رسانند.
به همین دلیل معامله یک رمز ارز در جفت ارز بیت کوینی آن در آلت‌سیزن و زمانی که شاهد رشد آلتکوین‌ها در بازار هستیم، استراتژی سودآورتری خواهد بود. برعکس زمانی که در روندهای ریزشی بازار هستیم، معامله در جفت ارز دلاری هر کوین و توکن، ریسک کمتری دارد.
یکی از مزایای استفاده از جفت ارزها، معامله در بازارهای با عمق بیشتر است. قیمت دلاری برخی از توکن‌ها بسیار پایین است؛ از طرفی وقتی جفت ارز آن‌ها به بیت کوین در یک صرافی مورد معامله قرار می‌گیرد، به دلیل بالا بودن قیمت بیت کوین، نسبت این دو عدد بسیار پایینی است. در بازار به این توکن‌ها اصطلاحا ارزهای “کم ساتوشی” گفته می‌شود. منظور رمز ارزهایی است که قیمت جفت ارز آن‌ها به بیت کوین بسیار کوچک است. برای مثال، جفت ارز PHB/BTC در صرافی بایننس در حال حاضر نسبت ۰.۰۰۰۰۰۰۲۱ است، که برای راحتی به آن ۲۱ ساتوشی می‌گویند. شما در این جفت ارز نمی‌توانید سفارش خرید یا فروش خود را ۲۱.۱ یا ۲۱.۵ انتخاب کنید، در واقع بین ۲۱ و ۲۲ هیچ سفارشی وجود ندارد، چون ساتوشی کوچکترین واحد قابل بخش در بیت کوین است. اختلاف بین ۲۰ و ۲۱ برابر ۵ درصد است. اما اگر این رمز ارز را در جفت ارز دلاری آن یعنی PHB/USDT معامله کنید، قیمت آن در این لحظه برابر ۰.۰۰۹۵۱۴ دلار است و شما به راحتی می‌توانید بازه قیمتی کوچکتری را انتخاب کنید. مثلا در این جفت ارز می‌توانید در سفارش خود، قیمت ۰.۰۰۹۵۱۵ را ثبت کنید.
سخن پایانی
جفت ارز دیجیتال چیست؟ در این مقاله به معرفی مفهوم جفت ارزهای دیجیتال و Pairهای محتلف در بازار ارزهای دیجیتال پرداختیم. صرافی‌های ارز دیجیتال از جفت ارزها به هدف تامین نقدینگی بالاتر و تسهیل در معاملات رمز ارزهای دارایی نقدینگی کمتر استفاده می‌کنند. تریدرهای بسیاری با توجه به نگاه سرمایه‌گذاری خود، از این جفت ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. در این مقاله علاوه بر معرفی این مفهوم، به بیان مزایا و معایب آن و همچنین ارائه راهکارهایی برای انتخاب بهترین جفت ارز دیجیتال پرداختیم.
