وقتی بازار نزولی است چه باید بکنم؟ داراییام را بفروشم یا نگه دارم؟ دو پرسش کلیدی که هیچگاه نمیتوان با قطعیت به آنها پاسخ داد. احتمالا هر کدام از افرادی که در بازارهای مالی فعالیت میکنند، زمانی این سوال را پرسیدهاند. خیلی از مواقع نمیدانیم هنگام ریزش بازار، از میان هودل یا فروش ارز دیجیتال، کدامیک راهکار بهتری است. برای تصمیمگیری در این خصوص، باید عوامل مختلفی را در نظر بگیریم. در این مقاله قصد داریم نکاتی را بیان کنیم که سرمایهگذاران را از ماندن بر سر دوراهی نگهداری یا فروش ارزهای دیجیتال خلاص میکند. اگر میخواهید پاسخی مناسب برای دو پرسش ابتدایی پیدا کنید، این مقاله میهن بلاکچین را مطالعه کنید.
هودل یا فروش ارز دیجیتال؟ کدام یک بهتر است؟

هودل (HODL) به زبان ساده به معنای نگهداری طولانیمدت دارایی دیجیتال است. این راهکار یکی از روشهایی است که در مقایسه با سایر شیوهها، به صرف توجه و زمان نسبتا کمتری احتیاج دارد و البته اصلیترین روشی است که بسیاری از میلیونرهای فضای کریپتوکارنسی را به ثروت قابل توجهی رسانده است. اغلب این افراد زمانی که تقاضای چندانی برای رمزارز وجود نداشت و قیمتها پایین بود، خرید خود را انجام دادهاند و پس از چندین سال هودل کردن، ثروت قابل توجهی به دست آوردهاند.
این یک حقیقت است که استراتژی نگهداری یک دارایی دیجیتال در بلندمدت برای آنها موثر بوده است؛ اما حقیقت دیگر هم این است که در طی چند سالی که آنها به سبدشان دست نزدهاند، احتمالا آن دارایی دستخوش فراز و نشیبهای فراوانی شده است. در حقیقت اگر آنها از این نوسانها استفاده میکردند، احتمالا میتوانستند به تعداد توکنها/کوینهایشان اضافه کنند و سودشان را افزایش دهند.
بعضیها فکر میکنند هودل کردن همیشه جواب میدهد و باعث افزایش سرمایه میشود. در سمت مقابل بعضیها هم اصلا طاقت ندارند و فروش را سریعترین راه ممکن میدانند. چنین رفتارهای هیجانی یا متعصبانهای، جایی در بازارهای مالی و مخصوصا بازار پرنوسانی مانند ارزهای دیجیتال ندارد. نباید فراموش کرد که فروش یا هودل در روند صعودی، با فروش یا هودل در روند نزولی متفاوت است و نمیتوان برای هر دو یک نسخه مشترک پیچید. همه چیز به شرایط بازار بستگی دارد.
انتخاب یکی از دو راهکار هودل یا فروش ارز دیجیتال، کاملا به شخصیت و استراتژی سرمایهگذار برمیگردد. اگر به دنبال کسب درآمد منفعلانه از رمزارزها هستید، استراتژی هودل کردن احتمالا برای شما مناسب است. سرمایهگذاران این حوزه در ابتدا یک پروژه مستعد و آیندهدار را در نظر میگیرند و سپس توکن آن را خریده و برای مدتی طولانی به آن دست نمیزنند. بیشتر آنها به اشتباه گمان میکنند که پس از خرید دارایی به هیچ وجه نیاز نیست کاری انجام دهند، اما باید ارتباط خود را با پروژه حفظ کنند؛ چرا که اتفاقات و فرصتهای زیادی در این حوزه وجود دارد که عموما مهلت بهرهمندی از آنها محدود است. اگر این فرصتها از دست بروند، ممکن است حتی اصل سرمایه نیز در معرض خطر قرار گیرد. به کمک سایت اصلی پروژه و سایتهایی مانند ردیت (Reddit)، مدیوم (Medium) و شبکه اجتماعی توییتر (Twitter) باید از آخرین وقایع و تحولات رمزارز خود مطلع شوید.
ذات سرمایهگذاری در فضای رمزارزها

اگر به دنبال سرمایهگذاری در بازار کریپتو هستید، باید ذات این بازار را بپذیرید. از جمله بزرگترین معضلات رمزارزها، میتوان به نداشتن پشتوانه یا نبود قوانین حمایتی و رگولاتوری منسجم اشاره کرد. عموم رمزارزها از حمایت ارز فیات، دارایی کلاسیک و یا شرکت خوشنامی برخوردار نیستند و تضمینی برای کاربرد آنها در زندگی روزمره وجود ندارد. پس امکان دارد همهچیز از دست برود؛ البته این فقط یک احتمال است و نمیتوان با این دیدگاه ماهیت سودده بازار را زیر سوال برد.
بسیاری از رمزارزها زمانی به وجود آمدند و امروز دیگر اثری از آنها باقی نمانده است؛ چرا که ماندگاری در این بازار به عواملی همچون وقایع اطراف پروژهها، تقاضا و میزان استفاده از آنها بستگی دارد. برخی از پروژهها هم تا مرز نابودی پیش رفتند، اما همچنان سرپا هستند. اگر با خواندن این جمله یاد ریپل افتادید، دقیقا به هدف زدهاید. بنابراین پیشبینی اینکه چه زمان باید دارایی را فروخت و یا نگاه داشت، بسیار مشکل است. بیایید همینجا با این مسئله کنار بیاییم که ما هیچوقت نمیدانیم بازار چه خواهد کرد؛ اما میتوانیم حدسهایی بزنیم. در ادامه به چند نکته اشاره میکنیم که در درک شرایط به ما کمک خواهد کرد.
راهکارهای هودل یا فروش ارز دیجیتال در بازار خرسی
اگر دارایی مورد نظرتان روزهای خوبی را سپری نمیکند، احتمالا تاکنون بخش قابلملاحظهای از سود خود را از دست دادهاید. نگران نباشید، شما تنها نیستید! معمولا خروج از سرمایهگذاری در این شرایط کار عاقلانهای نیست. اکثر بازارها فارغ از ماهیتشان، فراز و فرودهای دورهای را تجربه میکنند و بازار کریپتو نیز از این قاعده مستثنی نیست. اگر در ضرر هستید و دلتان میخواهد از شر سیبهای کرمخورده سبدتان خلاص شوید، اصلا عجیب نیست؛ اما این کار احتمالا باعث میشود که سیکل صعودی را از دست بدهید. بسیاری از سرمایهگذاران عجول، قربانی این پدیده شدهاند و درست لحظهای که میتوانستند سوار موج بعدی صعودی شوند، از قطار پیاده شدهاند.
در سمت دیگر، افرادی را داریم که در هر پروژهای که به واسطه صعودی بودن قیمتش سروصدا به پا کرده است، سرمایهگذاری میکنند. این بدترین ظلمی است که افراد میتوانند در حق خودشان بکنند. این کار شما را با سرعت بیشتری به سرازیری سقوط هدایت میکند؛ چون معمولا زمانی از چنین پروژههایی مطلع میشوید که دیگر دیر شده و مدت زمانی طولانی از موعد سرمایهگذاری گذشته است. وقتی یک پروژه آنقدر سود داده که دهان همه از حیرت باز مانده است، به نظرتان در چنین نقطهای ورود به پروژه کار عاقلانهای است؟ البته استثناهایی هم وجود دارد اما ریسک کردن در چنین شرایطی اصلا توصیه نمیشود.
اما از کجا بفهمیم که زمان هودل است یا نه؟ برای قضاوت در این مورد، باید شرایط را بررسی کنید و از خودتان سوالهایی بپرسید. آیا به این پول احتیاج فوری دارید؟ اگر پاسخ مثبت است، از ابتدا نباید آن را سرمایهگذاری میکردید و اگر پاسخ منفی است، بعد از تفکر در فضایی دور از احساس، تصمیم خود را بگیرید. شاید اگر بیشتر صبر کنید، بتوانید ضرر خود را کاهش دهید یا حتی سودی کسب کنید. در ادامه به برخی راهکارها در خصوص هودل یا فروش ارزهای دیجیتال در بازار نزولی اشاره میکنیم.
تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری

اگر اکثر دارایی خود را روی یک رمزارز سرمایهگذاری کرده و حس میکنید سبدتان بیش از حد متمرکز است، تنوعبخشی ایده خوبی است. مخصوصا اگر نزدیک نقطه سر به سر باشید انجام این کار راحتتر و منطقیتر خواهد بود. با این حال این تصمیمی است که به خودتان بستگی دارد و این شما هستید که باید به خوبی جوانب آن را بررسی کنید. یکی از گامهایی که در ساخت سبد ارز دیجیتال باید مدنظر قرار داد، همین مدیریت و اصلاح سبد با توجه به تغییرات و شرایط است.
میانگین کم کردن
از سوی دیگر، اگر دارایی شما ریزش شدیدی را تجربه میکند و همچنان به پروژه باور دارید، وقت آن است که یک پله دیگر خرید کنید. البته باور داشتن به یک پروژه صرفا بر اساس تحقیقات انجام میشود و قرار نیست تنها با احساسات خود تصمیم بگیرید. بسیاری از سرمایهگذاران در بازارهای مختلف از این روش برای میانگین کم کردن استفاده میکنند و قیمت خرید خود را کاهش میدهند. با این کار، قیمت تمامشده دارایی پایینتر میآید و با افزایش قیمت کمتری میتوانید به سود برسید.
هم هودل و هم فروش
عنوان این بخش شاید کمی متناقض به نظر برسد، اما شکی نیست که «فروش در قله و خرید در کف» جام مقدس هر بازار معاملاتی است. مشکل آنجاست که هیچکس خبر ندارد که اکنون به سقف یا کف قیمت رسیدهایم یا نه. اگر در قیمت مناسبی خریدتان را انجام دادهاید و دارایی شما پس از یک موج صعودی بسیار ارزشمندتر شده است، میتوانید دست به کار شوید.
یک استراتژی مناسب در چنین شرایطی شامل نقد کردن بخشی از دارایی است. سپس میتوانید دوباره به دارایی ورود کنید و این بار در قیمتی پایینتر خریدتان را انجام بدهید. این که چه مقدار را در اوج قیمت میفروشید، به دیدگاه شما بستگی دارد. این راهکار میتواند به شما کمک کند که در عین حفظ بخش بزرگی از سرمایهتان، از فشار روانی خود بکاهید و مقدار بیشتری از رمزارز موردنظرتان را به سبد سرمایهگذاری خود اضافه کنید.
استفاده از تحلیل بنیادی
اگر اعتقاد دارید که سرمایهگذاری شما بر پایه چشماندازی بزرگتر بوده است، پس تغییرات قیمتی تنها موانعی زودگذر در مسیر هستند. اگر کمی عملگراتر هستید و بر روی تکنولوژی یا راهکار خاصی سرمایهگذاری کردهاید، تا وقتی که آن راهکار همچنان از نظر شما بهترین روش موجود است، بهتر است از فروش خودداری کرد.
وقتی در آستانه اتفاقات خوشایندی هستیم و طبق تحلیل شما آثار این وقایع در قیمت فعلی دارایی منعکس نشده است، نگهداری دارایی تصمیمی هوشمندانه خواهد بود. از جمله این اتفاقات میتوان به سرمایهگذاری یک بازیگر خوشنام عرصه در پروژه، بهروزرسانیهای فنی، لیست شدن در صرافیهای معتبر، عرضه اولیه صرافی و غیره اشاره کرد.
تشخیص زمان فروش رمزارزها

اگر رمزارز شما در مدت کوتاهی افزایش قیمتی نجومی داشته است، احتمالا زمان خوبی برای فروش آن است. رشد شدید قیمت احتمالا کوتاه مدت خواهد بود و ممکن است ادامهدار نباشد.
همین جا میتوان به یک باور نادرست هم اشاره کرد. برخی از افراد گمان میکنند هودل کردن در هر شرایطی و همیشه سودمند خواهد بود. این یک باور نادرست است. نگاهی به ریزش قیمت بیت کوین در ماههای پایانی سال ۲۰۲۱ و کل سال ۲۰۲۲ بیندازید. اگر کسی در قله قیمتی بیت کوین را خریده باشد، همچنان در ضرر خواهد بود. درست است که افزایش قیمت در سالهای آینده میتواند سودآوری هنگفتی را به همراه داشته باشد؛ اما باید به این فکر کنید که در همین یک سال میشد با این سرمایه کار کرد و سودهای فراوانی به دست آورد.
اگر در پروژههای اندکی سرمایهگذاری کردهاید، این اتفاق میتواند زمینهساز تنوعبخشی به پورتفوی شما شود. با فروش (تمام یا بخشی از) داراییتان در یک پروژه، میتوانید در چند پروژه دیگر سرمایهگذاری کنید و علاوه بر کسب سود احتمالی، با تنوع بخشیدن به سرمایهگذاری، خود را در برابر سقوط داراییتان بیمه کنید. سرمایهگذاری در بازارها و بخشهای متفاوت که همبستگی قیمت اندکی بین آنها وجود دارد، باعث میشود تا توزیع ریسک بهتر انجام شود. در میان داراییهای دیجیتال، انتخاب کوینی با ارزش بازار بالاتر میتواند راهکار مناسب باشد. چنین رمزارزهایی با این که نمیتوانند به سرعتی برابر با یک پروژه با ارزش بازار پایین رشد کنند، اما در هنگام سقوط نیز نوسان کمتری تجربه میکنند و فرصت بیشتری برای خروج سرمایه فراهم میکنند.
اما چه موقع برای خروج و فروش دارایی مناسب است؟ بیایید چند راهکار را در این خصوص با هم بررسی کنیم.
۱- به رفتار صرافیها توجه کنید
بسیاری از آلتکوینها تنها به این دلیل ارزشمندند که در صرافی بزرگی مانند صرافی بایننس لیست شدهاند. پس وقتی یکی از این صرافیها رمزارز شما را حذف کند، احتمال زیادی وجود دارد که بقیه هم همین کار را بکنند. در این حالت شما میمانید و کوینی که ممکن است دیگر ارزشی نداشته باشد.
۲- استراتژی مخصوص به خود را انتخاب کنید
اگر تمام تخممرغهایتان را در یک سبد گذاشتهاید و یا با پولی که به آن احتیاج داشتید سرمایهگذاری کردهاید، بهتر است تجدیدنظر کنید و با کسب آگاهی بیشتر به فعالیت بپردازید. وقتی در معرض ریسک شدیدی باشید، هر سقوط یا اخبار منفی، فاد (FUD – ترس، عدمقطعیت و تردید) را به جانتان میاندازد و قدرت تصمیمگیری صحیح را از شما میگیرد.
در این وضعیت، با خروج بخشی از سرمایه از لحاظ مالی کمی خیالتان آسوده میشود و اجازه خواهید داشت تا زمان بیشتری برای تصمیمگیری داشته باشید. استفاده از یک استراتژی معاملاتی که با شخصیت و اصول شما مطابقت دارد، میتواند شما را از چنین مهلکههایی برهاند.
۳- نشانههای حیات پروژه را بررسی کنید
بر خلاف دیگر شرکتها و صنعتها، بسیاری از رمزارزها محصولی ارائه نمیدهند و شرکتی از آنها پشتیبانی نمیکند. خیلی از مواقع رشد یک کریپتوکارنسی تنها به شور هواداران و پتانسیل استفاده احتمالی آن بستگی دارد. بنابراین اگر زمان زیادی است که چیزی از آن پروژه به گوش نمیرسد، نشانه بسیار بدی است.
ارزهای دیجیتال به فعالیت کاربران و جوامع خود احتیاج دارند. اگر کسی از آنها استفاده نکند، ارزش آنها افت میکند و ممکن است به کلی نابود شوند. پس اگر پروژهای هیچ تلاشی برای افزایش کاربردهای خود نمیکند، گوشبهزنگ اخبار ناخوشایند باشید.
۴- حواستان به رفتار دولتها باشد
ذات غیرمتمرکز و مستقل از ارزهای فیات رمزارزها، به مذاق بسیاری از دولتها خوش نمیآید. به طور مشخص دولتهایی که کنترل سفت و سختی بر شبکه اینترنت دارند و یا دستخوش ابرتورم هستند، به احتمال زیاد خرید و فروش رمزارزها را محدود میکنند. پیشتر کره جنوبی موانعی بر سر راه فعالیت صرافیهای آنلاین این کشور گذاشت. دولت چین نیز در سال ۲۰۲۱، مجددا استخراج بیتکوین را ممنوع کرد.
گاهی هم دولتی که یک رمزارز را به وجود آورده است، خود اقدام به ممنوع کردن آن میکند. در چنین شرایطی ممکن است بخواهید بخشی از دارایی را بفروشید و باقی آن را نگه دارید. بسیاری از افراد در صورت وقوع چنین شرایطی، بخش بزرگی از دارایی را میفروشند. از آنجا که ماهیت بازار رمزارزها غیرمتمرکز است، میتوان به پروژههای برتر امیدوار بود که حتی در این شرایط هم بتوانند در سایر کشورها به مقبولیت خوبی دست پیدا کنند؛ هرچند هیچ قطعیتی در این زمینه وجود ندارد. میزان ریسکپذیری و سرمایه درگیر در چنین پروژههایی دو عامل مهم در تصمیمگیری به شمار میروند.
۵- ورود مردم عادی را رصد کنید
تعداد افرادی که درک عمیقی از تکنولوژی بلاکچین دارند، چندان زیاد نیست. بسیاری از رمزارزها، تنها به خاطر تبلیغات و جو رسانهای رشد کردهاند. رمزارزهایی که دستخوش ارزشگذاری بیش از حد شدهاند، گزینههای مناسبی برای سرمایهگذاری نیستند. چنین داراییهایی معمولا در زمان سقوط بازار، بیشتر ضربه میخورند. بنابراین سروصدای زیاد بدون وجود دلیل محکم، نشانهای برای خروج از بازار کریپتو است.
۶- پروژه را بازنگری کنید
میگویند ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. شاید این اتفاق همیشه هم درست نباشد، اما بخشی از سرمایهگذاری در بازار رمزارز به همین مسئله برمیگردد. یعنی باید بدانیم که چه زمانی میتوان ضرر و زیان را کم کرد. این کار آسان نیست؛ چرا که معمولا وقتی سرمایهگذاران روی یک دارایی سرمایهگذاری میکنند، نگرشی احساسی به آن دارند. اما اگر میبینید که پروژه چندان در مسیر توسعه قدم برنمیدارد، تیم مدیریت آن عملکرد خوبی ندارند و یا جامعه رمزارز در حال کوچک شدن است، این احتمال وجود دارد که آینده آن در هالهای از ابهام قرار بگیرد.
ممکن است یک پروژه در ابتدای راهاندازی حرکتی چشمگیر داشته باشد، اما بعدها رقبا از آن پیشی بگیرند. پس بازنگری بخش جدانشدنی یک سرمایهگذاری موفق به شمار میرود. باید به دور از تعصب و احساسات، با چشمانی باز تصمیمگیری کرد و پیش از آنکه اتفاق ناخوشایندی بیفتد، دست به اقدام موثری زد.
۷- اگر سود کردهاید، میتوانید دست به فروش بزنید
اگر از زمانی که یک دارایی دیجیتال را خریداری کردهاید، ارزش آن دو یا سهبرابر شده است، بهتر است دستکم بخشی از آن را بفروشید. در این خصوص استراتژیهای مختلفی وجود دارد؛ برخی ممکن است مبلغ اولیه را از سرمایهگذاری خارج کنند یا شاید سود خود را برداشت کنند. هر سودی که در بازار به دست میآید، ممکن است در زمان کوتاهی از بین برود. حسرت خوردن برای از دست دادن سود، اتفاقی است که به لحاظ روانی شما را به هم میریزد و مانع از تصمیمگیریهای درست در آینده میشود. پس تا دیر نشده است بهتر است دست به کار شوید.
چه زمانی نباید دست به فروش رمزارزها زد؟
همانقدر که مهم است از زمان فروش رمزارزهای خود مطلع شویم، باید بدانیم که چه زمانی میتوان دست نگه داشت و فروش را به تعویق انداخت. قانون مشخصی در این زمینه وجود ندارد، هرچه باید و نباید در حوزه کریپتو (و به طور کلی بازارهای مالی) میشنوید، بیشتر بر اساس تجربه است. اما آنچه که اهمیت دارد این است که نباید پس از هر ریزش قیمت، ترس وجودتان را بگیرد و دست به فروش بزنید. اگر همچنان به ارزشمندی پروژه در بلندمدت اعتقاد دارید، پس به هودل کردن ادامه بدهید.
فروش از روی ترس اتفاقی است که معمولا منجر به پشیمانی و افسوس شما در آینده میشود. این مسئله باعث میشود که بازگشت قیمت را از دست بدهید و از سود جا بمانید. خروج تنها زمانی جایز است که پس از بازنگری پروژه، به این نتیجه برسید که فروش بهتر از هودل است.
پرسش و پاسخ (FAQ)

- در ریزش بازار ارزهای دیجیتال، فروش بهتر است یا هودل؟
پاسخ این پرسش به شرایط بستگی دارد. اگر همچنان معتقدید پروژه موردنظرتان در مسیر صحیح گام برمیدارد و آیندهدار است، هودل کردن گزینه مناسبی است. اما ممکن است به پولتان نیاز داشته باشید و بخواهید دارایی را نقد کنید. در این حالت فروش جایگزین مناسبتری است. - آیا هودل کردن همیشه سودمند است؟
لزوما چنین نیست. اگر یک دارایی را بخرید و برای مدتی طولانی به آن دست نزنید، شاید در ظاهر سود کنید؛ اما میتوانستید با اقدامات موثر در همین مدت به سود بیشتری دست پیدا کنید. همچنین گاهی شخص بدون دلیل و تنها از سر هیجان اقدام به هودل میکند که این کار در بیشتر مواقع به ضررش تمام میشود. - راهکارهای فروش در بازار نزولی کدام است؟
میتوانید بخشی از دارایی را بفروشید و با پول آن، مجددا در قیمت پایینتر اقدام به خرید کنید. اگر همچنان در سود هستید، میتوانید سود یا اصل سرمایه را نقد کنید. همچنین اگر سبد سرمایه متنوعی ندارید، میتوانید در این شرایط تنوعبخشی را در دستور کار قرار بدهید. - فاکتورهای موثر در تشخیص زمان فروش دارایی کداماند؟
توجه به اقدامات صرافیهای بزرگ و رفتار دولتها، بررسی مجدد پروژه و شرایط فعلی آن، توجه به وقایع مربوط به قانونگذاری، رصد رفتار عموم مردم و تصمیمگیری بر اساس استراتژی شخصی.
جمعبندی
نگهداری یا فروش ارز دیجیتال در بازار نزولی، دو روی سکه هستند. این شما هستید که انتخاب میکنید چه کاری درستتر است. هیچگاه نمیتوان با قطعیت یکی از این دو راهکار را بهتر از دیگری دانست، اما نکاتی وجود دارد که با توجه به آنها میتوان دست به یک تصمیمگیری منطقی زد. بازار ارزهای دیجیتال ریسک بالایی دارد و مسئولیت اتفاقات به عهده سرمایهگذار است؛ بدون بررسی و مطالعه کافی نمیتوان در چنین بستری موفق بود. در این مقاله مواردی را بررسی کردیم که بر اساس آن میتوان زمان تقریبی فروش یا هودل رمزارزها را تخمین زد. باید مدام پروژه را دنبال و اخبار و وقایع آن را رصد کنید. فرصتهای زیادی در این بازار وجود دارند که نباید به سادگی از کنار آنها گذاشت. تجربه شما از هودل در بازار نزولی چیست؟ آیا توانستهاید از سقوط جان سالم به در ببرید یا داراییهای خود را در جریان ریزشها از دست دادهاید؟ اگر تجربهای از روزهای قرمز بازار دارید، با ما و سایر خوانندگان میهن بلاکچین در میان بگذارید.