ساب نت راهکار نوآورانه شبکه آوالانچ برای مقیاس‌پذیری این بلاکچین است که از شاردینگ ایده گرفته است، اما تفاوت‌های مهمی با آن دارد. اگر بخواهیم با دیگر بلاکچین‌های مقیاس‌پذیر مقایسه کنیم Subnet در آوالانچ، چیزی شبیه به پاراچین در پولکادات و Zone در کازموس است. بی‌نهایت Subnet با ویژگی‌های دلخواه می‌توان ایجاد کرد و علاوه بر مقیاس‌پذیری بالا، قابلیت تعامل نیز بین آنها وجود دارد. در این مقاله از میهن بلاکچین قصد داریم بررسی کنیم که سابت نت در شبکه آوالانچ چیست و چه ویژگی‌هایی دارد.
ساب نت (Subnet) آوالانچ چیست؟
اکوسیستم آوالانچ در سال گذشته رشد فوق‌العاده‌ای را تجربه کرده است. با بیش از ۱۰ میلیارد دلار سرمایه قفل‌شده (TVL) و بیش از ۷۰ هزار کاربر فعال روزانه، Avalanche به یکی از بزرگترین هاب‌ها برای DeFi خارج از اتریوم تبدیل شده است.
این رشد بدون وجود یکی از ارزش‌های اصلی این شبکه بوده است. این ارزش پیشنهادی معماری ساب نت (Subnet) شبکه Avalanche است که امکان ایجاد بلاک چین‌هایی با قابلیت سفارش‌سازی بالا یا مجموعه‌ای از بلاک چین‌ها را فراهم می‌کند. این بلاکچین‌ها توسط زیرمجموعه خاصی از ولیدیتورهای آوالانچ اعتبارسنجی می‌شوند.
یک Subnet (مخفف Subnetwork) یا زیرشبکه، مجموعه‌ای پویا از ولیدیتورها است که با هم کار می‌کنند تا در مورد وضعیت مجموعه‌ای از بلاک چین‌ها به اجماع برسند. هر بلاک چین دقیقا توسط یک ساب نت تایید می شود. همچنین در یک زیرشبکه امکان وجود چندین بلاکچین وجود دارد و همه آنها اعتبارسنجی می‌شوند. یک ولیدیتور ممکن است عضو بسیاری از ساب نت‌ها برای ارائه خدمات اعتبارسنجی باشد.
نگاهی به شبکه آوالانچ
بیشترین فعالیت در شبکه آوالانچ در یکی از سه زنجیره X، P و یا C انجام می‌شود که به طور مختصر عبارتند از:
- زنجیره X یا Exchange Chain. به عنوان یک زنجیره پرداخت ساده عمل می‌کند که برای تراکنش‌های UTXO و مینت NFT ساده بهینه شده است. انتقال دارایی در زنجیره X هزینه کمتری نسبت به انتقال دارایی در زنجیره C دارد.
- زنجیره C یا Contract Chain. یک پلتفرم قرارداد هوشمند EVM است که امکان ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز مانند Trader Joe و Aave را فراهم می کند. در حال حاضر اکثر کاربران نهایی در این زنجیره با آوالانچ در تعامل هستند.
- زنجیره P یا Platform Chain. مسئول هماهنگی ولیدیتورهای آوالانچ است و برای ایجاد و مدیریت ساب‌نت‌ها استفاده می‌شود. در آینده به طور بالقوه می‌توانیم صدها یا حتی هزاران Subnet را در زنجیره P ببینیم.
این سه زنجیره به عنوان شبکه اولیه (Primary Network) شناخته می‌شوند و اساس شبکه آوالانچ را تشکیل می‌دهند؛ شبکه اولیه یک ساب نت ویژه محسوب می‌شود. همه ولیدیتورها باید هر سه زنجیره ذکر شده را اعتبارسنجی کنند، به عبارت دیگر همه اعضای همه زیرشبکه‌های سفارشی ایجاد شده، باید با استیک کردن حداقل ۲۰۰۰ AVAX عضو شبکه اولیه هم باشند. اعتبارسنجی شبکه اصلی به وسیله همه ولیدیتورها، پیاده‌سازی اتصال بین ساب نت‌ها را بسیار آسان‌تر می‌کند.
ساب نت‌ها چه ویژگی‌هایی دارند؟
همانطور که اشاره شد، Subnet آوالانچ از شاردینگ الهام گرفته است. تفاوت بین شاردینگ و ساب نت‌ها در این است که Subnet به صورت الگوریتمی تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرد و به طور سفارشی توسط کاربران در صورت نیاز راه‌اندازی می‌شود. یک ساب نت در Avalanche را می‌توان به عنوان یک لایه ۲ در اتریوم یا یک پاراچین در Polkadot نیز در نظر گرفت، اما با یک حالت کاملا ایزوله (بدون امنیت مشترک) و انعطاف‌پذیری بیشتر در طراحی و پیاده‌سازی.
هر کسی می‌تواند آزادانه هر زمان که بخواهد با سوزاندن ۱ توکن AVAX و پرداخت مقداری کارمزد، یک Subnet ایجاد کند. در ادامه تعدادی از ویژگی‌های ساب نت در آوالانچ را بررسی می‌کنیم.
مقیاس‌پذیری کاملا قابل تنظیم
هیچ قانونی در هنگام ایجاد ساب نت در آوالانچ وجود ندارد. زیرشبکه‌ها می‌توانند شامل چندین بلاک چین، ماشین‌های مجازی منحصر به فرد، مجموعه‌ای از قوانین و الزامات مشارکت باشند. به این ترتیب می‌توان گفت که امکانات ساب نت‌ها تقریبا نامحدود است.
می‌توان زیرشبکه را مانند Zone در اکوسیستم کازموس در نظر گرفت، اما با مزیت اضافه دسترسی مستقیم به مجموعه‌ای از ولیدیتورها که برای شروع اعتبارسنجی بلاکچین‌های ساب نت آماده هستند. اعتبارسنج‌ها در Avalanche به سادگی آی‌دی ساب نت شما را به پیکربندی گره خود اضافه می‌کنند و باینری ماشین مجازی سفارشی مورد استفاده را دانلود می‌کنند. پس از تکمیل، ولیدیتورها شروع به همگام‌سازی با Subnet شما کرده و اعتبارسنجی را آغاز می‌کنند.
همچنین ساب نتهای مبتنی بر ZK-rollup یا optimistic rollup می‌توانند برای پردازش برنامه‌هایی مانند بازی‌های غیرمتمرکز و محاسبات در سطح سازمانی ایجاد شوند.
ساب نت های مخصوص اپلیکیشن
همانطور که استفاده از پروتکل‌های وب ۳ همچنان در حال رشد است، شبکه‌های بیشتری با مشکلات توان عملیاتی مواجه خواهند شد. به عنوان مثال زنجیره C در آوالانچ تا ۴۵۰۰ تراکنش در ثانیه را می‌تواند پردازش کند که در مقایسه با اتریوم بسیار بالا است. گفته می‌شود با افزایش تقاضا برای توان عملیاتی در زنجیره C، تراکنش‌ها برای کاربران نهایی گران‌تر و کندتر می‌شوند.
ایجاد یک ساب نت مخصوص اپلیکیشن، نیاز به رقابت با سایر برنامه‌ها برای دسترسی به توان عملیاتی شبکه را از بین می‌برد. این تضمین می‌کند که کاربران نهایی برنامه شما، همیشه تراکنش‌های ارزان و سریع را تجربه خواهند کرد.
ساب نتهای نیازمند مجوز (Permissioned) و نیمه مجاز (Semi-Permissioned)
ایجاد ساب نتهای دارای مجوز و نیمه‌مجاز می‌تواند حریم خصوصی و انطباق با مقررات در هنگام تراکنش را به سازمان‌ها در زیرشبکه‌ها ارائه دهد. الزامات دسترسی به زیرشبکه‌های دارای مجوز می‌تواند شامل مجوزهای ویژه، قرارگرفتن در مکان‌های جغرافیایی خاص یا داشتن وضعیت سرمایه‌گذاری معتبر باشد.
زیرشبکه‌ها همچنین می‌توانند ولیدیتورها را به داشتن معیارهای خاصی از جمله اجرا بر روی سخت‌افزاری خاص، داشتن زمان بالای اعتبارسنجی و گذراندن بررسی‌های KYC الزام کنند. می‌توانید یک Subnet خصوصی (Private) ایجاد کنید که محتوای بلاک چین‌ها فقط برای ولیدیتورهای از پیش تایید شده آن قابل مشاهده باشد. این موضوع برای سازمان‌هایی که علاقه مند به محرمانه نگه‌داشتن اطلاعات خود هستند، کاملا ایده‌آل است.
قابلیت تعامل ساب نت‌ها
با افزایش تعداد زیرشبکه‌ها در Avalanche، نیاز به قابلیت همکاری بین آنها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. انتقال میان زنجیره‌ای بین ساب‌نت‌ها را می‌توان توسط یک زیرشبکه ویژه مشابه Connext یا Wormhole مدیریت کرد که به دارایی‌ها و داده‌ها اجازه می‌دهد آزادانه بین زیرشبکه‌ها بدون نیاز به تراکنش از طریق X Chain در حرکت باشند.
اقتصاد زیرشبکه‌ها
همانطور که قبلا ذکر شد، هیچ قانونی در مورد ساخت ساب نت وجود ندارد. این بدان معناست که ما می‌توانیم طیف گسترده‌ای از طرح‌های اقتصاد توکن را در زیرشبکه‌های آوالانچ با ساختارهای متمایز کارمزد، مکانیسم‌های تشویقی، اصول اولیه اقتصادی و مکانیسم‌های کاهشی ببینیم. حتی اگر مایل باشید می‌توانید زیرشبکه‌ای ایجاد کنید که در آن هیچ کارمزدی از کاربر دریافت نشود، اما به دلیل حملات درخواست‌های اسپم این کار توصیه نمی‌شود.
پیامدها برای ولیدیتورها و دلیگیتورهای AVAX
ساختن یک Subnet به توسعه‌دهندگان امکان دسترسی فوری به مجموعه‌ای از اعتبارسنج‌ها را می‌دهد. برخلاف پاراچین‌های پولکادات که امنیت شما را تا زمانی که یک پاراچین هستید تضمین می‌کند، زیرشبکه‌ها باید ولیدیتورهای Avalanche را تشویق کنند تا آنها را اعتبارسنجی کنند.
مشوق‌های اعتبارسنج‌ها کاملا قابل تنظیم و سفارشی‌سازی است. این مشوق‌ها می‌تواند شامل کسب پاداش از توکن بومی Subnet یا رمزارز AVAX باشد، این یعنی ولیدیتورها می‌توانند چندین توکن مختلف را با اعتبارسنجی چندین ساب نت مختلف کسب کنند. این موضوع پتانسیل افزایش نرخ پاداش سالانه برای اجرای نود اعتبارسنج Avalanche را که در حال حاضر حدود ۱۰ درصد است، افزایش می‌دهد.
ولیدیتورهای آوالانچ می‌توانند بخشی از پاداش‌های Subnet جدید خود را بین دلیگیتورهای خود توزیع کنند تا به بیشتر رای دادن تشویق شوند. دیدن ایردراپ‌ها و نرخ‌های پاداش بالا در ساب نتهای جدید به منظور تشویق اعتبارسنج‌ها در مراحل اولیه، تعجب آور نخواهد بود.
نقشه راه آوالانچ برای آینده Subnet
از زمان راه‌اندازی شبکه اصلی یا Mainnet، امکان ایجاد ساب نت با ماشین مجازی از پیش تعریف‌شده در خود آوالانچ وجود داشته است. از ماه جولای سال ۲۰۲۱، اجرای یک ماشین مجازی (VM) سفارشی امکان‌پذیر شده است.
طی فصل‌های بعدی آوا لبز (Ava Labs) موارد زیر را اضافه خواهد کرد:
- اعتبارسنجی بدون مجوز ( پیوستن به یک ساب‌نت با استیک کردن تعدادی از یک توکن خاص).
- ساب نتهای دارای مشوق (مکانیزم پاداش مدیریت‌شده به وسیله زنجیره P).
- جابجایی‌های بین زیرشبکه‌ها.
بنیاد Avalanche در ماه مارس ۲۰۲۲ یک برنامه تشویقی ۲۹۰ میلیون دلاری (۴ میلیون AVAX) را برای کمک به توسعه زیرشبکه ها اعلام کرده است.
نمونه‌هایی از Subnetها
در این قسمت به سه نمونه از زیرشبکه‌های ایجادشده روی آوالانچ اشاره می‌کنیم که عبارتند از:
- Defi Kingdoms. بازی DFK روی بلاک چین هارمونی شروع به کار کرد و پس از افزایش شدید علاقه به آن، شروع به گسترش به زنجیره های دیگر کرده است. این پروژه به طور یکپارچه بازی‌های P2E را با دیفای ادغام می‌کند. کاربران از استخرهای نقدینگی و صرافی غیرمتمرکز DFK استفاده می‌کنند و NFTها را با ابزار درون بازی خریداری می‌کنند. توکن JEWEL بازی برای تمام تراکنش‌های زنجیره‌ای استفاده خواهد شد که منجر به افزایش کاربرد این توکن خواهد شد.
- Crabada. یک بازی بلاکچینی است که روی آوالانچ ساخته شده است. آنها بعد از مدت‌ها انتظار از ورود زیرشبکه خود یعنی Swimmer Network خبر دادند. Swimmer Network یک بلاک چین اختصاصی برای بازی است که از زیرساخت‌های موجود و امنیت شبکه Avalanche استفاده می‌کند. با تصمیم کرابادا، ارز درون بازی آنها یعنی TUS به عنوان توکن گس Swimmer Network انتخاب شد. اعتبارسنج‌ها باید یک نود آوالانچ راه‌اندازی کرده و در طول بازه اعتبارسنجی، میزانی CRA را استیک کنند. آنها بر اساس میزان CRA که استیک کرده‌اند، بخشی از مانده کارمزدهای شبکه بعد از سوزانده شدن را دریافت می‌کنند.
- Ascenders. یک بازی اکشن جهان باز و علمی فانتزی در سبک نقش آفرینی (RPG) با اقتصاد کاملا غیرمتمرکز و مبتنی بر بازیکن است که توسط بلاک چین Avalanche پشتیبانی می‌شود. جاه طلبی آنها این است که اولین بازی رمزنگاری واقعی AAA را به دنیا می‌آورند. این پروژه به تازگی ۶.۴ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است.
جمع‌بندی
بعد از اقبال به دنیای ارز دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین، مقیاس‌پذیری به یکی از دغدغه‌های جدی تبدیل شد و پروژههای متعددی با راهکارهای مختلف برای حل این چالش به وجود آمدند. Avalanche یکی از پروژه‌ها است و راهکار مبتکرانه آنها برای افزایش مقیاس‌پذیری و قابلیت همکاری، استفاده از Subnet است. می‌توان تعداد نامحدودی ساب نت ایجاد کرد که هر کدام از آنها می‌تواند شامل چندین بلاکچین باشد، بلاکچین‌های که کاملا قابل سفارشی‌سازی هستند. همچنین قابلیت تعامل بین ساب نت‌ها نیز وجود دارد. در این مقاله در رابطه با این که ساب نت در آوالانچ چیست
