تغییر پرشتاب دنیای مالی باعث بازتعریف برخی اصطلاحات شده است. یکی از این موارد تردفای (TradFi) است که به امور مالی سنتی اشاره دارد؛ ساختاری که سال‌ها است توسط بانک‌ها و موسسات مالی متمرکز اداره می‌شود و هنوز هم بخش عمده‌ای از تراکنش‌های مالی در جهان از همین طریق انجام میشوند. اصطلاح تردفای در اصل برای متمایز کردن سیستمهای مالی سنتی از ساختارهای غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین یا همان دیفای به‌وجود آمده است. در این مطلب از میهن بلاکچین با مفهوم TradFi بیشتر آشنا می‌شویم و تفاوت آن را DeFi و CeFi بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
امور مالی سنتی (TradFi) چیست؟
تردفای (TradFi) ترکیبی از دو کلمه “Traditional” و “Finance” به معنای «امور مالی سنتی» است و به مؤسسات مالی سنتی و شرکت‌های فین‌تک اشاره دارد که در چارچوب نظام مالی کنونی و جریان اصلی بازار فعالیت می‌کنند. به‌عبارت دیگر، تردفای شامل موسساتی می‌شود که خدمات بانکی و مالی ارائه میدهند، برخلاف کسب‌وکارهای آنلاین، به‌صورت فیزیکی و در شعب حضوری فعالیت دارند، به شدت متمرکز بوده و تحت نظارت دقیق دولتها قرار دارند. به‌علاوه، شرکت‌های فعال در حوزه امور مالی سنتی قوانین سخت‌گیرانه‌ای مانند احراز هویت مشتری (KYC) و مقابله با پولشویی (AML) را اعمال می‌کنند.
طیف گسترده‌ای از ارائه‌دهندگان خدمات مالی شامل بانک‌ها، صندوق‌های پوشش ریسک و سرمایه‌گذاری، کارگزاری‌ها و سایر نهادهای مالی سنتی متمرکز در حوزه تردفای قرار می‌گیرند. ازجمله پلتفرم‌های مشهور TradFi می‌توانیم به جی‌پی مورگان (JPMorgan Chase) و گلدمن ساکس (Goldman Sachs) در دسته بانک‌ها و شرکت‌های فین‌تک مانند پی‌پل (PayPal) اسکوئر (Square) و سوفای (SoFi) اشاره کنیم. این نهادها به‌طور سنتی عملیات مالی را در ساختارهای متمرکز، تحت نظارت دقیق و با رعایت قوانین احراز هویت مشتری و مبارزه با پولشویی انجام میدهند.
تفاوت تردفای و دیفای چیست؟
دیفای (DeFi) اصطلاحی برگرفته از “Decentralized” و “Finance” و به معنای «امور مالی غیرمتمرکز» است. همان‌طور که گفتیم تردفای به زیرساخت‌های مالی اشاره دارد که توسط نهادهای متمرکزی مانند بانک‌ها و دولتها مدیریت میشوند؛ در‌حالی‌که دیفای یک ساختار مالی است که به‌جای نهادهای مرکزی از فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند برای انجام و تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. در پلتفرم‌های دیفای، تراکنش‌های مالی به‌صورت غیرمتمرکز و همتا‌به‌همتا (P2P) بین افراد انجام می‌شود.
یکی از تفاوت‌های کلیدی بین تردفای و دیفای، نحوه تأمین و صدور پول است. در امور مالی سنتی، بانک‌ها مسئول صدور پول و مدیریت تراکنش‌ها هستند؛ اما در امور مالی غیرمتمرکز، صدور وجوه برای کاربران ارزهای دیجیتال از طریق پروتکل‌های بلاکچین انجام می‌شود و قراردادهای هوشمند معاملات را بین طرفین تأیید می‌کنند. درحقیقت، قراردادهای هوشمند نقش واسطه‌گری بانک‌ها را حذف و از طریق کدهای برنامه‌نویسی بین طرفینِ معامله اعتمادسازی می‌کنند.
تفاوت دیگر این است که پلتفرم‌های دیفای به دلیل حذف واسطه‌ها و عدم نیاز به دریافت مجوزهای سنتی، خدمات مالی را به طیف وسیع‌تری از افراد ارائه میدهند. این پلتفرم‌ها بدون دردسرهای سنتی خدمات خود را به همه کاربران ارائه میدهند؛ فقط کافی است افراد وثیقه لازم (ارزهای دیجیتال) را داشته باشند. اما، کسب‌وکارهای تردفای برای ارائه خدمات، متقاضیان را ملزم به بررسی دقیق صورت‌های مالی و امتیازهای اعتباری می‌کنند.
نکته دیگر این است که کاربران امور مالی سنتی برای دریافت خدمات و سرویس‌ها ملزم به ارائه اسناد احراز هویت و طی‌کردن فرآیندهای اداری هستند. در پلتفرم‌های دیفای کاربران می‌توانند تمام مراحل از ثبت‌نام تا مشارکت در سرویس‌های مختلف مانند وام‌دهی، استیکینگ و ییلدفارمینگ را به‌راحتی و بدون دردسر انجام دهند.
تفاوت تردفای و سیفای چیست؟
اصطلاح سیفای (CeFi) برگرفته از “Centalized” و “Finance” و به معنای «امور مالی متمرکز» است. سیفای را می‌توانیم ترکیبی از بهترین ویژگی‌های دیفای و تردفای در نظر بگیریم. این سیستم شرایطی را فراهم می‌کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند از حساب‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال اما با ریسک کمتر استفاده کنند. این حساب‌ها مزایای زیادی دارند و شبیه به حساب‌های سنتی هستند. صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال نمونه بارزی از کسب‌وکارهای حوزه سیفای به شمار می‌روند.
همان‌طور که در امور مالی سنتی می‌توانید وجوه خود را در بانک‌ها و موسسات مالی وثیقه کنید و در ازای آن وام بگیرید، در پلتفرم‌های متمرکز هم می‌توانید در ازای وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال خود وام رمزارز دریافت کنید؛ با این تفاوت که در اینجا نیازی به ارائه اسناد و کاغذ‌بازی‌های مرسوم نیست. یکی دیگر از تفاوت‌های تردفای و سیفای، نرخ سود سالانه (APY) و پوشش بیمه‌ها است. برخی بیمه‌های دولتی سپرده‌های امور مالی سنتی را پوشش میدهند؛ اما در مورد سپرده‌های امور مالی متمرکز چنین حمایتی وجود ندارد و آن را به یک سرمایه‌گذاری پرریسک‌تر تبدیل می‌کند.
مزایای تردفای چیست؟
اولین مزیت سیستم مالی سنتی این است که فقط کسب‌وکارهایی که مجوزها و اعتبارنامه‌های لازم را دریافت کرده‌اند، می‌توانند خدمات مالی ارائه دهند. اگر خدمات ارائه‌شده در مشاغل تردفای به هر دلیلی دچار اختلال شوند، مشتریان می‌توانند نزد نهادهای نظارتی شکایت کرده و با حمایت آن‌ها غرامت بگیرند. همچنین در امور مالی سنتی به دلیل فرآیندهای اداری متعدد، فعالیت کلاهبرداران و افراد متقلب به‌ویژه پولشویان دشوارتر می‌شود.
مزیت دیگر نهادهای تردفای این است که به‌نحوی بر سرمایه‌گذاری‌های غیرقانونی در امور مالی نظارت دارند و از این طریق به دولتها کمک می‌کنند. در سیستمهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) به دلیل ناشناس بودن تراکنش‌ها، نظارت بر معاملات و رصد فعالیت‌های غیرقانونی بسیار چالش‌برانگیز است.
با این حال، امور مالی سنتی محدودیت‌هایی هم دارد. قوانین سخت‌گیرانه و دخالت دولتها معمولا منجر به کند شدن یا حتی توقف توسعه و نوآوری در این بخش می‌شود. همچنین، دست‌انداز‌های دولتی باعث می‌شود بخش بزرگی از جامعه از دسترسی به خدمات مالی محروم بمانند. البته بازکردن این گره چندان سخت نیست؛ نهادهای تردفای می‌توانند از طریق فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال، زیرساخت‌های مالی پیشرفته‌ای را ایجاد کنند تا خدمات آن‌ها برای همه افراد قابل‌دسترسی باشد.
همگام شدن تردفای با ارزهای دیجیتال
تکنولوژی بلاکچین و دارایی‌های دیجیتال امور مالی را متحول کرده‌اند و موسسات مالی سنتی برای حفظ بقا چاره‌ای به‌جز همگام‌شدن با فناوری‌های نوین ندارند. اگر کسب‌وکارهای فعال در تردفای بخواهند جایگاه خودشان را حفظ کنند، باید ارزهای دیجیتال را بپذیرند و آن‌ها را وارد سیستمهای خود کنند. درصورتی که چنین اتفاقی بیفتد، باید منتظر خبرهای خوبی برای قانون‌گذاری‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال باشیم؛ زیرا نهادهای دولتی و رگولاتورها مجبور میشوند به‌طور جدی‌تر به توسعه و تنظیم مقررات مرتبط با ارزهای دیجیتال بپردازند.
اگرچه در حال حاضر امور مالی سنتی و ارزهای دیجیتال مستقل از یکدیگر فعالیت می‌کنند؛ اما فرصت‌های بسیاری برای همکاری در بخش‌های کلیدی مانند وام‌دهی و بیمه وجود دارد. این همکاری باعث ایجاد یک اکوسیستم مالی قوی و کارآمدتر می‌شود که هم به نفع مشتریان و هم به نفع بازار خواهد بود.
جمع‌بندی
تردفای (TradFi) به سیستمهای مالی سنتی شامل بانک‌ها، موسسات اعتباری و نهادهای مالی متمرکزی اشاره دارد که تحت نظارت و مقررات دولتی فعالیت می‌کنند. سیستمهای امور مالی سنتی با ارائه خدماتی مانند انتقال وجه، وام‌دهی، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری در طول سالیان متمادی نقش مهمی را در اقتصاد ایفا کرده‌اند.
اگرچه کسب‌وکارهای حوزه تردفای از امنیت قانونی و اعتماد عمومی برخودارند، اما در زمینه‌هایی مانند سطح دسترسی مشتری و نوآوری با چالش‌‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. سیستمهای مالی سنتی می‌توانند از طریق ادغام فناوری‌های نوینی مانند بلاکچین، پذیرش ارزهای دیجیتال و ایجاد فرصت‌های جدید برای رشد و نوآوری بقای خود را تضمین کنند. نظر شما چیست؟ آیا کسب‌وکارهای امور مالی سنتی محکوم به شکست هستند یا از گردونه رقابت با سیفای و دیفای سربلند بیرون می‌آیند؟
سوالات متداول (FAQ)
امور مالی سنتی (TradFi) چیست؟
تردفای به سیستمهای مالی سنتی اشاره دارد که تحت نظارت دولتها و نهادهای نظارتی اداره میشوند.
تفاوت تردفای، دیفای و سیفای چیست؟
تردفای یک ساختار مالی سنتی و تحت نظارت نهادهای متمرکز است، دیفای به‌جای نهادهای متمرکز از بلاکچین و قرار دادهای هوشمند برای انجام و تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کند و سیفای امکاناتی مشابه دیفای را ارائه می‌دهد، اما ساختار متمرکزی مانند تردفای دارد.
