احتمالا شما هم این روزها نام الئو یا آلئو (Aleo) را زیاده شنیدهاید. شبکه الئو (Aleo) اکوسیستم بلاکچین را از منظر حریم خصوصی و امنیت دادههای شخصی چند پله بالاتر میبرد. در این مطلب به این میپردازیم که شبکه Aleo چیست، چه مشکلی را رفع میکند، نحوه کارکرد آن چگونه است، چه خدماتی ارائه میدهد و در ادامه به بررسی ابعاد اقتصادی ارز دیجیتال ALEO، نقشه راه پروژه، تیم توسعهدهنده، سرمایهگذاران و کیف پولهای Aleo میپردازیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.
نکات مهم مقاله:
📍 الئو (Aleo) پلتفرم بلاکچینی لایه ۱ و غیرمتمرکز است. هدف آن تامین حریم خصوصی در بلاکچین و امنیت برای کاربران است.
📍 این پلتفرم از متد اثبات دانش صفر (Zero-Knowledge Proof) برای تولید قراردادهای هوشمند خصوصی استفاده میکند.
📍 مکانیسم اجماع Aleo ترکیبی از گواه اثبات سهام و گواه اثبات کار به نام AleoBFT است.
شبکه Aleo چیست؟
الئو (Aleo) پلتفرم بلاکچینی لایه ۱ و غیرمتمرکز است. هدف آن تامین حریم خصوصی در بلاکچین و امنیت برای کاربران بوده و از ترکیبی از اثبات دانش صفر (Zero Knowledge Proof)، شاردینگ و محاسبات چندگانه برای اجرای تراکنشهای خصوصی و ذخیره داده استفاده میکند. هدف Aleo ساخت بلاکچینی مقیاسپذیر، سریع و با قدرت پردازش بالا است. این پلتفرم همچنین ابزارهای توسعه و API را در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهد. شبکه Aleo بر حفظ حریم خصوصی متمرکز است و قصد دارد نواقص شبکههایی همچون اتریوم را برطرف کند. برخلاف بلاکچینهایی مانند اتریوم، تراکنشهای الئو به صورت خارج زنجیرهای پردازش میشوند و تنها وظیفه تایید یا وریفای تراکنشها برعهده نودها است. این امر به پردازش حجم بیشتری از تراکنشها کمک میکند.
پلتفرم الئو چه مشکلی را حل میکند؟
بلاکچینهای فعلی برای کاربردهای دنیای واقعی ناکافی هستند. ایده ساخت کوین میکسر (Coin Mixer) و استخرهای تاریک (Dark Pools) در اتریوم همچنان ناقص است. بدون حریم خصوصی، این برنامهها نمیتوانند کاملا از فعالیت کاربر حفاظت کنند.
از سوی دیگر قراردادهای هوشمند فعلی با دو محدودیت مواجهاند: (۱) طراحی آنها به گونهای است که کاملا شفاف هستند و حریم خصوصی ندارند. (۲) ظرفیت استفاده میلیونها نفر را ندارند. این محدودیتها وجود دارد، چون اعتماد نیازمند صحتسنجی است. اما یک تکنولوژی نوین در عرصه رمزنگاری به نام اثبات دانش صفر وجود دارد که دورنمای تلفیق حریم خصوصی و مقیاسپذیری را ممکن میکند. چون سیستمهایی وجود دارند که باید با قرارداد هوشمند خصوصی نوشته شوند. به عنوان مثال، یک بازی ساده که کارتها را رو به پایین در اختیار بازیکنان مختلف قرار میدهد، به روشی نیاز دارد تا مطمئن شود آن کارتها بلافاصله برای همه بازیکنان قابل مشاهده نیستند. ساخت چنین بازیای در بلاکچینهای فعلی امکانپذیر نیست.
بلاکچین Aleo چطور کار میکند؟
همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، در معماری شبکه Aleo برنامهها بهصورت خارج زنجیرهای اجرا میشوند. سپس اثباتهای zkSNARK (اثباتهای دانش صفر مختصر) روی زنجیره (اصطلاحا بهصورت آنچین) منتشر میشود. این اثباتها هم حریم خصوصی را حفظ میکنند و هم بر درستی اجرا صحه میگذارند. سپس این اثباتهای مختصر روی زنجیره تایید میشوند. زمان تایید تراکنش روی شبکه هم از زمان اجرای برنامه مستقل است. بنابراین هم از ازدحام در شبکه و هم از شلوغی اپلیکیشن جلوگیری میشود. معماری الئو را میتوانید ترکیبی از مدل حسابهای شبکه اتریوم و طراحی تراکنشهای شیلد شده زی کش در نظر بگیرید. ترکیب این موارد با فناوری دانش صفر، درهای جدیدی را به روی توسعهدهندگان وب ۳ باز میکند. خلاصهای از نوآوریها و تکنولوژیهای مورد استفاده در Aleo را در ادامه شرح میدهیم.
رمزنگاری دانش صفر (Zero-Knowledge)
اثبات دانش صفر یک پروتکل رمزنگاری است که یک طرف (اثباتکننده) به طرف دیگر (تاییدکننده) ثابت میکند که چیزی درست است، بدون اینکه نحوه درستی آن را افشا کند. دانش صفر به ما این امکان را میدهد که از اینترنت قدرتمند امروز استفاده کنیم، بدون اینکه اثری از دادههای خصوصی خود در همه جا باقی بگذاریم.
معماری هیبریدی اجماع
AleoBFT مکانیسم اجماع جدید الئو است. در این مکانیسم اجماع از گواه اثبات سهام (PoS) برای نهاییسازی فوری تراکنشها و از پازل کوین بیس (Coinbase Puzzle) که نوعی گواه اثبات کار (PoW) است، برای انگیزهبخشی در تسریع تولید اثبات استفاده میشود. اما پازل کوین بیس چیست؟
پازل کوین بیس (Coinbase Puzzle) نوعی پازل از نوع گواه اثبات کار است که به نرمافزارها و سختافزارهایی که سریعتر اثبات را تولید میکنند، پاداش میدهد. در شبکههای PoW سنتی مانند بیت کوین، هر بلاک تنها حاوی یک پاسخ (هش قابل قبول) است. اما در پازل کوین بیس تعداد بیشتری از پاسخهای قابل قبول را میتوان جای داد. یعنی به جای اینکه پاداش به یک نود برنده داده شود، بین چندین نود توزیع می شود.
معرفی سرویسهای پلتفرم Aleo
در این بخش به بررسی خدمات و سرویسهای پلتفرم Aleo از جمله زبان برنامهنویسی نوین Leo، ماشین مجازی snark، سیستم عامل snark، مرورگر بلاکچینی لئو، جعبهابزار توسعه و استدیوی الئو میپردازیم.
⭐ زبان برنامهنویسی Leo
زبان برنامهنویسی لئو (Leo) از زبان Rust الهام گرفته شده و برای نوشتن برنامههای خصوصی بهکار میرود. این زبان به طور خاص برای توسعهدهندگان اکوسیستم الئو طراحی شده است. با کمک زبان Leo میتوانید برنامههای خصوصی و غیرمتمرکز بسازید. لئو را میتوان یکی از اولین زبانهایی دانست که فریمورک آزمایشی، پکیج رجیستری، کامپایلر از راه دور، سیستم مولد قاعده (Theorem Generator) برای اپلیکیشنهای نیازمند دانش صفر دارد.
⭐ ماشین مجازی Snark
snarkVM هسته اجرای رمزنگاری در الئو است. برخلاف ماشین مجازی اتریوم، snarkVM امکان محاسبات خارج زنجیره و تولید اثبات روی زنجیره را فراهم میکند.
⭐ سیستمعامل snark
پلتفرم الئو روی یک سیستمعامل غیرمتمرکز به نام snarkOS اجرا میشود. این OS ستون فقرات منطق در بلاکچین الئو است که انتقال وضعیت، تایید در اپلیکیشنها و ذخیره وضعیت را به صورت عمومی ممکن میکند. snarkOS همچنین در دسترسبودن دادهها (Data Availability) را برای همه برنامهها و تراکنشها تضمین میکند.
⭐ مرورگر الئو
مرورگر الئو (Aleo Explorer) یک نرمافزار برای مشاهده بلاکها، تراکنشها و متریکهای بلاکچین مانند میانگین کارمزد، هش ریت شبکه، سایز بلاک، سختی بلاک و تابلوی امتیازات است.
⭐ جعبه ابزار الئو
Aleo SDK جعبهابزاری برای تولید حساب، کامپایل و استقرار برنامه است. برای اطلاعات بیشتر درباره این SDK میتوانید به داکیومنت توسعه و گیتهاب پروژه مراجعه کنید.
⭐ استدیوی الئو
Aleo Studio اولین محیط توسعه یکپارچه (IDE) برای تولید برنامههای مبتنی بر اثبات دانش صفر است. برای نوشتن برنامه در این استدیو باید از زبان لئو استفاده کنید.
بررسی ارز دیجیتال ALEO
این شبکه از واحدهایی به نام امتیازات الئو (Aleo Credits) به عنوان رمزارز بومی خود نام میبرد. کردیتهای الئو برای پرداخت کارمزد تراکنش و پاداشدهی به نودها کاربرد دارند. این امتیازات امکان دسترسی به منابع محاسباتی در نسل بعدی پلتفرم را امکانپذیر میکند؛ نسل بعدی که به آن محاسبه دانش صفر (ZK Compute) گفته میشود. توسعهدهندگان همچنین انتظار دارند که نودهای اثباتکنندهای که قرار است در لایه دوم شبکه فعالیت کنند، این ارز را برای مبادلات خود انتخاب کنند.
در زمان راهاندازی، امتیازات الئو میان حامیان اولیه، سازندگان، اعضای جامعه و همچنین نهادهایی که کمک مالی میکنند و توسعه مستمر شبکه را امکانپذیر میکنند، توزیع میشود. از زمان پیدایش بلاک اولیه هم کردیتها میان ماینرهای شبکه تقسیم و توزیع میشوند. در تصویر زیر میتوانید خلاصهای از روند استخراج الئو را طی سالهای مختلف مشاهده کنید:
همانطور که در نمودار زیر مشاهده میکنید، الئو در ابتدای کار نرخ تورم بالایی دارد که طی ده سال دو بار نصف میشود. پس از ۹ سال و طی آخرین هاوینگ به ازای ساخت هر بلاک، ۱۲.۵ امتیاز به منظور تضمین امنیت شبکه و ثبات اقتصادی توزیع میشود.
تفاوت میان تخصیص کوین Aleo در زمان راهاندازی و پس از ۵ سال را میتوانید در تصویر زیر مشاهده کنید.
🌟 تخصیص رمزارز ALEO در زمان راهاندازی:
- حامیان اولیه: ۵۷ درصد
- تیم: ۲۰ درصد
- عموم: ۱۵ درصد
- کمکهای مالی: ۸ درصد
🌟 تخصیص ارز دیجیتال ALEO پس از ۵ سال:
- حامیان اولیه: ۳۳ درصد
- تیم: ۱۱ درصد
- عموم: ۵۵ درصد
- کمکهای مالی: ۱ درصد
ایردراپ رمزارز Aleo
نسخه سوم شبکه آزمایشی الئو سه فاز دارد. تیم پروژه اعلام کرده است که ۲۵ میلیون کردیت الئو (ALEO) به توسعهدهندگان، نودهای اثباتکننده و ولیدیتورها در طول این ۳ فاز ایردراپ میشود.
- توسعهدهندگان: از طریق نوشتن، استقرار و اجرای برنامه پاداش دریافت میکنند.
- هکرها: با مشارکت در برنامههای باگ بانتی (Bug Bounties) جایزه میگیرند.
- اثباتکنندگان: نودهای اثباتکننده با تولید اثبات میتوانند پاداشهای کوین بیس را دریافت کنند.
- تاییدکنندگان: نودهای ولیدیتور یا تاییدکننده هم با مشارکت در تولید بلاک و اجماع از پروتکل پاداش میگیرند.
نقشه راه پروژه Aleo
رودمپ سه ماهه اول و دوم سال ۲۰۲۳ پروژه الئو را میتوانید در تصویر بالا مشاهده کنید. همانطور که میبینید زمان راهاندازی شبکه اصلی جولای ۲۰۲۳ در نظر گرفته شده است. از سایر نقاط عطف مهم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ژانویه: اجرا و استقرار snarkVM و زبان Leo
- فوریه: آغاز استیکینگ
- مارس: فاز سوم شبکه آزمایشی
تیم توسعه الئو چه کسانی هستند؟
تیم Aleo از رمزنگاران، مهندسان، طراحان و اپراتورهای در سطح جهانی تشکیل شده است. این افراد در شرکتهایی همچون گوگل، آمازون و فیسبوک کار کردهاند و در دانشگاههایی همچون برکلی، جانز هاپکینز، NYC و کورنل درس خواندهاند.
📌 هوارد وو (Howard Wu): هوارد وو همبنیانگذار پروژه الئو است و بسیار هم در سوشال مدیا فعالیت دارد. او کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه برکلی و در رشتههای ریاضیات و علوم کامپیوتر خوانده است. وو به مدت یکسال پس از مدرک کارشناسی در گوگل کار کرده است. او از سال ۲۰۱۴، در کدنویسی کیف پولهای کریپتویی، صرافیها و پروژههایی مانند ZCash، IPFS و اتریوم مشارکت داشته است.
📌 مایکل بلر (Michael Beller): مایکل بلر از دانشگاه کرنل فارغالتحصیل شده و دارای تجربه مستمر در استارتاپهای مدیریت دارایی است. مایکل هماکنون به عنوان مدیر مالی (CFO) الئو فعالیت میکند.
📌 کالین چین (Collin Chin): کالین چین در رشته مهندسی برق و علوم کامپیوتر از دانشگاه برکلی فارغالتحصیل شده است. او همچنین مسئول توسعه زبان برنامهنویسی لئو (leo) است. او قبلا روی حسابرسی کد پروژههای کریپتویی کار میکرد.
📌 الکس پرودن (Alex Pruden): الکس پرودن مدیر ارشد عملیات الئو است و از آکادمی نظامی وست پوینت فارغالتحصیل شده است. او از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ برای a16z کار کرده است. به علاوه الکس پرودن یکی از سخنرانان خارجی الئو و پرسش و پاسخ (AMA) است.
سرمایهگذاران پروژه Aleo
شرکت Aleo Systems تاکنون دو راند جذب سرمایه برگزار کرده است. در سری A موفق به دریافت ۲۸ میلیون دلار از a16z شده است. در سری B که توسط Kora Management LP و SoftBank برگزار شد، ۲۰۰ میلیون دلار از شرکتهای Tiger Global، Sea Capital، Samsung Next، Slow Ventures و Andreessen Horowitz (a16z) جذب شده کرده است.
آشنایی با کیف پولهای ALEO
ارز دیجیتال ALEO هنوز به بازار عرضه نشده است. اما کیف پولهای آن برای اتصال و تعامل با شبکه آزمایشی در دست توسعه هستند. از کیف پولهای آلئو میتوان به ولتهای زیر اشاره کرد:
- متامسک اسنپ (Metamask Snap): اکستنشن سازگار با متامسک برای حسابهای Aleo
- کیف پول الئو (Aleo Wallet): اکستنشن کروم برای کیف پول الئو
- کیف پول لئو (Leo Wallet)
پرسش و پاسخ (FAQ)
- شبکه Aleo چیست؟
الئو یا آلئو (Aleo) یک پلتفرم بلاکچینی لایه یک است که هدف آن ساخت شبکهای متنباز و غیرمتمرکز با تمرکز بر توسعه حریم خصوصی در بستر بلاکچین و اینترنت است.
- ایردراپ Aleo چه زمانی است؟
زمان دقیق ایردراپ عمومی الئو مشخص نیست. ایردراپ اولیه ALEO احتمالا در ماه مارس ۲۰۲۳ به نودها، توسعهدهندگان و هکرهای شبکه آزمایشی تعلق خواهد گرفت.
جمعبندی
الئو (Aleo) یک پلتفرم بلاکچینی لایه یک است که از پروتکل اجماع نوینی به نام AleoPBFT بهره میبرد. این بلاکچین از تکنولوژی اثبات دانش صفر برای تامین حریم خصوصی در پردازش تراکنشها استفاده میکند. این پلتفرم به تازگی ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرده تا شبکه بلاکچینی خصوصی و قابل برنامهریزی خود را در سال جدید راهاندازی کند. نظر شما درباره شبکه Aleo چیست؟ آیا با پیادهسازی ایدههای الئو میتوان به آینده حریم خصوصی در اینترنت امیدوار بود؟