از طلا تا بیت کوین: چالش توضیح فناوری نوین بیت کوین برای پدر و مادرها
بیشتر افراد، مخصوصا پدر و مادرهای ما خیلی خوب میدانند که چرا طلا دارایی ارزشمندی محسوب میشود، اما بسیاری، بهویژه مسنترها، هنوز درک نمیکنند که چرا بیت کوین و به طور کلی ارزهای دیجیتال برای خیلی از ما ارزش مشابهی دارد. در واقع، اگر بخواهید مفهوم بیت کوین را برای اطرافیان خود مثل عمو، پدر، مادربزرگ یا خواهر توضیح دهید، بهترین راه این است که آن را با طلا مقایسه کنید.
فناوریهای نوظهور، بهسرعت وارد زندگی ما شدهاند و همه جنبههای آن را تحت تأثیر قرار دادهاند. با این حال سیستم مالی سنتی همواره چالشهایی به همراه داشته که به نوعی فسادآفرین بود و قدرت خرید مردم را کاهش میداد. پس از مدتی بسیاری از مردم به این نتیجه رسیدند که پول سنتی نه تنها قدرت واقعی خریدشان را از بین برده، بلکه در شکل سنتیاش به ابزاری برای کنترل جامعه، از بین بردن نوآوریها و ایجاد نابرابری تبدیل شده است. این سیستم حتی میتواند سرمایهها را به سمت بخشهایی هدایت کند که برای جامعه چندان مفید نیستند.
افرادی که در رأس هرم قدرت نیستند یا ثروت کافی ندارند تا از چرخه فقر رهایی یابند، به نوعی ناخواسته در خدمت این نظام مالی ناعادلانه گیر میفتند و پولی به دست میآورند که هر روز ارزش خود را از دست میدهد و باعث میشود مردم با درآمدهای خود، کالای کمتری تهیه کنند و قدرت خریدشان کاهش یابد. اگر به عقب برگردیم میبینیم انسانها همیشه در طول تاریخ به سیستم مالی برای ثبت و مدیریت بدهیها و داراییهایشان نیاز داشتهاند و در طول زمان، موفق شدند تا این نیاز را با طلا به عنوان یکی از بهترین شکلهای پول پذیرفته شده، تا حدی برطرف کنند، چرا که ارزشش نسبتا ثابت بود و نمیشد در آن تقلب کرد!
اما با وجود تمام ویژگیهای مثبت، طلا هم محدودیتهایی دارد. وزن زیاد، سختی در تقسیمپذیری و مشکلات نگهداری از آن باعث شد که استفاده از طلا به عنوان وسیلهای برای مبادله روزمره دشوار باشد. به همین دلیل هم سیستمهای مالی جدیدی شکل گرفتند و به تدریج پول کاغذی یا همان پول فیات به وجود آمد، اما پول فیات ایرادات بیشمار دیگری داشت و دارد: این نوع پول به راحتی چاپ میشود و تحت کنترل کامل دولتها و قدرتهای مرکزی است. در واقع، میتوان گفت پول فیات، نوعی ابزاری قانونی برای کاهش ارزش دارایی مردم است، چرا که چاپ بیرویه آن و تورم، قدرت خرید مردم را بهتدریج کمتر و کمتر خواهد کرد، آن هم در شرایطی که هزینهها روزبهروز افزایش پیدا میکنند.
ایالات متحده در سال ۱۹۳۳ با نرخ تبدیل اجباری، طلای موجود در دست مردم را مصادره کرد؛ این دولت در آن زمان بیش از حد پول چاپ کرده بود و طلای کافی برای پشتیبانی از این حجم از پول را نداشت. بعدها در سال ۱۹۷۱ پشتوانه طلا برای دلار حذف شد و دیگر پولی که مردم در دست داشتند، توسط «هیچ» پشتیبانی میشد. این رویه همچنان هم ادامه دارد و در حال حاضر ایالات متحده با بیش از ۳۵ تریلیون دلار بدهی، تا خرخره در قرض است! این بدهی مدام با چاپ پول بیشتر و سرمایهگذاریهای نادرست به شکل نمایی در حال افزایش است.
بیت کوین را میتوان به واحدهای کوچکتر تقسیم کرد، به راحتی قابل انتقال و نگهداری است و هیچ قدرت مرکزی نمیتواند آن را باب میل خود چاپ یا کنترل کند. بیت کوین بهدور از مشکلات پول فیات و فساد ناشی از سیستم مالی کنونی، امکان دسترسی به سیستم مالی شفاف و قابل اعتماد را فراهم میکند.
خیلی ساده بگوییم، بیت کوین مانند طلا ارزشمند، اما انعطافپذیرتر و مناسبتر برای زندگی امروزی است! بیت کوین، شما را از وابستگی به پول فیات و مشکلات آن رها کرده و به استقلال مالی و حفظ ارزش واقعی داراییها نزدیکتر میکند.
بیت کوین، نسخهای بهتر و دیجیتالی از طلا
بیت کوین بسیاری از مزایای طلا و فراتر از آن را هم در خود دارد؛ تا جایی که به آن لقب طلای دیجیتال دادهاند. طلا را به خاطر هزینه و زمان زیادی که برای استخراج و فرآوریاش نیاز است، بهسختی میتوان جعل کرد. این فرآیند پرهزینه باعث میشود که طلا تورمپذیری پایینی داشته باشد و ارزشش در طول زمان حفظ شود. بیت کوین نیز خاصیتی مشابه دارد. تعداد کل واحدهای بیت کوین به ۲۱ میلیون محدود است و این تعداد هم با الگویی خاص و دقیق توزیع میشود.
ماینرها برای کشف بیت کوین، پاداشهای بلوکی دریافت میکنند و این پاداش، تا زمانی که به صفر برسد و عرضه جدیدی وارد بازار نشود، هر چهار سال یکبار کاهش مییابد، سیاست پولی بیت کوین بر اساس اجماع عمومی ماینرها و نودهای شبکه، که در هر لحظه از شبانهروز در سراسر جهان فعالاند، شکل میگیرد و همین ویژگی به بیت کوین نوعی ثبات و پایداری بخشیده است.
با این وجود، بیت کوین و مفاهیم پشت فناوری آن برای بسیاری از مردم جهان هنوز گنگ و مبهم است و سوالات زیادی پیرامون آن مطرح میشود. درک این پول دیجیتال انقلابی و فهم اینکه چرا بیت کوین میتواند جهان مالی را برای همیشه دگرگون کند، نیاز به مطالعه و تحقیق بیشتری دارد. به زبان ساده، بیت کوین راهی است برای رهایی از چرخه بیپایان و ناپایدار پول فیات و درک آن میتواند نگرش شما را به مفهوم پول تغییر دهد.
چرا بیت کوین را بهعنوان راهحل مطرح میکنند؟
در دنیای امروز، طلا نمیتواند به نیازهای پیچیده و سریع ما در زمینه مالی پاسخ دهد. ما امروز به نوع جدیدی از پول نیاز داریم؛ پولی که دیجیتالی باشد، نیازی به بانک نداشته باشد، بدون واسطه و مقاوم در برابر سانسور باشد و از دست طمع قدرتهای مرکزی در امان بماند. بیت کوین پاسخی به این نیازهاست و به همین دلیل هم توجه به آن ضروری است. در ادامه به برخی از پرسشهای متداول و رایجی که در مسیر آشنایی با بیت کوین ممکن است برای هر فردی پیش بیاید، پاسخ خواهیم داد و امیدوارم این مطلب به افرادی که به دنبال درک تفاوت بیت کوین و طلا هستند، کمک کند.
پرسشهای متداول برای مبتدیان
چگونه مطمئن شوم بیت کوین واقعی است؟ وقتی نمیتوانم آن را ببینم یا لمس کنم، چگونه به آن اعتماد کنم؟
بیت کوین مانند آدرس یک وبسایت، دارایی دیجیتال است؛ درست مانند پولی که در حساب بانکی شما وجود دارد و تنها به شکل اعداد روی مانیتور نمایش داده میشود! شما نمیتوانید آدرس Facebook.com را لمس کنید، اما میدانید که ارزش بسیار بالایی دارد. زیبایی بیت کوین هم در این است که مالکیت آن را میتوان در هر زمان و مکانی تنها با اتصال به اینترنت تأیید کرد. برخلاف بانکها، نیازی به اعتماد به واسطهها ندارید؛ بیت کوین بر اساس شفافیت و خودگردانی عمل میکند. برای درک بهتر، اینگونه تصور کنید که تمام پول خود را در صندوقچهای نگه دارید که فقط شما کلید آن را دارید، اما این صندوقچه فضایی از خانه شما را اشغال نکرده است!
بعضی میگویند بیت کوین کلاهبرداری است. چطور میتوانم این ادعا را بررسی کنم؟
در آغاز عصر اینترنت، بسیاری تصور میکردند که اینترنت کلاهبرداری است، چرا که هنوز درک روشنی از آن نداشتند. بیت کوین هم فعلا در مرحله پذیرش و درک عمومی قرار دارد و بسیاری از افراد به دلیل نوسانات قیمت، آن را پرریسک میدانند. اما باید بدانید که نوسان و ریسک دو مفهوم کاملا متفاوتاند.
بیت کوین بهعنوان دارایی جدید، قیمت ناپایداری دارد، اما این به معنی ریسک و خطرناک بودن آن نیست. حتی اوراققرضه با قدمت و اعتبار بالا مانند اوراققرضه ایالات متحده نیز در سال گذشته بیش از ۵۰٪ از ارزش خود را از دست دادند، در حالی که این اوراق همیشه بهعنوان یکی از امنترین سرمایهگذاریها به حساب میآیند. بیت کوین تا حد امکان از خطرات کلاهبرداری، جعل و تورم دور است و همی ویژگیها آن را از بسیاری از داراییهای سنتی متمایز میکند.
بیت کوین چه برتریهایی نسبت به طلا دارد؟
طلا همواره بهعنوان دارایی ارزشمند و مطمئن شناخته میشود، اما بیت کوین توانسته برخی از محدودیتهای آن را برطرف کند. بیت کوین دیجیتالی است، پس میتوان آن را بهراحتی و بدون نیاز به واسطه از هر نقطهای از جهان انتقال داد.
همچنین، برخلاف طلا که نیاز به ذخیرهسازی فیزیکی و امنیت بالا دارد، بیت کوین را میتوان در کیفپولهای دیجیتالی بهصورت امن نگهداری کرد. علاوه بر این، برخلاف طلا، بیت کوین قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر است و حتی با مقدار کمی پول هم بتوان در آن سرمایهگذاری کرد.
تفاوت بین ارزهای دیجیتال و بیت کوین چیست؟
بیت کوین اولین ارز دیجیتال موفق است و از نظر ارزش بازار مهمترین جایگاه را دارد، اما ارزهای دیجیتال دیگر، بیشتر شبیه پروژههای سرمایهگذاری پرریسک هستند که روی بلاکچینهای مختلف فعالیت میکنند. این ارزها در مقایسه با بیتکوین عموماً کمتر غیرمتمرکزند و از نظر امنیت در برابر سانسور، مقاومتی کمتری دارند. هرچند همه از فناوری بلاک چین استفاده میکنند، ولی کاربردها و عملکردهای متفاوتی دارند. به طور کلی، بیت کوین بیشتر برای حفظ ارزش مالی طراحی شده، در حالی که بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر پروژههایی سرمایهگذاری با ریسک بالا به حساب میآیند.
کتاب یا فیلمی برای آشنایی بیشتر با بیت کوین وجود دارد؟
بله، برای آشنایی بیشتر با بیت کوین و در کل ارزهای دیجیتال میتوانید ۵ کتاب مهم درباره بلاک چین و ارز دیجیتال را بخوانید یا ۱۰ فیلم درباره بلاکچین را مشاهده کنید.
چگونه میتوانم صرافی امنی برای مدیریت ارزهای دیجیتال پیدا کنم؟
صرافیهای ارز دیجیتال اغلب تحت قوانین مشخصی نیستند، بنابراین باید در انتخاب صرافی دقت کنید. یکی از امنترین راهها این است که ارزهای دیجیتال را از صرافیهای معتبر داخلی متمرکز یا صرافیهای غیرمتمرکز خریداری کرده و سپس رمزارزهایی که خریداری کردهاید را به کیف پول سختافزاری منتقل کنید. البته قبل از این اقدام مطمئن شوید که این کیف پولها را فقط از وبسایتهای رسمی تهیه میکنید. یادتان باشد که در صرافیهای غیرمتمرکز مسئولیت تمام معاملات بر عهده خود شماست و این شما هستید که باید از معتبر بودن توکنی که قصد خریدش را دارید، مطمئن شوید؛ سادهتر بگوییم روی پشتیبانی صرافیهای غیرمتمرکز خیلی حساب نکنید!
آیا مشاورانی در حوزه کریپتو برای سرمایهگذاری وجود دارند؟
استفاده از مشاوران سرمایهگذاری کریپتو چندان توصیه نمیشود، چون در نهایت بهترین فردی که میتواند به سرمایه شما اهمیت بدهد خودتان هستید. در بازار کریپتو، بهتر است خودتان تحقیق کنید یا در ارزهای اصلی مانند بیت کوین و اتریوم سرمایهگذاری کنید.
آیا میتوانم بخشی از یک بیت کوین بخرم یا باید یک واحد کامل داشته باشم؟
بله، نیازی به خرید یک بیت کوین کامل نیست. بیت کوین به ۱۰۰ میلیون واحد کوچکتر به نام ساتوشی (SATS) تقسیم میشود که میتوانید هر مقدار از آن را که مایل بودید با توجه به بودجهتان خریداری کنید.
برای برداشت سود از سرمایهگذاری در کریپتوکارنسی چه باید کرد؟
برای برداشت سود از سرمایهگذاری در کریپتوکارنسی، ابتدا ارزش فعلی دارایی خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید در وضعیت سوددهی هستید. سپس با تحلیل بازار، زمان مناسبی را برای فروش انتخاب کنید. ارزهای دیجیتال خود را در صرافی معتبر ارز دیجیتال به فروش برسانید و دارایی خود را به ارز فیات (مثل دلار یا تومان) تبدیل کنید. در نهایت، مبلغ را به کیف پول یا حساب بانکی خود منتقل کنید و بخشی از سود را برای سرمایهگذاری مجدد یا استفاده شخصی مدیریت کنید. به کارمزدها و مالیاتهای احتمالی نیز توجه داشته باشید تا سود واقعی را محاسبه کنید.
سؤالات متداول – سطح متوسط
چرا میگویند بیت کوین سوداگرانه است؟
بیت کوین به دلیل نوسانات بالای قیمت و تازگی این فناوری، گاهی بهعنوان یک دارایی سوداگرانه دیده میشود. با این حال، این نوسانات بیشتر به دلیل پذیرش تدریجی و شناخت محدود مردم است، درست مانند اینترنت در ابتدای ظهورش! رشد سریع آن، شبیه به اینترنت در دهه ۹۰ میلادی است که همین رشد و نوسانات زیاد باعث سوءتفاهم میشود. بیت کوین در مقایسه با هر دارایی دیگری بیشترین رشد سالانه مرکب را دارد. در واقع، داراییهایی مثل فیات و حتی طلا که با تورم هماهنگ نمیشوند، بیشتر سوداگرانه هستند.
چرا نمیتوان بیت کوین را کپی کرد؟
بیتکوین روی یک دفترکل دیجیتال به نام بلاکچین ذخیره میشود که هزاران کامپیوتر در سراسر دنیا آن را نگهداری میکنند. برای تغییر در بلاکچین، تأیید اکثر این کامپیوترها (۵۱٪ نودها) لازم است، که عملاً جعل یا کپیکردن بیت کوین را غیرممکن میکند. هیچ فردی نمیتواند مدعی مالکیت بیت کوینهای شما را داشته باشد، مگر اینکه کلید خصوصی آنها را داشته باشد. حتی اگر فردی بخواهد شبکه را تخریب کند، باید بیش از نیمی از نودها را کنترل کند که این کار عملاً به دلیل هزینه و ساختار بلاکچین ممکن نیست.
بیتکوین ارزش ذاتی ندارد، پس چرا ارزشمند است؟
مفهوم ارزش ذاتی، برداشتی اشتباه است. در واقع، ارزش همه چیز بستگی به درک و پذیرش ما دارد. بیت کوین دارایی مالی مثل طلاست، اما با ویژگیهایی بهتر؛ و ارزشمند است چون مردم به آن اعتماد کرده و از آن استفاده میکنند. ویژگیهایی مثل کمیابی، غیرمتمرکز بودن، شفافیت و مقاومت در برابر سانسور، آن را به دارایی ارزشمندی تبدیل کردهاند.
اگر بیتکوین تحریم شود چه اتفاقی میافتد؟
تحریم بیتکوین ایدهای عجیب است. شاید دولتی بخواهد استفاده از آن برای پرداخت یا ماین کردن آن را ممنوع کند، اما در عمل هر فردی که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند بدون مجوز، بیت کوین ذخیره، ارسال و دریافت کند. تجربه نشان داده هر کشوری که بخواهد فعالیتهای مرتبط با بیت کوین و در کل ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کند، استقبال مردم آن کشور از بیت کوین بیشتر هم میشود؛ درست مانند همان اتفاقی که در نیجریه و ونزوئلا افتاد.
چرا بیت کوین بهتر از طلاست؟
بیت کوین عرضه محدودی دارد (فقط ۲۱ میلیون) و نرخ تورم سالانه آن کاهشی است. میتوان بیت کوین را بدون نیاز به بیمه و انبارداری، در عرض چند دقیقه به هر نقطه از دنیا فرستاد، بیت کوین را هرکسی میتواند بهسادگی بررسی کند، اما طلا چنین شفافیتی ندارد و مقدار دقیقش و صاحبانش مشخص نیست. بیت کوین مانند طلای دیجیتال است؛ ارزشمند است اما نیاز به حمل فیزیکی ندارد.
بیت کوین به واحدهای کوچکی به نام ساتوشی تقسیم میشود که برای انجام تراکنشهای کوچک و پرداختهای مکرر مناسب هستند، اما طلا برای این کار مشکل و هزینهبر است. ذخیره بیت کوین به یک کیف پول دیجیتال یا گوشی نیاز دارد، درحالیکه نگهداری طلا به انبار و حفاظت ویژهای نیاز دارد.
فیات تحت حمایت دولت است، چه نهادی از بیت کوین حمایت میکند؟
پول فیات (پولهای کاغذی و سکهای که دولتها از آن پشتیبانی میکنند) به پشتوانه دولتها ارزش دارد، اما بیت کوین نیازی به چنین پشتوانهای ندارد؛ و این خود یک امتیاز مهم است! پول فیات به معنی کنترل کامل دولتها بر ارزش آن است و میتوانند با چاپ پول بیشتر ارزش داراییهای مردم را کاهش دهند.
برای مثال، ارزش خرید دلار آمریکا در صد سال گذشته بیش از ۹۸٪ کاهش یافته است. بنابراین، پشتوانه دولتی نه تنها تضمینکننده ارزش نیست، بلکه با ایجاد تورم و حضور واسطههای دولتی، ریسکهایی مانند سوءمدیریت را نیز به همراه میآورد. پول فیات توسط دولتها پشتیبانی میشود، اما بیتکوین به اعتماد و شفافیت کاربران متکی است. برخلاف پول فیات که ممکن است با چاپ بیرویه ارزش خود را از دست بدهد، بیتکوین با عرضه محدود خود، از کاهش ارزش جلوگیری میکند.
امنیت بیت کوین چگونه تأمین میشود؟
بیت کوین از طریق قدرت پردازش هزاران کامپیوتر (نودها) در سراسر جهان و با بهرهگیری از فناوری رمزنگاری و بلاکچین محافظت میشود. همین ویژگیها این ارز دیجیتال را به یکی از امنترین داراییها در برابر حملات سایبری و محدودیتها تبدیل کرده است.
چرا همین تعداد محدود ۲۱ میلیون بیت کوین کافی است؟
تنها ۲۱ میلیون بیت کوین در جهان وجود خواهد داشت، اما هر واحد بیت کوین به ۱۰۰ میلیون واحد کوچکتر به نام ساتوشی تقسیم میشود. این قابلیت به بیت کوین این امکان را میدهد که حجم زیادی از داراییهای جهان را در خود جذب کند. همچنین، اگر نیاز به تغییر اندازه واحدهای بیت کوین به وجود بیاید، شبکه میتواند با اجماع تصمیم به تقسیمات بیشتر بگیرد.
آیا بیت کوین مانند ارزهای فیات تورم دارد؟
برخلاف تصور رایج، بیت کوین هم تورم دارد؛ با این تفاوت که نرخ تولید آن به مرور کاهش مییابد و در نهایت در سال ۲۱۴۰ به صفر خواهد رسید. هر چهار سال، تعداد بیت کوینهای جدید به نصف کاهش مییابد و در نتیجه تورم آن نیز پایینتر میآید. با این روند، بیت کوین در حال حاضر دارای کمترین نرخ تورم بین داراییهای جهان است و به مرور زمان میتوان تورم آن را به کلی نادیده گرفت.
قیمت بیت کوین چگونه مشخص میشود؟
قیمت بیت کوین مانند هر دارایی دیگری توسط عرضه و تقاضای بازار تعیین میشود. تفاوت اینجاست که معاملات بیت کوین به صورت شفاف در بلاکچین ثبت شده و قابل پیگیری است. شاید تصویب ETFها تغییرات را در قیمت آن ایجاد کرده باشد، اما احتمالاً با افزایش تقاضا برای بیت کوین، تأثیرات مثبت بیشتری در قیمت مشاهده خواهد شد.
اگر اینترنت جهانی قطع شود، تکلیف بیت کوینها چه میشود؟
در صورت قطعی کامل اینترنت جهانی، نگرانیهای مهمتری از دسترسی به بیت کوینها مطرح خواهد بود. با این حال، بیت کوینها در شبکه باقی میمانند و بعد از اتصال مجدد اینترنت، به حسابها دسترسی خواهید داشت. بیت کوین حتی در مواقع اضطراری هم قابلیت استفاده بیشتری نسبت به طلا یا دلار دارد و با داشتن تنها یک عبارت بازیابی، میتوانید به دارایی خود در هر نقطه از جهان دسترسی داشته باشید.
سخن پایانی
بیت کوین تنها یک ارز دیجیتال نیست؛ بلکه انقلابیست در دنیای مالی! مانند طلا، ارزشمند و کمیاب، اما از محدودیتهای طلا فراتر رفته و به زندگی دیجیتالی ما نزدیکتر شده است. بیتکوین به ما این امکان را میدهد تا ثروت خود را بدون نیاز به بانکها یا دولتها مدیریت کرده، در برابر تورم از دارایی خود محافظت کنیم و در هر لحظه و هر مکان به آن دسترسی داشته باشیم.
در دنیایی که پول سنتی روزبهروز قدرت خرید را کاهش میدهد و سیستمهای مالی متمرکز نابرابری را تشدید میکنند، بیت کوین مسیری تازه و شفاف برای آزادی مالی ارائه میدهد. این فناوری نوین، فرصتی برای بازتعریف مفهوم پول و استقلال مالی است. شاید هنوز برای بسیاری مبهم باشد، اما به ما این شانس را میدهد که در آیندهای بدون مرز و عادلانهتر نقشی داشته باشیم.
آینده مالی جهان در دستان افرادی است که امروز جسارت شناخت بیت کوین را دارند! ضرر نخواهید کرد اگر بخشی از زمان و انرژی خود را برای شناخت بیت کوین صرف کنید و بخشی از این تغییر بزرگ در جهان باشید. افرادی که زودتر به این سیستم میپیوندند، بیشتر از دیگرانی که منتظر پذیرش عمومی میمانند، سود خواهند برد.