گرچه صنعت Cryptocurrency یک صنعت نو پا است، اما امروز با میلیون‌ها پروژه کریپتویی روبرو هستیم. پروژه‌هایی که در حوزه‌های مختلف دیفای (DeFi) گیمفای (GameFi)، نسل سوم وب (Web 3) و سایر برنامه‌های غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند. در این هیاهوی کریپتویی به ناگهان پروژه‌ای ناجی تمام بشریت خطاب می‌شود و دیگری کلاهبرداری و اسکم از آب درمی‌آید. در میان مفاهیم پرسروصدایی چون متاورس (Metaverse)، Play To Earn و امور مالی بدون بانک برای انتخاب بهترین پروژه های کریپتویی مبهوت می‌مانیم. سردمداران حوزه کریپتو در مورد پیدا کردن بهترین پروژه ارزهای دیجیتال یک عبارت مقدس دارند: «خودت تحقیق کن یا DYOR». با میهن بلاکچین و استراتژی‌های پیدا کردن بهترین پروژه های کریپتویی همراه باشید.
استراتژی‌ها و مراحل یافتن بهترین پروژه‌های کریپتویی
اگر بخواهیم همه روش‌ها و راهکارها را برای انتخاب بهترین پروژه های ارزهای دیجیتال توضیح دهیم شاید ساعت‌ها زمان لازم داشته باشیم. اما از کارآمدترین معیارها می‌توان به ۱۱ مورد اشاره کرد که در ادامه هر کدام را توضیح می‌دهیم.
۱. ارزش بازار (Market Cap) را بررسی کنید
اگر دنبال پروژه خاصی نیستید و نمی‌دانید از کجا باید شروع کنید با بررسی مارکت کپ پروژه‌ها شروع کنید. با توجه به تحمل ریسک و بازده مورد انتظارتان، ارزش بازار پروژه‌ها را فیلتر کنید و در یکی از گروه‌های زیر دنبال پروژه مناسب باشید:
- Micro-Cap: پروژه‌هایی که ارزش بازار آن‌ها کمتر از ۵۰ میلیون دلار است.
- Small Cap: ارزش بازار کمتر از ۱ میلیارد دلار
- Mid Cap: ارزش بازار ۲ میلیارد دلار تا ۱۰ میلیارد دلار
- Large Cap: ارزش بازار بیش از ۱۰ میلیارد دلار
در سایت کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) می‌توانید به راحتی پروژه‌ها را بر اساس ارزش بازار فیلتر کنید. در مثال زیر با توجه به انتظار بازده ۱۰ برابری، پروژه‌های گروه میکرو کپ و با ارزش بازار ۵ میلیون دلار تا ۱۰ میلیون دلار فیلتر شده‌اند.
چرا مارکت کپ در پیدا کردن پروژه‌های مناسب اهمیت دارد؟
اگر اطلاعات فاندامنتال و بنیادی یک توکن در گروه میکرو کپ عالی باشد، آن‌وقت حرکت این توکن با ارزش بازار ۵ میلیون دلار به مارکت کپ ۵۰ میلیون دلار، خیلی راحت‌تر از توکنی است که بخواهد از ارزش بازار ۲۰ میلیون دلار به ۲۰۰ میلیون دلار برسد. البته اطلاعات داخلی پروژه مانند حجم معاملات هم مهم است. فرقی نمی‌کند هدف شما از خرید یک توکن چیست، به هر حال شاخص Trading Volume یک شاخص عالی برای درک وضعیت خود توکن است. اگر حجم معاملات یک توکن بیش از حد پایین یا بیش از حد بالا باشد، باید به جعلی بودن یا سایر مشکلات آن شک کنید. بنابراین بهتر است:
- در هر ۲۴ ساعت مارکت کپ توکن بین ۱۰% تا ۵۰% تغییر کند.
- به طور کلی ارزش بازار یک پروژه باید هر ۲ تا۶ روز، یک بار گردش مالی داشته باشد.
- اگر حجم معاملات ثابت باشد، مشکلی وجود ندارد، اما باید به هر روند انفجاری شک کنید.
۲. توکن مورد نظر شما در کدام صرافی‌ها لیست شده است
آیا توکن انتخابی شما در صرافی‌های معتبری لیست شده است؟ چند صرافی این توکن را لیست کرده‌اند؟ در صورتی که توکن فقط در صرافی‌های غیرمتمرکزی مانند یونی سواپ (Uniswap) یا سوشی سواپ (Sushiswap) معامله می‌شود، باید بیشتر حواستان را جمع کنید؛ زیرا بر خلاف صرافی‌های متمرکز، صرافی‌های غیرمتمرکز نظارت و قانون‌گذاری دقیقی برای لیست کردن توکن‌ها ندارند، بنابراین ممکن است توکن‌های اسکم نیز در این صرافی‌ها لیست شوند.
در انتخاب بهترین پروژه های کریپتویی نکته بعدی این است که باید حجم معاملات توکن مورد نظر را در صرافی‌های مختلف زیر نظر بگیرید. آیا این صرافی‌ها آن‌قدر بزرگ هستند که در صورت رشد پروژه دسترسی آسانی را در اختیار همه کاربران قرار دهند؟ اگر توکن در صرافی بزرگی لیست نشود، حرکت صعودی آن شکل نمی‌گیرد. به عبارت دیگر توکن فقط در معرض دید یک جامعه کوچک قرار دارد و تعداد اندکی از کاربران روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند. برای اطلاع از اعتبار و محبوبیت صرافی‌ها می‌توانید از سایت کوین گکو (CoinGeko) استفاده کنید.
۳. اطلاعات فاندامنتال و بنیادی پروژه را بررسی کنید
پیش از سرمایه‌گذاری و انتخاب بهترین پروژه های کریپتویی حتما تحلیل فاندامنتال انجام دهید. در بررسی‌های فاندامنتال بهتر است پاسخی برای سوالات زیر بیابید:
بنیانگذاران پروژه چه کسانی هستند؟ آیا اعضای تیم بنیانگذار متخصص و با تجربه هستند؟ نام‌های مستعار دارند یا خودشان را با هویت واقعی معرفی می‌کنند؟ چطور از ترکیب توسعه‌دهندگان برای ساخت یک فناوری جدید استفاده می‌کنند؟ تخصیص توکن (Token Allocation) پروژه به چه صورت است؟ آیادرصد بالایی از توکن‌ها به تیم بنیانگذار و سرمایه‌گذاران پروژه اختصاص یافته است؟
هنگام افزایش قیمت توکن، آیا خطر دامپ از سوی تیم پروژه وجود دارد یا بخش اعظم توکن‌ها به جامعه کاربری پلتفرم (Community) تعلق گرفته است؟ آیا برای بازبینی کد و آدیت (Audit) توکن اقدام کرده‌اند؟ آیا شخص ثالثی وایت پیپپر آن‌ها را بررسی و تایید کرده است؟ پروژه از حمایت نهادی سرمایه‌گذاران برخوردار است؟ در صورت مواجهه با مشکل، سرمایه لازم برای ادامه مسیر و طبق رودمپ پروژه وجود دارد؟
سایت‌های Messari، Binance Research و ICO Drops به شما کمک می‌کند که بفهمید در پروژه چه خبر است و پاسخی برای این سوالات بیابید. هدف از تحلیل‌های فاندامنتال این است که یک ایده کلی در مورد پروژه به دست بیاورید:
- ارزش پیشنهادی آن‌ها چیست؟
- سرمایه‌گذاران پروژه چه کسانی هستند؟
- اقتصاد توکن یا توکنومیکس (Tokenomics) پروژه چیست؟
- از چه فناوری‌هایی استفاده می‌کنند؟
با توجه به پاسخ‌ها برجسته‌ترین نکات هر پروژه را یادداشت کنید. اگر اطلاعات پروژه بسیار قدیمی بود یا اطلاعات خاصی در مورد آن وجود نداشت، از کنار این موضوع ساده عبور نکنید. به نحوه تخصیص توکن دقت کنید و ببینید چه کسی بیشترین سهم را دارد. اگر یک نهنگ بزرگ بیشترین سهم را دارد، این یک هشدار جدی است؛ چراکه هنگام افزایش قیمت توکن، سهامداران بزرگ می‌توانند با دامپ قیمت سرمایه سایر سرمایه‌گذاران خرد را به جیب بزنند. پروژه‌هایی را بیابید که بخش اعظم توکن‌ها در گردش و در اختیار جامعه کاربری پروژه باشد. از ورود به پروژه‌هایی که اکثر توکن‌هایش در دست بنیانگذاران، سرمایه‌گذاران و نهنگ‌ها است، خودداری کنید.
تیم پروژه را بررسی کنید
آیا توسعه‌دهندگان پروژه به قدر کافی قوی هستند؟ آیا بازاریابی پروژه به درستی انجام می‌شود؟ این افراد در زمینه بلاکچین یا گیمینگ چه تجربیاتی دارند؟ برای بررسی این موارد به اکانت لینکدین، توییتر و گیت‌هاب آن‌ها مراجعه کنید تا هم پاسخ سوالاتتان را بیابید و هم از میزان مشارکت آن‌ها در جامعه پلتفرم آگاه شوید.
سابقه و پیشینه پروژه را بررسی کنید
برای اطلاع از فعالیت‌های پیشین پروژه به وبلاگ، وبسایت و شبکه‌های اجتماعی آن‌ها مراجعه کنید.
- آیا این پروژه قبلا با پلتفرم‌های معتبری در حوزه بلاکچین یا گیمینگ مشارکت داشته است؟
- شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطر پذیر یا ونچر کپیتال‌ها (VC) روی این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند؟
- اصلا در مورد برنامه‌های توسعه پروژه اطلاعاتی منتشر می‌شود؟ اطلاع‌رسانی دقیقی در این خصوص وجود دارد؟
- تیم پروژه به طور فعال با جامعه پلتفرم تعامل دارد؟ جلساتی برای پرسش و پاسخ وجود دارد؟ آیا هدایای رایگان برای اعضای جامعه در نظر گرفته شده است؟
برای یافتن پاسخ این سوالات، مصاحبه‌های افراد تیم را ببینید. تماشای مصاحبه‌های یوتیوب، ویدیوهای توییتر و موارد مشابه راه خوبی است تا به سرعت از اهداف و برنامه‌های بنیانگذاران پروژه مطلع شوید (البته بهتر است ویدیوها را به ترتیب ببینید و برای صرفه‌جویی در زمان، سرعت پخش ویدیو را روی ۱.۵ برابر تنظیم کنید).
جامعه پلتفرم
اهمیت جامعه کاربری پلتفرم بر هیچ‌کسی پوشیده نیست. ساختن یک پروژه موفق چندان سخت نیست، اما قطعا ساختن یک جامعه کاربری قوی آن هم از ابتدا، کار سختی است. گرچه نیاز به زمان دارد، اما نشان‌دهنده تعهد تیم به کامیونیتی پلتفرم است. یک جامعه کاربری قوی یعنی طرفداران پروپاقرصی که در همه حال مدافع پلتفرم هستند و به طور رایگان برای پروژه بازاریابی می‌کنند.
وایت پیپپر
حتما وایت پیپیر پروژه را برسی کنید. اهداف پروژه چیست؟ برای رسیدن به این هدف‌ها چه برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است؟
توکنومیکس
توکنومیکس پروژه چگونه طراحی شده است؟ نحوه به‌دست‌آوردن، سوزاندن توکن و موارد استفاده آن چیست؟ در صورتی که هر یک از این موارد نقایصی داشته باشد، پروژه با فراز و نشیب‌های زیادی مواجه می‌شود.
استراتژی‌های بلندمدت
استراتژی‌های بلندمدت پروژه چگونه است؟ به طور مثال بسیاری از بازی‌ها با یک طرح ساده شروع می‌شوند، اما برنامه‌هایی برای اضافه‌کردن قابلیت‌های بیشتر دارند. آیا واقعا این برنامه‌ها را اجرا می‌کند؟ البته لازم به نوشتن یک مقاله تحقیقاتی نیست. پاسخ این سوالات ذهن شما را در مورد پروژه روشن‌تر می‌کند.
۴. رودمپ و نقشه راه پروژه را بررسی کنید
برای انتخاب بهترین پروژه ارزهای دیجیتال، Roadmap پروژه را بررسی کنید و پاسخی برای این سوالات بیابید. مراحل پیشین رودمپ چه اقداماتی را شامل می‌شد؟ آیا به‌موقع انجام شدند یا با تاخیر زمانی اجرا شدند؟ در آینده قرار است چه اتفاقاتی بیفتد؟ آیا تیم پروژه برای این اقدامات جدید آمادگی لازم را دارد؟ جامعه پلتفرم در دیسکورد، توییتر یا سایر رسانه‌ها چه نظری درباره اقدامات آتی پروژه دارند؟ با نگاهی گذارا به سایت‌های Decrypt ،CoinDesk و CoinTelegraph می‌توانید اخبار مرتبط با پروژه را بررسی کنید.
۵. هدف شما از ورود به پروژه چیست؟
ممکن است تمام تحقیقات لازم را برای یافتن بهترین پروژه کریپتویی به طور کامل انجام دهید و بازهم تصمیم‌گیری برای شما سخت باشد. حالا باید با توجه به اهداف خودتان انتخاب کنید. آیا این جامعه، جامعه‌ای هست که بتوانید سال‌ها عضو آن باشید؟ آیا شخصا علاقه‌ای به بازی در پروژه‌ای مشخص در حوزه گیمینگ دارید؟ اگر پاسخ‌تان منفی است بیشتر دقت کنید؛ زیرا اگر قیمت پایین بیاید، به احتمال زیاد قبل از شروع رشد پروژه اقدام به فروش توکن می‌کنید.
۶. قبل از سرمایه‌گذاری برنامه خروج از پروژه را تعیین کنید
اشتباهات احتمالی و انتظاراتتان از پروژه را مشخص کنید. در صورتی که انتظارات شما برآورده نشد، برنامه‌ای برای جبران ضرر داشته باشید. با توجه به سود و زیان مورد‌نظر برنامه‌ای برای خروج از پروژه تعیین کنید.
۷. در رسانه‌های اجتماعی نظرات دیگران را بخوانید
گرچه نظرات دیگران صددرصد درست نیست، اما این روش نقطه شروع خوبی برای بررسی نظرات مختلف در مورد پروژه‌های کریپتویی است. اما حواستان باشد افرادی که از آن‌ها ایده می‌گیرید همدستان پروژه (Shiller) نباشند. شیلر شخصی است که با هدف جلب توجه اعضای جامعه، کوین یا توکن خاصی را تبلیغ می‌کند تا اعضا به سمت سرمایه‌گذاری روی این توکن تشویق شوند. برای اینکه در دام آن‌ها گرفتار نشوید، کافی است ببینید با چه کسانی و درباره چه چیزی صحبت می‌کنند. اگر فقط در مورد شگفت‌انگیز بودن فلان توکن صحبت می‌کنند و از ۱۰۰ برابر شدن قیمت ارز دیجیتال حرف می‌زنند، بهتر است توصیه‌های آن‌ها را دنبال نکنید.
۸. وبسایت‌های معرفی ایردراپ‌ها را زیرنظر داشته باشید
سایت Airdrops.io و بخش معرفی ایردراپ سایت کوین مارکت کپ به نشانی Coinmarketcap.com/airdrop منابع خوبی برای اطلاع از پروژه های جدید کریپتویی هستند. ایردراپ نوعی فعالیت بازاریابی است. در واقع، پروژه با هدف اطلاع‌رسانی در مورد یک ارز دیجیتال جدید، کوین یا توکن‌ها را به صورت رایگان به آدرس‌های کیف پول ارسال می‌کند.
۹. به وبسایت‌های معرفی عرضه اولیه (ICO) دقت کنید
سایت Icodrops.com و وبسایت کوین مارکت کپ به آدرس Coinmarketcap.com/ico-calendar از بهترین گزینه‌ها برای آگاهی درمورد عرضه اولیه‌ها (ICO) هستند. اطلاعاتی مانند اهداف جمع‌آوری سرمایه، قیمت کوین یا توکن، لینک وایت پیپپر پروژه و سایر موارد مرتبط، در این سایت‌ها ارائه شده است.
۱۰. لیست‌های موجود در لانچ‌پدهای کریپتویی را بررسی کنید
لانچ پدهای کریپتویی (Crypto Launchpad) پلتفرم‌هایی برای جذب سرمایه توسط توسعه‌دهندگان پروژه‌های نوپا هستند. هر پروژه کریپتویی قبل از اینکه در این لانچ‌پدها لیست شود، باید فرایند بررسی دقیقی را بگذراند. به عبارت دیگر فقط پروژه‌هایی وارد این پلتفرم‌ها می‌شوند که مراحل بررسی را طی کرده باشند و شانس بالای موفقیت آن‌ها ثابت شده باشد؛ بنابراین لانچ‌پدها بخش عمده‌ای از کار تحقیقاتی شما را انجام می‌دهند. در این خصوص می‌توانید از سایت‌های Kcclaunch.net و Gamefi.org استفاده کنید.
۱۱. کوین‌ها و توکن‌های پرطرفدار را بیابید
در سایت کوین گکو به نشانی Coingecko.com/en/discover می‌توانید ارزهای دیجیتال پرطرفدار را بیابید. بد نیست هراز گاهی به این سایت سر بزنید.
جمع‌بندی
در دنیایی پر از میلیون‌ها پروژه ارز دیجیتال، پیدا کردن پروژه‌های موفق و سودآور کار چندان ساده‌ای نیست. برخی پروژه‌ها با وجود هیاهوی زیاد کلاهبرداری و اسکم از آب درمی‌آیند و برخی دیگر بی‌صدا و ناگهان، موفقیت‌های بزرگی را به‌دست می‌آورند. قطعا پنیر رایگان را به هیچ‌کس نمی‌دهند و این وظیفه خود ما است که پیش از سرمایه‌گذاری در دنیای ارزهای دیجیتال برای انتخاب بهترین پروژه های کریپتویی تحقیقات کامل و همه‌جانبه‌ای را انجام دهیم. استراتژی‌هایی مانند تحلیل فاندامنتال، بررسی دقیق وایت پیپپر، بنیانگذاران، سوابق تیم توسعه‌دهنده، اهداف و رودمپ پروژه، مارکت کپ، نظرات جامعه کاربری پلتفرم و مواردی از این قبلی کمک می‌کند پروژه‌های با پتانسیل بالا را بیابیم. البته سایت‌های متعددی نیز که به آن‌ها اشاره کردیم مسیر ما را کوتاه‌تر می‌کنند. آیا شما هم با نظر «خودت تحقیق کن» افراد خبره این حوزه موافق هستید؟ شما از چه استراتژی‌هایی برای پیدا کردن بهترین پروژه های کریپتویی استفاده می‌کنید؟
