شبکه Liquid چیست؟ با راهکار مقیاس‌پذیری بیت کوین آشنا شوید

شبکه بیت کوین قادر است در هر ثانیه تنها ۲ الی ۵ تراکنش را اعتبارسنجی و تسویه کند. این نرخ را با TPS (تراکنش بر ثانیه) نمایش می‌دهند که این نرخ در هر بلاکچین متفاوت است. بیت کوین با وجود امنیت بسیار بالا، غیرمتمرکز بودن و عدم تغییرپذیری داده‌ها، نقطه‌ ضعفی بزرگ به نام عدم مقیاس‌‌‌پذیری دارد. در نتیجه عدم توانایی این شبکه در تسویه حساب تعداد بالایی از تراکنش‌ها در ثانیه، یک مانع مهم برای ترویج استفاده از این فناوری است. با این وجود، توسعه‌دهندگان این حوزه به دنبال ارتقای این زیرساخت از طریق راه‌حل‌های متفاوت هستند؛ یکی از این راه‌حل‌ها شبکه Liquid بیت کوین است. در این مقاله به معرفی ساختار، مزایا، اعضا و مفاهیم زیرساختی این شبکه می‌پردازیم و درمی‌یابیم که مفهوم شبکه لیکویید در بیت کوین چیست. با ما همراه باشید.

شبکه Liquid چیست؟

همان‌طور که در مقدمه اشاره کردیم، پایین بودن سرعت تراکنش و تسویه‌حساب در بیت‌ کوین، یک نقطه ضعف اساسی برای این فناوری است. با این وجود، توسعه زیرساخت‌های فناوری بلاکچین، باعث شده تا این ارز دیجیتال که خود اولین کاربرد این فناوری به‌شمار می‌رود، گام‌های مثبتی را به سمت مقیاس‌پذیری بردارد تا کاربران بتوانند با سرعت بالاتری در بستر این شبکه تراکنش خود را انجام دهند.

امروزه بلاکچین‌ها و پلتفرم‌های زیادی برای افزایش سرعت تسویه حساب از زیرساخت زنجیره‌های جانبی (Sidechain) استفاده می‌کنند (زنجیره جانبی، یک بلاک چین مستقل است که به‌طور کامل با بلاک چین اصلی در تعامل است و ورودی‌ها در هر دو زنجیره قابلیت پردازش‌ دارند. هم‌چنین انتقال اطلاعات از زنجیره اصلی به زنجیره جانبی، باعث افزایش سرعت در پردازش اطلاعات می‌شود).

با این تفاسیر، برای افزایش سرعت تسویه حساب در بیت کوین به یک Sidechain احتیاج داریم، تا بتواند اطلاعات را برای پردازش شدن به خارج از زنجیره اصلی ببرد و بعد از اعتبارسنجی، آن‌ها را به درون زنجیره اصلی بازگرداند. 

در سال ۲۰۱۴ شرکت Blockstream با معرفی زنجیره‌جانبی Liquid Network توانست توجه بسیاری از کاربران و فعالین حوزه ارزهای دیجیتال را به خود جلب کند. این شرکت توانست در طی دو مرحله تامین مالی، بیش از ۷۵ میلیون دلار را جمع‌آوری کند؛ سرانجام راه‌اندازی نسخه بتای این پروژه در سال ۲۰۱۷ عملی شد و در انتهای همان سال میلادی (دی ماه ۱۳۹۶) نیز نسخه اصلی شروع به کار کرد. 

مزایای شبکه لیکویید

• تبادل سریع: انتقال تقریبا لحظه‌ای بیت کوین بین صرافی‌ها، به کاربران این فرصت را می‌دهد تا از فرصت‌های آربیتراژ استفاده کنند؛ امکانی که ممکن بود تا قبل از وجود این شبکه، آن را از دست بدهند.
• افزایش کارایی: بازارسازان می‌توانند با کاهش موجودی مورد نیاز خود در مبادلات، کارایی سرمایه خود را افزایش دهند (در ادامه مقاله توضیح خواهیم داد که عدم نگهداری نقدینگی در صرافی چطور انجام می‌شود).
• حریم خصوصی بیشتر: شبکه Liquid از نقل‌وانتقالات محرمانه پشتیبانی می‌کند، که حجم بیت کوین را در معاملات پنهان می‌کند و از افشای موجودی کاربر جلوگیری می‌کند.
• قابلیت اطمینان برتر: شبکه لیکویید بر اساس کد بیت کوین ساخته شده که یکی از امن‌ترین بلاکچین‌ها در اکوسیستم این فناوری است. هم‌چنین از آنجایی که Liquid به جای استخراج، از بلوک‌های امضا شده استفاده می‌کند، می‌تواند زمان بلوک یک دقیقه‌ای را به‌ جای زمان بلوک ۱۰ دقیقه‌ای بیت‌کوین ارائه دهد.

اعضای شبکه Liquid چه کسانی هستند؟

شبکه Liquid متشکل از گروهی از صرافی‌های ارزهای دیجیتال، موسسات مالی و اعضایی از ۹ کشور در چهار قاره است که دارایی مورد قبول این اعضا لیکویید بیت کوین (L-BTC) است (L-btc یا ‌LBTC به نوعی دارایی پایه در زنجیره جانبی Liquid گفته می‌شود که به‌طور ۱ به ۱ توسط بیتکوین پشتیبانی می‌شود). این شبکه در حال حاضر ۴۵ عضو دارد، که  برخی از مهم‌ترین اعضا عبارتند از: 

• Altonomy: یک شرکت بازرگانی که در زمینه ارزها و دارایی‌های دیجیتال فعالیت می‌کند. 
• Bitfinex: یک صرافی ارز دیجیتال متعلق به شرکت iFinex Inc است که در British Virgin Islands به ثبت رسیده است.
• BitMEX: یک صرافی ارز دیجیتال و پلتفرم معاملاتی است. این شرکت متعلق به HDR Global Trading Limited است که در جزیره سیشل افتتاح شده است و دفاتری در سراسر جهان دارد.
•  BTSE: صرافی دیگری که در زمینه ابزار معاملاتی مشتقه تخصص دارد، این صرافی اخیرا دفتر مرکزی خود را از دبی به British Virgin Islands منتقل کرد.
•  Huobi: یک صرافی ارز دیجیتال مستقر در جزیره سیشل است. این شرکت ابتدا در چین تأسیس شد و اکنون دفاتری در هنگ کنگ، کره جنوبی، ژاپن و ایالات متحده دارد.
• Hodl Hodl: یک پلتفرم تجارت جهانی بیت کوین به صورت همتا به همتا (P2P) است که در آن تمام معاملات مستقیما بین خریداران و فروشندگان و بدون دخالت واسطه انجام می شود. در نیمه سال ۲۰۲۰ بود که این پلتفرم به عضویت شبکه Liquid درآمد.
• TDEX: یک پروتکل معاملاتی متن‌باز، غیرمتمرکز و همتا به همتا که در مبادلات اتمی به‌کار گرفته می‌شود. 
• Unocoin: قابل اعتمادترین صرافی هند برای تجارت بیت کوین (BTC)، اتر (ETH) و تتر (USDT) و بزرگ‌ترین اکوسیستم معامله‌گران در این کشور است.

تبدیل بین BTC و LBTC چگونه اتفاق می‌افتد؟

اعضای شبکه، BTC را به آدرس‌های مشخص شده توسط Liquid Federation ارسال می‌کنند. هنگامی که تراکنش‌های انجام شده توسط این اعضا، ۱۰۲ تاییدیه را در بلاک چین بیت کوین دریافت می‌کنند، همان مقدار لیکویید بیت کوین (LBTC) در ازای آن به حساب‌های اعضا منتقل می‌شود؛ این میزان تاییدیه بالا، برای اطمینان از ایمن بودن شبکه در صورت حمله احتمالی بازآرایی (re-org) به شبکه بیت کوین است.

اعضای Liquid موظف هستند که مطابق با نیاز خود، مقداری از موجودی خود را به عنوان LBTC نگه دارند. اگر کاربری بخواهد از LBTC به BTC بازگردد، بایستی از اعضای Liquid باشد و یک انتقال خروج با نام بیت کوین Peg-Out را روی Liquid انجام دهد تا بیت کوین را به آدرس خود ارسال کنند. فقط اعضای شبکه لیکویید می‌توانند انتقال خروج BTC را با LBTC انجام دهند. کاربران نهایی (اعضای غیرمجاز) نمی‌توانند مستقیما LBTC را به BTC تبدیل کنند. با این حال، هر کسی می‌تواند بیت کوین را از طریق صرافی اعضای شبکه Liquid به LBTC تبدیل کند.

کاربران چگونه می‌توانند از مزایای شبکه Liquid استفاده کنند؟

کاربران می‌توانند با استفاده از توکن‌های LBTC که بین صرافی‌های اعضای شبکه Liquid منتقل می‌شوند، انتقال سریع بیت‌کوین را تجربه کنند. همچنین کاربران نهایی می‌توانند LBTC را از کیف پول‌هایی که از LBTC پشتیبانی می‌کنند تسویه کنند (مانند GreenAddress یا کیف‌پول‌های عضو در شبکه لیکویید). هم‌چنین انتظار می‌رود که در آینده نزدیک، یک‌پارچه‌سازی کیف پول Liquid Network صورت پذیرد.

چگونه صرافی‌ها از لیکویید برای انتقال سریع وجوه کاربران استفاده می‌کنند؟

صرافی‌ها، توکن‌های LBTC را نگه می‌دارند و بیت کوین واریز شده توسط کاربران را به LBTC تبدیل می‌کنند. این امر به کاربران اجازه می‌دهد تا با استفاده از Liquid،‌ به سرعت بین صرافی‌های ارزهای دیجیتال معامله کنند. صرافی‌های عضو در شبکه لیکویید، به‌جای اینکه منتظر بمانند تا بلاک چین تراکنش را تایید کند، می‌توانند LBTC را از کاربران بپذیرند و موجودی حساب آن‌ها را در عرض چند دقیقه به‌روزرسانی کنند.

کاربران چگونه می‌توانند ریسک سرمایه را با Liquid کاهش دهند؟ 

کاربران صرافی ارزهای دیجیتال اغلب مجبورند مقداری از نقدینگی خود را در صرافی نگه دارند، تا بتوانند معامله خود را در لحظه انجام دهند. Liquid به کاربران این امکان را می‌دهد که وجوه را مستقیما از کیف پول خود به هر صرافی عضو در شبکه لیکویید، در مدت زمان بسیار کوتاهی (در مقایسه با یک تراکنش معمولی در بیت کوین) منتقل کنند. این امر به کاربران امکان این را می‌دهد که به‌ جای این‌که صرفا به یک صرافی ارز دیجیتال برای ذخیره دارایی‌های رمزنگاری‌شده خود اعتماد کنند، از یک مدل قابل اعتماد چند امضایی استفاده کنند، تا خود مسئولیت نگهداری از رمز ارزهای خود را در دست داشته باشند.

مفهوم Issued Assets چیست؟

شبکه Liquid با استفاده از پلتفرم بلاک چین Elements ساخته شده است و این ویژگی را دارد تا در بلاکچین خود بتواند محصولاتی با ویژگی‌های منحصربه فرد خود (فارغ از ویژگی های بلاکچین Elements) ایجاد کند.این موضوع به اعضای Liquid این امکان را می‌دهد که دارایی‌های ارز دیجیتال در قالب توکن‌های خدماتی، دارایی‌های تایید شده و دارایی‌های دیجیتال کلکسیونی را برای اهداف مختلف تولید کنند.

  مفهوم بلاکچین Elements 

Elements یک پلتفرم بلاک چین متن‌باز و با قابلیت پشتیبانی از Sidechainها است، که دسترسی به ویژگی‌های قدرتمندی مانند تراکنش‌های محرمانه و دارایی‌های صادر‌شده که توسط اعضای جامعه ایجاد شده است را فراهم می‌کند. یک بلاکچین مبتنی بر Elements، می‌تواند به عنوان یک بلاک چین مستقل عمل کند یا به یک بلاکچین دیگر متصل شود و به عنوان یک زنجیره جانبی نیز اجرا شود.

ویژگی‌های Issued Assets

همه Issued Assets دارای ویژگی‌های پایه یکسانی هستند:

• سرعت: زمان‌های بلوک یک دقیقه‌ای 
• محرمانگی: در بلاکچین مبالغ تراکنش‌ها و انواع دارایی‌ها از اشخاص ثالث پنهان می‌ماند.
• مبادلات با حداقل اعتماد: می‌توان هر جفت ارز Liquid را بدون نیاز به واسطه، با استفاده از ابزار معاملاتی لیکویید مبادله کرد.

انتشار دارایی‌های جدید

هر کسی می‌تواند دارایی جدیدی را در Liquid منتشر کند؛ البته این فقط برای کاربران پیشرفته توصیه می‌شود. می‌توانید لیستی از دارایی‌های منتشرشده در Liquid را در Blockstream Explorer پیدا کنید. 

عملکرد شبکه Liquid

از زمان راه‌اندازی این شبکه در اواخر سال ۲۰۱۸، Liquid عملکرد تقریبا متوسطی را داشته است. آمار این شبکه به شرح زیر است: 

• ۳۲۰۹ بیت کوین لیکویید در گردش ~ معادل ۱۵۵ میلیون دلار
• تعداد کل تراکنش: ۵۱ هزار 

Liquid به کاربران این امکان را می‌دهد که دارایی‌هایی خود را به شکل استیبل کوین یا توکن‌های اوراق بهادار صادر کنند. در حال حاضر ۳۶ میلیون تتر در Liquid صادر شده است و خود Blockstream هم یک توکن سهامداری صادر کرده است که نشان‌‌دهنده Hashrate استخراج در تاسیسات ماینینگ بلاک‌استریم است.

علاوه‌براین، چندین پروژه NFT در حال آزمایش مشارکت با Liquid هستند؛ این پروژه‌ها شامل موارد زیر هستند:

• Light Nite یک بازی تیراندازی سوم شخص چندنفره با طراحی کارتونی و مینیمالیستی است که چندین حالت بازی را ارائه می‌کند و برای NFTهای موجود در بازی خود از شبکه Liquid استفاده می‌کند.
•  NFTglee یک آژانس خدماتی برای NFTهاست که با هنرمندان منحصر به فرد، نوازندگان، سازندگان آنلاین و … کار می کند و برای پلتفرم مزایده آنلاین شبکه خود از شبکه Liquid استفاده می‌کند. 
•  Raretoshi یک بازار NFT است که از زنجیره جانبی Liquid Blockstream برای ارائه تراکنش‌های خصوصی، ارزان و مقیاس پذیر استفاده می‌کند.

اکسپلورر بلاک لیکویید

Blockstream مجموعه‌ای از ابزارها را ارائه می‌دهد که اعضای Liquid بتوانند به صورت یکپارچه‌، در جریان تمامی رویدادهای این شبکه قرار گیرند. اولین ابزار منتشرشده توسط این شبکه، اکسپلورر بلاک لیکویید ‌(Liquid Block Explorer) است؛ بررسی داده‌ها و تراکنش‌ها صورت‌گرفته در بلاکچین لیکویید، در این وبسایت انجام می‌شود.

برای انجام تراکنش در شبکه، بیت کوین‌ها باید ابتدا به شبکه لیکویید انتقال (از طریق Peg شدن) یابند. واریزکننده ابتدا یک آدرس بیت کوین را در کیف پول لیکویید خود ایجاد می‌کند. این فرایند آن‌ها را قادر می‌سازد تا یک واریز سرمایه انجام دهند و یک تراکنش Peg-in در لیکویید ایجاد کنند. رسید تراکنش peg-in در شبکه لیکویید، برای مطالبه بیت کوین واریزشده استفاده می‌شود. هم‌چنین این تراکنش با جستجوی شناسه تراکنش لیکویید (TXID) در Liquid Explorer قابل مشاهده خواهد بود.

علاوه‌براین سایر اطلاعات مندرج در اکسپلورر بلاک لیکویید عبارتند از:

• اطلاعات مربوط به تراکنش peg-in.
• هنگامی تایید  تراکنش، برچسب زمانی (Timestamp)، زمان بلوک را نشان می‌دهد.
• تعداد تاییدیه‌هایی که یک تراکنش دارد.
• میزان کارمزد شبکه‌ای که پرداخت شده است.
• آدرس peg-in بیت کوین مربوطه.
• آدرس لیکوییدی که peg-in را دریافت کرده است، به اضافه مبلغ peg-in.
• سایر جزئیات فنی، مانند اطلاعات رمزنگاری.

تفاوت میان Liquid و Lightning چیست؟

شبکه لایتنینگ (Lightning) بیت کوین برای انجام انتقال، نیاز به اتصال بین طرفین دارد. این ویژگی باعث می‌شود شبکه لایتنینگ برای پرداخت‌های خرد عالی باشد؛ اما پرداخت‌های بزرگ بین طرفین متعدد که به یکدیگر متصل نیستند را پیچیده می‌کند. Liquid به طرفین اجازه می‌دهد تا در هر زمان بین یکدیگر تراکنش صورت دهند. 

همچنین شبکه لیکویید از دارایی‌های متعدد پشتیبانی می‌کند، که می‌تواند برای مبادلات تک‌تراکنشی در بستر مبادلات اتمی که نیازی به تنظیمات خاصی ندارند نیز کاربردی باشد. همچنین انتظار می‌رود که ادغام شبکه لایتنینگ با شبکه Liquid، امکان انتقال سریع‌تر را فراهم کند.

چه کسانی می‌توانند به یک نود در Liquid Network تبدیل شوند؟

عضویت در شبکه Liquid به عنوان یک گره (Node) برای صرافی‌های ارزهای دیجیتال، موسسات مالی و کاربران با حجم معاملات بسیار بالا طراحی شده است. کاربران با حجم معامله کمتر و کاربران نهایی، می‌توانند برای استفاده از این شبکه از طریق کیف پول‌های Liquid و صرافی‌های عضو در این شبکه استفاده کنند.

مدیریت Liquid با چه کسی است؟

Liquid توسط اعضای خود مدیریت می‌شود. Blockstream هیچ کنترلی بر شبکه ندارد و فقط به عنوان یک ارائه‌دهنده فناوری برای اعضای Liquid عمل می‌کند. این شبکه به طور مستقل به کار خود ادامه می‌دهد، حتی اگر بلاک‌استریم شبکه را ترک کند یا اعضای آن مایل به دریافت خدمات از Blockstream نباشند.

کیف پول Aqua چیست؟

با انتشار کیف پول Aqua، در قالب یک نرم افزار iOS استفاده از زنجیره جانبی بیت کوین، که برای پذیرش انبوه دارایی های دیجیتال طراحی شده است، بسیار آسان‌تر می‌شود. Aqua یک کیف پول غیرحضانتی (Non Custodial) است که برای مدیریت دارایی‌های دیجیتال، به‌ویژه بیت کوین در بستر شبکه لیکویید طراحی شده است. (کیف پول Non Custodial به کیف پولی گفته می‌شود که مدیریت کلید خصوصی، به‌طور کامل بر عهده کاربر است و تیم پشتیبانی نرم افزار دسترسی به کلیدهای خصوصی کاربر ندارد و وظیفه نگهداری و صیانت از آن‌ها به طور کامل با کاربر است).

• App Store برای iOS

کیف پول Blockstream Green چیست؟

Blockstream Green یک کیف پول بیت کوین و لیکویید ساده و ایمن است که با امکانات اختصاصی این پلتفرم می‌توانید اقدام به ارسال و دریافت بیت کوین و دارایی های مبتنی بر لیکویید مانند L-BTC و USDT کنید. برای شروع نیازی به ثبت‌نام یا واردکردن جزئیات شخصی نیست، فقط ۲۴ عبارت بازیابی خود را یادداشت کنید و تراکنش‌های خود را بفرستید.

• App Store برای iOS
• Google Play برای Android

سخن پایانی

اکنون ۱۳ سال از آغاز فعالیت بیت کوین می‌گذرد و در این مدت تحولات زیادی در این فناوری و زیرساخت‌های مرتبط با آن رخ داده است. توسعه‌دهندگان و ایده‌پردازانی که در این مدت تلاش‌ کرده‌اند ظرفیت‌های این فناوری را گسترش دهند، همواره سه ویژگی اصلی فناوری بلاکچین، یعنی امنیت، غیرمتمرکز بودن و مقیاس‌پذیری را در نظر داشته‌اند. شبکه Liquid در لایه دوم بیت کوین یکی از این راه‌کارهاست که تلاش کرده است مقیاس‌پذیری را به ویژگی‌های بیت کوین بیافزاید. در این مقاله به معرفی شبکه Liquid در بیت کوین پرداختیم و به زوایای متفاوت این شبکه اشاره کردیم.  

شما تصور می‌کنید که نسل بعدی تغییرات در فناوری بلاکچین بر چه ویژگی‌هایی تمرکز دارند؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.