تا به حال به این فکر کردهاید که چقدر ناامیدکننده است که نمیتوانید از بیت کوین در شبکه اتریوم استفاده کنید و بهطور مستقیم با آن توکنهای شبکه اتریوم را بخرید یا در برنامههای Defi سرمایهگذاری کنید؟ علت این اتفاق این است که ارزهای دیجیتالی که روی یک شبکه وجود دارند را نمیتوانید به راحتی به یک شبکه دیگر انتقال دهید؛ اما یک راه برای این کار وجود دارد و آن هم تبدیل رمزارز به رپد توکن است. در این مقاله درباره اینکه رپد توکن (Wrapped Token) چیست و چطور ساخته میشود صحبت میکنیم. با ما همراه باشید.
رپد توکن (Wrapped Token) چیست؟
حتما یکی از اولین سوالات شما این است که Wrap به فارسی یعنی چه؟ اجازه بدهید قبل از این که بگوییم رپد توکن (Wrapped Token) چیست ، معنی کلمه Wrapped را بررسی کنیم. کلمه Wrap در لغت به معنای پوشاندن، پنهان کردن، پیچیدن چیزی، روکش کردن یا قرار دادن چیزی در جعبه یا پاکت برای پنهان کردن آن است؛ اما از آنجایی که عبارت Wrapped Token جاافتاده و رایجتر است و تقریبا معادل فارسی ندارد که مفهوم دقیق را برساند، در فارسی هم به آن رپد توکن میگوییم.
در واقع به این دلیل به آنها Wrapped Token میگویند که دارایی اصلی، در یک پوشش یا به زبان فنی در یک Digital Vault (صندوق دیجیتال) نگهداری میشود. سیستم این صندوق دیجیتال طوری است که افرادی که اجازه دسترسی ندارند، نمیتوانند دادههای موجود در خزانه را ببینند و تنها افرادی که باید در هر مرحله روی داراییهای موجود در این خزانه نظارت داشته باشند، به آن دسترسی دارند. در ادامه مقاله چگونگی ساخته شدن توکنهای رپد را بیشتر توضیح میدهیم.
همانطور که میدانید هر شبکه بلاکچینی رمزارزهای خودش را دارد؛ اتریوم، بیت کوین، پولکادات، بایننس اسمارت چین و غیره. شما نمیتوانید توکن یک شبکه را به شبکه بلاکچین دیگری انتقال دهید. از آنجایی که شبکههای مختلف بلاکچینی سیستمهای متمایزی هستند، فعلاً راهی برای اینکه این شبکهها مستقیماً با همدیگر ارتباط داشته باشند و تبادل اطلاعات کنند وجود ندارد. بنابراین توکنها با شبکههای غیر بومی سازگاری ندارد؛ اما یک راه برای دور زدن این محدودیتها و معامله داراییها روی شبکه غیر بومی وجود دارد که به آن توکن رپد گفته میشود. رپد توکن قابلیت همکاری بین بلاکچینهای مختلف را افزایش میدهد. در واقع رپد توکنها عملکردی مانند کراس چین (Cross Chain) دارند. با کمک فناوری میان زنجیره ای (Cross Chain)؛ پلی میان چندین بلاک چین ایجاد میشود تا امکان تعامل بین بلاکچینها بدون نیاز به واسطه افزایش یابد.
شناخت استیبل کوینها به شما کمک میکند تا درک بهتری از مفهوم توکنهای رپد داشته باشید. میتوانید Wrapped Token را به چشم یک استیبل کوین ببینید که ارزش خود را از دارایی دیگری میگیرد. پشتوانه استیبل کوینها معمولاً ارز فیات (دلار، یورو، یوان و غیره) است. اما در مورد رپد توکن، معمولاً این ارزش از داراییای گرفته میشود که روی شبکه بلاکچین دیگری قرار دارد. ارزش این رمزارزها که روی شبکه مقصد ساخته میشوند، معادل ارزش کوین شبکه مبدا است.
مثلاً وقتی میخواهیم بیت کوین را وارد شبکه اتریوم کنیم، اول باید رپد توکن آن را تولید کنیم یا آن را توکنیزه کنیم. حتماً میپرسید توکنیزه کردن یعنی چه؟ توکنیزه کردن یا تبدیل به توکن کردن، یعنی بتوانید هر چیزی را به یک توکن رمزنگاریشده تبدیل کنید؛ WBTC یا Wrapped Bitcoin واقعاً بیت کوین نیست، بلکه نماینده بیت کوین یا بیت کوین توکنیزه شده است و ارزش آن با توجه به قیمت بیت کوین معادلسازی یا Peg میشود. معمولاً هر زمان که بخواهید، میتوانید رمزارز Wrapped را به همان ارز دیجیتال اولیه برگردانید. فرآیندی که به آن Unwrapped گفته میشود.
در ادامه مقاله رپد توکن (Wrapped Token) چیست به این میپردازیم که رمزارزهای رپد چطور ساخته میشوند، چطور کار میکنند و چه کاربردی دارند.
عملکرد رپد توکن در بلاکچینهای مختلف چگونه است؟
برای ساخت یک رپد توکن، کاربر معمولاً رمزارز اصلی را در یک قرارداد هوشمند قفل میکند و سپس یک توکن به ارزش معادل آن رمزارز اصلی ساخته میشود. برای پسگرفتن ارز دیجیتالی که به عنوان وثیقه قفل کردهاید، کافی است یک درخواست برای سوزاندن توکن رپد ارسال کنید.
WBTC را به یاد بیاورید؛ ورژن توکنیزه شدهی بیت کوین روی شبکه اتریوم است. WBTC یک توکن با استاندارد ERC-20 است که قرار است ارزش یک به یک با بیت کوین داشته باشد و به شما اجازه میدهد که بتوانید در عمل از بیت کوین روی شبکه اتریوم استفاده کنید. رپد توکنها معمولاً به یک متصدی (Custodian) نیاز دارند. این متصدی میتواند Merchant (شخصی حقیقی یا حقوقی که پول شما را مبادله میکند)، کیف پول چندامضایی، DAO (سازمان خودمختار غیرمتمرکز) یا حتی یک قرارداد هوشمند باشد. بنابراین در مورد WBTC، متصدی باید ۱ بیت کوین را به ازای ۱ توکن WBTC که Mint یا تولید شده، نگه دارد. انجام این فرآیند در زنجیره بلاکچینی ثبت میشود. اما فرآیند تولید رپد توکن چطور اتفاق میافتد؟
مثلاً شما به ریپل رپد شده (WXRP) نیاز دارید. اول از همه باید مقداری کوین XRP برای متصدی بفرستید تا قفل یا ذخیرهسازی شود. سپس متصدی با توجه به مقدار ریپلی که ارسال کردید، رپد توکن ریپل را روی شبکه بایننس اسمارت چین تولید میکند. اگر به هر دلیلی منصرف شوید یا مجدداً ریپل نیاز داشته باشید، میتوانید یک درخواست سوزاندن توکن برای متصدی ارسال کنید و سپس ریپلهایتان از حالت ذخیرهسازی خارج میشوند.
یک تصور اشتباه درباره رپد توکن (Wrapped Token)
برخی از افراد تازهوارد به جامعه کریپتو، ارز دیجیتال تتر (USDT) را هم یک توکن Wrapped میدانند. چون ارزش تتر معمولاً همارزش ۱ دلار آمریکاست، معنایش این نیست که به ازای هر تتر مقدار دقیقی دلار به صورت فیزیکی ذخیره میشود؛ بلکه پشتوانه USDT پول نقد، دارایی و مطالبات دریافتی از وامهاست. تفاوت استیبل کوین با رپد توکن در این است که در رپد توکن هر توکن رپد ارزشی دقیقاً معادل رمزارز اصلی دارد. اما در استیبل کوینها لزوماً به میزان توکن عرضه شده پشتوانه وجود ندارد.
رپد توکنهای شبکه اتریوم
طبق گزارش Codefi یکی از بزرگترین ترندهای اواسط سال ۲۰۲۰ میلادی، پیدایش صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) بود. حجم کلی معامله در این صرافیها نزدیک ۶۰ میلیارد دلار بود و یکی از اصلیترین دلایل آن این بود که WETH، تبدیل اتر را به توکنهای ERC-20 راحت کرده بود. جالب است بدانید که خود شبکه اتریوم معرف و عرضهکننده Wrapped Token بود. با این وجود، از آن جایی که اتریوم قبل از استاندارد ERC20 ایجاد شد، با این استاندارد سازگار نیست. برای معامله و سرمایهگذاری در بسیاری از اپلیکیشنهای غیرمتمرکز نیاز دارید اتر را به توکن ای آر سی ۲۰ تبدیل کنید. در واقع باید از ورژن رپدشدهی اتر که با این استاندارد سازگاری دارد، استفاده کنید.
رپد توکن اتریوم (WETH)، اتریوم را به یک توکن ERC-20 تبدیل میکند و قابلیت انتقال و کارکرد رمزارز ای آر سی ۲۰ را روی شبکه اتریوم فراهم میکند. erc20 یک استاندارد کاربردی برای صدور توکن روی شبکه اتریوم است. توکن ای آر سی ۲۰ یکی از پرکاربردترین استانداردها برای تولید توکن است و تضمین میکند که قراردادهای هوشمند با صرافیهای غیرمتمرکز یا پلتفرمهای وامدهی سازگاری داشته باشند. برای مثال توکن بت (BAT) و اومیسگو (OMG) توکنهای ERC-20 هستند.
اتریوم اکنون به طرز فزایندهای در حال جذب داراییهای دیجیتال از سایر شبکههای بلاکچینی است. اکنون بسیار راحت میتوانید فایل کوین را روی شبکه اتریوم منتقل کرده و در برنامههای دیفای مشارکت کنید. همانطور که احتمالاً پیشبینی میکنید، برای انجام فرآیند Wrapping (تولید رپد توکن) یا Unwarpping (سوزاندن رپد توکن و پسگرفتن رمزارز اصلی) روی شبکه اتریوم باید گس بپردازید.
رپد توکنهای شبکه بایننس اسمارت چین (BSC)
حالا که متوجه شدید رپد توکن (Wrapped Token) چیست و چرا و چطور ساخت میشود، بد نیست کمی هم درباره کاربردهای این ارز دیجیتال در شبکه بایننس اسمارت چین بدانید. درست مانند شبکه اتریوم، میتوانید بیت کوین و سایر کریپتوکارنسیها را برای استفاده روی شبکه Binance Smart Chain، تبدیل به رپد توکن کنید.
بایننس بریج (Binance Bridge) این امکان را به شما میدهد که داراییهای خود (مثلاً BTC، ETH، XRP، USDT، BCH، DOT) را به یک توکن با استاندارد BEP-20 تبدیل کنید. بعد از ساخت این رمزارز میتوانید از آن در پلتفرمهای BSC یا در برنامههای ِYield Farming استفاده کنید. هزینه رپد کردن توکن یا آنرپد کردن در شبکه بایننس اسمارت چین به میزان چشمگیری کمتر از سایر بلاکچینهاست.
مزایای رپد توکن (Wrapped Token) چیست؟
با وجود اینکه بسیاری از بلاکچینها استاندارد رمزارز خودشان را دارند (مثلا ERC-20 برای اتریوم و BEP-20 برای Binance Smart Chain)، از این استانداردها نمیتوانید در زنجیرههای مختلف استفاده کنید. توکنهای رپد به توکنهای غیر بومی اجازه میدهند روی یک شبکه دیگر فعالیت کنند.
علاوهبراین، رپد توکنها نقدینگی و بهرهوری سرمایه را برای صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز افزایش میدهند. چون این قابلیت باعث میشود بتوانید از داراییهای بلااستفاده روی زنجیرههای دیگر استفاده کنید و یکپارچگی بازار را افزایش دهید.
رمزارزهای Wrapped، جدا از ایجاد قابلیت همکاری بین شبکههای مختلف، نویدبخش یک سیستم مالی است که سرمایه در آن بازدهی بیشتری دارد. علاوهبر آن کمک میکند که پلتفرمهای مختلف، امکان شراکت در نقدینگی را داشته باشند. در واقع رپد کردن توکن، به هولدر داراییهای ناسازگار با برنامههای غیرمتمرکز (DApps) امکان سرمایهگذاری در این پروژهها را میدهد. مثلاً WBTC در پروتکلهای دیفای نظیر MakerDAO، کامپاند یا ست پروتکل پذیرفته میشود.
یکی از مهمترین مزایای رپد توکن، صرفهجویی در زمان تراکنش و کاهش هزینه کامزد است. در اینکه بیت کوین برای کاربردی که دارد فوقالعاده است، شکی نیست. اما طولانی بودن فرآیند تراکنش و هزینه کارمزد را میتوان با استفاده از ورژن رپد شده آن کاهش داد.
یکی دیگر از مزیتهای Wrapped Tokenها این است که مثلاً میتوانید با رپد بیت کوین به محصولات دیفای دسترسی داشته باشید، بدون اینکه یک ساتوشی از بیت کوینهای خود را از دست بدهید. علاوهبر اینها، عملکرد توکن رپد بیت کوین در مقایسه با ارز بیت کوین بیشتر است. چون شما در بلاکچین اتریوم فرصتهای سودآوری بیشتری دارید. مثلاً میتوانید از امکاناتی مثل قراردادهای هوشمند استفاده کنید. شبکه بیت کوین این امکان را را ندارد.
معایب رپد توکن (Wrapped Token) چیست؟
از آنجایی که هنوز نمیتوانید از رپد توکنها به طور مستقیم در تراکنشهای کراس چین استفاده کنید و معمولاً اول باید رمزارز اصلی را به یک متصدی ارسال کنید، نقش اعتماد در این فرآیند بسیار پررنگ است. با این وجود، توسعهدهندگان دنبال راهی برای غیرمتمرکزسازی هر چه بیشتر هستند و ممکن است در آینده تولید رپد توکن و بازخرید رمزارز بدون نیاز به اعتمادسازی ایجاد شود.
از سوی دیگر، پروسه تولید رپد توکنها با توجه به گس فی بالا نسبتاً پرهزینه است و احتمال دارد موجب اسلیپیچ (Slippage) شود؛ یعنی گاهی اوقات که منتظر اجرای سفارش خود هستید، به خاطر نوسانات بازار ممکن است تراکنش شما با نرخی متفاوت نسبت به آنچه انتظار دارید، انجام شود.
رپد توکنها چگونه باعث افزایش نقدینگی در پروتکلهای دیفای میشوند؟
جالب است بدانید که در اواخر سال ۲۰۲۰ میلادی، به لطف توکنهای رپد حدود ۱۴۱۳۲۲ بیت کوین (حدود ۴.۲ میلیارد دلار آمریکا) روی شبکه اتریوم وجود داشت. حجم توکن رپد بیت کوین در سال ۲۰۲۰ روی بلاکچین اتریوم را میتوانید در تصویر زیر مشاهده کنید:
اجازه بدهید نحوه افزایش نقدینگی در پلتفرمهای دیفای را با مثالهایی واقعی درباره توکن رپد بیت کوین توضیح دهیم:
WBTC نقدینگی را روی پلتفرمها و برنامههای غیرمتمرکز شبکه اتریوم افزایش داده است. چون مثلاً از رپد بیت کوین برای معاملات روی صرافیهای غیرمتمرکز استفاده میشود یا در فرایند وامدهی و وامگیری به عنوان وثیقه ذخیره میشوند. مثلاً کامپاند به کاربران این امکان را میدهد که از طریق وامدهی، درآمد داشته باشند. اما این کار چطور به افزایش نقدینگی کمک میکند؟ در واقع شما وقتی رمزارز خود را روی پروتکل ذخیره میکنید (با این کار نقدینگی را با کمک دارایی بلااستفاده خود بیشتر میکنید) و در ازای آن مقداری استیبل کوین (مثلاً Dai) به عنوان وام دریافت میکنید. یا مثلاً TokenSets؛ پلتفرمی که استراتژیهای مدیریت پرتفولیو به صورت اتوماتیک را ارائه میکند، محصولی ارائه کرده که به صورت خودکار معامله WBTC به ETH و برعکس را برای کسب سود انجام میدهد. یا اینکه کاربران با مشارکت در تامین نقدینگی استخرها، توکن LP یا توکن تامین نقدینگی جایزه میگیرند و سپس با استیکینگ این رمز ارز، پاداش ییلد فارمینگ را هم دریافت میکنند. پس مفهوم ایجاد نقدینگی توسط رپد توکن (Wrapped Token) چیست ؟
در صورتی که رمزارزهای سایر شبکهها، به توکن رپد تبدیل شوند، میتوان انتظار داشت که حجم زیادی از ارزهای دیجیتال مختلف در پروژههای مختلف دیفای گردش کرده و باعث رونق محصولات و پلتفرمها شوند.
چگونه در کیف پول متامسک WBTC دریافت کنیم؟
اگر میخواهید مقداری توکن رپد بیت کوین بخرید و مثلاً آنها را روی پلتفرم آوه (Aave) وام بدهید یا در تامین نقدینگی استخرهای یونیسواپ مشارکت داشته باشید، میتوانید از متامسک استفاده کنید. به کیف پول MetaMask میتوانید از طریق اپلیکیشن موبایل یا اکستنشن مرورگر وب دسترسی داشته باشید. اکنون باید یک کیف پول ایجاد کرده و عبارت بازیابی خود را دریافت کنید.
در قدم بعدی باید مقداری اتریوم بخرید. میتوانید این اتریومها را بهطور مستقیم در متامسک و از صرافیهایی مثل کوینبیس تهیه کنید. به این اتریومها برای پرداخت فی تراکنش روی شبکه اتریوم نیاز پیدا خواهید کرد. بعد از اینکه ETH خریدید، باید آنها را برای دریافت WBTC سواپ کنید.
برای این کار باید مقدار اتریومی که میخواهید به توکن رپد بیت کوین تبدیل شود را مشخص کنید. در این مرحله میتوانید گزینه Get quotes یا دریافت قیمت (تصویر بالا) را انتخاب کنید؛ با این کار متامسک، ۷ صرافی غیرمتمرکز مختلف و بازارساز خودکار (AMM) را برای انجام معاملهای با کمترین کارمزد، بررسی میکند. اگر نرخ ترید، مطابق میل شما بود، روی گزینه سواپ (Swap) کلیک میکنید و چند لحظه بعد WBTCهای خریداری شده به حساب MetaMask شما واریز خواهند شد.
چرا باید در رپد توکنها سرمایه گذاری کنیم؟
آیا سرمایهگذاری در توکنهای رپد کار درستی است؟ بهطور کلی، به دلیل نیاز به استفاده از رمزارزهای یک شبکه روی بلاکچین دیگر، رپد توکنها بهطرز فزایندهای مهم شدهاند. بنابراین سرمایهگذاری در Wrapped Tokenهایی مانند رپد توکن بیت کوین در بلندمدت میتواند بسیار سودآور باشد.
نکته مهم در سرمایهگذاری توکنهای رپد این است که آنها مشابه رمزارز اصلی هستند؛ یعنی شما این توکنها را به قیمت ارز دیجیتال اصلی میخرید. بنابراین اگر ارزش توکن اصلی افزایش پیدا کند، قیمت رپد شده آن هم افزایش پیدا خواهد کرد. مثلاً سایتهای پیشبینی قیمت و تحلیلگران بازار افزایش قیمت قابل توجهی را برای BTC و WBTC تخمین میزنند. البته فراموش نکنید که همه رمزارزها قرار نیست، افزایش قیمتی به اندازه بیت کوین را تجربه کنند. از دلایلی که چرا باید روی توکنهای رپد شبکه اتریوم سرمایهگذاری کنیم، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱-سازگاری با بلاکچین اتریوم
رپد توکنهای شبکه اتریوم به شما امکان دسترسی به امکانات گستردهای همچون اپلیکیشنهای غیرمتمرکز، DEXها و انواع بازیها را میدهند.
۲-افزایش مقیاسپذیری
بعد از انجام فرایند Wrapping، رپد توکن به جای بلاکچین رمزارز اصلی روی شبکه جدید به وجود میآید. این مورد به ویژه درباره بیت کوین بسیار مهم است. چون انعطافپذیری و مقیاسپذیری رپد بیت کوین روی اتریوم بیشتر است و تراکنشها راحتتر و سریعتر انجام میشوند.
۳-ییلد فارمینگ
ییلد فارمینگ مجموعهای از راهکارها و استراتژیهایی است که امکان کسب بیشترین سود را از داراییتان فراهم میکند. ییلد فارمینگ در واقع یکی دیگر از محصولات دیفای است که به کاربران امکان کسب پاداش از ذخیره و قفل کردن رمزارزها روی پلتفرمهای مختلف را میدهد.
جمعبندی
در این مقاله درباره این صحبت کردیم که رپد توکن (Wrapped Token) چیست و چطور ساخته میشود و چه کاربردهایی دارد و در آخر مزایا و محدودیتهای توکنهای رپد را با یکدیگر بررسی کردیم. رپد توکن قابلیت همکاری بین رمزارزها و اکوسیستم دیفای را افزایش میدهد. این رمزارزها درهای سرمایهگذاری و افزایش بهرهوری سرمایه را به شیوهای موثر باز میکنند. اگر درباره رپد توکنها سوالات بیشتری دارید، خوشحال میشویم در بخش نظرات آنها را مطرح کنید.