معرفی شبکه Rarible و توکن RARI؛ بازاری برای ساخت و فروش NFT
در کنار پروتکلهای حوزه دیفای، شبکههای فعال در زمینه NFT مورد توجه بازار قرار گرفته و شاهد توسعه این حوزه هستیم. شبکه Rarible و توکن RARI یکی از پروژههای این حوزه بوده که بستری برای خرید، فروش و ترید توکن های غیرقابل تعویض را در اختیار کاربرانش قرار میدهد. با معرفی پروتکل رریبل همراه ما باشید.
پلتفرم Rarible چیست؟
رَریبل بازاری برای توکنهای غیرقابل تعویض یا Non-Fungible Tokens است که برای کاربران امکان ساخت، خرید و فروش NFTها را فراهم میکند. از آنجا که تولید و ساخت یک توکن غیرقابل معاوضه نیاز به دانش کدنویسی و آشنایی با نوشتن قراردادهای هوشمند دارد. این پلتفرم، بستری برای کاربران ایجاد کرده تا افراد بدون نیاز به داشتن مهارت کدنویسی بتوانند NFT خود را ایجاد کنند. علاوه بر این، ایجاد بازاری برای خرید و فروش این توکنها، دو ویژگی مهم پلتفرم Rarible است. توکن RARI رمز ارز این شبکه بوده که عنوان اولین توکن حاکمیت در حوزه NFT را یدک میکشد. RARI یک توکن حاکمیتی و توکن کاربردی در پلتفرم رریبل بوده که در این مقاله به تحلیل فاندامنتال این توکن میپردازیم.
پروژه Rarible به عنوان یک پروژه Open-Source یا متن باز در روزهای اولیه سال ۲۰۲۰ میلادی (دی ماه ۱۳۹۸) کار خود را آغاز کرد. این شبکه هیچ تصدی و کنترلی بر دارایی NFT افراد ندارد و تنها در زمان فروش یک محصول دیجیتال در بازار پلتفرم رَریبل، این شبکه کارمزد خود را دریافت میکند. هدف اصلی این پروژه ایجاد بازار معاملاتی و بستری برای ساخت NFTها بدون نیاز به کدنویسی و خرید و فروش آنها در بازاری آزاد است.
بازار معاملاتی NFT در پروتکل رریبل
در یک دستهبندی کلی، کاربرانی که از این شبکه استفاده میکنند به دو دسته تقسیم میشوند:
- افرادی که قصد ایجاد توکنهای غیر قابل تعویض خود را داشته و به دنبال محلی برای فروش آن هستند.
- افرادی که کلکسیونر بوده و به دنبال خرید NFTها هستند.
تمامی تراکنشهای مالی در این پروژه، چه افرادی که قصد ایجاد یک توکن غیرقابل تعویض را دارند و چه افرادی که قصد خرید و فروش آن را دارند، با استفاده از کیف پولهای وب-۳ همانند متامسک انجام میشود. این شبکه تنها از کوین اتر (ETH) و توکنهای بر بستر اتریوم به عنوان ابزارهای پرداخت مالی استفاده میکند.
ارز دیجیتال اتر چیست؟ همه چیز درباره رمزارز ETH
پلتفرم Rarible برای چه کسانی مناسب است؟
زمانی که در مورد NFT ها صحبت میشود، سوال همیشگی کاربران این است که کاربرد این توکنها چیست؟ چرا افراد حاضرند برای یک فایل دیجیتالی، هزاران دلار پول بپردازند؟ در ادامه بخشهای مختلف پلتفرم Rarible را معرفی خواهیم کرد.
هنر
Rarible بستری برای عرضه آثار هنری، نقاشی، موسیقی و تصاویر متحرک است. یک عکاس یا هنرمندی که با فتوشاپ یا هر ابزار طراحی دیگری، آثار خود را خلق میکند، با استفاده از پلتفرمهایی همچون Rarible و OpenSea میتواند اثر هنری خود را به یک توکن تبدیل کرده و آن را به فروش بگذارد. خریداران این توکن به محصول اوریجینال که توسط خود هنرمند منتشر شده دسترسی پیدا خواهند کرد.
Digital Art نامی است که برای این توکنهای غیرقابل معاوضه انتخاب شده است. شاید مشهورترین اثر فروخته شده در دسته Art، تابلوی نقاشی “احمقها” اثر هنرمندی با نام مستعار بنکسی (Banksey) است که تابلوی فیزیکی آن سوزانده شد و عکس آن به یک NFT تبدیل شد.
عکاسی
عکاسی یکی دیگر از حوزههایی است که میتواند به NFT تبدیل شود. در پلتفرم Rarible بخش مجزایی برای تصاویر ثبت شده توسط عکاسان در نظر گرفته شده است. اگر عکاس هستید، میتوانید عکس اصلی و باکیفیت خود را در پلتفرم رریبل به یک توکن تبدیل کنید و آن را به قیمت مورد علاقه خود به فروش بگذارید.
در حال حاضر چندین عکاس در این بخش از پلتفرم رریبل فعالیت دارند. برای مثال تصویر زیر در پلتفرم Rarible به قیمت ۰.۸ اتر و معادل ۱۵۰۰ دلار به فروش گذاشته شده است.
هر چند شما میتوانید همین عکس را دانلود کرده و در سیستم خود آن را مشاهده کنید، اما فردی که توکن آن را خریداری کرده مالک آن است؛ همانند فروش تابلوهای نقاشی در گالریهای نقاشی که تمام عکسهای آن در فضای اینترنت موجود است، اما فردی که آن اثر را خریداری کرده، نسخه اصلی را در اختیار دارد.
بازی
این بخش یکی از پراستفادهترین کاربردهای NFT هاست. اگر در موارد مرتبط با هنر به هیچ شکل قانع نمیشوید که چرا باید فردی برای خرید توکن آثار هنری، چنین هزینهای کند، احتمالا این بخش کمی برایتان باورپذیرتر خواهد بود.
تقریبا افرادی که علاقهمند به فوتبال هستند، با فوتبال فانتزی آشنایی دارند. در این بازی شما میتوانید کارتهای بازیکنال را خریداری کرده و تیم فانتزی خود را تشکل دهید. هر کارت، نماینده یک بازیکن فوتبال در دنیای واقعی است و عملکرد او در بازیهای واقعی، مستقیما بر روی امتیاز او در بازی فوتبال فانتزی تاثیرگذار خواهد بود. Rarible بستری را فراهم کرده تا افراد بتوانند این کارتهای بازی را خرید و فروش کنند. علاوه بر فوتبال فانتزی، کارتهای سایر بازیها از جمله کریپتوکیتی، قابل خرید و فروش است.
موسیقی
خوانندهها، موزیسینها و افرادی که آثار خود در عرضه موسیقی منتشر میکنند، میتوانند فایل صوتی اثر خود را در این پلتفرم قرار داده و به صورت اختصاصی آن را به فروش برسانند.
این آثار به صورت اختصاصی تنها در این پلتفرم عرضه شده و تنها کسی که توکن این اثر را خریداری کند، قادر به شنیدن آن خواهد بود.
دامنه سایت
یکی دیگر از بخشهای بازار معاملاتی NFTها در شبکه Rarible به خرید و فروش دامنه سایتها اختصاص یافته است. برخی افراد دامنههای خاص را خریداری کرده و توکن آن را در این بازار به فروش میرسانند.
Meme
گسترش دنیای دیجیتال باعث شده تا مفهومی به نام میم در جهان پدید آید. این بخش توضیح خاصی ندارد؛ پلتفرم Rarible بستری را ایجاد کرده تا افراد بتوانند توکنهای میم خود را که به شکل NFT درآمده به فروش برسانند.
برای جمعبندی این بخش برای افرادی که به دنبال راهی برای ساخت و ایجاد یک NFT هستند، میتوان گفت:
Rarible بستری فراهم کرده تا افراد بتوانند NFT خود را بدون نیاز به فراگیری کدنویسی و با انجام چند کلیک بسازند و آن را بدون واسطه در یک بازار جهانی به فروش برسانند. همچنین افراد میتوانند NFTهای مورد علاقه خود را از این بازار خریداری کنند. تمام این کارها تنها به یک کیف پول متامسک و مقداری اتر یا توکنهای بر بستر اتریوم نیاز دارد.
سازندگان و تیم توسعه پروتکل Rarible
شبکه رریبل در اوایل سال ۲۰۲۰ توسط الکس سانیکاو (Alex Salnikov) و الکسی فالین (Alexei Falin) در شهر مسکو روسیه راهاندازی شد. بر اساس گفتهی سازندگان این پلتفرم، تمرکز Rarible بر روی داراییهای NFT مبتنی بر آثار هنری است. اطلاعات زیادی در مورد تیم توسعه این پلتفرم در دسترس نیست.
نحوه کار با پلتفرم Rarible
کار با این پلتفرم شامل ساخت NFT و ترید آنهاست. نحوه کار هر کدام بسیار ساده بوده و پیچیدگی خاصی ندارد. در ادامه هر بخش را به تفکیک توضیح خواهیم داد.
ساخت NFT در پلتفرم رریبل
ساخت توکن غیرقابل تعویض را Mint کردن میگویند. این کار در شبکه رریبل بسیار ساده است. ابتدا باید فایلی که قصد دارید برای ایجاد توکن از آن استفاده کنید را آماده کنید. این فایل میتواند یک عکس با فرمت PNG یا GIF باشد، فایل ویدیویی با فرمت MP4، فایل صوتی با فرمت MP3 و یا فایل Pdf باشد. البته حجم این فایل نباید بیشتر از ۳۰ مگابایت باشد. با آپلود این فایل روی سایت، NFT شما ایجاد خواهد شد. البته برای ساخت آن باید تراکنشی را روی شبکه اتریوم با Gas Limit تقریبا ۵۰۰۰۰Gwei انجام دهید. پس از انجام تراکنش و تایید آن، NFT شما ساخته شده و میتوانید آن را در Rarible قیمت گذاری کرده و برای فروش در بازار آن قرار دهید.
در بالا فرآیند Mint کردن توکن غیرقابل تعویض را توضیح دادیم. در ادامه با هم یک عکس را در پلتفرم رریبل به توکن تبدیل خواهیم کرد. برای این منظور ابتدا باید وارد سایت www.Rarible.com شویم. ابتدا با کلیک روی گزینه Connect wallet کیف پول خود را به این سایت متصل کنید (برای مثال کیف پول متامسک). سپس روی گزینه Create کلیک کنید، تصویر زیر را مشاهده کنید:
در صفحه بعد با تصویر زیر مواجه خواهید شد. در این بخش با انتخاب گزینه Single تنها یک نسخه از فایل خود تولید خواهید کرد و در صورتی که قصد دارید دو یا چند نسخه از فایل خود را به عنوان NFT داشته باشید، روی گزینه Multiple کلیک کنید. فرآیند این دو تفاوتی نداشته و ما در اینجا، single را انتخاب میکنیم:
در صفحه بعد باید فایل خود را آپلود کنید. هریک از بخشهای این صفحه را در زیر توضیح میدهیم:
- Choose file: با کلیک بر روی این گزینه فایل خود را از روی سیستم در سایت Rarible آپلود کنید.
- Put on sale: با انتخاب این گزینه، توکن خود را برای فروش تنظیم خواهید کرد (شما میتوانید توکنی ایجاد کنید اما آن را به فروش نرسانید).
- Instant Sale Price: با فعال کردن این گزینه میتوانید قیمتی را برای توکن خود تنظیم کنید. قیمت توکن میتواند به صورت اتر، دای، RARI و ATRI که همگی (جز اتر) توکنهای شبکه اتریوم هستند، انتخاب شود.
- Choose Collection: در این بخش انتخاب میکنید که توکن خود را بر روی چه قرارداد هوشمندی ایجاد کنید. گزینه Rarible را انتخاب کنید.
- Name: در این بخش نامی را برای فایل خود انتخاب کنید.
- Description: این بخش اختیاری بوده که میتوانید اطلاعاتی را در مورد توکن خود ارائه دهید.
- Royalties: این گزینه حق امتیازی است که برای سازنده اصلی اثر رعایت میشود. این حق به صورت درصدی قیمت فروش اثر شما لحاظ میشود. برای مثال شما برای این گزینه ۱۰ درصد را انتخاب کردهاید، فرض کنید فردی NFT شما را به قیمت ۰.۲ اتر از شما خریداری میکند و در معاملهای دیگر آن را به قیمت ۰.۵ اتر به شخص دیگری میفروشد. Rarible در این معامله جدید، ۱۰ درصد از این معامله (۰.۰۵ اتر) را به شما به عنوان حق اثر پرداخت خواهد کرد.
در نهایت با کلیک بر روی Create Item توکن شما ایجاد ساخته میشود. به همین راحتی شما موفق شدید یک NFT ایجاد کنید.
خرید و فروش NFT در سایت Rarible
در بالا فرآیند Mint کردن یک NFT را در سایت Rarible آموزش دادیم. در این بخش، نحوه خرید و فروش توکنهای NFT ایجاد شده در سایت رریبل را آموزش میدهیم.
برای خرید و فروش یا ترید توکن غیر قابل تعویض روی گزینه Explore کلیک کنید. روی توکنی که قصد خرید آن را دارید کلیک کرده و وارد صفحه آن شوید. برای مثال ما توکن تصویر سوزاندن اثر هنری بنکسی را انتخاب میکنیم:
در این بخش نیز گزینههای مختلف در زمان خرید را معرفی میکنیم:
- Buy Now: با انتخاب این گزینه، توکن را به همان قیمتی که سازنده آن برای این توکن در نظر گرفته خریداری میکنید. مثلا سازنده توکن فوق، قیمت این توکن را ۰.۲ اتر قرار داده است. اگر شما این گزینه را انتخاب کنید، توکن را به همین قیمت خریداری خواهید کرد.
- Bid: با انتخاب این گزینه، شما قیمت پیشنهادی خود را برای این خرید این اثر پیشنهاد میدهید.
توکن RARI چیست؟
پس از گذشت شش ماه از معرفی پلتفرم rarible، سازندگان این شبکه، توکن کاربردی خود را با نماد RARI معرفی کردند. RARI یک توکن حاکمیت در اکوسیستم رریبل است. این توکن، اولین توکن حاکمیتی در میان پروژههای فعال در حوزه NFT است.
ابعاد اقتصادی
تعداد کل توکنهای RARI برابر با ۲۵ میلیون بوده که این توکنها به صورت زیر توزیع خواهند شد:
- ۱۰ درصد از توکنهای RARI به صورت ایردراپ در میان کاربران این پلتفرم و سایر کاربران حوزه NFT توزیع شده است.
- ۶۰ درصد از توکنها به صورت هفتگی میان خریداران و فروشندگان NFT (در همان هفته) در بازار معاملاتی Rarible توزیع خواهد شد. این برنامه از ۱۵ جولای ۲۰۲۰ (۲۵ تیرماه ۱۳۹۹) آغاز و تا ۲۰۰ هفته (تقریبا سه سال و نیم) ادامه دارد. هر هفته ۷۵۰۰۰ توکن توزیع میشود. نیمی از این تعداد به خریداران و نیمی به فروشندگان اهدا میشود.
- ۳۰ درصد از توکنها نیز در اختیار تیم توسعه و سرمایهگذاران اولیه این شبکه است.
قیمت توکن RARI در زمان نگارش این مقاله ۳۸.۱۶ دلار بوده و با توجه به این که تاکنون حدود ۱۰,۸۱۰,۲۱۱ توکن توزیع شده، ارزش بازار آن معادل ۴۱۵ میلیون دلار بوده و در رتبهبندی بازار در جایگاه ۱۲۷ قرار دارد. برای اطلاع از وضعیت لحظهای اطلاعات فوق، به صفحه قیمت توکن RARI مراجعه کنید.
بازارهای خرید و فروش توکن RARI
در حال حاضر عمده حجم معاملات این توکن در صرافی یونی سواپ انجام میشود که برای خرید آن میتوانید به این صرافی غیرمتمرکز مراجعه کنید. همچنین با خرید و فروش توکنهای NFT در بازار معاملاتی Rarible صاحب این توکن خواهید شد.
کیف پول برای نگهداری توکن RARI
از آنجا که این توکن بر بستر شبکه اتریوم نوشته شده، تمام کیف پولهایی که از شبکه اتریوم پشتیبانی میکند را میتوان برای نگهداری این توکن استفاده کرد. از آنجا که این توکن در صرافیهای غیرمتمرکز لیست شده، کیف پول متامسک، گزینهی مناسبی برای نگهداری توکن RARI است.
کاربرد توکن RARI چیست؟
RARI یک توکن حاکمیت در اکوسیستم رریبل است. این مورد مهمترین کاربرد توکن RARI است. هولدرهای این توکن میتوانند در تصمیمگیریهای این شبکه مشارکت کرده و نظر خود را بیان کنند. برای مثال، تصمیمگیری در زمینه کارمزد ترید در پلتفرم Rarible، توسعه آن و افزدون ویژگیهای بیشتر به پلتفرم رریبل از جمله حقوق صاحبان این توکن است.
نقشه راه و وایت پیپر
پلتفرم Rarible تاکنون سندی تحت عنوان وایت پیپر و همچنین مسیری برای توسعه پلتفرم خود تحت عنوان Roadmap ارائه نداده است. لذا این یکی از ایرادهای این پلتفرم بوده که برای ارزیابی آن اطلاعات زیادی در دسترس تحلیلگران قرار نداده است.
مزایا و معایب پلتفرم Rarible
متن باز بودن، غیرمتصدی بودن این پلتفرم و ایجاد بستری آسان و ساده برای ایجاد و ساخت یک NFT از جمله مزایای پلتفرم Rarible است. این شبکه با ایجاد بستری برای ساخت NFT برای افرادی که هیچ دانشی از کدنویسی ندارند، کمک بسیاری به گسترش این حوزه کرده است که این نیز از مزایای این شبکه است. در نهایت Rarible با ایجاد بازار معاملاتی که افراد بدون نیاز به واسطه، توکنهای غیرقابل تعویض خود را ترید کرده و آن را مستقیما خرید و فروش میکنند، مزیت بارز این شبکه است.
یکی از ایراداتی که میتوان به این شبکه گرفت، نحوه توزیع توکن RARI است. افراد سودجو به راحتی میتوانند با انجام تریدهای غیر واقعی (خریدار و فروشنده یک نفر باشد) تعداد زیادی از توکنهای RARI را در اختیار خود قرار دهند. این پلتفرم هیچ سندی تحت عنوان وایت پیپر ارائه نداده و همچنین نقشه راهی نیز ندارد که این یکی از معایب بزرگ این شبکه است.
همکاریها و سرمایهگذاران اولیه مشهور
یکی از روش تحلیل فاندامنتال یک پروژه بررسی همکاریها و سرمایهگذاران اولیه آن پروژه است. در حوزه رمز ارزها شرکتهای سرمایهگذاری شناخته شدهای حضور دارند که آنها روی هر پروژهای سرمایهگذاری نمیکنند. از این نظر، شناخت سرمایهگذاران اولیه یک پروژه نکته مهمی است. همچنین همکاریهایی که این شبکه با دیگر شبکههای فعال در حوزه بلاک چین و رمزارزها دارد، دید خوبی نسبت به پروژه و آینده آن به ما میدهد.
شرکت امریکایی Coinfund که به عنوان سرمایهگذار اولیه در پروژههایی همچون بالانسر، مساری و پاراسواپ حضور داشته، جزو سرمایهگذاران اولیه Rarible نیز بوده است. همچنین شرکت کوین بیس به همراهی 1kx، Parafi و Coinfund مبلغ ۱.۷۵ میلیون دلار را به تازگی در این پروتکل سرمایهگذاری کردهاند.
در زمینه همکاری، پروژه Rarible همکاری نزدیکی با پروژه Opensea دارد؛ این پلتفرم بزرگترین بازار معاملاتی NFTها را در اختیار دارد.
جمع بندی
اگر به دنبال راهی برای ایجاد NFT خود دارید اما با استانداردهای توکن نویسی در شبکه اتریوم و به طور کلی کدنویسی آشنایی ندارید، پلتفرم Rarible بستری را فراهم کرده تا افراد بتوانند بدون نیاز به دانش کدنویسی، توکن غیرقابل تعویض خود را ایجاد کنند. همچنین رَریبل محلی برای ترید یا خرید و فروش NFTها در بازار ارزهای دیجیتال است.