پلتفرم رادیکس چیست؟ آشنایی با شبکه Radix و کوین XRD

“یک دیفای کاملا متفاوت (Radically Different DeFi)” وارد سایت پروژه رادیکس (Radix) که می‌شوید، اولین چیزی که توجهتان را جلب می‌کند همین جمله است. رادیکس پلتفرمی است که لقب تغییردهنده بازی برای ساخت برنامه‌های دیفای (DeFi) را برای خود انتخاب کرده است. این پروتکل در واقع یک دفتر کل توزیع‌شده (DLT) است و خود را شبکه‌ای غیرمتمرکز معرفی می‌کند که امکان ساخت سریع برنامه‌های دیفای را فراهم می‌کند و با بهره‌مندی از مکانیزم اجماع سربروس (Cerberus) و زبان برنامه‌نویسی اسکریپتو (Scrypto) سعی در افزایش ایمنی قراردادهای هوشمند دارد. ما در میهن بلاکچین برای آشنایی بیشتر با این پروژه، قصد داریم بررسی کنیم و ببینیم پلتفرم رادیکس چیست و چه هدفی دارد، سازوکار آن چگونه است و چه سرویس‌هایی ارائه می‌کند. در پایان با کوین XRD آشنا می‌شویم و به کیف پول‌هایی اشاره می‌کنیم که می‌توانید رمزارز بومی رادیکس را در آن نگه دارید.

پلتفرم رادیکس چیست؟

رادیکس به زبان ساده یک محیط برنامه‌نویسی است که توسعه سریع و ایمن برنامه‌های دیفای را امکان‌پذیر می‌کند. برنامه‌های غیرمتمرکز در این محیط در قالب قراردادهای هوشمندی به زبان Scrypto نوشته می‌شوند. این زبان برنامه‌نویسی، عملکرد و ایمنی دیفای را افزایش می‌دهد. در وایت پیپر رادیکس این‌طور نوشته شده است که این بستر نخستین شبکه لایه یک است که برای توسعه‌ دیفای طراحی شده است.

رادیکس توسط نودهای ولیدیتوری اجرا می‌شود که اساس شبکه عمومی رادیکس (Radix Public Network) را تشکیل می‌دهند. این شبکه یک پلتفرم کاملا غیرمتمرکز برای کاربران و dAppهاست. رادیکس به عنوان پروتکل مجموعه قوانینی برای کنترل ولیدیتورها به شمار می‌رود؛ یعنی همان نودهایی که نرم‌افزار Radix Node‌ را اجرا می‌کنند. این پروتکل از موتور رادیکس (Radix Engine) به عنوان لایه کاربردی و از سربروس به عنوان لایه اجماع استفاده می‌کند. موتور رادیکس در واقع همان لایه کاربردی یا اجرای این پلتفرم است که می‌توان آن را با ماشین مجازی اتریوم (EVM) مقایسه کرد که قراردادهای هوشمند روی آن اجرا می‌شوند.

ایده و هدف رادیکس

هدف رادیکس این است که توسعه‌دهندگان بتوانند برنامه‌های دیفای را با سرعتی بالا و به صورت ایمن توسعه‌ دهند و دغدغه‌ای در مورد هک یا موارد این‌چنینی نداشته باشند. کاربردهای رادیکس متنوع است؛ به گونه‌ای که می‌توان از آن در استیبل کوین‌ها، بازارهای وام‌‌دهی و وام‌گرفتن ارزهای دیجیتال، فیوچرز، صرافی‌های غیرمتمرکز، داشبوردها و کیف پول‌ها، بازارهای پول، ییلد فارمینگ (Yield Farming)، بازی، بیمه دیفای، مدیریت پورتفو و غیره بهره‌مند شد.

رادیکس به دنبال ایجاد پروژه‌هایی است که به راحتی قابل هک شدن نباشند و مشکلات dAppهای مبتنی بر زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی را نیز نداشته باشند. راهکار رادیکس، روی آوردن به قراردادهای هوشمند مبتنی بر دارایی است که این کار از طریق زبان برنامه‌نویسی اسکریپتو و محیط قرارداد هوشمند Radix Engine امکان‌پذیر شده است. هدف دیگر رادیکس، ماژوله کردن برنامه‌های غیرمتمرکز بود. به این ترتیب شبکه به یک محیط محاسباتی مشترک تبدیل می‌شود که توسعه‌ متن باز و غیرمتمرکز را امکان‌پذیر می‌کند.

پلتفرم Radix‌ با تکیه بر مکانیزم سربروس و ابزارهای توسعه در حال رشد خود، نه تنها توان محاسباتی بیشتری فراهم کرده است، بلکه مقیاس‌پذیری برنامه‌های غیرمتمرکز را نیز امکان‌پذیر کرده است.

Radix‌ چطور کار می‌کند؟

رادیکس چندین عنصر کلیدی دارد که به کمک آنها عملکردی ساده، ایمن و سریع را امکان‌پذیر می‌کند. موتور رادیکس یکی از این موارد است. یک معضل اساسی در پلتفرم‌های مشابه رادیکس، هک شدن قراردادهای هوشمند است. قراردادهای هوشمند کدهایی هستند که به طور خودکار اجرا می‌شوند و دستورات خاصی در آنها گنجانده شده است. اگر کدنویسی این قراردادها ایمن نباشد، امکان هک آنها وجود دارد. موتور رادیکس با استفاده از زبان اسکریپتو امکان این هک‌ها را کاهش می‌دهد.

به کمک این موتور و زبان اسکریپتو، توکن‌ها، NFTها و سایر دارایی‌های این شبکه، به عنوان دارایی در کد قرارداد هوشمند گنجانده می‌شوند. این کار باعث می‌شود توسعه‌دهندگان بدانند از ابتدا چه پروسه‌ای باید طی شود و به این ترتیب برنامه‌‌هایی ساده و ایمن بسازند. زبان اسکریپتو خود بر مبنای زبان RUST ایجاد شده که در میان توسعه‌دهندگان محبوبیت فراوانی دارد. به کمک این زبان می‌توان قراردادهای هوشمند مبتنی بر دارایی (Asset-Oriented Smart Contract) ایجاد کرد که باعث سرعت و ایمنی dAppها می‌شود.

موتور رادیکس به صورت خودکار ملزومات اساسی نگهداری و مدیریت دارایی‌ها را فراهم می‌کند. پس به طور کلی Radix از قبل راه‌های برطرف‌کردن موانع ساخت برنامه‌ها را به طور پیش‌فرض فراهم می‌کند که این مسئله باعث راحتی کار توسعه‌دهندگان می‌شود. به همین دلیل است که انتظار می‌رود این پلتفرم به سرعت در دل توسعه‌دهندگان و کاربران خود را جا کند و پذیرش آن با سرعت بالایی انجام شود.

مکانیزم‌ اجماع رادیکس

رادیکس علاوه بر سربروس، از مکانیزم اجماع dPos یا گواه اثبات سهام نیابتی به منظور جلوگیری از حمله سیبل (Sybil) استفاده می‌کند. منظور از حمله سیبل، اقداماتی است که طی آن یک شخص یا نهاد به دنبال منفعت‌طلبی‌ است؛ این کار از طریق ایجاد هویت‌های (نودها) متعدد انجام می‌شود. با این کار، یک فرد می‌تواند با ایجاد هویت‌های جعلی، قدرت رای‌دهی بیشتری به دست بیاورد و موجب بی‌عدالتی شود. اما سیستم dPos باعث می‌شود که حق رای هر نود با توجه به میزان استیکینگ و قدرت محاسباتی‌اش مشخص شود. به این ترتیب اگر این قدرت محاسباتی میان چندین هویت مختلف تقسیم شود، قدرت رای‌دهی نیز کم می‌شود. در واقع dPoS حداقل میزان توکن‌هایی را که فرد حمله‌کننده باید در اختیار داشته باشد، افزایش می‌دهد و این‌طور امنیت را برقرار می‌کند.

رادیکس همچنین از مکانیزم اجماع سربروس به منظور بهره‌برداری از مزایای شاردینگ استفاده می‌کند. این کار باعث مقیاس‌پذیری بیشتر بلاکچین می‌شود؛ چرا که تراکنش‌ها به صورت اتمیک در هر کدام از شاردها انجام می‌شوند. سربروس مکانیزم اجماعی است که از سیستم‌های مالی جهانی در شبکه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی می‌کند. عمل مقیاس‌پذیری در این الگوریتم به صورت خطی انجام می‌شود؛ یعنی هرچه نودهای بیشتری به شبکه عمومی رادیکس اضافه شوند، توان محاسباتی نیز به صورت خطی افزایش پیدا می‌کند.

مکانیزم Cerberus بر خلاف شاردینگ استانداردی است که در آن تراکنش‌ها به صورت موازی به چندین مجموعه محدود تقسیم می‌شوند؛ در واقع این ساختار از الگوریتم اجماع تحمل خطای بیزانس نشات گرفته و مجموعه وسیع و نامحدودی از شاردها را به صورت موازی ایجاد می‌کند. آنچه که سر بروس انجام می‌دهد این است که نودهای جدید را در صورت نیاز به صورت اتوماتیک به شبکه اضافه می‌کند و با این کار، بار اضافی شبکه را میان نودها تقسیم می‌کند. این کار باعث می‌شود توان محاسباتی هرگز از یک حد آستانه تعریف‌شده بیشتر نشود و در نتیجه کارمزدها هم پایین بماند.

پس به طور خلاصه باید گفت جایی که بحث سر استیکینگ است، پای dPos‌ به میان می‌آید تا حمله‌کنندگان نتوانند از طریق اقدامات جعلی، قدرت رای‌دهی بیشتری در شبکه به دست آورند. در باقی موارد این سربروس است که وظیفه اجماع و مقیاس‌پذیری سیستم را به عهده می‌گیرد.

آشنایی با سرویس‌های رادیکس

رادیکس چندین سرویس دارد که باعث می‌شود کار کردن با این پلتفرم آسان‌تر شود. این سرویس‌های محبوب عبارت‌اند از:

• کیف پول دسکتاپ: کیف پول اختصاصی رادیکس که هم نسخه ویندوز دارد، هم مک و هم لینوکس که می‌توانید آن را از این لینک دانلود کنید.
  
• مرورگر بلاک: مرورگر بلاک رادیکس یکی از سرویس‌های این پلتفرم است که از طریق آدرس، آیدی تراکنش یا ولیدیتور می‌توانید در آن به جستجو بپردازید.
  
• Instapass (احراز هویت یک‌مرتبه‌ای): سرویس Instapass به منظور احراز هویت یک‌مرتبه برای کاربران، پروتکل‌ها و برنامه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد ‌و آنها را از ارائه چندباره مدارک هویتی خود بی‌نیاز می‌کند.
  
• Instabridge (پل میان‌زنجیره‌ای): Instabridge نام پل میان‌زنجیره‌ای رادیکس است که اکنون امکان مبادله eXRD روی شبکه اتریوم با XRD روی شبکه رادیکس را فراهم می‌کند. دارایی‌های بیشتر روی این بریج به زودی در دسترس قرار می‌گیرند.

معرفی ارز دیجیتال Radix

کوین رادیکس با نماد XRD شناخته می‌شود و رسالت آن قدرتمندسازی اکوسیستم رادیکس است. این رمزارز برای امنیت شبکه از طریق استیکینگ، دسترسی به دیفای، پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند و پرداخت کارمزد تراکنش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمام کارمزدهای تراکنش‌ها از طریق مکانیزم سوزاندن توکن در این شبکه سوزانده می‌شود.
۵۳.۸ درصد از عرضه توکن به صورت میانگین در شبکه‌ اثبات سهام قفل می‌شود. هر ساله ۳۰۰ میلیون رمزارز XRD به منظور ایمن‌سازی شبکه به استیک‌کنندگان پاداش داده می‌شود. این شبکه همچنین دارای یک توکن ERC20 با نماد eXRD است که با رمزارز بومی این شبکه نسبت یک به یک دارد. همچنین ۲.۴ میلیون XRD در ذخایر استیبل کوین (Radix Stable Coin Reserve) قفل می‌شود و در عرضه در گردش لحاظ نمی‌شود. برای درک بهتر مفهوم این ذخایر، باید به این نکته توجه کرد که استیبل کوین‌ها دارایی‌هایی هستند که قیمت یک دارایی مثل دلار را ردیابی می‌کنند؛ مثلا هر تتر (به عنوان برترین استیبل کوین بازار) برابر با یک دلار است. از آنجا که این وابستگی قیمت ریسک‌هایی دارد، برای کاهش مخاطرات و همچنین راه‌اندازی پروژه‌هایی مثل رادیکس، ذخایر استیبل کوین به عنوان پشتوانه‌های مالی وارد بازی می‌شوند.

بریج eXRD به XRD به کاربران این اجازه را می‌دهد که به سرعت میان شبکه‌های رادیکس و اتریوم جابجا شوند. XRD یکی از رمزارزهایی است که در دیفای قابلیت وثیقه‌گذاری دارد. کوین XRD عرضه کل ۱۲ میلیاردی و حداکثر عرضه ۲۴ میلیارد توکنی دارد که رسیدن به آن حدودا چهل سال زمان می‌برد.

به گزارش میهن بلاکچین در زمان نگارش مقاله در تاریخ ۲۷ بهمن، ۱۰,۱۰۳,۱۵۷۱۴۰.۸۱ کوین XRD در گردش است. ارزش بازار این رمزارز نیز ۴۸۹,۵۹۰,۸۰۱ دلار است. XRD در حال حاضر، در رتبه ۹۵ بازار رمزارزها جای گرفته است. قیمت XRD هم‌اکنون در محدوده ۰.۰۵ دلار است و حجم معاملات آن در ۲۴ ساعت گذشته، ۴۹۷,۵۰۴ دلار بوده است. بیشترین قیمت این رمزارز تاکنون ۰.۶۵ دلار بوده که در تاریخ ۲۳ آبان ۱۴۰۰ به ثبت رسیده است. XRD در تاریخ ۸ آذر ۱۴۰۱ نیز شاهد کمترین قیمت خود به مبلغ ۰.۰۳ دلار بوده است.

نقشه راه رادیکس

رادیکس به دنبال آن است که تجربه ساخت و توسعه‌ای عالی را به همراه مقیاس‌پذیری نامحدود فراهم کند. در این مسیر، نقشه راهی طراحی کرده است که برخی از گام‌های آن تاکنون انجام شده و مابقی در دست انجام است. بیایید نگاهی به نقشه راه این پروتکل بیندازیم.

• بتانت (Betanet): این گام در نقشه راه رادیکس با موفقیت به اتمام رسیده و در واقع شبکه‌ای تستی و موقتی بود که پیش از راه‌اندازی شبکه اصلی‌اش با نام المپیا (Olympia) در دسترس عموم قرار گرفت.
  
• الیمپیا (Olympia): این همان شبکه اصلی و غیرمتمرکز رادیکس است که از طریق مکانیزم اجماع سربروس (به صورت غیرشاردی) ساده‌سازی شده و از تاریخ ۲۸ جولای ۲۰۲۱ (۶ مرداد ۱۴۰۰) فعالیت خود را آغاز کرده است. همزمان با راه‌اندازی الیمپیا دفتر کل عمومی رادیکس و توکن XRD نیز معرفی شدند. این شبکه کارمزدهای پایینی دارد و زمان نهایی شدن تراکنش در آن ۵ ثانیه است.
  
• الکساندریا (Alexandria): تجربه‌ای جدید از توسعه دیفای است که با زبان Scrypto و نسخه دوم Radix Engine طراحی و در دسامبر ۲۰۲۱ (آذر و دی ۱۴۰۰) پیاده‌سازی شده و توسعه‌دهندگان را به ابزارهای مورد نیاز برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز دیفای مجهز می‌کند.
  
• بابیلون (Babylon): این گام از نقشه راه رادیکس قرار است در فصل دوم ۲۰۲۳ اجرا شود و یک اکوسیستم دیفای است که بر اساس سیستمی خودمشوق عمل می‌کند. محیط تستی عمومی این شبکه در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی شد و اکنون آفلاین است. همچنین نسخه آلفای این شبکه نیز در فصل سوم ۲۰۲۲ اجرا شد که اکنون آفلاین است. در حال حاضر نسخه بتای بابیلون فعال است و در فصل اول ۲۰۲۳ RCnet به عنوان شبکه کاندید رادیکس راه‌اندازی می‌شود. در نهایت هم در فصل دوم ۲۰۲۳ قرار است معرفی عمومی نسخه بابیلون با مهاجرت به شبکه عمومی رادیکس، انجام شود.
  
• Xi’an: انتشار Xi’an شاردینگ کامل و مقیاس‌پذیری را با خود به همراه خواهد داشت. البته برخی از پیاده‌سازی‌های سربروس به صورت شاردشده هم‌اکنون روی شبکه تستی Cassandra در فاز آزمایشی هستند. قرار است این مرحله در نقشه راه رادیکس در سال ۲۰۲۴ اجرایی شود.

سرمایه‌گذاری‌ها و همکاری‌های رادیکس

مطابق اطلاعات سایت کرانچ بیس، تاکنون Radix طی دو دوره سرمایه‌گذاری توانسته مبلغ ۶ میلیون دلار جمع‌آوری کند. در میان نام سرمایه‌گذارانی که با رادیکس همکاری کرده‌اند، می‌توان اسامی ساول کلین (Saul Klein)، تاوت هینریکوس (Taavet Hinrikus)، شرکت سرمایه‌گذاری LocalGlobe و Maven 11 Capital را مشاهده کرد.

این پلتفرم به منظور دسترسی ساده‌تر توسعه‌دهندگان به اوراکل‌های دیفای، با چین لینک (ChainLink) نیز همکاری داشته است.

تیم پروژه رادیکس

تیم رادیکس از متخصصان کامپیوتر، اقتصاددانان، کارشناسان امور مالی و قانونی زیادی بهره می‌برد که نام برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌ است از: Dan Hughes (بنیان‌گذار)، Piers Ridyard (مدیر اجرایی)،‌ Sophie Donkin (مدیر ارشد عملیات)، Russell Harvey (مدیر ارشد تکنولوژی) و Raul Velaz Mayo (سرپرست مهندسان شبکه).

صرافی‌ها و کیف پول‌های Radix

رمزارز رادیکس را می‌توان از صرافی‌های متمرکزی مانند بیت فینکس، کوکوین و مکسی گلوبال خریداری کرد. همچنین امکان خریداری این توکن از طریق صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نیز فراهم است. همچنین توکن رپد شده XRD که روی شبکه اتریوم منتشر شده است با نام eXRD و یک توکن ERC20 است که مثل توکن اصلی رادیکس، از طریق این صرافی‌ها قابل خریداری است:

همچنین رادیکس خود کیف پول دسکتاپ دارد که برای نگهداری توکن‌های XRD می‌توانید از آن استفاده کنید. امکان استفاده از کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر نانو اس یا لجر نانو ایکس هم وجود دارد.

سوالات متداول (FAQ)

• رادیکس چیست؟
  یک شبکه لایه یک است که به کمک زبان برنامه‌نویسی Scrypto و Radix Engine به دنبال کاهش زمان توسعه برنامه‌های دیفای و کم کردن خطرات و هک‌های احتمالی است. 
• رمزارز XRD چیست؟
  کوین پلتفرم رادیکس است. رادیکس همچنین یک توکن ERC-20 با نام eXRD دارد که با XRD نسبت یک به یک دارد.

جمع‌بندی

پیچیدگی‌های ساخت برنامه‌های دیفای یکی از دغدغه‌های اصلی توسعه‌دهندگان است و رادیکس آمده تا این پیچیدگی‌ها را کم کند. Radix‌ محیطی برای توسعه برنامه‌های دیفای معرفی کرده است که نه تنها سرعت ساخت برنامه‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه باعث بالا رفتن امنیت آنها نیز می‌شود. این کار از طریق زبان برنامه‌نویسی اسکریپتو و مکانیزم اجماع سربروس انجام می‌شود. همین توضیحات کافی است تا بدانیم رسالت پلتفرم رادیکس چیست و هدف سازندگان آن چه بوده است. در این مقاله علاوه بر آشنایی با این شبکه، با رمزارز XRD‌ نیز آشنا شدیم و دریافتیم که از طریق کدام صرافی‌ها می‌توان این کوین را خرید. شما به عنوان کاربر ارزهای دیجیتال، چقدر به وجود چنین بستری اعتقاد دارید؟ آیا به نظرتان رادیکس می‌تواند همان‌طور که ادعا می‌کند، ساخت سریع و آسان برنامه‌های دیفای را در عمل امکان‌پذیر کند؟