آیا نقل و انتقال نهنگ‌ها سیگنال مناسبی برای ترید است؟

سرویس‌های اعلان نقل و انتقال نهنگ‌ها، یکی از محبوب‌ترین ابزارهای فعالان بازار ارزهای دیجیتال به‌شمار می‌آیند؛ چرا که بسیاری از تریدرها معتقدند هشدار فعالیت نهنگ‌ها یک سیگنال معاملاتی محسوب می‌شود. به‌‌طور مثال، زمانی که نهنگ‌ها مقادیر قابل‌توجهی از یک رمزارز را به صرافی منتقل می‌کنند، این حرکت به‌عنوان آمادگی برای فروش و کاهش قیمت تعبیر می‌شود. از طرف دیگر، هنگامی‌که نهنگ‌ها حجم زیادی از دارایی‌های خود را از صرافی برداشت و به کیف پول سرد منتقل می‌کنند، این اقدام به‌معنای تصمیم برای نگهداری بلندمدت و دوری از نوسان‌های بازار است. اما آیا واقعا این فرضیات معتبر هستند؟ در این مطلب از میهن بلاکچین قصد داریم صحت و سقم این ادعاها را بررسی کنیم و ببینیم آیا فعالیت نهنگ‌ها سیگنال قابل‌اعتمادی برای تصمیم‌های معاملاتی است یا خیر؟

نکات کلیدی بسیاری از افراد معتقدند هشدارهای مربوط به نهنگ‌ها را که ناشی از تراکنش‌های آنچین بزرگ است، می‌توان یک سیگنال معاملاتی معتبر درنظر گرفت. موسسه Presto Research برای بررسی این ادعا، تغییرات قیمت بیت کوین، اتریوم و سولانا را پس از واریزهای بزرگ به صرافی بایننس تحلیل کرده است. طبق تحلیل رگرسیونی، مقادیر ضریب تعیین بین واریزهای بزرگ به صرافی و تغییر قیمت، بسیار پایین (بین ۰.۰۰۱۷ تا ۰.۰۵۳۷) بوده است که نشان‌ می‌دهد رابطه ضعیفی بین نقل‌وانتقال نهنگ‌ها و تغییرات قیمت وجود دارد. اگرچه با محدود کردن داده‌ها به سرمایه‌گذاران خطر‌پذیر و بازارسازها، مقدار ضریب تعیین اندکی بهبود یافته اما همچنان کاربرد آن‌ها به‌عنوان سیگنال محدود است. نتایج کلی ارزیابی به‌وضوح نشان می‌دهد واریزهای نهنگ‌ها به صرافی‌ها نمی‌تواند یک سیگنال‌ معاملاتی معتبر باشد. از معیارهای آنچین می‌توان در زمینه‌های دیگری مانند تحلیل بنیادی بلاکچین، ردیابی جریان‌های مالی غیرقانونی یا آنالیز نوسان قیمت پس از وقوع استفاده کرد.

سرویس هشدار نهنگ‌ چیست؟

ویل آلرتس (Whale Alerts) یا هشدار نهنگ‌ به سرویس‌هایی گفته می‌شود که تراکنش‌های بزرگ ارزهای دیجیتال را روی بلاکچین ردیابی و گزارش می‌کنند. این سرویس‌ها با هدف ارائه اطلاعات لحظه‌ای درباره جابه‌جایی کلان دارایی‌های دیجیتال طراحی شده‌اند و به همین دلیل مورد توجه معامله‌گران و تحلیل‌گران بازار قرار گرفته‌اند.

تاریخچه شکل‌گیری سرویس‌های هشدار نهنگ

شکل‌گیری اصطلاح «نهنگ‌ ارز دیجیتال» به زمانی برمی‌گردد که پذیرندگان اولیه بیت‌کوین، ماینرها و سرمایه‌گذارانی مانند ساتوشی ناکاموتو، برادران وینکلواس (Winklevoss Twins)، استخر F2 Pool و صرافی مت گاکس (Mt. Gox) مقادیر زیادی بیت‌کوین را جمع‌آوری کردند. در آن زمان، علاقه‌مندان به بلاکچین، تراکنش‌های بزرگ را از طریق کاوشگرهای بلاکچین مانند بلاکچین‌ اینفو (Blockchain.info) رصد می‌کردند. این اطلاعات در انجمن‌هایی مثل بیت‌کوین تاک یا ردیت به اشتراک گذاشته و معمولا از آن‌ها برای توضیح نوسان‌های شدید قیمت بیت‌کوین استفاده می‌شد.

با رشد بازار و افزایش تراکنش‌های بزرگ در بولران سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶)، نیاز به ابزارهای خودکار برای رصد این تراکنش‌ها بیشتر احساس شد. در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷)، یک تیم توسعه‌دهنده اروپایی ابزاری به نام ویل آلرت “Whale Alert” را عرضه کرد که تراکنش‌های بزرگ در بلاکچین‌های مختلف را به‌صورت لحظه‌ای ردیابی می‌کرد و فعالیت نهنگ‌ها را از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند اکس، تلگرام و وب هشدار می‌داد. این ابزار به‌سرعت مورد استقبال فعالان بازار قرار گرفت و به یکی از ابزارهای محبوب برای دریافت سیگنال‌های معاملاتی تبدیل شد.

پس از موفقیت سرویس ویل‌آلرتس، طی سال‌های گذشته پلتفرم‌های متعددی با خدمات مشابه راه‌اندازی شدند. بسیاری از این پلتفرم‌ها امکانات بیشتری را اضافه کرده‌اند و هشدارها را با جزئیات بیشتری ارائه می‌دهند. با این حال، ویل‌آلرتس کماکان روی هشدارهای ساده و لحظه‌ای تمرکز دارد و همچنان محبوب‌ترین سرویس هشدار نهنگ‌ها به شمار می‌رود. همان‌طور که در جدول زیر می‌بینید تعداد دنبال‌کنندگان شبکه X ویل‌آلرتس در مقایسه با سایر پلتفرم‌ها به‌مراتب بیشتر است و مهر تاییدی بر این ادعا است.

ارزیابی اعتبار سیگنال تراکنش نهنگ‌ها

ویژگی مشترک تمام ابزارهای هشدار نهنگ بر این فرض متکی است که تراکنش‌های بزرگ در بلاکچین، به‌ویژه واریز به صرافی‌ها، نشانه‌ یک فروش گسترده قریب‌الوقوع است. درحقیقت، طرفداران سرویس‌های هشدار نهنگ معتقدند که انتقال دارایی‌های آنچین به صرافی‌ها معمولا پیش از لیکوییدیشن (Liquidation) انجام می‌شود تا بدهی‌های موجود پرداخت یا موقعیت‌های باز، بسته شوند. به همین دلیل، واریزهای بزرگ به صرافی‌ها نشانه‌ احتمال فروش عمده دارایی و درنتیجه کاهش قیمت درنظر گرفته می‌شود.

موسسه Presto Research برای بررسی این فرضیه، تغییر قیمت ۳ ارز دیجیتال برتر را پس از واریزهای بزرگ به صرافی‌ بایننس، در یک بازه زمانی مشخص ارزیابی کرده است. جدول زیر، پارامترهای کلیدی این تحلیل را نشان می‌دهد. فرض اصلی آزمایش این است که اگر واریزهای بزرگ به‌عنوان سیگنال‌های معاملاتی قابل‌اعتماد عمل کنند، باید یک رابطه‌ واضح بین این واریزها و تغییر قیمت دارایی‌ مشاهده شود.

دارایی‌ها، صرافی‌ها، دوره‌های زمانی و آستانه واریز

این تحلیل روی سه دارایی بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، سولانا (SOL) و قیمت آن‌ها در برابر تتر (USDT) در صرافی بایننس بین ۱ ژانویه ۲۰۲۱ تا ۲۷ دسامبر ۲۰۲۴ متمرکز شده است. به‌منظور تطابق با دوره فعالیت آدرس ولت فعلی بایننس که برای تجمیع واریزی‌ها استفاده می‌شود، این بازه زمانی خاص انتخاب شده است.

آستانه واریز نیز بر اساس داده‌های صرافی‌ها تعیین شد. در ابتدا، ویل‌آلرت آستانه واریز را برای بیت‌کوین و اتریوم ۵۰ میلیون دلار و برای سولانا ۲۰ میلیون دلار مشخص کرده بود، اما آستانه‌ها به ۲۰ میلیون دلار برای بیت‌کوین و اتریوم و ۸ میلیون دلار برای سولانا کاهش داده‌ شد تا با سهم ۴۰ درصدی بایننس از معاملات اسپات جهانی هم‌خوانی داشته باشد.

نوع موجودیت نهنگ‌ها

در مورد موجودیت‌ها نیز یک بار تراکنش همه نهنگ‌ها مورد بررسی قرار گرفت و بار دیگر داده‌های مربوط به نهنگ‌های شناخته‌شده‌تر شامل سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC) و بازارسازها (MMs) ارزیابی شد. اهدف از این کار، انجام یک تحلیل مشابه روی داده‌های محدودتر بود تا ببینیم آیا واریزهای نهادهای خاص ارتباط قوی‌تری با تغییرات قیمت دارند یا خیر؟ این نهادها از طریق آرکهام اینتلیجنس (Arkham Intelligence) شناسایی شدند. در تصویر زیر نام این نهادها را مشاهده می‌کنید:

فرضیات ارزیابی

برای بررسی فشار فروش احتمالی ناشی از واریز نهنگ‌ها به صرافی‌، فرضیات زیر را در نظر گرفتیم:

• پس از آنکه یک واریز بزرگ‌تر از آستانه مشخص‌شده در بلاکچین تایید شود، فشار فروش در بازه زمانی معینی خودش را نشان می‌دهد. بنابراین، دو بازه زمانی ۱ و ۶ ساعت پس از تایید تراکنش را مورد بررسی قرار دادیم.
• برای اندازه‌گیری تاثیر واریز نهنگ‌ها بر قیمت ارزهای دیجیتال، از بیشترین کاهش قیمت (MDD) در طول بازه زمانی مشخص استفاده کردیم. این روش به حذف نوسان‌های غیرمرتبط در دوره موردنظر کمک می‌کند.

ضریب تعیین (Coefficient Of Determination) که با نماد R² نشان داده می‌شود در مدل‌های رگرسیونی میزان تغییرات در متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل را نشان می‌دهد. این مقدار همیشه چیزی بین ۰ و ۱۰۰٪ است. هرچه ضریب تعیین کوچک‌تر باشد، مدل قادر به پیش‌بینی تغییرات متغیر وابسته نیست.

نتایج این تحلیل در نمودارهای زیر ارائه شده است:

• تاثیر واریز همه نهنگ‌های بیت‌کوین بر قیمت BTC

• تاثیر واریز نهنگ‌های بیت کوین شامل سرمایه‌گذاران خطر‌پذیر و بازارسازها

• تاثیر واریز نهنگ‌های اتریوم بر قیمت ETH

• تاثیر واریز نهنگ‌های اتریوم شامل سرمایه‌گذاران خطرپذیر و بازارسازها

• تاثیر واریز نهنگ‌های سولانا بر قیمت SOL

• تاثیر واریز نهنگ‌های سولانا شامل سرمایه‌گذاران خطرپذیر و بازارسازها

نتایج کلیدی تاثیر نقل‌ و انتقال نهنگ‌ها بر بازار

در جدول زیر، نتایج آماری تاثیر واریز نهنگ‌ها بر قیمت ارزهای دیجیتال را مشاهده می‌کنید:

با توجه به این آمار و ارقام، می‌توانیم به سه نتیجه کلی زیر برسیم: 

۱. واریزهای بزرگ به صرافی‌ها، سیگنال‌های ضعیفی برای کاهش قیمت هستند:

مقادیر ضریب تعیین (R²) در هر ۱۲ سناریوی بررسی‌شده بسیار ضعیف و بین ۰.۰۰۱۷ تا ۰.۰۵۳۷ متغیر است که نشان می‌دهد ارتباط معناداری بین واریزها و کاهش قیمت وجود ندارد.

۲. واریزهای سرمایه‌گذاران خطرپذیر وبازارسازها ممکن است سیگنال‌های بهتری ارائه دهند:

در این بخش از داده‌ها، مقدار ضریب تعیین کمی بهبود یافته است، اما ممکن است این بهبود صرفا ناشی از کاهش نویز در نمونه‌ها باشد، نه یک همبستگی قوی واقعی. با این حال، مقدار مطلق همچنان پایین است و نشان می‌دهد که اثربخشی آن به‌عنوان یک سیگنال معاملاتی محدود است.

۳. بیشتر واریزهای بزرگ اتریوم مربوط به سرمایه‌گذاران خطرپذیر و بازارسازها است:

٪۶۱ از واریزهای بزرگ اتر (۵۳۸ واریز از ۸۷۹ مورد) توسط VCها و بازارسازها انجام شده است؛ در حالی که این نسبت برای بیت‌کوین فقط ۱۳٪ و برای سولانا ۳۲٪ است. این تفاوت به ویژگی‌های خاص این دو دارایی مرتبط است؛ اتر به دلیل کاربردهای متنوع در وب ۳ مانند کارمزد گس، استیکینگ، وثیقه دیفای و ابزار واسطه تبادل، نرخ گردش بالاتری دارد؛ درحالی‌که بیت کوین بیشتر به‌عنوان ذخیره ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی

برای پاسخ به این سوال که آیا نقل‌وانتقال نهنگ‌ها به صرافی‌ها سیگنال مناسبی برای معاملات است یا خیر، واریز نهنگ‌های بیت‌کوین، اتریوم و سولانا به صرافی بایننس و اثر آن‌ها بر قیمت را ارزیابی کردیم. اگرچه تحلیل رگرسیون به تنهایی کامل نیست و گاهی ممکن است نتایج گمراه‌کننده‌ای داشته باشد، اما یافته‌ها به وضوح نشان می‌دهند که واریز نهنگ‌ها نمی‌تواند یک سیگنال معاملاتی معتبر محسوب شود.

حقیقت این است که شاخص‌های آنچین ابزار قدرتمندی برای تحلیل بنیادین بلاکچین، ردیابی جریان‌های مالی غیرقانونی یا آنالیز حرکت قیمت پس از وقوع آن هستند. اما استفاده از آن‌ها برای پیش‌بینی تغییرات قیمتی کوتاه‌مدت یک مسئله کاملا متفاوت است. قیمت رمزارزها تابعی از عرضه و تقاضا است و واریز به صرافی تنها یکی از عوامل متعددی است که بر عرضه تاثیر می‌گذارد، آن هم اگر تاثیری داشته باشد. فرآیند کشف قیمت به شدت پیچیده است و علاوه‌بر عوامل بنیادی، فاکتورهای دیگری نظیر ساختار بازار، احساسات، انتظارات و نویزهای تصادفی نیز قیمت ارزهای دیجیتال را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند.