کسب درآمد از طریق ماینینگ ارز دیجیتال، یکی از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای علاقه‌مندان دنیای کریپتو به‌شمار می‌آید. اما با حرکت رنج بیت کوین در بسیاری از مواقع، سوال بزرگی ذهن ماینرها را مشغول کرده است؛ آیا استخراج بیت‌کوین هنوز سودآور است یا باید سراغ استخراج آلتکوینهایی رفت که با مصرف انرژی کمتر و سختی شبکه پایین‌تر، سود بالاتری داشته باشند؟ در این مطلب از میهن بلاکچین قصد داریم چشم‌انداز صنعت ماینینگ را زیر ذره‌بین ببریم و ببینیم آیا استخراج ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۵ سود آور است یا خیر؟ برای آگاهی از پاسخ این سوال تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
ماینینگ چیست؟
ماینینگ (Mining) یا استخراج، فرآیند اعتبارسنجی تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاکچین مبتنی بر اثبات کار (Proof-of-Work) مانند بیت‌کوین یا اتریوم کلاسیک است. به افرادی که با استفاده از دستگاه‌های خود در این فرآیند شرکت می‌کنند، «ماینر» گفته می‌شود. ماینرها نقش مهمی در تامین امنیت شبکه ایفا می‌کنند و در ازای فعالیت‌شان، کوین‌های تازه استخراج‌شده را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند. بیایید به قبل‌تر برگردیم و ببینیم صنعت ماینینگ از چه زمانی و چطور شروع شد.
قدمت استخراج ارز دیجیتال به سال ۲۰۰۹ برمی‌گردد؛ همان زمانی‌که ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، خالق بیت‌کوین، اولین بلاک شبکه را با استفاده از یک رایانه معمولی استخراج کرد. در آن زمان، استخراج بیت کوین یک فعالیت خاص بود و عموما علاقه‌مندان به فناوری سراغ آن می‌رفتند. اما امروز، استخراج ارز دیجیتال به یک صنعت جهانی تبدیل شده است که با استفاده از سخت‌افزارهای تخصصی، مراکز داده گسترده و ترکیبی از عملیات حرفه‌ای و افراد علاقه‌مند مدیریت می‌شود.
میزان درآمد حاصل از استخراج بر اساس اصل عرضه و تقاضاست؛ زمانی که تقاضا برای یک ارز دیجیتال زیاد و تعداد ماینرهای فعال کم باشد، سود جذاب‌تری نصیب ماینرها می‌شود. اما هنگامی که ماینرهای بیشتری به شبکه وارد شوند، یک دومینو اتفاق می‌افتد؛ بر اساس مکانیزم شبکه هنگامی که رقابت بین ماینرها تشدید می‌شود، سختی استخراج بالاتر می‌رود، در نتیجه ماینرها به سخت‌افزارهای پیشرفته‌تر و گران‌تری نیاز دارند و انرژی بیشتری مصرف می‌کنند. در نهایت، مجموع این اتفاقات منجر به کاهش سودآوری ماینینگ می‌شود.
نکته جالب این است که همیشه یک تعادل نسبی بین تعداد ماینرها و میزان سودآوری وجود دارد. این تعادل، «استخراج را به اندازه کافی سودآور نگه می‌دارد» تا ماینرها کماکان به فعالیت خود ادامه دهند؛ تعادل ایجادشده را می‌توان با عرضه و تقاضا توضیح داد. همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید با ورود ماینرهای جدید به شبکه، درآمد کلی کاهش پیدا می‌کند. توجه داشته باشید که اعداد در این نمودار نمادین هستند و با مقادیر واقعی مطابقت ندارند.
عوامل مؤثر بر سودآوری استخراج ارز دیجیتال
اگر علاقه‌مند به حوزه ماینینگ هستید، احتمالا عباراتی مانند «بهترین و سودآورترین ارزهای دیجیتال برای استخراج» زیاد به چشم‌تان خورده است. اما حقیقت این است که هیچ گزینه‌ای به‌عنوان «سودآورترین ارز دیجیتال برای استخراج» وجود ندارد؛ زیرا عواملی مانند نوسان قیمت، هزینه‌های انرژی، پیشرفتهای سخت‌افزاری، کاهش پاداش استخراج بعد از هاوینگ (Halving) و وضع مقررات جدید، همگی سودآوری ماینینگ را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. ممکن است در مقطعی استخراج ارزی مانند اتریوم کلاسیک سودآورتر از بیت‌کوین باشد و در زمانی دیگر عکس ماجرا اتفاق بیافتد.
در ادامه، عوامل اصلی موثر بر سودآوری استخراج را بررسی می‌کنیم:
۱- نوسان قیمت
ارزهای دیجیتال به نوسان شدید قیمت معروف هستند. برای مثال، در نوامبر ۲۰۲۲ (آبان ۱۴۰۱)، شاخص نوسان ۱۰ روزه بیت‌کوین از ۱۰۰٪ فراتر رفت و این یعنی در یک بازه زمانی کوتاه تغییرات شدیدی را تجربه کرده است. در دوران افت شدید قیمت، ممکن است سود استخراج به قدری کاهش پیدا کند که حتی برای ماینرهای قدرتمند هم مقرون‌به‌صرفه نباشد. بالعکس، با افزایش قیمت، ماینرهای بیشتری برای به دست آوردن سود به شبکه می‌پیوندند؛ در نتیجه، سختی استخراج و رقابت افزایش پیدا می‌کند.
بهطور مثال، در ژانویه ۲۰۲۴ (بهمن ۱۴۰۲)، سود روزانه استخراج ارز دیجیتال کاسپا (Kaspa) با توان هش ۹.۲ تراهش بر ثانیه (TH/s) و الگوریتم KHeavyHash، حدود ۶۹ دلار بود و به یکی از محبوب‌ترین ارزها میان ماینرها تبدیل شد.
۲- هزینه‌های انرژی
بیشترین هزینه جاری ماینرها مربوط به مصرف برق است. به همین دلیل استخراج ارزهایی با مصرف انرژی بالا تنها در مناطقی با برق ارزان یا تجدیدپذیر سودآور است.
برای مثال، استخراج بیت‌کوین به دلیل سختی بالای شبکه نیاز به مقدار قابل توجهی انرژی دارد. از این‌رو، استخراج آن در مناطقی که قیمت برق بالاست برای ماینرها به صرفه نیست. در مقابل، ارزهایی مانند اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic)، مونرو (Monero) و ریون‌کوین (Ravencoin) که الگوریتم‌های کارآمدتری از نظر مصرف انرژی دارند، گزینه‌های بهتری برای استخراج در مناطقی با برق گران‌قیمت به‌شمار می‌آیند.
۳- کارایی سخت‌افزار
نوع سخت‌افزار ماینینگ نقش مهمی در سودآوری ماینر دارد. استخراج بیت‌کوین بیشتر توسط اسیک‌ها (ASIC) انجام می‌شود. اگرچه این دستگاه‌ها کارایی بالایی دارند، اما گران هستند و معمولا در فارم‌های با مقیاس بزرگ استفاده می‌شوند. عواملی مانند سیستم‌های خنک‌کننده کارآمد و محل نگهداری مناسب نیز باید در نظر گرفته شوند؛ چرا که مستقیما بر عملکرد سخت‌افزار و سودآوری تاثیر می‌گذارند.
در مقابل، ارزهایی مانند اتریوم کلاسیک و ریون کوین را می‌توان با کارت‌های گرافیک (GPU) استخراج کرد که نسبت به اسیک‌ها ارزان‌تر و همه‌کاره هستند.
۴- محیط قانونی
کشورهای مختلف قوانین متفاوتی برای استخراج ارزهای دیجیتال وضع کرده‌اند. برخی مواضع حمایتی دارند و برخی دیگر محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای اعمال می‌کنند. برای مثال، دولت جدید دونالد ترامپ سیاست‌های دوستانه‌تری را نسبت به کریپتو اتخاذ کرده است. این دولت تلاش می‌کند با ارائه مشوق‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی و دسترسی به منابع انرژی ارزان، ایالات متحده را به رهبر جهانی در استخراج بیت‌کوین تبدیل کند. این رویکرد با هدف تقویت صنعت کریپتو در ایالات متحده و حفظ ثبات و امنیت مالی طراحی شده است.
برعکس، روسیه مواضع محدودکننده‌تری در پیش گرفته است. دولت روسیه از تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۲۵ (۱۲ دی ۱۴۰۳)، استخراج ارزهای دیجیتال را در ۱۰ منطقه ممنوع کرده است. این ممنوعیت که تا ۱۵ مارس ۲۰۳۱ (۲۵ اسفند ۱۴۰۸) ادامه خواهد داشت با هدف جلوگیری از کمبود انرژی و کاهش اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های پرمصرف استخراج اعمال می‌شود.
آیا استخراج بیت‌کوین در سال ۲۰۲۵ سودآور است؟
حالا که با ماینینگ و عوامل موثر بر سودآوری استخراج ارز دیجیتال آشنا شدیم، نوبت به پاسخ این سوال می‌رسد که آیا استخراج بیت کوین سودآور است؟ واقعیت این است که در حال حاضر، ماینینگ بیت کوین سودآور نیست؛ اما ممکن است این شرایط به زودی تغییر کند. اثرات آخرین رویداد هاوینگ بیت‌کوین که طی آن پاداش بلاک از ۶.۲۵ به ۳.۱۲۵ بیت‌کوین کاهش یافت، هنوز بر بازار کریپتوکارنسی‌ها سایه انداخته است. این کاهش پاداش، همراه با بازار اشباع‌شده ماینرها، هزینه تولید هر بیت‌کوین را به حدود ۱۰۶,۰۰۰ دلار رسانده است، در حالی که قیمت بیت‌کوین حوالی ۱۰۲,۱۷۵ دلار نوسان دارد. در نتیجه، ماینرها با کاهش شدید حاشیه سود مواجه شده‌اند و استراتژی‌هایی مانند نگهداری بیت‌کوین‌های استخراج‌شده را برای عبور از این دوره به کار گرفته‌اند.
همچنین، ماینرها برای حفظ سودآوری، روی کارایی عملیاتی، سرمایه‌گذاری روی سخت‌افزارهای پیشرفته و جستجوی مناطقی با هزینه انرژی پایین تمرکز کرده‌اند. برخی از آن‌ها نیز ترجیح داده‌اند با اجاره ظرفیت مراکز داده به شرکت‌های هوش مصنوعی از زیرساخت‌های موجود خود برای ایجاد منابع درآمدی جایگزین استفاده کنند.
استخراج آلتکوینها در سال ۲۰۲۵؛ فرصتی جایگزین برای ماینرها
به‌نظر می‌رسد سودآوری استخراج آلتکوینها در سال ۲۰۲۵ بیشتر از بیت کوین باشد، اما این شرایط هم پایدار نیست و احتمال دارد تغییر کند. در وضعیت فعلی، استخراج آلتکوینهایی مانند اتریوم کلاسیک یا مونرو برای افرادی که دنبال جایگزینی برای بیت کوین هستند، فرصت مناسب‌تری به شمار می‌آید:
اتریوم کلاسیک (ETC)
استخراج اتریوم کلاسیک یکی از گزینه‌های مناسب برای کسب درآمد از طریق استخراج است. به یاد داشته باشید که اتریوم کلاسیک با نسخه جدید اتریوم بعد از تغییر به الگوریتم اثبات سهام (PoS) متفاوت است. در حال حاضر، پاداش بلاک این شبکه ۲.۵۶ واحد ETC و قیمت اتریوم کلاسیک ۲۴.۶۲ دلار است. بههمین دلیل، اتریوم کلاسیک به گزینه جذابی برای ماینرها تبدیل شده است. به‌علاوه، برخلاف بیت‌کوین، استخراج اتریوم کلاسیک با کارت‌های گرافیک که در دسترس‌تر و ارزان‌تر هستند، امکان‌پذیر است. نکته مثبت دیگر این است که اتریوم کلاسیک سختی استخراج و هش‌ریت شبکه پایین‌تری دارد؛ این یعنی رقابت کمتر است و ماینرهای فردی با سخت‌افزارهای ضعیف‌تر هم شانس بیشتری برای کسب پاداش دارند.
با همه این اوصاف، میزان درآمد استخراج اتریوم کلاسیک به سخت‌افزار، هزینه برق و بهره‌وری تجهیزات بستگی دارد. اگر علاقه‌مند به کسب درآمد از طریق استخراج هستید با استفاده از ابزارهایی مانند “WhatToMine” می‌توانید بر اساس تجهیزات و هزینه انرژی سود احتمالی خود را محاسبه کنید.
مونرو (XMR)
شبکه مونرو از الگوریتم “Randomx” استفاده می‌کند که یک الگوریتم گواه اثبات کار دوست‌دار CPU است و نیازی به استفاده از دستگاه‌های گران‌قیمت ASIC ندارد. این ویژگی، مونرو را به گزینه مناسبی برای ماینرهای کوچک یا تازه‌کار تبدیل کرده است.
درآمد استخراج مونرو نیز به کارایی سخت‌افزار، مصرف انرژی و شرایط بازار بستگی دارد. با استفاده از یک ماشین حساب ماینینگ مانند “CoinWarz” می‌توانید تنظیمات لازم را انجام دهید و سودآوری خود را حفظ کنید.
به یاد داشته باشید که برای سودآوری حداکثری در استخراج آلتکوینها که معمولا نوسان بیشتری نسبت به بیت‌کوین دارند، اطلاع از روندهای بازار و پیشرفتهای فناوری بسیار حیاتی است.
کدام روش استخراج سودآورتر است؟
برای استخراج ارزهای دیجیتال ۳ روش وجود دارد؛ استخراج انفرادی، مشارکت در استخرهای ماینینگ یا استخراج ابری. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خودشان را دارند:
استخراج انفرادی (Solo Mining)
استخراج انفرادی یعنی اینکه یک ماینر با استفاده از سخت‌افزار خود، بهطور مستقل و بدون پیوستن به گروه ماینرها، اقدام به استخراج ارز دیجیتال می‌کند.
مزایا:
- استقلال کامل: ماینر بهطور کامل کنترل عملیات استخراج را در اختیار دارد و نیازی به تقسیم پاداش استخراج با دیگران نیست.
- عدم پرداخت کارمزد: در این روش، نیازی به پرداخت کارمزد استخر نیست و درنتیجه افزایش درآمد کلی ماینر بیشتر می‌شود.
معایب:
- درآمد نامنظم: زمان به‌دست آوردن سود غیرقابل پیش‌بینی است و امکان دارد که دوره‌های طولانی بدون دریافت پاداش سپری شود. به همین دلیل سولو ماینینگ برای کسانی که به درآمد ثابت نیاز دارند، پیشنهاد نمی‌شود.
- نیاز به منابع زیاد: ماینینگ انفرادی به توان محاسباتی بالا و مصرف انرژی زیادی نیاز دارد. همچنین، برای شروع کار باید سرمایه قابل‌توجهی صرف خرید سخت‌افزارهای پیشرفته شود.
استخر استخراج (Pool Mining)
این روش شامل پیوستن به گروهی از ماینرها است که قدرت‌های پردازشی خود را ترکیب می‌کنند تا بلاک‌ها را سریع‌تر حل کنند. پاداش‌های استخر استخراج نسبت به قدرت به‌اشتراک‌گذاشته شده، بین اعضا تقسیم می‌شود.
مزایا:
- پاداش‌های منظم: ترکیب منابع باعث می‌شود ماینرها درآمد پایدارتر و پاداش‌های منظم‌تری دریافت کنند.
- ورود آسان‌تر: ازآنجایی که نیاز به سخت‌افزارهای بسیار قدرتمند نیست، طیف وسیع‌تری از افراد می‌توانند در این روش مشارکت داشته باشند.
معایب:
- کارمزدها: استخرهای استخراج معمولا کارمزدهایی را از ماینرها دریافت می‌کنند که این موضوع باعث کاهش سود خالص شرکت‌کنندگان می‌شود.
- نگرانی درباره تمرکزگرایی: استخرهای بزرگ ممکن است موجب تمرکزگرایی شبکه شوند که با اصل غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال در تضاد است.
استخراج ابری (Cloud Mining)
در استخراج ابری یا کلاود ماینینگ، کاربران به‌جای خرید سخت‌افزار، قدرت استخراج را از یک ارائه‌دهنده خدمات اجاره می‌کنند.
مزایا:
- بدون نیاز به سخت‌افزار: در این روش نیاز به خرید و هزینه‌های نگهداری تجهیزات استخراج نیست، درنتیجه هزینه‌های اولیه کاهش پیدا می‌کند.
- دسترسی آسان: افراد بدون دانش فنی یا سرمایه هنگفت می‌توانند در استخراج شرکت کنند.
معایب:
- احتمال کلاهبرداری: بسیاری از کلاهبرداران با ایجاد پلتفرم‌های جعلی در کمین سرمایه‌گذاران هستند. بنابراین قبل از سرمایه‌گذاری باید نسبت به سرویس ارائه‌دهنده خدمات اطمینان حاصل کنید.
- حاشیه سود کمتر: سود استخراج ابری معمولا به دلیل پرداخت کارمزد و هزینه قرارداد کمتر از عملیات استخراج مستقیم است.
مشارکت در استخرهای استخراج برای اکثر ماینرها گزینه بهتری محسوب می‌شود؛ چراکه بین تلاش، ریسک و پاداش تعادل مناسبی را ایجاد می‌کند. با این حال، انتخاب بهترین روش استخراج به شرایط شخصی هر فرد بستگی دارد.
چشم‌انداز آینده استخراج ارز دیجیتال
صنعت استخراج ارزهای دیجیتال تحت تاثیر پیشرفتهای فناوری، اولویت‌های زیست‌محیطی و شرایط بازار همیشه در حال تغییر است.
- نوآوری‌های فناوری در صدر این مباحث قرار دارند. به‌عنوان مثال، رایانش کوانتومی، به‌ویژه با معرفی تراشه کوانتومی ویلو شرکت گوگل به یک موضوع داغ تبدیل شده است. از یک سو برخی معتقدند که تهدید رایانه‌های کوانتومی برای ارزهای دیجیتال جدی است و می‌تواند صنعت کریپتو را مختل کند؛ اما از طرف دیگر برخی امیدوار هستند که رایانش کوانتومی تحول جدیدی بیافریند.
- در همین حال، شرکت‌هایی مانند انویدیا در حال توسعه پردازنده‌های گرافیکی پیشرفتهای هستند که وعده کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش خروجی استخراج را می‌دهند.
- پایداری یکی دیگر از اولویت‌های مهم برای آینده صنعت ماینینگ است. بیش از ۵۰٪ فعالیت‌های استخراج با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر انجام می‌شود و با توجه به تمرکز صنعت روی روش‌های سبزتر انتظار می‌رود این رویکرد در آینده با جدیت بیشتری دنبال شود. علاوه بر این، استقبال از مکانیزم‌های اجماع مانند اثبات سهام (PoS) که هدف آن‌ها کاهش اثرات محیطی روش‌های استخراج سنتی است، روز به‌روز بیشتر می‌شود.
- پویایی بازار نیز نقش مهمی در شکل‌دهی سودآوری استخراج دارد. سود استخراج متکی به میزان عرضه و تقاضا است. تقاضای بالا و تعداد کم ماینرها منجر به درآمد بیشتر می‌شود؛ در حالی که تقاضای کمتر یا رقابت بیشتر حاشیه سود را کاهش می‌دهد.
- خوشبختانه، پذیرش جهانی ارزهای دیجیتال همچنان در حال رشد است. پیش‌بینی می‌شود نرخ رشد سالانه ترکیبی (CAGR) تا سال ۲۰۳۰ به ۱۲.۵ درصد برسد که نشان‌دهنده افزایش پایدار تقاضا برای دارایی‌های دیجیتال است.
- قوانین و مقررات شبیه یک شمشیر دولبه هستند. در برخی مناطق سیاست‌های سختگیرانه در مورد مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای باعث مختل شدن فعالیت‌های استخراج می‌شود؛ بالعکس مناطقی که انرژی تجدیدپذیر و قوانین حمایتگر برای ماینرها دارند به مراکز پررونق تبدیل شده‌اند.
- تدوین چارچوب‌های نظارتی مانند قانون میکا (MiCA) اعتماد موسسات به ارزهای دیجیتال را بیشتر می‌کند و باعث جذب سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر و تقویت بازار می‌شود. به این ترتیب، مقرراتی که به‌خوبی طراحی شده باشند می‌توانند به رشد و پایداری استخراج ارزهای دیجیتال کمک کنند.
جمع‌بندی
سودآوری استخراج ارزهای دیجیتال به عوامل مختلفی از جمله قیمت رمزارزها، هزینه‌های انرژی، نوع سخت‌افزار و سیاست‌های نظارتی بستگی دارد. در شرایط فعلی، با توجه به قیمت بیت‌کوین و هزینه‌های بالای انرژی، استخراج بیت کوین برای بسیاری از ماینرها، به‌ویژه ماینرهای مستقل، صرفه اقتصادی ندارد. در چنین شرایطی، ماینرها ترجیح می‌دهند سراغ استخراج آلتکوینهایی بروند که سختی استخراج و هش‌ریت پایین‌تری دارند. اتریوم کلاسیک و مونرو از جمله آلتکوین‌های مبتنی بر اثبات کار هستند که امکان استخراج با سخت‌افزارهای مقرون‌به‌صرفه‌تر را فراهم می‌کنند. نظر شما در این مورد چیست؟ آیا استخراج بیت کوین هنوز سودآور است؟
