حاکمیت در پروژه‌های سازمانی برتر بازار؛ روند تصمیم‌گیری در این DAOها چگونه است؟

سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAO) به سرعت در حال تبدیل شدن به استاندارد پیش‌فرض پروژه‌هایی هستند که به دنبال ایجاد برنامه‌ها و سرویس‌های متکی به خود در صنعت بلاک چین هستند. این مفهوم، فرصت‌های جدیدی ایجاد می‌کند که طی آن، کاربران برنامه‌های بلاکچین می‌توانند در خصوص تغییرات مرتبط با توسعه یا سایر موارد، مشارکت و حق رای داشته باشند.

با توجه به ماهیت این مدل حاکمیتی و سرعت پذیرش آن، در این مقاله به صورت کامل به بررسی DAO های برتر از لحاظ ارزش بازار می‌پردازیم و بیان خواهیم کرد که اعضای این DAO ها چگونه به اجماع دست می‌یابند و تصمیمات خود را اتخاذ می‌کنند.

اگرچه این DAO ها عمدتا پروتکل‌های دیفای هستند، باید خاطرنشان کرد که DAO های بسیاری زیادی وجود دارند که اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند. از DAO های سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه نظیر متاکارتل (MetaCartel) تا DAO هایی برای تامین مالی و حمایت نظیر Gitcoin و DAO های اجتماعی نظیر FWB و DAO های رسانه‌ای نظیر بنکلس (Bankless).

یونی‌سواپ (Uniswap)

تیم توسعه یونی‌سواپ به عنوان بخشی از برنامه خود به منظور عرضه یک صرافی غیرمتمرکز رقابتی و متکی به خود، توکن حاکمیتی خود به اسم UNI را در ماه سپتامبر ۲۰۲۰ عرضه کرده است. این اقدام ساختار نظارتی جدیدی را امکان‌پذیر کرده و به طور رسمی به جامعه یونی‌سواپ امکان اجرای روزانه و توسعه پروژه را ارائه داده است. تمام افرادی که توکن UNI در اختیار دارند می‌توانند رای مثبت یا منفی به پروپوزال‌های توسعه بدهند که این پروپوزال‌ها می‌توانند ساختار یا فعالیت پروتکل یونی‌سواپ را تغییر دهند.

قبل از معرفی این توکن، تنها تیم توسعه مسئولیت تعیین تصمیمات توسعه‌ پروژه یونی‌سواپ را به عهده داشت. اکنون که این توکن نظارتی برای جامعه عرضه شده است، اینگونه تصمیمات توسط کل شبکه یونی‌سواپ اتخاذ می‌گردد. این موضوع به لطف عرضه توکن UNI محقق شده است.

بدین منظور، تیم توسعه یک‌ میلیارد توکن UNI در میان شرکت‌کنندگان اصلی این پلتفرم شامل تیم توسعه‌دهنده، اعضای جامعه یونی‌سواپ، سرمایه‌گذاران و مشاوران توزیع کرده است. درصد کل موجودی توزیع‌شده به هر گروه به شرح زیر است:

• ۶۰ درصد یا ۶۰۰ میلیون توکن به اعضای جامعه یونی‌سواپ.

• ۲۱.۲۶۶ درصد یا ۲۱۲,۶۶۰,۰۰۰ توکن به اعضای تیم توسعه‌دهنده و کارمندان آینده با برنامه آزادسازی ۴ ساله

• ۱۸.۰۴۴ درصد یا ۱۸۰,۴۴۰,۰۰۰ توکن به سرمایه‌گذاران با برنامه آزادسازی ۴ ساله

• ۰.۶۹ درصد یا ۶,۹۰۰,۰۰۰ توکن به مشاوران با برنامه آزادسازی ۴ ساله

دارندگان این توکن نظارتی بر منابع زیر کنترل دارند:

• نظارت بر یونی‌سواپ

• خزانه جامعه یونی

• تغییر کارمزد پروتکل

• دامنه اسم Uniswap.eth ENS

• فهرست پیش‌فرض توکن‌های یونی‌سواپ

• توکن‌های نقدینگی SOCKS

دارندگان توکن یونی چگونه می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند؟

نکته مهم این است که تمام دارندگان توکن یونی می‌توانند پروپوزال خود را به منظور تغییر یا معرفی ویژگی جدید ثبت کنند. این پروپوزال‌ها توسط اعضای جامعه تایید یا رد می‌شود. قبل از آنکه پروپوزال‌ها پیاده‌سازی شوند باید چند لایه مختلف را پشت‌سر بگذارند. اولین فاز، بررسی دما است که طی آن، ارائه‌دهنده پروپوزال باید ایده‌ای به جامعه معرفی کند و رای مثبت کافی جمع‌آوری کند تا به مرحله بعد برود. در مرحله بعد، پروپوزال باید حداقل ۲۵,۰۰۰ توکن یونی رای مثبت جمع‌آوری کند تا برای مراحل بعد واجد شرایط شود.

فاز دوم بررسی اجماع است. در این مرحله، ارائه‌دهنده پروپوزال باید اعلان رسمی آماده کند تا تغییرات اصلی و مزایای این پروپوزال را بازگو کند. برای عبور از این مرحله، پروپوزال باید حداقل ۵۰,۰۰۰ توکن یونی رای مثبت جمع‌آوری کند.

فاز آخر پروپوزال نظارتی است. در این مرحله، ارائه‌دهنده پروپوزال کدهای حسابرسی‌شده را برای مرحله آخر ثبت می‌کند. همانند دو فاز قبل، در این مرحله نیز حداقل مقدار رای مثبت برای تأیید پروپوزال وجود دارد. هر پروپوزال باید حداقل ۴۰ میلیون توکن یونی رای مثبت جمع‌آوری کند تا برای پیاده‌سازی واجد شرایط شود.

هرچند، قبل از انجام تمام این مراحل، پروپوزال‌ها را می‌توان برای بررسی توسط جامعه ثبت کرد، به شرطی که فرد ارائه‌دهنده باید حداقل ۲,۵۰۰,۰۰۰ توکن یونی در اختیار داشته باشد. در ابتدا، این مقدار برابر با ۱۰ میلیون توکن یونی بود.

این قانون بعداً از طریق مکانیزم نظارتی مورد بررسی قرار گرفت و شرایط مورد نیاز برای ثبت پروپوزال به ۲,۵۰۰,۰۰۰ توکن کاهش یافت.

نکته قابل توجه این است که دارندگان توکن یونی می‌توانند خودشان رای بدهند یا رای خود را به سایر کاربرانی واگذار کنند که معتقدند بهترین تصمیمات در راستای منفعت اکوسیستم یونی‌سواپ اتخاذ خواهند کرد.

آوه (Aave)

آوه (Aave) یکی دیگر از پروتکل‌های دیفای است که سیستم نظارتی پویا اتخاذ کرده است و به کاربران امکان می‌دهد تا به طور فعال در مدیریت و توسعه اکوسیستم‌های کریپتو مشارکت کنند. این موضوع با معرفی توکن AAVE محقق شده است. توکن آوه، ابزار مورد نیاز برای قدرت رای دهی را در اختیار کاربران این پروتکل قرار می‌دهد. شما به عنوان کاربر با در اختیار داشتن توکن آوه و یا stkAAVE (توکن استیک‌شده آوه) می‌توانید در فرآیندهای نظارتی این پروژه مشارکت کنید.

در ابتدا فقط تیم توسعه‌دهندگان آوه می‌توانست پروپوزال خود را ثبت کند. نسخه به‌روزرسانی‌شده این پروتکل در ماه دسامبر ۲۰۲۰ عرضه شد تا از غیرمتمرکز باقی ماندن ایجاد بلاک اطمینان حاصل شود. بدین ترتیب، این سیستم نظارتی منسجم‌تر شد زیرا تمام دارندگان توکن‌های آوه و stkAAVE برای تایید تغییرات پیشنهادی، واجد شرایط بودند.

بهبود دیگری که از طریق این به‌روزرسانی پیاده‌سازی شد، اعطای حق رای دهی دوگانه به تمام دارندگان توکن بود. اکنون، تمام دارندگان توکن می‌توانند به طور جداگانه حق رای‌دهی و حق ارائه پروپوزال خود را به سایر کاربران واگذار کنند. به عبارت دیگر، اگر یکی از دارندگان توکن آوه حق ارائه پروپوزال خود را به یکی دیگر از اعضای جامعه واگذار کند، وی هم‌چنان می‌تواند از حق رای‌دهی خود برای تایید پروپوزال استفاده کند.

به‌روزرسانی این پروتکل، چندین ویژگی دیگر را نیز به همراه داشت. اولین ویژگی، قفل زمانی کوتاه‌مدت (short timelock) بود که پیاده‌سازی سریع به‌روزرسانی‌هایی که با کارمزد، ذخایر پروتکل و سایر مولفه‌های مهم این اکوسیستم همراه هستند را امکان‌پذیر کرد. از طرف دیگر، قفل زمانی بلندمدت (long timelock)، فرآیند رای‌دهی جامع‌تر و طولانی‌تر را برای پروپوزال‌هایی ارائه می‌دهد که بر روی تغییر توکن‌ها و مکانیزم نظارتی این پروتکل معطوف هستند. به‌روزرسانی قابل ذکر دیگر، معرفی نگهبانان (The Guardians) بود. نگهبانان اساسا گروهی از کاربران منتخب هستند که قدرت متوقف کردن پیاده‌سازی پروپوزال‌های مشکوک و خرابکار را دارند. 

چگونه دارندگان توکن آوه می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند؟

ارائه‌دهندگان به منظور ایجاد پروپوزال خود باید ابتدا با ثبت پیش‌نویس آوه (ARC) در انجمن جامعه، احساس جامعه را بسنجند. مرحله بعد شامل ایجاد پروپوزال بهبود آوه (AIP) بر اساس بازخوردهای دریافتی از ARC است. سپس این AIP را می‌توان از طریق گیت‌هاب منتشر و ثبت کرد. پروپوزال مورد نظر پس از بازبینی و بررسی، برای نظارت درون زنجیره‌ای فعال خواهد شد.

این نکته را به خاطر داشته باشید که پروتکل آوه از آستانه رای‌گیری استفاده می‌کند که طی آن، AIP باید تعداد قابل توجهی رای مثبت جمع‌آوری کند تا پیاده‌سازی و اجرا شود. مجموعا ۱۶ میلیون توکن آوه صادر شده است و ۳ میلیون توکن باقی‌مانده به ذخیره این اکوسیستم اختصاص داده شده است.

میکر (Maker DAO)

میکر (Maker DAO) یکی از اولین پروژه‌های دیفای بود که از نظارت درون زنجیره‌ای بهره برده است. این پروتکل هم‌چنین توکن نظارتی خود به اسم MKR را صادر کرد تا قدرت و حق رای‌دهی را به کاربران ارائه دهد. در ابتدا، یک‌ میلیون توکن MKR صادر شد. هرچند، برخلاف دو پروتکل قبلی که به آنها اشاره شد، کل موجودی توکن MKR ثابت نیست.

توکن‌های MKR بر اساس وضعیت بدهی کل اکوسیستم میکر صادر می‌شود و از بین می‌رود. در شرایطی که پروتکل میکر با بدهی مواجه باشد، توکن‌های جدید صادر می‌شود. در مقابل، هنگامی که تعداد توکن‌های مازاد از حد مشخصی فراتر بروند، توکن‌های اضافی از بین می‌رود.

این نکته قابل ذکر است که میکر از سیستم رای‌گیری درون زنجیره‌ای و برون زنجیره‌ای استفاده می‌کند تا در خصوص نظارت بر پروتکل خود به اجماع دست یابد. رای‌گیری برون زنجیره‌ای کاملا به انجمن جامعه این پلتفرم محدود است و طی آن، تمام کاربران می‌توانند در انجمن مربوطه، تاپیک ایجاد کنند تا احساس کلی جامعه در خصوص مسائل مربوط به فعالیت میکر را بسنجند. تمام کاربران فارغ از آنکه توکن MKR دارند یا خیر، می‌توانند در فرایند رای‌گیری برون زنجیره‌ای مشارکت داشته باشند.

دارندگان توکن میکر چگونه می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند؟

برخلاف رای‌گیری برون زنجیره‌ای، رای‌گیری درون زنجیره‌ای فقط مختص دارندگان توکن MKR است. دو نوع سیستم رای‌گیری درون زنجیره‌ای وجود دارد. به نوع اول، نظرسنجی حاکمیتی (Governance Poll) و به نوع دوم، رای‌های اجرایی (Executive Votes) گفته می‌شود. نظرسنجی نظارتی به سنجش احساس دارندگان توکن میکر در خصوص پروپوزال‌ها کمک می‌کند. گفتنی است این پروپوزال‌ها قبل از پیاده‌سازی از رای‌های اجرایی عبور می‌کنند. به طور کل، نظرسنجی حاکمیتی به تعیین احساسات رای دهندگان در خصوص پروپوزال‌ها کمک می‌کند و قبل از آنکه این پروپوزال‌ها وارد مرحله رای‌های اجرایی شوند، مقادیر و پارامترهای مشخصی برای آنها تعیین می‌کند.

در مرحله رای‌های اجرایی، بیشتر امور توسط رای دهندگان انجام می‌شود تا از این موضوع اطمینان حاصل شود که فقط مرتبط‌ترین و کارآمدترین تغییرات در پروتکل میکر پیاده‌سازی شوند. در نتیجه، پروپوزال‌ها مورد بررسی دقیق‌تری قرار می‌گیرند. انواع مختلف تغییراتی که در این لایه مدنظر قرار داده می‌شوند عبارتند از:

• حذف یا اضافه کردن انواع مختلف وثیقه

• حذف یا اضافه کردن انواع مختلف صندوق ذخیره

• جایگزین کردن قراردادهای هوشمند ماژولار

• تنظیم پارامترها شامل پارامترهای مختص به صندوق ذخیره و پارامترهای سیستم

برای رای دهی به پروپوزال‌ها باید توکن MKR در اختیار داشته باشید یا کاربر دیگری، توکن‌های خود را به منظور رای‌دهی به شما واگذار کرده باشد. سپس، باید قرارداد رای‌گیری ایجاد کنید و توکن‌های MKR را در آن مسدود کنید. این نکته را به خاطر داشته باشید که توکن‌های مسدودشده را می‌توان در هر زمانی برداشت کرد.

کامپوند (Compound)

کامپوند (Compound) یکی دیگر از اکوسیستم‌های نظارتی کارآمد درون زنجیره‌ای است و کاربرانی که توکن حاکمیتی این پلتفرم به اسم COMP را در اختیار داشته باشند، به جایگاه تصمیم گیرندگان ارتقا می‌دهد. کل موجودی توکن کامپوند، ۱۰ میلیون توکن خواهد بود که هم‌اکنون بیش از ۵,۴۰۰,۰۰۰ توکن به کاربران توزیع شده است. این پروتکل، روزانه ۲۳۱۲ توکن به عنوان پاداش به وام دهندگان و وام گیرندگان فعال پاداش می‌دهد. در واقع، توکن‌های کامپوند به کاربرانی تعلق می‌گیرد که در اقتصاد وام‌دهی و وام‌گیری اکوسیستم کامپوند مشارکت داشته باشند.

دارندگان توکن کامپوند چگونه می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند؟

نکته جالب این است که تمام افراد با مسدودسازی ۱۰۰ توکن کامپوند می‌توانند به طور مستقل، پروپوزال خود را به منظور تغییر موارد خاص این پروتکل ایجاد کنند.

هرچند تا زمانی که آدرس ارائه‌دهنده پروپوزال دارای ۶۵,۰۰۰ توکن کامپوند نباشد، این پروپوزال به مرحله رای‌گیری نمی‌رسد. پس از فرآیند ۳ روزه رای‌گیری، پروپوزالی که حداقل ۴۰۰,۰۰۰ رای مثبت دریافت کرده باشد، ۲ روز در صف تایم‌لاک قرار می‌گیرد و سپس پیاده‌سازی می‌شود. بعضی از تغییراتی که می‌توان پیشنهاد داد عبارتند از عامل وثیقه دارایی‌ها، مدل‌های نرخ سود، حذف یا اضافه کردن بازارهای مختلف و سایر پارامترهایی که توسط پروتکل کامپوند مورد استفاده قرار می‌گیرد. کامپوند نیز نظیر سایر پروتکل‌های قبلی، واگذاری حق رای را امکان‌پذیر می‌سازد.

اگرچه مدل اصلی حاکمیتی این پروتکل در ماه فوریه ۲۰۲۰ عرضه شد، اما نسخه بهبودیافته آن در ماه مارس ۲۰۲۱ فعال شد. این بهبودها، رویکرد منسجم‌تری به نظارت درون زنجیره‌ای ارائه داده‌اند. بخشی از این به‌روزرسانی شامل تصمیم مبنی بر افزودن یک گزینه رای‌دهی دیگر برای رأی‌دهندگان است. قبلا، رأی‌دهندگان می‌توانستند رای مثبت یا منفی بدهند. با وجود این به‌روزرسانی، اکنون رأی‌دهندگان می‌توانند گزینه سومی به اسم رای ممتنع داشته باشند. هم‌چنین، رأی‌دهندگان می‌توانند نظرات و دلایل خود در خصوص تایید یا رد پروپوزال را بیان کنند. به علاوه، ارائه‌دهندگان پروپوزال می‌توانند پارامترهایی نظیر تاخیر رای‌دهی، دوره‌های رای‌گیری و مهلت ثبت رای را تنظیم کنند.

دیکرد (Decred)

برخلاف پروتکل‌هایی که تاکنون مورد بررسی قرار گرفته‌اند، دیکرد (Decred) یک بلاک چین است. بنابراین، نظارت به شدت مرتبط با پروتکل اجماعی است که بر فرایند تایید تراکنش‌ها نظارت می‌کند. دیکرد از سیستم اجماع دوگانه‌ای بهره می‌برد که پروتکل‌های گواه اثبات کار (PoW) و گواه اثبات سهام (PoS) را ترکیب می‌کند. کاربران دیکرد به منظور رای‌دهی باید توکن‌های DCR خود را مسدود کنند تا بلیت‌های مورد نیاز را خریداری کنند. این بلیت‌ها را می‌توان برای رای‌گیری درون زنجیره‌ای و برون زنجیره‌ای این پلتفرم استفاده کرد.

در خصوص رای‌گیری درون زنجیره‌ای، این پروتکل پنج بلیت به صورت تصادفی انتخاب می‌کند تا آخرین بلاک ایجادشده توسط ماینرها را بررسی کند. حداقل ۳ بلیت از ۵ بلیت انتخاب‌شده باید رای دهند که بلاک مورد نظر معتبر است تا وضعیت نهایی‌شده به دست آورند. پس از پایان رای‌گیری، توکن DCR مرتبط با بلیت‌ها در دسترس قرار می‌گیرد و همراه با پاداش PoS به دارندگان توکن DCR برگردانده می‌شود.

دارندگان توکن DCR چگونه می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند؟

به غیر از رای‌گیری برای تایید بلاک، دارندگان توکن DCR هم‌چنین می‌توانند در رای‌گیری برای اجماع درون زنجیره‌ای مشارکت داشته باشند. به منظور ایجاد تغییر در مکانیزم اجماع بلاک چین دیکرد، حداقل ۷۵ درصد بلیت‌های رای‌گیری باید از پروپوزال مورد نظر حمایت کنند. در مقابل، تمام رای‌گیری برون زنجیره‌ای بر بستر پلتفرم نظارتی برون زنجیره‌ای مختص اکوسیستم دیکرد به اسم پولیتیا (Politeia) انجام می‌شود. پروپوزال‌هایی که می‌توانید از طریق این پلتفرم ارائه دهید یا به آنها رای دهید عبارتند از:

• نحوه خرج کردن خزانه پلتفرم پولیتیا

• ایجاد تغییرات در قوانین و سیاست‌های اکوسیستم

اگرچه رای‌گیری به صورت آفلاین انجام می‌شود، اما سوابق، پروپوزال‌ها و فعالیت‌ها که بر بستر پولیتیا اجرا می‌شوند به صورت دوره‌ای به بلاک چین دیکرد افزوده می‌شوند.

سوشی‌سواپ (SushiSwap)

سوشی‌سواپ (SushiSwap) نیز دارای سیستمی است که گویای ساختار نظارتی مبتنی بر جامعه است. اگرچه فرایند رای‌گیری پلتفرم‌های ذکرشده در این مقاله از رای‌گیری برون زنجیره‌ای یا ترکیبی از رای‌گیری درون زنجیره‌ای و برون زنجیره‌ای بهره می‌برند، اما سیستم نظارتی سوشی‌سواپ عمدتا به سیستم برون زنجیره‌ای متکی است.

در سوشی‌سواپ، رای‌گیری بر بستر داشبورد رای‌گیری بدون کارمزد گس و غیرمتمرکز اسنپ‌شات (Snapshot) صورت می‌گیرد. پروپوزال‌ها ابتدا در انجمن جامعه سوشی‌سواپ ایجاد می‌شوند و سپس به منظور رای‌گیری به اسنپ‌شات انتقال می‌یابند. به خاطر داشته باشید فقط پروپوزال‌هایی که بتوانند توجه کافی در انجمن را به خود اختصاص دهند می‌توانند برای رای‌گیری به اسنپ‌شات منتقل شوند. معیار رای‌گیری در اسنپ‌شات، SUSHIPOWAH است.

برای آنکه به رای‌دهنده واجد شرایط تبدیل شوید باید از طریق یکی از روش‌های زیر، توکن SUSHI در اختیار داشته باشید. این روش‌ها عبارتند از:

• یک توکن سوشی معادل با یک SUSHIPOWAH است.

• یک توکن سوشی در استخر SUSHI/ETH معادل با دو SUSHIPOWAH است.

• یک توکن xSUSHI معادل با یک SUSHIPOWAH است.

دارندگان توکن سوشی چگونه می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند؟

به این نکته توجه کنید قبل از آنکه پروپوزال‌ها بتوانند پیاده‌سازی شوند باید حداقل ۵,۰۰۰,۰۰۰ رای جمع‌آوری کنند. هنگامی که پروپوزال بتواند از مرز ۵,۰۰۰,۰۰۰ رای عبور کند، تصمیمی که رای بیشتری کسب کرده باشد تعیین می‌کند که پروپوزال تایید یا رد شود. سپس پروپوزال‌های تاییدشده توسط تیم توسعه‌دهنده اصلی یا Operation Multisigs با مدیریت توسعه‌دهنده‌ای با اسم مستعار OxMaki وارد پلتفرم می‌شوند.

سقف موجودی توکن سوشی، ۲۵۰ میلیون توکن است. تاکنون بیش از ۱۲۷ میلیون توکن در گردش وجود دارد و تعداد توکن‌های صادرشده در هر بلاک کاهش می‌یابد تا زمانی که در ماه نوامبر ۲۰۲۳ به سقف موجودی دست یابیم. نکته جالب این است که اکوسیستم سوشی‌سواپ به دنبال به‌روزرسانی سیستم نظارتی خود به طرح متعارف DAO است.

سینتتیکس (Synthetix)

سینتتیکس (Synthetix) به اعضای خود امکان می‌دهد تا به صورت دوره‌ای، نمایندگانی انتخاب کنند تا وظایف مختلفی در اکوسیستم پویای این DAO به عهده داشته باشند. به عبارت دیگر، تنها کاری که اعضا باید انجام دهند این است که به نمایندگانی رای دهند تا از جانب آنها، تصمیمات مربوطه را اتخاذ کنند. نکته‌ای که باعث می‌شود سینتتیکس منحصربه‌فرد شود، ماهیت منسجم سیستم نظارتی آن است. سینتتیکس از شش DAO مختلف بهره می‌برد که به منظور ایفای نقش‌های نظارتی در اکوسیستم سینتتیکس طراحی شده‌اند.

۶ نهاد نظارتی مختلف در اکوسیستم سینتتیکس وجود دارند که عبارتند از:

• شورای اسپارتان (Spartan Council)

• پروتکل DAO

• سینتتیکس DAO

• سفیر DAO

• گرنت DAO یا Grant DAO

• شرکت‌کنندگان اصلی

اولین DAO، شورای اسپارتان است که شامل ۸ عضو منتخب هستند تا پروپوزال‌ها را مورد بررسی قرار دهند و با نویسندگان پروپوزال‌های بهبود سینتتیک (SIP) و پروپوزال تغییر تنظیمات سینتتیکس (SCCP) مصاحبه کنند.

پس از آنکه این پروپوزال‌ها توسط شورای اسپارتان تایید شد، به پروتکل DAO منتقل می‌شوند. این نهاد نظارتی مسئول به‌روزرسانی قراردادهای هوشمند پروتکل بر اساس تصمیمات شورای اسپارتان هستند تا SIP ها و SCCP ها را پیاده‌سازی کنند. اعضای پروتکل DAO توسط شورای اسپارتان تعیین می‌شوند. هر عضو پروتکل DAO باید معیارهای سختگیرانه را در اختیار داشته باشد تا برای این جایگاه واجد شرایط باشد.

سومین سازمان نظارتی، سینتتیکس DAO است که مسئول مدیریت خزانه این پلتفرم بوده و اطمینان حاصل می‌کند که سایر سازمان‌ها به طور مناسب تشویق می‌شوند تا اکوسیستم غیرمتمرکز و پایدار حفظ شود.

سپس سفیر DAO یا aDAO را داریم که به دنبال حضور و مشارکت در نظارت بر پروتکل‌های خارجی است که می‌توانند بر اکوسیستم سینتتیکس تاثیرگذار باشند.

گرنت DAO بیشتر بر بررسی و تامین بودجه پروپوزال‌ها معطوف است و شرکت‌کنندگان اصلی (Core Contributors)، تیم‌های مستقلی هستند که مجموعه‌ای از قوانین مرتبط با توسعه و غیرتوسعه‌ای را دنبال می‌کنند. این نکته را به خاطر داشته باشید که تمام اعضای DAO های ذکرشده توسط سینتتیکس حقوق دریافت می‌کنند. هم‌چنین، انتخابات در ابتدای هر دوره انجام می‌شود.

دارندگان توکن سینتتیکس چگونه می‌توانند در سیستم نظارتی این پلتفرم مشارکت کنند؟

انتخابات در اسنپ‌شات انجام می‌شود و تاثیر رای‌های کاربران بر اساس مقدار توکن SNX استیک‌شده (سهام‌گذاری شده) در پروتکل سینتتیکس است. پس از اختصاص رای به کاربران (که بر اساس مقدار توکن‌های سهام‌گذاری‌شده است) شرکت‌کنندگان می‌توانند رای‌های خود را به افرادی واگذار کنند که می‌خواهند آنها را به عضوی از نهادهای نظارتی تبدیل کنند.

نکته جالب این است که اکوسیستم سینتتیکس، جلسات ماهانه در پلتفرم دیسکورد برگزار می‌کند که طی آن، اعضای DAO فعالیت‌های خود را گزارش می‌کنند و از جامعه، بازخورد دریافت می‌کنند. این جلسات در یوتیوب و اسپاتیفای پخش می‌شود.

پروتکل 0x

صرافی غیرمتمرکز 0x به دنبال انتقال از سیستم نظارتی یکپارچه به نسخه پویایی است که توسط کاربران مدیریت می‌شود. 0x نیز همانند سایر DAO های ذکرشده در این مقاله، توکن حاکمیتی خود به اسم ZRX را صادر کرده و قدرت رای‌دهی به دارندگان این توکن اختصاص داده است. در واقع، تمام کاربرانی که توکن ZRX در اختیار دارند می‌توانند در فرایند نظارت بر پروتکل 0x مشارکت داشته باشند.

دارندگان توکن ZRX چگونه می‌توانند پروپوزال‌های خود را ثبت کنند؟

بدین منظور باید حداقل ۱۰۰,۰۰۰ توکن ZRX (معادل با ۰.۰۱ درصد از کل موجودی توکن ZRX) در اختیار داشته باشید یا به شما وکالت داده شده باشد تا پروپوزال خود را برای رای‌گیری عمومی ثبت کنید. قبل از شروع فرآیند رای‌گیری عمومی، باید پروپوزال خود را در انجمن نظارتی ثبت کنید تا احساس جامعه در خصوص تغییرات پیشنهادی سنجیده شود.

این اکوسیستم هم‌چنین بر تاثیر وکالت‌های بوت‌استرپ (bootstrap delegates) متکی است. اگر حمایت هرکدام از وکالت‌های بوت‌استرپ را داشته باشید، دستیابی به الزامات ثبت پروپوزال بسیار آسانتر می‌شود. پروپوزال‌ها باید مطابق با قوانین زمان انتظار موجود باشند تا به رأی‌دهندگان زمان کافی بدهد که تغییرات پیشنهادی را بررسی کنند.

پس از شروع فرآیند رای‌گیری، رأی‌دهندگان ۷۲ ساعت زمان دارند تا خودشان رای دهند یا ۵۰ درصد از قدرت رای خود را به یکی دیگر از دارندگان توکن ZRX واگذار کنند. اگر پروپوزال بتواند ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ رای مثبت جمع‌آوری کند، در صف قفل زمانی قرار می‌گیرد و سرانجام توسط تیم توسعه‌دهنده اصلی پیاده‌سازی می‌شود.

اگرچه این فرایند، سیستمی را تعریف می‌کند که بر پیاده‌سازی و اجرای تغییرات پروتکل نظارت می‌کند، اما در حال حاضر فقط مختص به نظارت بر خزانه این پروتکل است. تیم توسعه‌دهنده 0x به دنبال تکامل این DAO است تا سیستم نظارتی غیرمتمرکز به سیستم بالفعل و جاری تمام تصمیم‌گیری‌های اکوسیستم 0x تبدیل شود.

کِرو فایننس (Curve Finance)

کِرو (Curve) در اواسط سال ۲۰۲۰ همراه با معرفی توکن CRV، سیستم نظارتی درون زنجیره‌ای را پیاده‌سازی کرد. حداکثر عرضه این توکن ۳,۳۰۳,۰۳۰,۲۹۹ توکن و موجودی در گردش آن نیز بیش از ۴۲۰,۰۰۰,۰۰۰ توکن است. در حال حاضر، ارائه‌دهندگان نقدینگی کِرو، توکن CRV به عنوان پاداش دریافت می‌کنند، به طوری که مقدار توزیع روزانه این توکن تقریبا ۷۵۰,۰۰۰ توکن است. یکی از بخش‌های اصلی عملکرد DAO این پروتکل، تعیین سهم روزانه پاداش‌های CRV است که به هر استخر نقدینگی در اکوسیستم کرو توزیع می‌شود.

هم‌چنین، این DAO در خصوص پارامترهای نظارت بر فعالیت استخرها نظیر کارمزدهای پرداختی توسط معامله‌گران تصمیم می‌گیرد.

دارندگان توکن CRV چگونه می‌توانند در خصوص نظارت بر این پروتکل مشارکت داشته باشند؟

به منظور مشارکت در این سیستم نظارتی، کاربران باید توکن‌های CRV خود را در اسکرو (escrow) رای‌گیری مسدود کنند تا قدرت رای‌دهی به اسم veCRV دریافت کنند. قدرت رای‌دهی هر کاربر به قفل زمانی اجرا شده برای توکن‌های مسدودشده بستگی دارد.

برای مثال، اگر توکن‌های خود را به مدت ۴ سال مسدود کنید، به همان تعداد توکن CRV مسدودشده، توکن veCRV دریافت خواهید کرد. حداقل مدت زمان برای مسدودسازی توکن‌های CRV یک هفته است. با نزدیک شدن به تاریخ انقضای مسدودسازی CRV، تاثیر veCRV به مرور کاهش خواهد یافت. این نکته قابل ذکر است که ۵۰ درصد کل کارمزدهای معاملاتی کرو به عنوان پاداش مسدودسازی توکن CRV و مشارکت در فرایند نظارت بر این پروتکل به دارندگان veCRV توزیع می‌شود.

پس از دریافت حق رای، می‌توانید رای‌دهی در خصوص تأیید پروپوزال را شروع کنید. هرچند، این نکته را به خاطر داشته باشید که قدرت رای‌دهی شما در بلاکی که پروپوزال ایجاد شده است، تاثیر رای شما در خصوص پروپوزال مورد نظر را تعیین می‌کند.

به علاوه، فقط اعضای DAO که حداقل ۲۵۰۰ ضریب رای‌دهی veCRV دارند می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند. همانند اکثر DAO های دیگر، ارائه‌دهنده پروپوزال باید ابتدا پیش‌نویس پروپوزال را آماده و در انجمن جامعه ثبت کند و سپس پروپوزال مذکور در بلاک چین به رای‌گیری وارد شود.

یوما

یوما (UMA) پروتکلی است که به کاربران امکان می‌دهد تا رمزارزهای مبتنی بر دارایی‌های مصنوع (synthetic) بر بستر بلاک چین اتریوم ایجاد کنند. یوما به دارندگان توکن خود امکان نظارت بر موارد زیر را ارائه می‌دهد:

• رای‌دهی در خصوص معیارهای قیمتی

• مدیریت طراحی زیرساخت پروتکل

شرکت‌کنندگان در فرایند نظارت بر این پروتکل، تخفیف‌هایی در خصوص کارمزد گس دریافت می‌کنند. هم‌چنین این پروتکل ۰.۰۵ درصد از موجودی کنونی توکن UMA را به شرکت‌کنندگان توزیع می‌کند. توجه کنید که یک توکن UMA بیانگر یک رای است.

دارندگان توکن UMA چگونه می‌توانند پروپوزال خود را ثبت کنند؟

ارائه‌دهنده پروپوزال باید جزییات تغییرات پیشنهادی را در انجمن مرحله اولیه این پلتفرم در دیسکورد به اشتراک بگذارد. سپس، ارائه‌دهنده پروپوزال باید پیش‌نویس پروپوزال بهبود یوما (UMIP) را آماده و رأی‌دهندگان را از آن مطلع کند. رأی‌دهندگان ۴۸ ساعت مهلت دارند تا UMIP را بررسی کنند و سپس، پروپوزال به مرحله پایانی می‌رسد که طی آن، فرآیند رای‌گیری آغاز می شود. اگر بیش از ۵۰ درصد کل رای‌ها به پروپوزال مثبت باشد پروپوزال مربوطه تایید و اجرا می‌شود.

نتیجه‌گیری

سازوکار DAO های بررسی‌شده در این مقاله نشان می‌دهد که جامعه‌های رمزارزها در حال پذیرش راهکارهای خلاق هستند تا خطرات فرایندهای حاکمیتی را از بین ببرند و اکوسیستم‌هایی کاملا غیرمتمرکز ایجاد کنند. هرچند، باید این نکته را به خاطر داشته باشیم که هنوز در مراحل اولیه این جنبش قرار داریم. بنابراین، پلتفرم‌های موجود و جدید باید رویکردهای بهینه‌ای اتخاذ کنند تا نظارت مستقل و غیرمتمرکز محقق شود. چیزی که مشهود است آن است که دنیای بلاکچین، گام‌های بزرگی به سمت دموکراسی و سپردن مسئولیت و تبعات تصمیم‌گیری به استفاده‌کنندگان واقعی یک پلتفرم برداشته است.

آیا شما تاکنون در تصمیمات حاکمیتی یک DAO مشارکت داشته‌اید؟ تجربه شما در خصوص فرایندهای تصمیم‌گیری و حاکمیتی پلتفرم‌های مختلف بلاکچینی چیست؟ دیدگاه‌های ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.