معرفی پروتکل سینتتیکس و ارز SNX؛ ابزاری برای ترید دارایی‌های ترکیبی بر بستر بلاک چین!

سینتتیکس (Synthetix) یک پروتکل دیفای برای دارایی‌های رمزنگاری شده ترکیبی است. این پروتکل پس از بازار خرسی که در سال ۲۰۱۸ رخ داد، ایجاد شد و در طول سالیان گذشته به یکی از بازیگران اصلی در حوزه تامین مالی غیر متمرکز تبدیل شده است. در این مقاله با بررسی خدمات و محصولات، تیم گرداننده، نقشه راه و اهداف پروژه به معرفی ارز دیجیتال SNX و پروتکل سینتتیکس می‌پردازیم.

پروتکل سینتتیکس چیست؟

سینتتیکس یک پروتکل نقدینگی اوراق مشتقه بر روی بلاک چین اتریوم است که صدور و ترید دارایی‌های ترکیبی را امکان‌پذیر می‌کند. یک دارایی ترکیبی می‌تواند متشکل از ارز‌های فیات، ارز‌های دیجیتال، طلا، سهام و غیره باشد. توکن SNX یک توکن ERC20 است که انعکاس‌دهنده قیمت دارایی‌های خارجی است. این سیستم می‌تواند هر گونه دارایی را که دارای قیمت مشخصی است، پشتیبانی کند و دسترسی روی زنجیره را برای تعداد نامحدودی از دارایی‌های جهان واقع فراهم آورد. این پروتکل گستره‌ای از حالات مختلف معامله مانند باینری آپشنز (Binary Options)، قرارداد‌های آتی و غیره را فراهم می‌کند.

Synthetix یک پروتکل صدور دارایی‌های ترکیبی غیر متمرکز است. تامین وثیقه این دارایی‌های ترکیبی توسط توکن SNX صورت می‌گیرد. این توکن‌ها در یک قرارداد بلوکه می‌شوند و اجازه صدور دارایی‌های مرکب را می‌دهند.

توکن SNX ارز دیجیتالی است که بر بلاک چین اتریوم ساخته شده است. این ارز دیجیتال به افراد اجازه می‌دهد که دارایی‌های ترکیبی خود را با پشتیبانی توکن SNX ایجاد کنند و از این طریق به پیگیری قیمت دارایی‌های مختلف بپردازند.

سینتتیکس به‌دنبال چه هدفی است؟

در ابتدا شبکه Synthetix با نام هاوِن (Havven) شروع به فعالیت کرد. هدف اولیه این شبکه ایجاد یک رمز ارز بود که عملکردی مشابه دلار آمریکا یا یورو داشته باشد. پس از بازطراحی این شرکت و تغییر نام آن به سینتتیکس، هدف آن‌ها نیز تغییر کرد. در برنامه جدید، تیم اجرایی به دنبال این بود که ترکیبی از دارایی شامل ارزهای دیجیتال و کالاها عرضه کند. این دارایی‌ها ممکن است ترکیبی از ارز‌های فیات، ارز‌های دیجیتال، طلا، سهام و غیره باشند. مدل استفاده از ارز SNX، بسیار شبیه مدل استفاده از بسیاری از استیبل کوین‌ها است.

پلتفرم Synthetix چگونه کار می‌کند؟

SNX که مخفف عبارت “Synthetix Network Token” است، متشکل از یک سیستم قرارداد هوشمند با مجموعه‌ای از مشوق‌ها برای حفظ قیمت آن است. SNX به عنوان یک وثیقه عمل می‌کند و مقدار متناسبی از آن برای صدور دارایی‌های ترکیبی باید گرو گذاشته شود. سرمایه‌گذاران در این سیستم با یک درصد نسبی از محل کارمزدها پاداش دریافت می‌کنند. این کارمزد‌ها به‌واسطه فعالیت در این شبکه داده می‌شوند؛ بنابراین می‌توان گفت ارزش توکن SNX مستقیما به استفاده از شبکه آن وابسته است.

قراردادهای هوشمند به سینتتیکس اجازه می‌دهد که بدون دردسر، دارایی‌ها را به‌یکدیگر تبدیل کنند؛ به‌همین خاطر مشکل نقدینگی نیز وجود نخواهد داشت. راه‌اندازی این ارز دیجیتال روی بستر اتریوم اقدامی هوشمندانه است و بسیاری از مشکلات را حل می‌کند. در نتیجه، این شبکه کاربرد‌های زیادی خواهد داشت که از جمله آنها می‌توان به ترید، وام‌دهی، تسویه پرداخت‌ها، تجارت الکترونیک و غیره اشاره کرد.

مزیت معامله دارایی‌های ترکیبی این است که بدون دسترسی به دارایی زیربنایی می‌توان به معامله پرداخت و سریعا این دارایی‌ها را به یکدیگر تبدیل کرد. در اینجا دیگر دردسر انتقال از یک پلتفرم به پلتفرم دیگر موجود نیست و نوعی مقاومت در برابر سانسور هم پدید می‌آید. این مزیت بزرگی است که امکان سرمایه‌گذاری فوری و سریع را فراهم می‌کند.

برای ایجاد دارایی‌های ترکیبی یا Synth Assets افراد باید توکن SNX خریداری و سپس آن را در کیف پول خود نگهداری کنند. قیمت هر دارایی ترکیبی یا هر Synth از طریق اوراکل‌ها (oracle) تعیین می‌شود که در حال حاضر بسیاری از آنها از طریق مشارکت با چین لینک (Chainlink) فراهم می‌شوند.

زیرساخت فنی

Synthetix پروتکلی برای صدور و ترید دارایی‌های ترکیبی بر بستر اتریوم است. کاربران برای ساخت دارایی‌های ترکیبی، باید با توجه به ارزش دارایی که می‌خواهند ایجاد کنند، توکن SNX در قراردادهای استیکینگ قفل کنند. پس از این کار که نوعی وثیقه‌گذاری است، شبکه اجازه صدور دارایی را به کاربر خواهد داد. این دارایی‌های ترکیبی توسط توکن SNX وثیقه‌گذاری می‌شوند که این توکن‌ها در یک قرارداد استیکینگ قفل می‌شوند و صدور دارایی‌های ترکیبی از این طریق امکان‌پذیر می‌شود.

هر یک از این دارایی‌های ترکیبی یک توکن ERC20 است که قیمت‌ آن‌ها متناسب با یک دارایی خارجی است. به عنوان مثال، قیمت هر توکن sUSD متناسب قیمت هر دلار ایالات متحده است. دارایی‌های ترکیبی زیادی را می‌توان ایجاد کرد و در آنها می‌توان از ارز‌های فیات، ارز‌های دیجیتال، شاخص‌ها، سهام و غیره استفاده کرد.

شبکه می‌تواند قیمت دارایی‌های Synth که از ترکیب دارایی‌های دیگر مانند ارز‌های فیات، ارز‌های دیجیتال، طلا، سهام و غیره ایجاد می‌شود را با استفاده از اوراکل، به‌صورت مستمر بازخوانی و اندازه‌گیری کند. پلتفرم Synthetix برای اینکه بتواند ارزش دارایی‌های ترکیبی یا همان Synth را حفظ کند، از ابزارهایی نظیر کارمزد صرافی، پاداش‌های سپرده‌گذاری و غیره استفاده می‌کند. همان‌طور که گفته شد، برای صدور دارایی‌های ترکیبی، نیاز است مقدار مشخصی توکن SNX استیک یا سپرده‌گذاری شود. در این فرآیند، توکن SNX به عنوان وثیقه عمل می‌کند.

استیکر‌های (staker) پشتیبان این سیستم، پاداش خود را از طریق کارمزد‌های ناشی از فعالیت در سیستم می‌گیرند. این مکانیسم امکان تبدیل سریع و آسان انواع دارایی‌ها را فراهم می‌کند، کاری که در صرافی‌های غیر متمرکز دیگر به آسانی انجام نمی‌گیرد.

چه چیزی Synthetix را متمایز می‌کند؟

مشکل اصلی در این سیستم این است که ارزش Synth صادر شده در تطابق کامل با توکن SNX نیست. حال چه اتفاقی می‌افتد اگر قیمت این دو توکن در بازار در جهت عکس هم باشد و یکی از آنها صعودی و دیگری نزولی باشد؟ چگونه وثیقه در سیستم حفظ خواهد شد؟

البته این شبکه ساخته شده بر بستر اتریوم دارای ویژگی‌های ظریفی است و همچنین نقدینگی زیادی نیز دارد و با توجه به این خصوصیات، اقداماتی برای حل مشکل ذکر شده در حال انجام است و عملکرد این شبکه، علیرغم اینکه قیمت این دو توکن هر چقدر باشد، ادامه پیدا می‌کند.

در این شبکه وثیقه‌گذاری ۷۵۰ درصدی برای صدور Synth لازم است. این سبب ایجاد واسطه‌ای مناسب برای توکن‌های در حال گردش می‌شود. صرافی غیر متمرکز Synthetix به افراد زیادی اجازه خرید و فروش توکن SNX می‌دهد و در این میان نیازی به اتکا بر فرد ثالث یا واسطه نیست.

ارزش همه دارایی‌های ترکیبی در این سیستم در حال حاضر از طریق اوراکل‌ها تعیین می‌شود. اوراکل‌ها قیمت‌های به روز را بر روی زنجیره فراهم می‌کنند. این اوراکل‌ها از الگوریتمی با منابع مختلف استفاده می‌کنند و با تجمیع این منابع می‌توانند ارزش واقعی دارایی‌ها را مشخص کنند. 

یک سیستم تورمی خاص نیز برای این ارز دیجیتال موجود است و تعداد کل توکن‌های در حال گردش SNX از ۱۰۰ میلیون اولیه تا سال ۲۰۲۴ (۱۴۰۲) به حدود ۲۵۰ میلیون خواهد رسید. این تورم در میان صادر‌کنندگان Synth توزیع خواهد شد. البته این بخشی از سیستم اولیه نیست و در ابتدا چنین برنامه‌ای مطرح نبوده است. بعد‌ها مشخص شد که کارمزد‌های صرافی برای انگیزه دادن به صادر‌کنندگان Synth کافی نیست و به همین علت بود که چنین برنامه‌ای ایجاد شد.

معرفی محصولات Synthetix

یکی از محصولات این شبکه Synthetix.Exchange است که یک برنامه غیر متمرکز ترید است و از پروتکل Synthetix استفاده می‌کند. کاربرد اصلی این محصول ترید دارایی‌های ترکیبی است. ترید در این صرافی دارای مزیت‌های زیادی به نسبت صرافی‌های متمرکز است. فقدان دفتر سفارش در این صرافی غیر متمرکز به معنی این است که همه ترید‌ها در برابر قرارداد انجام می‌شوند. به دارایی‌ها در این صرافی یک نرخ مبادله تعلق می‌گیرد که این نرخ توسط یک اوراکل فراهم می‌آید و با استفاده از برنامه غیر متمرکز این صرافی تبدیل دارایی‌ها انجام خواهد گرفت. در این حالت، نقدینگی زیادی فراهم خواهد شد و نوعی ترید مصون از اشتباه و خطا بر روی زنجیره انجام می‌شود. این به نوبه خود انقلابی در زمینه مبادله متمرکز دارایی‌ها است و بسیار با مدل سنتی و متمرکز صرافی‌های امروزه تفاوت دارد.

یکی دیگر از محصولات این شبکه Mintr است. کسانی که ارز SNX استیک کرده‌اند می‌توانند از این بخش دارایی ترکیبی (Synth) بسازند یا بسوزانند. علاوه بر این از این بخش برای مدیریت وثیقه‌ها، دریافت پاداش سپرده‌گذاری، رصد نوسانات بدهی و کارهای دیگر استفاده می‌شود.

داشبورد (Dashboard) یکی دیگر از محصولات این شبکه است. داشبورد یک سطح کاربری عمومی است و بینش لازم را در ارتباط با استاندارد‌های مختلف سیستم فراهم می‌کند. از جمله آنها می‌توان به آمار مربوط به حجم ترید، استیکینگ و غیره اشاره کرد.

نقشه راه پروژه Synthetix در سال ۲۰۲۰

اقدامات این پروژه در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ قرار بوده که به صورت زیر باشد:

• راه‌اندازی وثیقه اتریومی (مرحله اول)
• راه‌اندازی Synthetix.Exchange نسخه دوم
• بیرون دادن دارایی‌های ترکیبی ارز دیجیتالی جدید
• راه‌اندازی Wallet Delegation
• بهبود دادن سطح کاربری Synthetix.Exchange
• تکمیل مرحله اول و دوم از ProtocolDAO

سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰:

• بیرون دادن دارایی‌های ترکیبی شاخص سهام مانند NIKKEI و sFTSE
• بیرون دادن کارمزد‌های متمایز
• راه‌اندازی مکانیسم نقد شدن
• راه‌اندازی Synth دارای لوریج
• بیرون دادن انواع سفارش پیشرفته
• بیرون دادن به روز رسانی انگیزه‌های ترید

سه ماهه سوم سال ۲۰۲۰:

• بیرون دادن باینری آپشنز
• بیرون دادن محصولات آتی مرکب
• ادغام با چین لینک برای فراهم کردن قیمت آنی و به روز روی زنجیره
• پیاده‌سازی قرارداد سند شخص ثالث جدید

سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰:

• راه‌اندازی optimistic لایه ۲

برنامه‌های سال ۲۰۲۱ این پروژه از این قرار است:

• انتقال به لایه دوم اتریوم (آپتیمیستک اتریوم)
• سینتتیکس نسخه سوم
• بهبود حاکمیت
• گسترش دارایی‌‌ها
• ارتقاء برنامه‌های غیرمتمرکز

بنیان‌گذار پلتفرم Synthetix چه کسی است؟

این پروژه دارای تیمی حرفه‌ای به رهبری کین وارویک (Kain Warwick) است. کین قبل از راه‌اندازی این پروژه بزرگترین پلتفرم ارز دیجیتال را در استرالیا ایجاد کرد که حجم تراکنش‌های آن به ده‌ها میلیون معامله رسیده بود. او علاوه بر این پروژه، یک استارتاپ دیگر را نیز مدیریت می‌کند که Blueshyft نام دارد و شبکه‌ای بیش از ۱۲۰۰ مکان خرده‌فروشی را شامل می‌شود و تراکنش‌های نقدی را برای سرویس‌های دیجیتال مقدور می‌کند. این شبکه اساسا سیستمی برای تبدیل پول واقعی به پول اسرار‌آمیز اینترنتی است. دفتر متمرکز پروژه سینتتیکس در استرالیا واقع شده است و اعضای تیم نیز اکثرا استرالیایی هستند.

پروتکل سینتتیکس با چه پروژه‌هایی همکاری داشته است؟

سینتتیکس در مارس ۲۰۱۹ (اسفند ۱۳۹۷) همکاری خود را با چین‌لینک (Chainlink) اعلام کرد. در این همکاری قرار است Synthetix با استفاده از چین لینک که یک شبکه اوراکل است، اطلاعات قیمتی غیرمتمرکز در پلتفرم معاملاتی خود راه‌اندازی کند. با این کار هر فردی می‌تواند برای به‌دست آوردن اطلاعات قیمتی هر کدام از دارایی‌های سینتتیک،‌ یک اوراکل بسازد و راه‌اندازی کند.

پروتکل Synthetix در نوامبر ۲۰۱۹ (آذر ۱۳۹۸) همکاری خود را با تورچین (THORChain) اعلام کرد. این همکاری استراتژیک در راستای تقویت طرفین شکل گرفته است. تورچین یک پروتکل نقدینگی بین زنجیره‌ای (Croos-Chain) است. تور چین امکان مبادله دارایی‌های رمزنگاری شده را با هزینه کم و سرعت بالا، به پشتوانه توکن بومی استیک شده توسط کاربران، فراهم می‌کند. در این همکاری ارز SNX در پلتفرم ASGARDEX که صرافی تورچین است لیست می‌شود و sRUNE در Synthetix.Exchange قرار خواهد گرفت.

معرفی ارز SNX

ارز SNX یک توکن ایجاد شده بر بستر اتریوم با استاندارد ERC-20 است. قیمت SNX در حال حاضر (۱۱ آبان۱۴۰۰)  حدود ۱۰/۵۴ دلار آمریکا است. ارزش بازار این توکن حدود ۲٬۰۱۳٬۳۳۳٬۹۸۳ دلار است که از این بابت ارز دیجیتال SNX در رتبه ۸۴ بازار رمز ارزها قرار دارد. عرضه کل توکن SNX برابر است با ۲۳۶٬۴۶۴٬۱۴۱/۲۱ عدد که از این میزان، ۱۸۹٬۹۲۵٬۶۴۸/۳۶ توکن در گردش بازار قرار دارد.

دارندگان توکن SNX به روش‌های مختلفی ترغیب به استیکینگ (staking) توکن‌های خود و صدور دارایی‌های مرکب می‌شوند. یکی از این انگیزه‌ها پاداش‌های مبادله است. این پاداش‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که افراد اقدام به مبادله دارایی‌ها می‌کنند. مقداری از کارمزد هر معامله به استخر فرستاده می‌شود و دارندگان SNX می‌توانند هر هفته سهم خود را از آن بگیرند. یکی دیگر از انگیزه‌ها برای استیکینگ این توکن از سیاست تورمی آن ناشی می‌شود. از مارس ۲۰۱۹ (اسفند ۱۳۹۷) تا آگوست ۲۰۲۳(مرداد ۱۴۰۲) تعداد کل این توکن‌ها از ۱۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ به ۲۶۰٬۲۶۳٬۸۱۶ خواهد رسید و نرخ تورم هفتگی آن نیز ۱/۲۵ درصد خواهد بود. از سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور ۱۴۰۲) به بعد نیز نرخ تورم سالیانه برای همیشه ۲/۵ درصد خواهد بود. توکن‌های SNX به صورت هفتگی و بر اساس سهم بین دارندگان توزیع می‌شود، البته به شرطی که نسبت وثیقه‌گذاری آنها به پایین‌تر از آستانه مورد نظر نرسیده باشد.

در چه صرافی‌هایی می‌توان ارز SNX خرید و فروش کرد؟

برای خریدوفروش ارز SNX می‌توان از صرافی‌هایی مانند بایننس، کوین بیس، هیوبی، یونی سواپ، FTX و کوکوین استفاده کرد.

چه کیف پول‌‌هایی برای نگهداری ارز SNX مناسب هستند؟

رمز ارز SNX روی شبکه اتریوم عرضه شده است؛ بنابراین کیف پول‌هایی که از این شبکه پشتیبانی می‌کنند، می‌توانند برای نگهداری آن مورد استفاده قرار بگیرند. علاوه‌بر این، کیف پول‌هایی مانند تراست ولت، متامسک سیف پل، لجر و اتمیک ولت جزء انتخاب‌های متداول کاربران هستند.

ریسک‌های پیش روی Synthetix

ریسک‌های زیادی در معماری حال حاضر Synthetix وجود دارد. یکی از این ریسک‌ها همان بدهی ناشی از استیکینگ توکن SNX و صدور دارایی‌های ترکیبی است. این بدهی در معرض نوسان است و دائما در سیستم تغییر می‌کند. این امر ممکن است منجر به خروج از سیستم و آزادسازی توکن SNX شود.

بسیاری از افراد فعال در فضای ارز دیجیتال از چنین نوسانات و خطراتی باخبر هستند و می‌دانند که قیمت ارز‌های دیجیتال تا حدود زیادی وابسته به قیمت بیت کوین و اتریوم است و گاهی ممکن است قیمت SNX هم ناخودآگاه تحت تاثیر قیمت دارایی‌های مذکور قرار بگیرد.

سیستم حال حاضر Synthetix عمدا تا حدودی متمرکز طراحی شده است و دلیل این امر دادن کنترل بیشتر به تیم مهندسی و توسعه است و هدف این است که این افراد به راحتی بتوانند به کار مهندسی و توسعه بپردازند. هر چند که قرار است به مرور از این تمرکز کاسته شود اما باید در نظر داشت که این سیستم در حال حاضر تا حدودی متمرکز است و این نیز ریسک‌های خاص خود را به همراه دارد.

نتیجه‌گیری

Synthetix تا به حال یکی از مفید‌ترین و پیچیده‌ترین پروژه‌هایی بوده است که بر بستر بلاک چین اتریوم ساخته شده است. این سیستم دارای پتانسیل مقاومت در برابر سانسور است و از دارایی‌های ترکیبی در برابر سانسور محافظت می‌کند. سینتتیکس در آینده می‌خواهد با به‌روزرسانی و بهبود سیستم خود، کاربرد این پلتفرم را افزایش دهد. حرکت به سمت فرآیند مدیریت غیر‌متمرکز باعث کاهش ریسک سیستماتیک می‌شود و پایداری بلندمدت این پروژه را امکان‌پذیر می‌کند.