دیفای (DeFi)، توکنهای بیهمتا (NFT)، استیبل کوینها همگی از جمله مفاهیمی در فضای رمزارز هستند که اکثر آنها به واسطه شبکه اتریوم خود را به عموم مردم شناساندند. اما در طول سال آینده چه اتفاقی میافتد؟ چه پدیدهای بدل به هایپ جدید دنیای رمزارزها میشود؟ آیا متاورس و دنیای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده نیز در این بستر به نقطه شکوفایی خود میرسند؟ در این مقاله ابتدا به اتریوم و اکوسیستم آن میپردازیم سپس مفهوم پول در متاورس را توضیح میدهیم. با ما همراه باشید.
اتریوم و اکوسیستم آن
اتریوم بلاک چین مبتنی بر قرارداد هوشمندی است که بر روی ساختن محیطی غیرمتمرکز و ایمن برای میزبانی از انواع برنامهها تمرکز دارد. در طول سال گذشته، امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای و توکنهای بیهمتا که تحت عنوان NFT آنها را میشناسیم، وارد عرصه شدند تا قابلیتهای تکنولوژی بلاک چین را به دنیا نشان دهند. در این حین، راهکارهای مقیاسپذیری که قادر به افزایش میزان قابلیتهای اجرایی برای پاسخدهی به تقاضای پردازش هستند، در حال ارائه کردن پتانسیل گسترده اتریوم بوده و همبنیانگذار این بلاک چین، ویتالیک بوترین (Vitalik buterin)، توجه خود را به غیرمتمرکزسازی رسانههای اجتماعی، گیمینگ، حاکمیت و غیره معطوف کرده است.
اتریوم از ابتدای مسیر خود تا به امروز تا میزبان بازارهایی برای معامله و وامدهی داراییهای مبتنی بر رمزارز (مثل یونیسواپ و آوه) و خرید و فروش آثار هنری دیجیتال (در بستر OpenSea) بوده است. معرفی پلتفرمهای لایه دوم همانند آربیتروم (Arbitrum) و آپتیمیزم (Optimism) و راه حلهای تکنولوژیکی همچون ZK rollups، موجب کاهش فی تراکنشها شده و مسیر بلاک چین اتریوم را به روی پلتفرمهای رسانه اجتماعی مثل ردیت (Reddit) باز میکند.
موضوع مشترکی که در میان همه کاربردهای این بستر وجود دارد، وجود نیاز به کاربران برای مالکیت و خرج کردن دارایی بومی اتریوم یعنی اتر (ETH) است.
اتر کلید بازگشایی فضای بلاک در شبکه اتریوم است. این امر ممکن است استقرار برنامههای جدید، استفاده از برنامههای موجود و یا ارسال توکنها بین کیف پولهای مختلف را شامل شود. کارایی دارایی بومی برای این شبکه همانند کاربرد سوخت برای یک ماشین است. پس از انتشار EIP 1559، بخش قابل توجهی از این دارایی طی فرایند حراج فضای بلاک سوزانده میشود. در آینده نزدیک، اتر برای استیک کردن (در فرایند اجماع مبتنی بر گواه اثبات سهام شبکه) و ایمنسازی شبکه نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به کارایی اتر به عنوان گس، این دارایی بومی به واحدی برای حساب کاربری و رایجترین جفت ارز برای صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) تبدیل شده است.
مفهوم پول در متاورس چیست؟
اگر اتریوم و پروتکلهای لایه یک جایگزین آن (مثل سولانا و آوالانچ) و «متاورس» به موفقیت نهایی خود دست پیدا کنند، تعریف پول به مفهوم گستردهتری در مقایسه با محدودیتهای فیات امروزی خود دست پیدا میکند. گاهی دیدهایم که پروتکلهای در حال جذب سرمایه و یا برخی از سرمایهگذاران ارزش سبدهای سرمایهگذاری خود را به جای دلار یا استیبل کوینها (توکنهایی که وابسته به ارزش یک ارز فیات هستند)، بر اساس اتر بیان میکنند. با این حال، کاربرد اتر به عنوان پول موجب از بین رفتن اعتبار فیات، استیبل کوینها و دیگر روشهای ذخیره ارزش نمیشود؛ این در حقیقت تمجیدی از اتر برای تبدیل بالقوه آن به ارز رایج متاورس است.
داراییهای رمزارز مثل اتر در مقایسه با دلار و استیبل کوینها هنوز نسبت به تقاضا واکنش نشان میدهند و این امر (در حال حاضر) موجب فراهم شدن زمینه سرمایهگذاری بهتر در آنها نسبت به ارزهای فیات میشود. با وجود تمام این تفاسیر، هر چقدر اکوسیستم اتریوم بزرگتر شود، ارز اتر نیز عملکرد بهتری خواهد داشت.
در حال حاضر، تعداد کاربران حقیقی بلاکچین نسبت به معاملهگران یا تریدرها کمتر است؛ اما شکلگیری یک اکوسیستم در حال شکوفایی در حال تغییر دادن این روند است؛ زیرا میتوان از اتر در زمینههایی مثل دیفای، توکنهای بیهمتا، اعتبارسنجی، رسانههای اجتماعی و غیره استفاده کرد. بر اساس گزارش درآمد سه ماهه سوم صرافی کوین بیس در طول سال جاری، این شرکت اعلام کرد که تغییر بزرگی با خروج توکنها از صرافیها در حال شکل گرفتن است و افراد در حال استفاده از امکانات تکنولوژی بلاک چین هستند.
نمودار پیش رو نشاندهنده کاربران درون زنجیرهای است که تعداد آنها در حال رشد کردن در کنار حسابهای کاربری کوین بیس هستند و این نشاندهنده علاقه کاربران به تعامل داشتن با برنامههای مبتنی بر Ethereum است. جایگزینهای ارزانقیمتتر شبکه اصلی اتریوم و یا نسخه زنده آن مورد توجه افراد بیشتری قرار گرفتهاند؛ به طوری که پالیگان در اوایل اکتبر توانست شبکه اصلی را در طول یک روز برای کاربران تغییر دهد. علاوه بر این، آربیتروم نیز به تعداد ۲۷۵٫۰۰۰ نفر از افرادی که به دنبال تعاملات ارزان قیمتتر با بلاک چین بودند را به خود جذب کرده است.
توکنیزه کردن داراییها و قابلیت ترکیبپذیری بین برنامههای دیفای به تازگی بازار آزاد و قابل معاملهای را برای داراییهایی که پیش از این غیرقابل نقد شدن بودند، فراهم کرده است. داراییهایی که قابل معامله شدن با یکدیگر، قابل استفاده به عنوان وثیقه و یا قابل ارسال سریع به هر بخش دنیا هستند، عملکرد مناسبتر و کارآمدتری نسبت به پول و یا ذخایر ارزش از خود نشان میدهند.
بر اساس اظهارات جولین بوتلوپ (Julien Bouteloup) بنیانگذار Stake Capital و توسعهدهنده اصلی صرافی غیرمتمرکز Curve، نیروی کار وب ۳ علاقه قابل توجهی را در زمینه دریافت پرداختیها به صورت توکن سهام به جای استیبل کوینها از خود نشان داده است. با وجود اینکه این امر میتواند از جمله عواقب بازار گاوی و افزایش میزان ارزش تلقی شود، میتوان گفت که کارمندان نیز به مشارکت در حق مالکیت پروژهای که در بستر آن در حال کار کردن هستند علاقه دارند.
آینده ارزش اتر و اتریوم چیست؟
روند Play to Earn یا کسب درآمد از بازی به تازگی آغاز شده است و بازی NFT مبتنی بر سایدچین Ronin اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) هماکنون در حال خلق درآمد چند میلیارد دلاری به صورت سالیانه است. کاربران زیادی در سراسر دنیا از طریق همین درآمد حاصل از بازی زندگی خود را سپری میکنند و این زمینه درآمدی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص فیلیپین را به خود اختصاص داده است. ارتباط بین گیمینگ و امور مالی در حال نزدیکتر شدن است و این تنها نشاندهنده یکی از جنبههای دنیایی است که در حال طی کردن مسیر دیجیتالیتر شدن است.
اگر روندهای رایج امروزی به آینده فردا منتقل شوند، دنیا بیشتر از هر زمان دیگری به سمت امور مالی حرکت میکند. هنوز برای تصمیمگیری در مورد مثبت بودن نتایج حاصل از این اتفاق زود است؛ اما رمزارز و دیفای دیدگاه خوبی از جنبههای خوب و بد دستاورهای توکنیزه کردن را در اختیار ما قرار دادهاند.
ایردراپها و توزیع سهام (در صورت صحیح انجام شدن) به صورت آزادانهتر و منصفانهتری نسبت به شرکتها در طول تاریخ ثروت را توزیع کردهاند. از طرف دیگر، کلاهبرداریها و سوءاستفادهها نشان میدهند که چگونه امکان بزرگتر شدن طمع به واسطه توکنایز کردن و اقتصاد ناشناس امکانپذیر است.
خوب یا بد، با رشد اقتصاد دیجیتال تعریف پول نیز تغییر پیدا میکند و پیش از این نیز به واسطه کارتهای اعتباری و پرداختهای آنلاین و دور شدن از پول کاغذی شاهد اتفاق افتادن این رویداد بودیم. این فرایند با روایت متاورس مطابقت دارد و این در حقیقت جایی است که مرز بین دنیای دیجیتال و دنیای حقیقی کمتر و کمتر میشود.
سخن پایانی
تکنولوژی بلاک چین به صورت مداوم در حال رشد کردن است و در طول سالهای گذشته دستاوردهای قابل توجهی را برای ما به ارمغان آورده است. در طول سال گذشته شاهد بازار داغ دیفای بودیم امسال نیز توکنهای بیهمتا توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کردند اما بازیهای بلاک چینی که بسیاری از آنها به صورت مبتنی بر اتریوم بنا شدهاند روند نوینی را ایجاد کردهاند. همواره این موضوع مطرح بوده که آیا پول به واسطه رمزارزها از بین میرود؟ آیا بیت کوین جای پول را میگیرد؟ اکنون شاهد آغاز روند تغییر مفهوم پول در دنیای دیجیتال یا متاورس هستیم و در صورت به بار نشستن این حوزه، در آینده نزدیک میتوانیم درک صحیحتری نسبت به این رویداد داشته باشیم.