بازارهای پیشبینی (Prediction Market) غیرمتمرکز یکی از محصولات اکوسیستم دیفای (DeFi) هستند که به کاربران امکان پیشبینی رویدادها را از آب‌وهوا گرفته تا نتایج انتخابات ریاست جمهوری را می‌دهند. یکی از پلتفرمهای ارائه دهنده بازارهای پیشبینی، پروتکل نوسیس (Gnosis) است. سایت رسمی ناسیس در معرفی پروتکل خود می‌نویسد: کار نوسیس طراحی مکانیسم‌های جدید بازار برای پلتفرمهای امور مالی غیرمتمرکز است و ما ۳ خط تولید محصول برای ساخت، ترید و نگهداری ارزهای دیجیتال بر بستر شبکه اتریوم داریم. اما مکانسیم‌های جدید بازار پروتکل Gnosis چیست؟ پلتفرم ناسیس دقیقاً چه چیزی را ارائه می‌دهد؟ در این مقاله به این می‌پردازیم که پروتکل Gnosis چیست، چه اهدافی دارد و چه خدماتی را به کاربران ارائه می‌دهد و در ادامه به بررسی نحوه کارکرد پلتفرم Gnosis، تیم توسعه‌دهندگان، نقشه راه پروژه، توکنهای GNO و OWL و نحوه خرید، فروش و ذخیره‌سازی این رمزارزها می‌پردازیم.
پروتکل Gnosis چیست؟
Gnosis پروتکلی مبتنی بر شبکه اتریوم است که زیرساخت‌های متنوعی را برای راه‌اندازی اپلیکیشن‌های بازار پیشبینی (Prediction Market) در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. بازارهای پیشبینی، پلتفرم‌هایی هستند که به کاربران امکان شرط‌بندی بر روی رویدادهای آینده را می‌دهند. پلتفرمهای بازار پیشبینی بی‌شباهت به صرافی‌ها نیستند. با این تفاوت که کاربران به جای ترید دارایی‌ها، احتمال پیشامد رویدادها را معامله می‌کنند. اعتقاد جامعه کریپتو بر این است که ارزهای رمزنگاری‌شده، می‌توانند باعث غیرمتمرکز شدن عملکرد بازارهای پیشبینی شوند تا کاربران جهانی به این پلتفرم‌ها دسترسی داشته باشند.
پروتکل Gnosis امکانات زیر را به کاربران ارائه می‌دهد:
- قابلیت ساخت توکنهای شرطی (Conditional Tokens) که نوعی کلاس دارایی جدید هستند و این قابلیت را دارند که احتمال پیشامد رویدادهای آینده را معامله کنند.
- ترید توکنهای شرطی و سایر دارایی‌های دیجیتال با استفاده از مکانیسم‌های بازار غیرمتمرکز.
- ذخیره‌سازی توکنهای شرطی و سایر ارزهای دیجیتال در نوسیس سیف (Gnosis Safe) که بهترین راه برای نگهداری توکنهای شرطی و سایر رمزارزهای ERC20 و تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز است.
سایت ناسیس بخشی به عنوان پورتال توسعه نوسیس (Gnosis Developer Portal) دارد که مقدمات، مستندات فنی، آموزش‌های لازم را به توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهد. Gnosis Ecosystem Fund (GECO) هم برای پروژه‌های کریپتویی امکان نظارت، مارکتینگ و سرمایه‌گذاری تا ۱۰۰هزار دلار را برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز بر بستر ناسیس فراهم می‌کند.
هدف پروتکل Gnosis چیست؟
ایده پشت پلتفرم نوسیس برای ارائه زیرساخت‌های پیشبینی بازار را می‌توان این‌گونه توضیح داد؛ بلاکچین کاربران را قادر می‌سازد تا رمزارزهایی را که نمایانگر نتایج رویدادها در بازار آزاد هستند را معامله کنند. هدف Gnosis ارائه زیرساخت برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی است که می‌توانند به عنوان ابزار پیشبینی، منبع اطلاعاتی و استانداردی برای دارایی‌های پیش‌بینی‌کننده عمل کنند. هدف توسعه‌دهندگان Gnosis ایجاد پلتفرمهای پیشبینی بازار مختلف است که درآمد خود را از کارمزد یا فروش داده‌های خود کسب می‌کنند.
ورژن ۲ پروتکل Gnosis یک پروتکل کاملاً غیرمتمرکز است که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و صرافی‌های غیرمتمرکزی که می‌خواهند قابلیت‌هایی همچون قیمت بهتر و محافظت از پلتفرم در برابر پدیده “ارزش قابل استخراج ماینر” را به کاربران ارائه دهند، می‌توانند از نسخه ۲ این پروتکل در رابط کاربری خود استفاده کنند.
هدف ناسیس ایجاد پلتفرمی است که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- محافظت از پروتکل در برابر پدیده ارزش قابل استخراج ماینر یا Miner Extractable Value (به اختصار MEV) و جلوگیری از فرانت رانینگ و بک رانینگ (انجام یک تراکنش بلافاصله پس از اتمام یک تراکنش خاص و با هدف اسپم کردن و شلوغ کردن شبکه انجام می‌شود تا کارمزد تراکنش‌ها افزایش یابد).
- دسترسی به حداکثر نقدینگی روی زنجیره
- ایجاد قیمت‌های ثابت
- تطبیق سفارشات به‌صورت غیرمتمرکز و عادلانه
اگر می‌خواهید درباره ارزش قابل استخراج ماینر و انواع آن اطلاعات کسب کنید، مقاله زیر را مطالعه کنید.
پروتکل نوسیس چطور کار می‌کند؟
Gnosis از ۳ لایه اصلی تشکیل شده است که محصولات و پروتکل‌های غیرمتمرکز در بستر این لایه‌ها توسعه پیدا می‌کنند. در ادامه می‌گوییم که لایه‌های پروتکل Gnosis چیست و هر کدام چه قابلیتی دارند.
لایه اصلی
لایه اصلی (Core Layer)، مرکز و اساس پروتکل است و محلی است که قراردادهای هوشمندی که رویدادها، توکنهای شرطی، اجرای تراکنش‌ها و مکانیسم‌های بازار را امکان‌پذیر می‌کنند، در آن قرار دارند. این لایه به‌صورت رایگان و متن‌باز (Open-Source) در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
لایه سرویس
بالای لایه اصلی، لایه سرویس یا خدمات (Service Layer) قرار دارد و محلی است که خدماتی همچون استیبل کوین‌ها، ربات چت و مکانیزم‌های بازار در بستر آن ساخته می‌شوند. کاربران پلتفرم‌ها معمولاً با این لایه در تماس هستند. تیم توسعه می‌تواند امکانات مورد نیاز خود را به لایه سرویس بیفزاید.
لایه برنامه
لایه اپلیکیشن یا برنامه (Applications Layer) شامل برنامه‌های غیرمتمرکز پیشبینی بازار است که بر بستر ناسیس ساخته می‌شوند. برخی از این اپلیکیشن‌های Prediction Market توسط خود نوسیس ساخته می‌شوند. اما تعداد زیادی از این برنامه‌ها توسط سایر توسعه‌دهندگان راه‌اندازی شده و هزینه‌های خود را از کاربران تامین می‌کنند.
معرفی خدمات پروتکل ناسیس
پروتکل Gnosis ابزارهایی را برای راه‌اندازی اپلیکیشن‌های پیشبینی ارائه می‌دهد. این اپلیکیشن‌ها دارایی‌های جدیدی را تحت عنوان توکنهای شرطی تولید می‌کنند که قابلیت ترید احتمال رویدادها را به کاربران می‌دهند. یکی دیگر از سرویس‌های پروتکل نوسیس، کیف پول Gnosis Safe است. این ولت چندامضایی بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده و به کاربران امکان مدیریت دارایی‌ها و تعامل با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) را می‌دهد. در ادامه به این می‌پردازیم که سرویس‌های پروتکل Gnosis چیست و چه کاربردی دارند.
فریم ورک توکنهای شرطی
همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، توکنهای شرطی نوعی کلاس دارایی جدید و مبتنی بر رویداد هستند. کاربران با کمک این رمزارزها می‌توانند بازارهای ساده‌ای را درباره احتمال وقوع رویدادی در آینده ایجاد کنند. همچنین می‌توانند بازارهای پیچیده‌ای را درباره اینکه یک رویداد چطور رویداد دیگری را تحت تاثیر قرار می‌دهند بسازند. مثلاً در صورت اتفاق‌افتادن جنگ تجاری میان آمریکا و چین، چقدر احتمال رکود اقتصاد جهانی وجود دارد؟ توکنهای شرطی همچنین اجازه ترید یک دارایی خاص را به‌شرط اتفاق افتادن یک رویداد خاص می‌دهند.
فریم ورک توکنهای شرطی یا Conditional Token Framework، ابزارهایی برای ایجاد بازارهای پیشبینی با عمق اطلاعاتی بیشتری را ارائه می‌دهد. همچنین با استفاده از این فریم‌ورک می‌توانید توکنهای مبتنی بر رویداد یا همان توکنهای شرطی را برای کاربردهای مختلفی همچون بازارهای پیشبینی یا پرداخت پاداش‌های مشروط، ایجاد کنید. این فریم‌ورک سازگار با اوراکل بوده و کاربران می‌توانند منبع اطلاعاتی خود را برای گزارش نتیجه رویداد انتخاب کنند.
مرورگر توکن شرطی
مرورگر توکن شرطی یا Conditional Tokens Explorer (به اختصار CTE) کاربران را قادر می‌سازد که با استفاده از عملگرهای کدنویسی دلخواه، به‌صورت مستقیم توکنهای شرطی خود را تولید یا بازخرید کنند.
پلتفرم معاملاتی غیرمتمرکز CowSwap
CowSwap اولین پلتفرم معاملاتی است که بر بستر ورژن ۲ پروتکل ناسیس ساخته شده است. این پروتکل مبتنی بر شبکه اتریوم به کاربران امکان خرید و فروش توکن را به‌صورت همتابه‌همتا و بدون هزینه گس می‌دهد. CowSwap مخفف Coincidence of Wants و به معنای تطابق دو طرفه است. این مدل معاملاتی شبیه معاملات پایاپای بوده و هر طرف معامله به‌صورت مستقیم دارایی خود را برای طرف دیگر معامله می‌فرستد. بنابراین هیچ لغزش قیمت یا اسلیپیچ (Slippage) و فی تراکنشی در کار نیست. اما اگر طرف اول معامله نتواند طرف دیگر را پیدا کند، تراکنش به بازارساز خودکار (AMM) کوسواپ ارسال می‌شود. CowSwap اولین صرافی غیرمتمرکزی است که قابلیت حفاظت مقابل پدیده “ارزش قابل استخراج ماینر” را ارائه می‌کند.
کیف پول نوسیس سیف
Gnosis Safe یک کیف پول مبتنی بر قراردادهای هوشمند است که قابلیت چندامضایی را ارائه می‌دهد. اما کیف پول چندامضایی پروتکل Gnosis چیست و چه کاربردهایی دارد؟ از این کیف پول متن‌باز می‌توانید در وب، دسکتاپ یا موبایل (اندروید و IOS) استفاده کنید. Gnosis Safe از اتریوم، رمزارزهای ERC20 و توکنهای غیرقابل تعویض یا NFT (با استاندارد ERC721) پشتیبانی می‌کند. همچنین این کیف پول به شما امکان امضای تراکنش‌ها به‌صورت خارج از زنجیره را برای صرفه‌جویی در زمان و هزینه کارمزد می‌دهد.
یکی دیگر از امکانات ناسیس سیف عملکرد پرداخت توکن بدون نیاز به اتر (ETH) برای پرداخت فی تراکنش‌هاست. کاربران می‌توانند کارمزد تراکنش‌های خود را با سایر توکنهای ای.آر.سی ۲۰ بپردازند.
آشنایی با توکنهای GNO و OWL
رمزارز بومی پروتکل نوسیس، توکنی با استاندارد ERC-20 به‌نام GNO است. ۱۰ میلیون توکن جی.ان.او تولید و در عرضه اولیه به فروش رفته است. قرار نیست در آینده بر تعداد رمزارزهای GNO افزوده شود. کاربرد اصلی این ارز دیجیتال، ساخت توکن OWL است. نقش هر دو توکن در شبکه ناسیس متفاوت و مکمل یکدیگر است. قبل از هر چیز کاربران باید رمزارز جی.ان.او را برای دریافت OWL استیکینگ یا سپرده‌گذاری کنند. چون برای پرداخت کارمزد در پلتفرم‌ها و پروتکل‌های مبتنی بر نوسیس به توکن OWL نیاز است. مقدار توکن OWL دریافتی به مدت زمانی که کاربر رمزارز GNO را قفل می‌کند و همچنین عرضه کل OWL در بازار بستگی دارد. لازم به‌ذکر است که توکن OWL با دلار آمریکا معادلسازی شده و هر OWL ۱ دلار ارزش دارد. قیمت رمزارز OWL به‌وسیله مکانیسم تنظیم عرضه آن ثابت باقی خواهد ماند.
یکی دیگر از کاربردهای GNO مشارکت در فرآیندهای حاکمیتی GnosisDAO است که از آن برای رای دادن و تصمیم‌گیری در زمینه پروپوزال‌ها استفاده می‌شود.
هیچ کدام از توکنهای جی.ان.او که برای خرید OWL به‌کار می‌روند توسط پلتفرم نوسیس نگهداری نمی‌شوند، بلکه توسط پلتفرم سوزانده می‌شوند. کارمزد پلتفرم را می‌توان با سایر رمزارزهای ERC-20 هم پرداخت کرد. در این صورت، Gnosis با استفاده از این رمزارزها GNOهای موجود در بازار را می‌خرد و می‌سوزاند. هدف از این مکانیسم استیکینگ و سوزاندن توکن این است که ارزش رمزارز GNO بالا باقی بماند.
توکن GNO رتبه ۱۷۰ را در بین تمام ارزهای دیجیتال به خود اختصاص داده است. به گزارش میهن بلاکچین، مقدار عرضه کل این رمزارز به صورت ثابت ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ واحد بوده که از این مقدار حدود ۱,۵۰۴,۵۸۷ واحد توکن در بازار گردش می‌کند. ارزش کل بازار رمزارز نوسیس ۴۳۳,۷۴۲,۸۸۵ دلار و حجم معاملات آن در ۲۴ ساعت ۱,۰۹۳,۸۰۳ دلار است. قیمت Gnosis در زمان نوشتن این مقاله ۲۸۷.۸۹ دلار است. ارز دیجیتال نوسیس در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ با کمترین قیمت ۶.۸۸ دلار و در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۹۶ با بیشترین قیمت ۴۴۱.۹۹ دلار معامله شده است.
بررسی نقشه راه پروژه ناسیس
تمرکز Gnosis Protocol در سال ۲۰۲۰ بیشتر بر گسترش پذیرش سازوکارهای خود توسط عموم بوده است. همچنین توسعه‌دهندگان نوسیس اعلام کرده‌اند که قصد دارند موارد استفاده بیشتری برای توکنهای پروژه در نظر بگیرند. سایت رسمی پروژه، رودمپ کاملی را منتشر نکرده و تنها به آپدیت‌های ماهانه در وبلاگ مدیوم خود بسنده کرده است. در ادامه نقشه راه پلتفرم ناسیس را بررسی می‌کنیم.
- می ۲۰۱۹
توسعه، کنترل و ارتقای پروتکل‌های دیفای مانند اپلیکیشن غیرمتمرکز معاملاتی مسا (Mesa) و پروتکل معاملاتی داچ‌ایکس (DutchX) در همکاری با dxDAO
- جولای ۲۰۱۹
پایان دادن به همکاری با dxDAO
- دسامبر ۲۰۱۹
راه‌اندازی کیف پول چندامضایی Gnosis Safe به‌عنوان پلتفرمی برای ذخیره‌سازی دارایی‌های دیجیتال مبتنی بر اتریوم
- آوریل ۲۰۲۰
راه‌اندازی ورژن ۱ پروتکل ناسیس
- جولای ۲۰۲۰
راه‌اندازی فریم ورک Conditional Tokens که امکان تولید کلاس دارایی‌های جدید مبتنی بر رویداد را می‌دهد
- نوامبر ۲۰۲۰
راه‌اندازی GnosisDAO به عنوان محصولی برای گرفتن تصمیمات شفاف برای توسعه، پشتیبانی و کنترل اکوسیستم
- دسامبر ۲۰۲۰
معرفی بازارساز نوسیس
- آوریل ۲۰۲۱
معرفی ورژن ۲ پروتکل ناسیس و پروتکل Balancer-Gnosis
Gnosis Protocol با چه پروژه‌هایی همکاری کرده است؟
از جمله همکاری‌های نوسیس می‌توان به ارائه زیرساخت برای راه‌اندازی بازار پیشبینی اومن اشاره کرد. Omen یک پلتفرم بازار پیشبینی غیرمتمرکز است که توسط سازمان غیرمتمرکز DXdao اجرا و مدیریت می‌شود. DXdao پلتفرم اومن را بر بستر فریم‌ورک توکنهای شرطی که توسط ناسیس توسعه‌یافته، ایجاد کرده است. کاربران می‌توانند بازارهای پیشبینی مدنظر خود را روی Omen بسازند. اما در سال ۲۰۱۹ به علت اینکه dxDAO برای پروتکل ناسیس در فرآیندهای حاکمیتی پلتفرم خود حق رای قائل نشد، این همکاری بهم خورد. در ادامه به سایر همکاری‌های پروتکل Gnosis می‌پردازیم.
همکاری نوسیس با شبکه xDai
xDAI Chain یک شبکه بلاکچینی است که قابلیت اجرای تراکنش‌های سریع و ارزان را برای کاربران فراهم می‌کند. پلتفرم Gnosis طی این همکاری در اکوسیستم xDai سرمایه‌گذاری کرده و ایکس دای تبدیل به یکی از هولدرهای اصلی توکن GNO شده است.
همکاری با بلسنر برای راه‌اندازی صرافی غیرمتمرکز
پلتفرم بلنسر (Balancer) و ناسیس در تارخ ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ همکاری خود را برای راه‌اندازی یک صرافی غیرمتمرکز جدید اعلام کرده‌اند. قرار است در طراحی این دکس ترکیبی از ورژن ۲ سیستم صندوق‌های بلنسر و مکانیسم قیمت‌یابی Gnosis استفاده شود. هدف از راه‌اندازی این صرافی مقابله با پدیده ارزش قابل استخراج ماینر است.
معرفی اعضای تیم پروژه Gnosis
پروتکل Gnosis از سال ۲۰۱۵ توسط مارتین کوپلمان (Martin Köppelmann) و استفان جورج (Stefan George) راه‌اندازی شد. کوپلمان در حال حاضر مدیرعامل و رهبر تیم نوسیس است و جورج به عنوان مدیر ارشد فناوری تیم فعالیت می‌کند. از سایر اعضای تیم Gnosis می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:
- آنجل رودریگز فرناندز (Angel Rodriguez Fernandez)
رودریگز ۷ سال سابقه طراحی سیستم برای سرویس‌های مالی و واحدهای صنعتی را دارد. او فارغ‌التحصیل رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه‌های Linnaeus و Turku است. رودریگز پیش از همکاری با نوسیس، سال‌ها به‌عنوان تحلیلگر سیستم و برنامه‌نویس فعالیت کرده است.
- آندری شربوویچ (Andrey Scherbovich)
شربوویچ فارغ‌التحصیل رشته ریاضیات کاربردی و علوم کامپیوتر از دانشگاه ایالتی بلاروس است. او از سال ۲۰۰۶ میلادی در سمت‌هایی همچون مهندس تست نرمافزار، مدیر تست نرمافزار، مدیر محصول و مشاور تست نرمافزار، مهندس کامپیوتر و توسعه‌دهنده سیستم عامل IOS فعالیت کرده است. او در سال ۲۰۱۲ یک شرکت به نام Arendorium را راه‌اندازی کرد که با اقبال چندانی مواجه نشد. او از سال ۲۰۱۸ به‌عنوان مهندس نرمافزار در Gnosis مشغول به کار است.
علاوه‌بر تیم قوی، نوسیس از مشاوران برجسته‌ای همچون جوزف لوبین (Joseph Lubin) هم‌بنیان‌گذار شبکه اتریوم و موسس کانسنسیز (Consensys) و ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) محقق و موسس اتریوم بهره‌مند است.
رمزارز GNO را از کجا بخریم؟
اگر تمایل به خرید رمزارز Gnosis دارید، حتماً سوال شما این است که از چه صرافی‌هایی می‌توانید این توکن را بخرید. GNO در صرافی‌های متمرکزی همچون کراکن (Kraken)، بیترکس (Bittrex)، گیت (Gate.io)، کوینکس (CoinEx)، هات بیت (Hotbit)، بیت فینکس (Bitfinex)، هوو (Hoo) و بایننس لیست شده است.
از جمله صرافی‌های غیرمتمرکز برای خرید توکن نوسیس می‌توان به بالانسر (Balancer)، یونی سواپ (UniSwap)، کایبر نتورک (Kyber Network)، وان اینچ نتورک (1inch Network) و سوشی سواپ (SushiSwap) اشاره کرد.
رمزارز Gnosis را کجا نگهداری کنیم؟
اگر می‌خواهید بدانید کیف پول مناسب برای نگهداری رمزارز نوسیس چیست، باید بگوییم که توکن GNO با استاندارد ERC20 نوشته شده است. بنابراین هنگام انتخاب کیف پول مناسب باید به این نکته توجه کنید که ولت قادر به پشتیبانی از شبکه اتریوم باشد. از جمله کیف پول‌های نرم‌افزاری برای ذخیره‌سازی Gnosis می‌توان به کیف پول اتمیک (Atomic Wallet)، اکسودوس (Exodus Wallet)، متامسک (Metamask)، تراست ولت (Trust Wallet)، مای اتر ولت (MyEtherWallet) و کوین بیس (Coinbase) اشاره کرد.
اگر دنبال کیف پول‌های سخت‌افزاری برای نگهداری توکن GNO هستید، می‌توانید از ولت‌های زیر استفاده کنید:
- لجر نانو اس (Ledger Nano S)
- لجر نانو ایکس (Ledger Nano X)
- ترزور وان (Trezor 1)
- ترزور تی (Trezor T)
- سیف پل اس ۱ (Safepal S1)
جمع‌بندی
Gnosis Protocol پلتفرمی مبتنی بر شبکه بلاکچینی اتریوم است و زیرساخت‌هایی را برای راه‌اندازی برنامه‌های غیرمتمرکز از جمله بازارهای پیشبینی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. در واقع نوسیس سازوکارهای نوینی را برای توسعه و بهینه‌سازی پروتکل‌های دیفای ارائه می‌کند. این پلتفرم ۳ خط تولید محصول برای تولید، معامله و نگهداری دارایی‌های دیجیتال دارد. از جمله این محصولات می‌توان به فریم ورک توکن شرطی، صرافی غیرمتمرکز CowSwap و کیف پول Gnosis Safe اشاره کرد. در این مقاله به این پرداختیم که پروتکل Gnosis چیست، چه کاربردی دارد و برای چه اهدافی طراحی شده است و در ادامه، زیرساخت‌های Gnosis Protocol، رمزارزهای پلتفرم ناسیس و نحوه خرید و نگهداری آنها را بررسی کردیم.
