آیا تا به حال به پیوند فناوری AI با دیفای (DeFi) فکر کرده‌اید؟ اصلا اثر هوش مصنوعی بر دیفای چیست؟ در پاسخ ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که هوش مصنوعی (AI) به طور بالقوه می‌تواند شفافیت و تمرکز زدایی را در دنیای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) افزایش دهد. بنابراین می‌توان برای مواردی از قبیل تحلیل‌های آینده‌نگرانه، اتوماسیون‌سازی قراردادهای هوشمند، امتیازدهی اعتباری و سایر اپلیکیشن‌ها شرایط امیدوارکننده‌تری را متصور شد. اما به هرحال رعایت برخی نکات لازمه استفاده از هوش مصنوعی است. به طور مثال باید در تعیین اهداف واقع‌بین بود، از کاهش بی‌دلیل مسئولیت‌پذیری و تصمیم‌گیری انسانی اجتناب کرد و به خاطر کسب سود آسان از اهداف بلند‌پروازانه خودداری کرد. برای اینکه ببینید هوش مصنوعی چه تاثیری بر امور مالی غیرمتمرکز می‌گذارد با میهن بلاکچین همراه باشید.
پتانسیل‌های هوش مصنوعی در امور مالی غیرمتمرکز
از نظر عامه مردم هوش مصنوعی (AI) یکی از جذاب‌ترین فناوری‌های جهان است. ظاهرا این فناوری می‌تواند بسیاری از جنبه‌های زندگی ما را تغییر دهد و حتی صنعت بلاکچین و کریپتو هم مستثنی نیستند. به هر حال انتظارات از هوش مصنوعی باید به دقت تنظیم شوند، زیرا این فناوری در عین نوید‌هایی که می‌دهد، دیدگاه‌های نادرست و توهماتی را هم ایجاد می‌کند. شناسایی موقعیت‌های ایده‌آل برای خلق نوآوری‌های بالقوه، تنها راه پیاده‌سازی موفق فناوری AI است
بگذارید با توضیح هر یک از این مفاهیم شروع کنیم. امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) اکوسیستمی از برنامه‌های دیفای است که روی شبکه‌های بلاکچین ساخته می‌شوند. محصولات صنعت دیفای شامل وام‌های کریپتویی، استخر نقدینگی و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) می‌شود.
فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد Artificial Intelligence را اینطور تعریف می‌کند: «هوش مصنوعی توانایی رایانه‌ها یا سایر ماشین‌ها برای نمایش یا شبیه‌سازی رفتار هوشمند است.» فناوری AI در امور مالی یا در حوزه ترید و معاملات شامل نرم‌افزارهای تشخیص تقلب، ربات‌های تریدر و حتی چت‌بات‌های پشتیبانی از مشتری می‌شود.
در ظاهر امر هر دو فناوری هوش مصنوعی و دیفای می‌توانند به واسطه ایجاد کارآمدی، شفافیت و دسترسی، سیستم‌های مالی سنتی را مختل کنند. از طرفی دیفای موجب تحول در محصولات امور مالی شده است و از طرف دیگر هوش مصنوعی بر نحوه تعامل ما با این محصولات اثر می‌گذارد.
به‌نظر می‌رسد هوش مصنوعی فرصتی است برای بهبود روش‌های تصمیم‌گیری و مدیریت ریسک در دیفای. اما این فرصت در واقعیت چگونه خواهد بود؟ آیا می‌توانیم انتظار سرویس‌ها و محصولات مالی توسعه‌یافته با هوش مصنوعی، الگوریتم‌های معاملاتی و مکانیسم‌های بازارسازی را داشته باشیم؟
کاربردهای هوش مصنوعی در دیفای چیست؟
تا اینجا با مفهوم این دو نوآوری جدید آشنا شدیم و فهمیدیم که تزریق هوش مصنوعی به حوزه دیفای موجب مختل‌شدن سیستم‌های مالی سنتی می‌شود. اما در دنیای نوین دیفای برای چه مواردی می‌توان از هوش مصنوعی کمک گرفت؟
🟢 تحلیل آینده‌نگر (Predictive Analytic)
تحلیل آینده‌نگر از فناوری AI برای پیش‌بینی نتایج آینده بازار استفاده می‌کند. ابتدا داده‌های تاریخی تجزیه‌و‌تحلیل و مدل‌های آماری اجرا می‌شوند. در گام بعدی هوش مصنوعی از طریق یادگیری ماشینی و در طول زمان مهارت‌های پیش‌بینی خود را بهبود می‌دهد. به زبان ساده‌تر انجام تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال توسط هوش مصنوعی شبیه همان فرایندی است که یک تریدر انجام می‌دهد. در حال حاضر علاوه بر ابزارهای هوش مصنوعی موجود در دنیای مالی و ارزهای دیجیتال، فرصت جدیدی نیز برای معاملات خودکار و مدیریت پورتفولیو در بخش دیفای وجود دارد.
🟢 خودکارسازی قراردادهای هوشمند
هوش مصنوعی می‌تواند از طریق خودکارسازی قراردادهای هوشمند، کارایی آن‌ها را افزایش دهد. به طور مثال یک پروتکل وام‌دهی می‌تواند از هوش مصنوعی برای نظارت مداوم بر سطح وثیقه وام‌دهنده (Lender) و پیش‌بینی فرضیات احتمالی قبل از وقوع استفاده کند. سپس این اطلاعات به پروتکل وام‌دهی ارسال می‌شود. در این مثال هوش مصنوعی قادر به انجام عملکردی است که اعمال آن توسط قرارداد هوشمند دشوار است.
🟢 شناسایی فعالیت‌های غیرصادقانه در دیفای
در سرویس‌های دیفای معمولا از ویژگی ناشناس بودن استفاده می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود تشخیص رفتارهای متقلبانه چالش‌برانگیز شود. اما هوش مصنوعی می‌تواند با زیر نظرگرفتن روندها در مجموعه‌های بزرگ داده، فعالیت‌های غیرصادقانه را شناسایی و مشکل را حل کند. به طور مثال حجم جعلی معاملات یا جا‌به‌جایی مشکوک نقدینگی را می‌توان با استفاده از تکنیک‌های آنالیز داده شناسایی کرد.
🟢 تسهیل پروسه وام‌دهی و قرض‌دهی از طریق امتیازدهی اعتباری
بخشی از اصول اولیه دیفای این است که محصولات غیرمتمرکز حداقل وابستگی را به داده‌های انسانی صادرکنندگان داشته باشند. این بدان معنا است که صرف‌نظر از سرمایه لازم، ورود به محصولات دیفای مانند وام‌دهی ارزهای دیجیتال، بدون مانع یا با کمترین محدودیت‌ها است.
صادرکنندگان وام‌های کریپتویی می‌توانند با استفاده از روش‌های مناسب امتیازدهی اعتباری به کاربران دارای سوابق خوب بازپرداخت، قیمت‌های بهتری را ارائه دهند. توجه داشته باشید که اضافه‌کردن یک عنصر انسانی سوگیرانه به این نوع سیستم امتیازدهی، ویژگی عدم تمرکز آن را از بین می‌برد.
یکی از راه‌های مقابله با مداخله انسانی و رفع تمرکزگرایی، پیاده‌سازی امتیازدهی اعتباری بر مبنای هوش مصنوعی است. فناوری AI می‌تواند کیف‌پول ارز دیجیتال و تاریخچه وام‌گیرنده را آنالیز کند و سپس پتانسیل بازپرداخت وام‌گیرنده را به طور شفاف بسنجد.
🟢 مشاوره سرمایه‌گذاری و مدیریت پورتفولیو
برای تریدرها و سرمایه‌گذاران بازارهای دیفای ربات‌های مشاور در حکم یک چشم‌انداز نویدبخش هستند. یک تجربه کاربری تعاملی شبه انسانی قطعا مسیر یادگیری تحلیل تکنیکال، فاندامنتال و تحلیل‌های آینده‌نگرانه پیشرفته را هموارتر می‌کند. از آنجایی که در اکثر بلاکچین‌ها تراکنش‌ها کاملا شفاف هستند، داده‌های زیادی برای تجزیه و تحلیل و استفاده هوش مصنوعی وجود دارد.
اثرات منفی هوش مصنوعی در دیفای چیست؟
اگر دید جامع‌تری به موضوع فناوری AI و DeFi داشته باشیم، متوجه ریسک‌ها و خطرات بالقوه هم می‌شویم. بدون شک هوش مصنوعی در برخی امور نیاز به نیروی انسانی را حذف می‌کند و متعاقبا باعث منسوخ شدن برخی مشاغل و تا حدی مانع مسئولیت‌پذیری انسانی می‌شود. در حال حاضر صنعت دیفای به دلیل ماهیت ناشناس بودن، در بخش نظارت با چالش مواجه است و مشارکت عوامل غیرانسانی این مشکل را تشدید می‌کند.
نکته دیگر درنظر گرفتن مسائل احتمالی مربوط به آموزش هوش مصنوعی در مجموعه‌های محدود داده است. ارزهای دیجیتال و به ویژه دیفای در مقایسه با بازارهای سنتی هنوز در مراحل ابتدایی هستند و به همین دلیل داده‌های بلندمدت اندکی برای یک دیدگاه کلی نسبت به بازار داریم.
همیشه معرفی ابزارهای جدید با ریسک‌های امنیتی همراه است. نقاط ورود به ابزارهای هوش مصنوعی و نحوه دسترسی ابزارها به داده و کیف پول می‌تواند هدف حمله برای کلاهبرداران باشد. ابزارهای هوش مصنوعی معمولا توسط افراد یا شرکت‌های خصوصی توسعه می‌یابند، مگر اینکه متن باز (Open source) باشند. بنابراین ایمنی این ابزارها به قدرت ویژگی‌های امنیتی طراحی‌شده توسط توسعه‌دهندگان آن‌ها بستگی دارد.
نکته قابل تامل دیگر، ریسک‌های تمرکززدایی ناشی از آن‌دسته نرم‌افزارهای هوش مصنوعی است که به صورت خصوصی توسعه می‌یابند. در نحوه عملکرد این ابزارها اغلب شاهد عدم شفافیت هستیم. ممکن است کاربر متوجه به‌روز‌رسانی‌های جدید نشود یا حتی نفهمد که این فناوری دقیقا به چه چیزهایی دسترسی دارد. گاهی اگر توسعه‌دهنده پشتیبانی از AI را متوقف کند، ممکن است کاربر با نرم‌افزار بی‌فایده مواجه‌شود.
توهمات رایج در مورد استفاده از هوش مصنوعی در دیفای چیست؟
با وجود اینکه هوش مصنوعی فرصت‌های هیجان‌انگیزی را در صنعت دیفای به‌وجود می‌آورد اما باید واقع‌بین بود. استفاده درست و جامع از فناوری AI در صنعت DeFi در گرو این است که توسعه‌دهندگان بدانند چطور و در چه شرایطی هوش مصنوعی تفاوت‌های واقع‌بینانه ایجاد می‌کند. موارد زیر دیدگاه‌های اشتباه و توهماتی هستند که قبلا در دنیای مالی سنتی اتفاق افتاده‌اند، بنابراین به راحتی در دنیای دیفای قابل شناسایی هستند.
❌ هوش مصنوعی را می‌توان جایگزین تصمیم‌گیری انسانی کرد
داده‌های انسانی همیشه یک مولفه ضروری برای استفاده از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی هستند. آموزش هوش مصنوعی باید به درستی انجام شود و البته باید به درستی از آن استفاده کرد. قطعا نمی‌توان فناوری AI را بدون هیچ الگو و راهنمایی در بازار رها کرد، استفاده از این فناوری به یک فرایند پیچیده نیاز دارد.
❌ هوش مصنوعی همه مشکلات دیفای را حل می‌کند
اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند دو ویژگی شفافیت و عدم تمرکز را در دیفای افزایش دهد، اما یک راه‌حل جادویی برای همه مشکلات نیست. استفاده اجباری از AI برای هر مسئله احتمالی راهکار کارآمدی نیست و ممکن است مشکلات بیشتری ایجاد کند.
❌ سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی بسیار سودآورتر هستند
با نگاهی به سیستم‌های موجود در صرافی‌های متمرکز (CEXs) متوجه می‌شوید که این طرز فکر اشتباه است. اگرچه سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مزایایی دارند، اما تضمینی برای سودآورتر بودن آن‌ها وجود ندارد.
❌ هوش مصنوعی نیاز به اعتماد در دیفای را از بین می‌برد
در حال حاضر صنعت دیفای با درجه قابل قبولی از عدم اعتماد کار می‌کند. اما معمولا برای اعتماد در موارد خاص دلایل ارزنده‌ای وجود دارد. وجود هوش مصنوعی ممکن است مانع انجام تحقیق کامل و همه‌جانبه در مورد اعتماد به اعضای تیم یا بنیانگذاران پروژه شود.
آینده هوش مصنوعی در دیفای
بی‌تردید هوش مصنوعی تحولاتی در آینده ایجاد می‌کند. اما نمی‌توان با اطمینان گفت که این پیشرفت‌ها تا چه حد در صنعت دیفای اعمال خواهند شد. فناوری AI پتانسیل بالایی دارد و می‌تواند سرویس‌های مالی را کارآمدتر کند و بیشتر در دسترس قراردهد. هدف اصلی دیفای همین است و باید به این سمت حرکت کند.
برای افزایش کارایی و اثربخشی سیستم‌های دیفای می‌توان از هوش مصنوعی در پیش‌بینی‌ها، مدیریت ریسک و خودکارسازی برنامه‌های روتین استفاده کرد. همچنین می‌توان از هوش مصنوعی برای بهبود امنیت و تجربه کاربری استفاده برد.
به هر حال انتظار کسب سود سریع و آسان به دلیل وجود فناوری هوش مصنوعی، نادرست است. اگر تنها هدف شما همین است، باید بدانید که احتمال ناامیدی وجود دارد. بهتر است به جای تمرکز بر پتانسیل هوش مصنوعی برای کسب سود بیشتر به افزایش آزادی و بهبود دسترسی مالی کاربران دیفای فکر کنید.
سخن پایانی
پتانسیل تاثیر هوش مصنوعی بر دیفای را نمی‌توان انکار کرد. فناوری هوش مصنوعی می‌تواند نحوه تعامل کاربر با دیفای، از خودکارسازی فرایندهای مالی گرفته تا پیش‌بینی دقیق روند بازار را متحول کند. اما هوش مصنوعی در عین چشم‌انداز نویدبخشی که برای دیفای دارد، دیدگاه‌ها و توهماتی را به‌وجود آورده است که باید برطرف شود. بنابراین در مسیر این تکامل، جامعه کریپتو باید هوشیار باشد و برای جلوگیری از پیامدهای ناخواسته، پتانسیل‌های هوش مصنوعی را به درستی درک و اجرا کند. نظر شما درباره اثر هوش مصنوعی بر دیفای چیست؟ آیا پیوند این دو مفهوم آینده امور مالی غیرمتمرکز را متحول می‌کند؟
