پروتکل API3 چیست؟ آشنایی با سرویس انتقال داده غیرمتمرکز و توکن API3

یکی از شناخته‌شده‌ترین مسائلی که قراردادهای هوشمند با آن دست‌وپنجه نرم‌ می‌کنند، مشکل اوراکل است. اغلب قراردادهای هوشمند فعلی، امکان دریافت داده‌های خارج از بلاکچین را به‌صورت مستقیم و بدون واسطه ندارند. انتقال دیتای دقیق و قابل اطمینان برای عملکرد مارکت‌پلیس‌ها، پلتفرم‌ها و برنامه‌های غیرمتمرکز ضروری است. چگونه می‌توان این داده‌ها را به‌صورت درون زنجیره‌ای و غیرمتمرکز انتقال داد؟ پروتکل API3 با طراحی رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی مخصوص خود سعی در حل مشکل اوراکل‌ها دارد. اما پروتکل API3 چیست و چه ایده‌ای دارد؟ برای آشنایی با api3، نحوه کارکرد آن، ارز دیجیتال API3، رودمپ، تیم پروژه، شرکا و سرمایه‌گذاران، نحوه خرید، فروش و نگهداری توکن آن با میهن بلاکچین همراه باشید.

پروتکل API3 چیست؟

پروتکل API3 پروژه‌ای متن باز است که امکان دسترسی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز به داده‌های خارج از بلاکچین را طریق سرویس API یا Application Programming Interface (رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار) فراهم می‌کند. API در واقع پروتکلی است که ارتباط بین دو نرم‌افزار را برقرار می‌کند. پروژه API3 توسط سازمان خودمختار غیرمتمرکزی (DAO) به‌عنوان API3 DAO مدیریت می‌شود.

توسعه‌دهندگان هنگام ساخت برنامه یا اپلیکیشن از APIهای موجود برای انتقال مجموعه داده‌های خاص یا سرویس‌ها به یک پروژه جدید استفاده می‌کنند. مثلا اپلیکیشن هواشناسی روی موبایل شما داده‌های لحظه‌ای وضعیت آب‌وهوا را از طریق یک رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار دریافت می‌کند. APIها اجزای سازنده بسیاری از برنامه‌ها، نرم‌افزارهای مدرنی هستند که روزانه از آن‌ها استفاده می‌کنیم.

ایده پروتکل API3 چیست؟

اغلب رابط‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزار متناسب با برنامه‌های کاربردی متمرکز طراحی شده‌اند و با ماهیت بلاکچین و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز سازگار نیستند. ماموریت API3 این است که API موجود را با استانداردهای غیرمتمرکز وب ۳ سازگار کند. یک اسمارت کانترکت نمی‌تواند به داده‌ای که در بلاکچین وجود ندارد، دسترسی پیدا کند. به این قضیه مشکل اوراکل (Oracle Problem) گفته می‌شود. اوراکل عاملی است که به‌عنوان یک واسطه بین پلتفرم قرارداد هوشمند و یک API عمل می‌کند. به‌عبارت دیگر، یک برنامه غیرمتمرکز می‌تواند از اوراکل برای فراخوانی API استفاده کند. اوراکل از دو بخش تشکیل شده است:

• نود اوراکل مانند پروکسی عمل می‌کند. مثلا درخواست‌های ارائه‌شده در بلاکچین را مشاهده می‌کند، API را از طریق وب فراخوانی می‌کند و درخواست‌ها را با اجرای تراکنش روی بلاکچین برآورده می‌کند. قابل توجه است که نود اوراکل یک اپلیکیشن است که به میزبانی (Hosting) نیاز دارد.
• قراردادهای هوشمند، چگونگی ارسال درخواست و دریافت پیام را برای Dappها تعیین می‌کنند. این بخش روی زنجیره‌ یا آن‌چین بوده و بدون نیاز به واسطه اجرا می‌شود.

در وهله اول به نظر می‌رسد که طراحی اوراکل مشکل را حل می‌کند. اما سوال مهم این است که چه کسی نود اوراکل را میزبانی می‌کند؟

• اگر ارائه‌دهنده API، نود اوراکل را میزبانی کند، به آن اوراکل شخص اول گفته می‌شود.
• اگر میزبانی نود توسط واسطه انجام شود به آن اوراکل شخص ثالث گفته می‌شود.

اوراکل‌های شخص ثالث ناامن و گران‌قیمت هستند. در مقابل، Oracleهای شخص اول به‌دلیل نداشتن واسطه در مسیر، هم ایمن و هم مقرون‌به‌صرفه هستند. برنامه‌های غیرمتمرکز نمی‌توانند به APIهای مبتنی بر وب دسترسی داشته باشند و اوراکل‌های غیرمتمرکز می‌خواهند این روند را تسهیل کنند. اما این راهکار چندان موثر نیست. به همین دلیل، API3 محصول خود به نام Decentralized API یا APIهای غیرمتمرکز (به‌اختصار dAPI) را ارائه کرده است. dAPI سرویس‌های غیرمتمرکز و سازگار با بلاکچین هستند.

پروتکل API3 چطور کار می‌کند؟

dAPIهای پروتکل API3، داده‌ها را مستقیما از نود‌های ارائه‌دهنده داده (Data Providers) دریافت می‌کنند. با این روش اعتماد به شفافیت داده‌ها افزایش می‌یابد و همچنین در ازای این کار، به آن‌ها پاداش داده می‌شود. با چنین ساختاری API3 خود را از سایر پروژه‌های اوراکل داده مثل چین لینک (ChainLink) متمایز می‌کند که از گره‌های خود به‌عنوان واسطه برای تحویل داده‌های خارجی از ای‌پی‌آی‌های خارجی به قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند.

API3 از نودهای اوراکل اول شخص استفاده می‌کند که مستقیما توسط ارا‌ئه‌دهندگان داده اداره می‌شوند. برای دستیابی به این، API3 از یک تکنولوژی به نام ایرنود (Airnode) استفاده می‌کند. ایرنود یک نود اوراکل متن باز و بدون سرور است. عملکرد ایرنود را می‌توان مثل یک دروازه در نظر گرفت.

ایرنود، ارائه‌دهندگان داده را قادر می‌سازد تا APIهای خود را به dAPI تبدیل کنند. با این کار نیاز به نودهای واسطه از بین می‌رود و برنامه‌های غیرمتمرکز به‌صورت مستقیم به داده‌ها دسترسی خواهند داشت. ارا‌ئه‌دهندگان داده می‌توانند ایرنود را نسبتا آسان و بدون نیاز به راه‌اندازی و تنظیم مداوم، مستقر کنند.

Airnode از دو بخش تشکیل شده است:

• ایرنود خارج زنجیره (Off-Chain Airnode) که به آن گره هم گفته می‌شود.
• قرارداد پروتکل روی زنجیره (On-Chain) به‌نام AirnodeRrp.sol

سیستم خارج زنجیره ایرنود، داده‌ها را با کمک نودهای اتریوم به یک قرارداد هوشمند تجمیع‌کننده منتقل می‌کند. این قرارداد هوشمند یک API غیرمتمرکز است که توسط سایر Smart Contractها فراخوانی می‌شود.

ایرنود این امکان را فراهم می‌کند که ارائه‌دهندگان داده، نودهای اوراکل خود را راه‌اندازی کنند و داده‌ها را بدون نیاز به واسطه به برنامه‌های غیرمتمرکز مورد علاقه خود ارائه کنند. ایرنود به برنامه‌نویس‌ها امکان نوشتن اسمارت کانترکت‌های قابل تعامل با APIهای ارائه‌دهندگان داده را می‌دهد.

API3 دنبال این است تا واسطه بین نودهای ارائه‌دهنده داده و قراردادهای هوشمند را حذف کرده تا ارائه‌دهندگان داده خود تبدیل به نود شوند. اهمیت این قضیه در این است که ارائه‌دهندگان داده به مرور زمان شناخته می‌شوند. آن‌ها داده‌های خود را مستقیما در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند و اگر دیتا نقص داشته باشد، بلافاصله مشخص شده و شهرت و درآمد آن‌ها به‌خطر می‌افتد. اما نودهای چین لینک ناشناس هستند؛ بنابراین کسی نمی‌تواند بفهمد که کدام گره در انتقال داده‌های ناقص دخیل بوده است.

خدمات پروتکل API3 چیست؟

بیکن‌ها

• بیکن‌ها (Beacons) فیدهای داده هستند و به توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند امکان اتصال اپلیکیشن‌های Web3 به داده‌های خارج از زنجیره (مثلا آخرین قیمت رمزارز، سهام یا اجناس) را می‌دهند. از آن‌ها می‌توان در ساختار برنامه‌های غیرمتمرکزی همچون وام‌دهی، دارایی‌های مصنوعی، مشتقات، توکن‌های بی‌همتا (NFT) و غیره استفاده کرد.

رابط کاربری برنامه‌نویسی Web.3

• با کمک Web3 API می‌توانید هرگونه Web API را مستقیما از قرارداد هوشمند فراخوانی کنید. اپلکیشن‌های نسل سوم وب، به خدمات خارج از زنجیره و APIهای خاص نیاز دارند که ایرنود این امکانات را با ارائه Web3 API فراهم می‌کند.

آشنایی با توکن API3

رمزارز این پروژه با نماد API3 نشان داده می‌شود و یک توکن ERC20 در بستر شبکه اتریوم است. اما کاربردهای توکن پروتکل API3 چیست؟

• استیکینگ: هولدرهای API3 می‌توانند این توکن را برای کسب پاداش و مشارکت در حاکمیت روی زنجیره استیک یا سپرده‌گذاری کنند.
• حاکمیت: یک انگیزه اقتصادی مستقیم برای شرکت در رای‌گیری‌ها وجود دارد؛ زیرا سپرده‌گذاران بخشی از درآمد Dapi را دریافت کرده و توکن استیک شده آن‌ها، وثیقه‌ای برای بیمه درون زنجیره‌ای است.
• پرداخت‌ها: پرداخت هزینه اشتراک برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی که از شبکه dAPI استفاده می‌کنند. علاوه‌بر این، پاداش ارائه‌دهندگان داده هم با توکن API3 پرداخت می‌شود.
• اختلافات: استفاده از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ممکن است منجر به ادعاهایی در زمینه از دست رفتن درآمد به‌دلیل از کار افتادن یا داده‌های غلط می‌شود. برنامه تیم این است که از بیمه کلروس (Kleros) برای پرداخت این ادعاها استفاده کند.

به گزارش میهن بلاکچین عرضه کل این رمز‌ارز ۱۱۰,۷۴۹,۹۱۳.۲۵ واحد است، که از این مقدار حدود ۴۷,۸۷۵,۹۴۰.۴۲ واحد API3 در گردش است. در زمان نگارش این مقاله، قیمت API3 برابر با ۴.۲۶ دلار است. رمزارز پروتکل api3 از نظر ارزش بازار، رتبه ۲۷۵ را در میان ارزهای دیجیتال دارد. ارزش کل بازار ارز دیجیتال API3 حدود ۲۰۴,۰۰۸,۵۶۳ دلار است و حجم معاملات آن در ۲۴ ساعت گذشته، ۸۶,۸۸۹,۱۸۴ دلار بوده است. این رمزارز در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۹۹ کمترین قیمت خود یعنی ۱.۰۵ دلار و در تاریخ ۱۸ فرودین ۱۴۰۰ بیش‌ترین قیمت خود یعنی ۱۰.۳۰ دلار را ثبت کرده است.

بررسی نقشه راه پروژه API3

پروژه API3 نقشه راه منسجمی را منتشر نکرده است. یکی از دلایل این امر، DAOمحور بودن پروتکل است که تصمیم‌گیری برای آینده را به کامیونیتی واگذار می‌کند. توسعه‌دهنده‌های پروژه هر ماه آپدیت را طی یک پست در وبلاگ مدیوم API3 منتشر می‌کنند.

معرفی اعضای تیم توسعه‌دهنده API3

بنیان‌گذاران API3، سه نفر هستند. رهبر تیم هیکی وانتینن (Heikki Vanttinen) نام دارد و تیم توسعه‌ای متشکل از ۲۰ نفر را مدیریت می‌کند. او در کدنویسی ماشین مهارت دارد.

نفر دوم، بوراک بنلیگیرای (Burak Benligiray) محقق سابق گوگل است. او در زمینه اوراکل و ویژن تبحر داشته و به قراردادهای هوشمند و تکنولوژی نوین علاقمند است. بوراک پیش از شروع API3، در استارتاپ‌ها فعالیت کرده و در زمینه بینایی ماشین و هوش مصنوعی مشاوره تحقیقاتی داده است.

بنیان‌گذار سوم، ساشا میلیچ (Saša Milić) است. او خود را مهندس نرم‌افزار، دیتا ساینتیست و محقق حوزه رمزارز و بلاکچین معرفی می‌کند. او سابقه کار در شرکت‌های کوچک و بزرگی همچون فیسبوک و تدریس علوم کامپیوتر و دیتاساینس در دانشگاه و صنعت را دارد.

پروتکل API3 با چه پلتفرم‌هایی همکاری کرده است؟

پلتفرم API3 و Moonbeam خبر همکاری خود را در ۲۸ مه ۲۰۲۱ اعلام کرده‌اند. مون بیم پروتکلی است که امکان استقرار برنامه‌های اتریومی را در اکوسیستم پولکادات تسهیل کرده و APIها را بدون زحمت برای برنامه‌های چندزنجیره‌ای دسترسی‌پذیر می‌کند. این همکاری در جهت استقرار dAPIها در مون‌بیم است.

پلتفرم API3 و Harmony همکاری خود را در فوریه ۲۰۲۱ اعلام کردند. هدف این همکاری استقرار dAPI و همچنین APIها ایرنود است. این امر برای هارمونی و پروژه‌های ساخته‌شده در بستر آن داده‌های غیرمتمرکز، شفاف و قابل اطمینان را فراهم می‌کند. هارمونی یک شبکه بلاکچینی سریع و متن‌باز برای استقرار برنامه‌های غیرمتمرکز است.

سایر پارتنرهای API3 را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید:

سرمایه‌گذاران پروژه API3

API3 طی دو دوره، ۳ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است. Digital Currency Group و Raystone Capital جدیدترین سرمایه‌گذاران پروژه هستند. سایر سرمایه‌گذاران API3:

• Solidity Ventures
• Pantera Capital
• CoinFund
• Accomplice
• Hashed
• Equilibrium Capital
• Placeholder
• SOSV

رمزارز API3 را از کدام صرافی‌ها بخریم؟

توکن API3 را می‌توانید از بازارهای متمرکزی همچون بایننس، کوین‌بیس، گیت، کوکوین، هیوبی، جمینای، هات بیت، کریپتو دات کام و بیترکس خریداری کنید. این رمزارز همچنین در صرافی‌های غیرمتمرکز سوشی سواپ، شبکه بنکور و ورژن ۲ و ۳ یونی سواپ لیست شده است.

کیف پول‌های مناسب برای ذخیره‌سازی توکن API3

API3 یک توکن اتریومی است. بنابراین می‌توانید آن را در کیف پول‌های سازگار با شبکه اتریوم، مثل متامسک، تراست والت، مای اتر ولت، کیف پول موبایلی Jaxx، کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر، ترزور، KeepKey و ربی ولت (Rabby Wallet) نگهداری کنید.

جمع‌بندی

همینطور که بر تعداد کاربردهای بلاکچین افزوده می‌شود، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ایجاد شده به داده‌های خارج از زنجیره نیاز دارند. اوراکل‌های فعلی راهکارهایی کاربردی هستند، اما طراحی آن‌ها ممکن است منجر به به خطر افتادن داده‌ها و افزایش هزینه شود. اگر داده‌ها نادرست باشند به‌صورت اتوماتیک توسط قراردادهای هوشمند در تمام شبکه پخش می‌شوند. راهکار API3 به ارائه‌دهندگان داده، امکان انتقال داده به‌شیوه‌ای غیرمتمرکز و بدون واسطه را فراهم می‌کند. API3 این کار را با حذف نودهای واسطه بین ارائه‌دهندگان و قراردادهای هوشمند است. در واقع در API3 ارائه‌دهندگان داده خود نقش نود را ایفا می‌کنند.

نظر شما درباره پروتکل API3 چیست؟ آیا می‌تواند مشکل انتقال داده به درون زنجیره را به نحو موثری حل کند؟