پروتکل Liquity چیست؟ بررسی توکن LQTY و استیبل کوین LUSD

برای گرفتن وام‌ ارز دیجیتال نه نیاز به ضامن دارید و نه بهره‌ای پرداخت می‌کنید؛ این یکی از دستاوردهای جذاب تکنولوژی بلاکچین و دیفای برای کاربران بوده است و هر چقدر حداقل نرخ وثیقه برای لیکوییدشدن پایین‌تر باشد،‌ می‌تواند جذاب‌تر باشد. لیکوییتی یک پروتکل غیرمتمرکز برای وام گرفتن است که نسبت به دیگر پلتفرم‌ها پایین‌ترین نرخ وثیقه را دارد. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم پروتکل Liquity چیست، چطور کار می کند و چگونه پایداری آن تضمین می‌شود. در ادامه به معرفی تیم، نقشه راه، سرمایه‌گذاران و شرکای این پروتکل و در بخش‌های پایانی به بررسی توکن LQYT می‌پردازیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.

نکات مهم مقاله: 🔸 در پروتکل لیکوییتی با وثیقه کردن اتر می‌توانید در قالب استیبل کوین LUSD وام بگیرید. 🔸 این پروتکل به دلایل مختلف رابط کاربری اختصاصی ندارد و برای بهره بردن از خدمات آن، باید از فرانت‌‌اندهای توسعه‌‌داده‌شده توسط اشخاص ثالث استفاده کرد. 🔸 حداقل نرخ وثیقه در این پروتکل ۱۱۰ درصد است،‌ اما در حالت Recovery Mode به ۱۵۰ درصد می‌رسد. 🔸 پروتکل Liquity توکن دیگری به نام LQTY دارد که به عنوان مشوق برای حفظ پایداری پروتکل پرداخت می‌شود. 🔸 در لیکوییتی حاکمیت یا DAO وجود ندارد؛ همه‌چیز به صورت خودکار انجام می‌شود و تغییری در قوانین ایجاد نخواهد شد.

پروتکل Liquity چیست؟ 

لیکوئیتی (Liquity) یک پروتکل غیرمتمرکز برای وام گرفتن است که به کاربران اجازه می‌دهد با وثیقه کردن اتر (ETH)، یک وام بدون بهره دریافت کنند. این وام در قالب استیبل کوین این پروتکل یعنی LUSD پرداخت می‌شود. توکن دیگری به نام LQTY هم در این پروتکل وجود دارد که در بخش‌های بعدی بیشتر به این دو توکن می‌پردازیم.

کار روی لیکوئیتی از سال ۲۰۱۹ آغاز و در سال ۲۰۲۱ این پروتکل لانچ شد. حداقل نرخ وثیقه (Collateral Ratio) در این پروتکل ۱۱۰ درصد است؛ به این معنا که در صورت کاهش ارزش نسبت وثیقه به وام شما از این مقدار، اترهای شما لیکویید خواهد شد. نسبت وثیقه از تقسیم ارزش دلاری اترهای وثیقه‌شده به میزان LUSD وام‌گرفته‌شده محاسبه می‌شود. نسبت ۱۱۰ درصدی لیکوییتی در مقایسه با سایر پلتفرم‌های لندینگ مثل کامپوند،‌ با اختلاف قابل توجهی پایین‌تر است.

پروتکل لیکوییتی غیرحضانتی (Non-Custodial) است و به کلیدهای خصوصی کاربران دسترسی ندارد. این پروتکل تغییرناپذیر است و همه‌چیز به صورت خودکار و بر اساس قراردادهای هوشمند پیش می‌رود. همچنین این پروتکل بدون حاکمیت است؛ یعنی دائو یا سازمانی برای وضع قوانین جدید یا تغییر قوانین قدیمی وجود ندارد.

نکته دیگری که باید در مورد این پروتکل ذکر کنیم، عدم توسعه Frontend یا رابط کاربری رسمی، برخلاف سایر پلتفرم‌ها است. فرانت‌اند به طور خلاصه و ساده آن چیزی است که کاربران از ظاهر وبسایت‌های مختلف می‌بینند و در واقع وبسایت یا برنامه‌ای است که به کمک آن، کاربران می‌توانند از ویژگی‌های پروتکل استفاده کنند. Liquity برای به حداکثر رساندن میزان غیرمتمرکز بودن و مقاومت در برابر سانسور و همچنین کارایی سرمایه و کاربرپسند بودن، طراحی فرانت‌اند را به ضلع سوم سپرده است و هر کسی می‌تواند برای توسعه فرانت‌اند درخواست بدهد. از این لینک می‌توانید لیست فرانت‌اندهای پروتکل لیکوییتی را مشاهده کنید.

لیکوییتی چطور کار می‌کند؟

برای وام گرفتن در لیکوییتی باید یک Trove ایجاد و میزانی اتر به آن دیپازیت کرد. سپس با رعایت نسبت وثیقه حداقل ۱۱۰ درصدی می‌توان استیبل‌کوین LUSD که معادل ۱ دلار است را وام گرفت. توجه داشته باشید که فقط اتر را می‌توان به عنوان وثیقه استفاده کرد و در صورت رسیدن نسبت وثیقه به زیر ۱۱۰ درصد، Trove بسته شده و وثیقه لیکویید می‌شود.

هر Trove به یک آدرس اتریوم لینک می‌شود و هر آدرس فقط می‌تواند یک Trove داشته باشد. در هر Trove، موجودی اترهایی که وثیقه شده و بدهی آدرس به پروتکل بر حسب LUSD نگهداری می‌شود. در طول زمان، این دو مقدار با اضافه کردن وثیقه یا تسویه کردن بدهی تغییر می‌کند. کاربر در هر زمانی می تواند با تسویه کامل بدهی،‌ Trove را ببندد.

میزان بدهی شما به پروتکل باید حداقل ۲۰۰۰ LUSD باشد؛ یعنی حداقل وامی که می‌توانید بگیرید ۲۰۰۰ دلار است و به اندازه کافی باید اتر وثیقه کنید. این محدودیت برای کوتاه کردن دست اسپمرهایی است که می‌خواهند با مبالغ کم، چندین وام بگیرند.

برای دریافت قیمت اتر، از اوراکل چین لینک استفاده می‌شود. تحت یک سری شرایط خاص، به جای چین لینک از Tellor استفاده می‌شود. در ادامه به مواردی اشاره می‌کنیم که به درک نحوه کار پروتکل کمک می‌کنند.

استخر پایداری (Stability Pool)

همانطور که اسمش نشان می‌دهد، Stability Pool برای اطمینان از پایدار بودن پروتکل طراحی شده و لایه اول دفاعی است. کاربران می‌توانند به این استخر LUSD واریز کنند. از موجودی این استخر برای پرداخت بدهی اکانت‌های لیکوییدشده استفاده می‌شود. سپس اتر وثیقه‌شده به عنوان سود لیکوییدشدن، بین مشارکت‌کنندگان در استخر به نسبت سهمشان توزیع می‌شود. نکته بعدی این که آن LUSDهایی که از استخر برای بازپرداخت بدهی برداشت می‌شود، پس از بسته شدن Trove سوزانده خواهد شد.

طرح بازخرید و ثبات قیمت LUSD

در پروتکل Liquity هولدرهای توکن LUSD می‌توانند استیبل‌کوین خود را بازخرید کرده و معادل ارزش دلاری آن (قیمت LUSD یک دلار در نظر گرفته می‌شود)،‌ اتر دریافت کنند. مثلا با بازخرید ۱۰ LUSD می‌توان معادل ۱۰ دلار اتر دریافت کرد. برای بازخرید کردن محدودیت زمانی وجود ندارد و کاربران همیشه می‌توانند این کار را انجام دهند.

با توجه به امکان بازخرید به قیمت ۱ دلار و حداقل نسبت وثیقه ۱۱۰ درصدی برای گرفتن وام، یک کف قیمت ۱ و سقف قیمت ۱.۱ دلاری برای LUSD ایجاد می‌شود که ورود قیمت به خارج از این بازه،‌ فرصت آربیتراژ ایجاد می‌کند. استفاده کاربران از این فرصت، قیمت LUSD را دوباره به بازه‌ای بین ۱ و ۱.۱ برمی‌گرداند.

برای تامین اترهای مورد نیاز طرح بازخرید، پروتکل لیکوییتی از LUSDهای بازخریدشده برای پرداخت بدهی وام‌های ریسکی که پایین‌ترین میزان نسبت وثیقه را دارند، استفاده می‌کند.

کارمزدهای لیکوییتی

در پروتکل Liquity، دو مورد کارمزد از کاربران گرفته می‌شود:

• مورد اول در زمان دریافت وام از وام‌گیرنده گرفته می‌شود.
• مورد دوم در زمان بازخرید LUSD و دریافت اتر از کاربر گرفته می‌شود.

میزان این کارمزدها توسط الگوریتم‌های پروتکل مشخص می‌شود و در بازه ۰.۵ تا ۵ درصد قرار دارد. همچنین ۲۰۰ LUSD به عنوان رزرو در نظر گرفته می‌شود تا هزینه‌های گس در زمان‌هایی که وام تسویه نشده است را پوشش دهد. نیازی به پس دادن این مبلغ نیست؛ فقط روی نسبت وثیقه اثر می‌گذارد و باید حواستان باشد که از ۱۱۰ درصد کمتر نشود.

مثلا فرض کنید کاربری ۵ اتر وثیقه می‌کند و می‌خواهد ۵۰۰۰ LUSD وام می‌گیرد. اگر فرض کنیم کارمزد دریافت وام در این لحظه ۱ درصد باشد، ۵۰ LUSD به میزان وامش اضافه می‌شود. ۲۰۰ LUSD هم به عنوان رزرو به میزان بدهی او اضافه می‌شود تا در مجموع بدهی کاربر ۵۲۵۰ LUSD باشد. این میزان برای محاسبه نسبت وثیقه وام کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما نهایتا برای تسویه بدهی باید ۵۰۵۰ LUSD پرداخت کند.

حالت بازیابی (Recovery Mode)

برای اطمینان از عملکرد درست پروتکل لیکوییتی، ارزش کل اترهای وثیقه‌شده باید از ۱۵۰ درصد بدهی کل شبکه باشد. در صورتی که میزان وثیقه‌ها از این مقدار کمتر شود،‌ سیستم وارد حالت بازیابی می‌شود. در این حالت ممکن است تمام Troveهایی که نسبت وثیقه کمتر از ۱۵۰ درصد دارند،‌ لیکویید شوند. سیستم طوری طراحی شده که تا حد امکان وارد این حالت نشود. کاربرانی که می‌خواهند ریسک این مورد را کاهش دهند،‌ بهتر است نسبت وثیقه Trove خود را بالاتر از ۱۵۰ درصد نگه دارند.

بررسی تیم پروتکل Liquity

بنیان‌گذار لیکوییتی رابرت لائوکو (Robert Lauko) است که در حال حاضر رئیس بخش ریسرچ است. او دارای مدرک دکتری در رشته حقوق است و قبلا به عنوان محقق در DFINITY (بنیاد توسعه‌دهنده شبکه اینترنت کامپیوتر) فعالیت کرده است.

ریک پاردو (Rick Pardoe) هم‌بنیان‌گذار و مهندس ارشد این پروتکل است. او یک دولوپر سالیدیتی است و دارای مدرک فیزیک و اقتصاد است.

مایکل سوبودا (Michael Svoboda) در حال حاضر مدیرعامل لیکوییتی است. او پیش از این در چندین شرکت بلاکچینی مدیرعامل و مدیر ارشد عملیات بوده است. تحصیلات او در دو رشته علوم کامپیوتر و اقتصاد بوده است.

سرمایه‌گذاران و شرکای Liquity

طبق اطلاعات وبسایت کرانچ‌بیس، پروتکل Liquity سه مرحله جذب سرمایه داشته و در مجموع ۸.۴ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است. این پروژه در مجموع ۱۷ سرمایه‌گذار دارد که تعدادی از آن‌ها عبارتند از:

• Pantera Capital
• Lemniscap
• Tomahawk.VC
• Alameda Research
• 1kx
• Meltem Demirors

لیکوئیتی چند مشارکت هم انجام داده است که مهمترین آن‌ها عبارتند از همکاری با پروتکل Maverick برای ایجاد استخر نقدینگی با پیر LUSD، همکاری با Aztec که امکان قرض گرفتن LUSD در این شبکه را فراهم می‌کند، همکاری با Defi Saver برای ایجاد فرانت‌اند و مشارکت با Mover Card برای فراهم کردن امکان خرید با LUSD.

نقشه راه لیکوییتی

همانطور که گفتیم، قرار نیست در قوانین پروتکل لیکوییتی تغییری ایجاد شود و این پروتکل نقشه راهی هم ندارد. در بلاگ لیکویتی گزارش‌هایی فصلی در مورد عملکرد پروتکل منتشر می‌‌شود و تنها هدف آن‌ها، افزایش استفاده و پرداخت پاداش بیشتر به استیک‌کننده‌ها و تامین‌کنندگان نقدینگی است.

بررسی توکن LQTY

ارز دیجیتال LQTY در پروتکل لیکوییتی نقش توکن ثانویه دارد و به عنوان مشوق پرداخت می‌شود تا پروتکل بتواند بدون نقص به عملکردش ادامه دهد. این توکن به تامین‌کنندگان نقدینگی در استخر پایداری یا یونی سواپ پاداش داده می‌شود. کاربران می‌توانند با استیک کردن LQTY، سهمی از درآمدهای پروتکل (ناشی از کارمزدها) داشته باشند. 

عرضه نهایی این توکن ۱۰۰ میلیون واحد در نظر گرفته شده است و نحوه توزیع آن به شرح زیر است:

• ۳۵.۳ درصد برای جامعه: ۳۲ میلیون به استخر پاداش اختصاص پیدا کرده برای پاداش دادن به فرانت‌اندها و تامین‌کنندگان ثبات استفاده می‌شود. ۱٬۳۳۳٬۳۳۳ توکن به عنوان پاداش به تامین‌کنندگان نقدینگی LUSD:ETH در یونی سواپ پرداخت می‌شود. ۲ میلیون توکن هم به عنوان رزرو برای رویدادهای مختلف مثل هکاتون در نظر گرفته شده است.
• ۲۳.۷ درصد برای تیم و مشاوران:‌ این توکن‌ها از زمان لانچ تا یکسال قفل هستند و بعد از آن وارد دوره وستینگ می‌شوند.
• ۳۳.۹ درصد برای سرمایه‌گذاران: این توکن‌ها هم تا یکسال قفل هستند.
• ۶.۱ درصد برای Liquity AG: این توکن‌ها نیز تا یکسال قفل هستند.
• ۱ درصد برای ارائه‌دهندگان خدمات: این گروه به طرق مختلف به لیکوئیتی قبل از لانچ کمک کرده‌اند. این توکن‌ها هم تا یکسال قفل هستند.

قیمت LQTY در زمان نگارش این مقاله ۲.۴۱ دلار و تعداد توکن‌های در گردش ۹۱٬۷۱۲٬۶۳۷ واحد است. لیکوییتی با ارزش بازار حدودا ۲۲۱ میلیون دلاری در رتبه ۱۹۰ بین تمام رمزارزها قرار گرفته است. بالاترین قیمت این توکن ۱۴۴.۹۴ دلار در ۱۶ فروردین ۱۴۰۰ و پایین‌ترین قیمت آن ۰.۵۴ دلار در ۲۳ آبان ۱۴۰۱ ثبت شده است.

توکن‌های LUSD و LQTY را از کجا بخریم و در چه کیف پولی نگهداری کنیم؟

علاوه بر وام گرفتن LUSD، این استیبل کوین را می‌توان در صرافی‌های غیرمتمرکز یونی سواپ،‌ کرو، بالانسر و صرافی متمرکز Gemini خرید و فروش کرد. توکن LQTY نیز در صرافی‌های متمرکز بایننس، کوین‌بیس، کوکوین، Gemini، گیت، هیوبی، هات‌بیت، MEXC و LBank لیست شده است و معاملات آن در دکس‌های یونی‌سواپ و بالانسر هم صورت می‌گیرد.

این ۲ توکن هر دو بر بستر شبکه اتریوم و با استاندارد ERC20 ایجاد شده‌اند؛ بنابراین برای نگهداری آن‌ها باید سراغ بهترین کیف پول‌های اتریوم رفت و از متامسک، تراست والت و کیف پول سخت‌افزاری لجر می‌توان به عنوان کیف پول‌های مناسب نام برد.

سوالات متداول (FAQ)

• پروتکل Liquity چیست؟
  لیکوییتی یک پروتکل غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد تا اتر وثیقه بگذارند و وام بدون بهره دریافت کنند. این پروتکل رابط کاربری و فرانت‌اند اختصاصی ندارد و برای استفاده از آن باید از فرانت‌اند‌های توسعه‌داده‌شده توسط دیگران استفاده کرد.
• ارز دیجیتال LQTY چیست؟
  وام‌های پروتکل لیکوئیتی در قالب استیبل‌کوین LUSD پرداخت می‌شوند و توکن دوم این پروتکل LQTY است. این توکن طراحی شده تا به عنوان مشوق به کسانی پرداخت شود که به پایداری و عملکرد درست پروتکل کمک می‌کنند.

جمع‌بندی

پروتکل‌های وام‌دهی را می‌توان یکی از محصولات پرکاربرد دیفای دانست که کاربرها با اهداف مختلف از آن‌ها استفاده می‌کنند. البته هکرها هم توجه ویژه‌ای به این پلتفرم‌ها دارند و اگر ضعفی وجود داشته باشد، دارایی کاربران را سرقت می‌کنند. لیکوییتی یکی از این پروتکل‌‌ها است که وام بدون بهره در قالب استیبل‌کوین LUSD و در ازای وثیقه کردن ETH ارائه می‌کند. این که پروتکل Liquity چیست، نحوه کار و ویژگی‌های آن را در این مقاله توضیح دادیم. همچنین توکن این پروتکل یعنی LQTY نیز بررسی شد. نظر شما در مورد لیکوئیتی چیست؟ آیا می‌تواند در ریزش‌های شدید بازار به عملکردش ادامه دهد؟