بلاک چین Humanode چیست؟ برابری نودها به کمک شاخص‌های بیومتریک

استفاده از شاخص‌های بیومتریک در دستگاه‌های دیجیتال جدید و بهره‌گیری از آن برای احراز هویت دو مرحله‌ای امری مرسوم برای حفظ امنیت است. شاخص‌های بیومتریک مثل اثر انگشت‌، اسکن چهره و یا اسکن چشم از جمله مثال‌های رایج در این زمینه هستند. پروژه بلاکچین انسانی (Humanode) با ادغام ویژگی‌های بیومتریک و بلاکچین، بر افزایش امنیت و حریم خصوصی کاربران تمرکز کرده است. در این مقاله با میهن‌بلاکچین همراه باشید تا توضیح بدهیم که بلاک چین Humanode چیست و چطور قرار است برابری را برای نود‌های انسانی فعال در شبکه به ارمغان بیاورد.

بلاک چین Humanode چیست؟

نود انسانی یا Humanode اولین شبکه ارز دیجیتال بیومتریک محسوب می‌شود که در آن‌، هر انسان با یک نود یا گره در شبکه برابری کرده و یک حق رای خواهد داشت.

نود انسانی یک شبکه نسل جدید و غیرمتمرکز است که بر مبنای بیومتریک فعالیت می‌کند. این بلاکچین با ادغام مفهوم رمزنگاری و شاخص‌های بیومتریک اختصاصی و تکنولوژی بلاکچین بنا شده است. این پروژه قصد دارد یک سیستم قدرتمند و پایدار ایجاد کند که بر مبنای وجود انسان‌های منحصر‌به‌فرد بنا شده است.

پروژه نود انسانی توسط بنیان‌گذاران موسسه تحقیقاتی پارادایم (Paradigm‌) و در سال ۲۰۱۷ برنامه‌ریزی شد. افراد فعال در این پروژه آینده روشنی برای نسل سوم وب متصور هستند. البته آنها هم به واسطه سلطه استخراج‌کنندگان و انحصارطلبی‌ ولیدیتورها در بازار کریپتو، دچار سردرگمی شده بودند. بنیان‌گذاران Humanode دریافتند که با تکیه بر شاخص‌های بیومتریک، امکان ایجاد شبکه‌ای واقعا غیرمتمرکز و متشکل از اعضای برابر وجود خواهد داشت.

Humanode طیف گسترده‌ای از کاربرد‌های نوین را به همراه داشته و مشکلات نود‌های شبکه را مرتفع می‌کند. بلاکچین انسانی پیوندی میان احراز هویت غیرمتمرکز و سرویس‌های آنلاین برقرار کرده است. با توجه به این مسئله، بسیاری از عرصه‌های گوناگون رمزارز از مزایایی مثل بیمه‌، خدمات مالی بر اساس امتیازات اعتباری‌، معاملات‌، بازار‌ها‌، ییلد فارمینگ و موارد دیگری مثل ایردراپ‌ها‌، مراقبت‌های بهداشتی‌، احراز هویت در متاورس و حق مالکیت توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT‌) بهره‌مند می‌شوند.

Humanode چه مشکلاتی را حل می‌کند؟

بلاک چین Humanode با استفاده از تکنولوژی بیومتریک‌، دستاورد‌هایی از قبیل غیرمتمرکز‌سازی‌، مقاومت در برابر حملات سیبل (Sybl) و مدل‌های نو‌آورانه حاکمیت را برای صنعت بلاکچین به همراه دارد. شاید بتوان این‌طور گفت که پروژه نود انسانی در بطن خود‌ به دنبال ایجاد قابلیت دسترسی‌، همه‌گیری و نو‌آوری در فضای تکنولوژی و ارز دیجیتال و اقتصاد است. این پروژه می‌تواند جایگزین تعداد زیادی از شبکه‌های بلاکچینی باشد که بر اساس الگوریتم‌های اجماع مانند گواه اثبات کار (PoW‌) و گواه اثبات سهام (PoS‌) بنا شده‌اند و هم‌اکنون پیشگام صنعت بلاک چین محسوب می‌شوند.

بدیهی است که گواه اثبات کار و گواه اثبات سهام از نقطه‌نظر تکنولوژی‌ غیرمتمرکز محسوب می‌شوند، اما از منظر قدر نه. در این شبکه‌ها حق رای‌دهی و پاداش‌ با توجه به به میزان سرمایه‌گذاری مالی کاربران، فعالیت آنها، میزان دارایی‌های استیک‌شده یا قدرت محاسباتیشان مشخص می‌شود. این مسئله به انحصارطبی افراد سرمایه‌دار و استخر‌های ماینینگ منجر می‌شود.

برخلاف گواه اثبات کار و گواه اثبات سهام‌، بلاک چین Humanode از مولفه‌های بیومتریک تشخیص چهره و ترکیبی از گواه اثبات یکتایی (Proof of Uniqueness) و گواه اثبات موجودیت (Proof of Existence) استفاده می‌کند. این دو گواه اثبات‌، ابزارهایی کارآمد برای ایجاد یک پروتکل غیرمتمرکز برای مقابله با حملات مخرب در پلتفرم‌های آنلاین به حساب می‌آیند.

سیستم مبتنی بر نود انسانی به گونه‌ای طراحی شده است که منحصر به فرد و یکتا بودن هویت هر کاربر فعال در شبکه را بررسی کند. نود‌های انسانی به واسطه احراز هویت بیومتریک ایجاد می‌شوند که ترکیبی از مکانیزم‌های تشخیص زنده بودن کاربر و تطبیق ایمن رمزنگاری است. این کار برای تایید منحصر‌به‌فرد بودن و وجود داشتن انسان‌های حقیقی فعال در شبکه انجام می‌شود.

از جمله گسترده‌ترین حملات در شبکه‌های همتا به همتا می‌توان به حملات سیبل با استفاده از هویت‌های متعدد جعلی و مجازی اشاره کرد. هویت‌های جعلی مورد استفاده در این دسته از حملات در فضای کریپتو همان نود‌های اختلال‌گر هستند. طراحی مورد استفاده در پروژه Humanode برابری و مقاومت در برابر حملات Sybil‌ را برای این بلاکچین به ارمغان آورده است. این طراحی قدرت رای‌دهی و پاداش برابر را برای تمامی افراد فعال در شبکه به همراه داشته و ساختار دموکراسی‌محور و همتا به همتا‌یی به وجود آورده است.

شیوه کارکرد بلاک چین Humanode به چه صورت است؟

Humanode پروژه‌ای است که به شیوه جالب توجهی‌ بلاک چین و بیومتریک را با یکدیگر تلفیق کرده است. تکنولوژی نود انسانی شامل مجموعه‌ای از لایه‌های مختلف است که یکی از آنها لایه بلاکچین بوده و توسط یک ماژول سابستریت (Substrate‌) ارائه می‌شود‌. این لایه شامل این موارد است: یک ماژول مجوز‌دهی بیومتریک مبتنی بر شبکه‌های اعصاب ایمن رمزنگاری برای دسته‌بندی تمپلیت‌های سه‌بعدی (3D‌) صورت کاربران‌، یک مکانیزم اختصاصی تشخیص زنده بودن (ربات نبودن‌) فعالان شبکه، یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO‌) با نام ورتکس (Vortex) و یک الگوریتم پولی با نام Fath که مطابق آن، عرضه پولی به رشد ارزش حقیقی واکنش نشان می‌دهند و میزان انتشار نیز متناسب با همین مسئله انجام می‌شود. در تصویر زیر می‌توانید جزئیات این لایه را مشاهده کنید:

چهارچوب سابستریت

نود انسانی یک بلاک چین لایه اول است که ساختار آن بر اساس چهارچوب متن باز سابستریت بنا شده است. این شبکه امکان توسعه سریع بلاک‌چین‌هایی را در اختیار ما قرار می‌دهد که در سطح بالایی شخصی‌سازی‌ شده‌اند. سابستریت توسط تیم Parity ایده‌پردازی و طراحی شده است و قابلیت همکاری میان زنجیره‌ای را در اکوسیستم‌های پولکادات (Polkadot‌) و کوساما (Kusama‌) فراهم می‌سازد. علاوه بر این‌، Substrate محیطی ایجاد می‌کند که در آن می‌توان به ساخت و پیاده‌سازی شبکه‌های بلاکچینی با اهداف عمومی یا ویژه پرداخت. چنین شبکه‌هایی با مولفه‌ها و قابلیت‌های متنوعی همراه هستند. بلاک چین Humanode نیز یکی از زنجیره‌های مبتنی بر سابستریت بوده و از مزایا و توان عملیاتی بالای این بستر و مقیاس‌پذیری ذاتی اکوسیستم پولکادات بهره می‌برد.

پروتکل اجماع آگنوستیک

به عنوان یکی از خصوصیت‌های جالب Humanode می‌توان به آگنوستیک بودن یا قابل تغییر بودن مکانیزم اجماع آن اشاره کرد. این امر بدان معناست که در صورت تایید جمعی فعالان DAO این بلاکچین‌، امکان تغییر دادن مکانیزم اجماع این شبکه وجود خواهد داشت.

دلیل امکان‌پذیر بودن این امر را می‌توان به ضرورت تحقیقات مستمر برای یافتن مناسب‌ترین مکانیزم اجماع در مورد یک سیستم بدون رهبر نسبت داد‌؛ مکانیزمی که در آن تمامی نود‌ها از قدرت اعتبارسنجی یکسانی برخوردار باشند. مکانیزم‌های اجماع متفاوت مزایا و معایب مختلفی دارند و مدام در حال تغییر هستند. برخورداری از قابلیت تغییر مکانیزم اجماع به سیستم نود انسانی اجازه تکامل می‌دهد و باعث می‌شود این بلاکچین به یک چهارچوب غیرقابل تغییر محدود نشود.

لایه سازگار با EVM قرارداد‌های هوشمند

جالب است بدانید که Humanode با اتریوم سازگار است. با توجه به وجود لایه سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM‌) در اکوسیستم Humanode‌، امکان استفاده از ابزارهای توسعه اتریوم برای این پلتفرم وجود دارد. از همین رو‌، نود انسانی می‌تواند از مزایای توسعه قرارداد‌های هوشمند اتریوم نیز بهره ببرد که توسط زبان‌های برنامه‌نویسی متعددی مثل سالیدیتی (Solidity‌) و وب‌اسمبلی (WebAssembly‌) پشتیبانی می‌شوند. از سوی دیگر‌، بلاک چین Humanode می‌تواند امکانات بیومتریک خصوصی و مقاوم در برابر حمله Sybil را برای برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps‌) متعدد مبتنی بر اتریوم نیز به ارمغان بیاورد. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به Dappهای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi‌)‌، پروژه‌های حوزه کسب درآمد از بازی (GameFi‌)‌، راهکار‌های مبتنی بر NFT‌، سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز‌، متاورس‌ها و غیره اشاره کرد.

تطبیق و جستجوی خصوصیت‌های بیومتریک

حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌های بیومتریک از جمله مهم‌ترین جنبه‌های پروژه نود انسانی محسوب می‌شود. از آنجایی که تصاویر چهره کاربران به صورت خصوصی دسته‌بندی می‌شود‌، این سیستم حفظ حریم خصوصی تصاویر را تضمین می‌کند. تمام عملیات مورد نیاز در این زمینه بدون خروح این داده‌های بیومتریک از دستگاه کاربر به انجام می‌رسد. تنها دستگاه مورد نیاز برای تایید هویت بیومتریک کاربران‌، یک گوشی تلفن همراه هوشمند است که حداقل یک دوربین داشته باشد. به محض این‌که کاربران فعال در این سیستم چهره خود را با دستگاه مورد نظر خود اسکن کنند‌، به یک نود انسانی تبدیل می‌شوند. کل این فرایند به صورت خصوصی و در محیطی ایمن انجام می‌شود. تنها چیزی که سیستم نود انسانی به آن اهمیت می‌دهد این است که هر یک از کاربران منحصر به فرد بوده و علاوه بر ثبت مشخصات خود‌، یک انسان زنده باشند، نه یک ربات آنلاین یا آفلاین کدنویسی‌شده.

تشخیص غیرمتمرکز زنده بودن

یکی از تکنیک‌های مورد استفاده برای اطمینان از اینکه داده‌های بیومتریک به یک کاربر حقیقی و زنده تعلق دارند‌، خصوصیت امنیتی است که موجب کاهش آسیب‌پذیری سیستم‌های بیومتریک در برابر حملات جعل هویت می‌شود. این تکنیک تحت عنوان «تشخیص زنده بودن کاربر‌» شناخته می‌شود. جاندار (زنده) بودن بیومتریک به معنای استفاده از تکنولوژی کامپیوتر برای تشخیص حضور حقیقی یک کاربر زنده است. در این حالت دیگر لزوم ارائه عکس‌، ویدئو یا تصویر صفحه نمایش و حتی اثر انگشت سیلیکونی جعلی و سایر عوامل قابل جعل کردن‌، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

در طول یک دهه گذشته‌، دقت شاخص‌های بیومتریک رشد قابل توجهی داشته است. در حال حاضر‌، احتمال تطابق کامل دو شخص متفاوت ۱ در ۱۲۵٫۰۰۰٫۰۰۰ بوده و احتمال جعل هویت یک انسان حقیقی در برابر دوربین ۱ در ۸۰٫۰۰۰ است. شایان ذکر است که این اعداد و نسبت‌ها به صورت مداوم در حال بهبود هستند.

Humanode در اولین نسخه از راهکار‌های احراز هویت کریپتویی بیومتریک (که از چهاچوب محدودی برای بخشی از پردازش‌های خود استفاده می‌کند‌)، از مولفه بیومتریک چهره FaceTec و تشخیص جاندار بودن کاربر بهره می‌برد. اولین شبکه آزمایشی نود انسانی در ماه ژانویه سال ۲۰۲۱ (دی و بهمن ۱۳۹۹‌) راه‌اندازی شد. همچنین شبکه آزمایشی رسمی شماره ۱ این پروژه که با قابلیت تشخیص جاندار بودن کاربر و پشته فنی به‌روزرسانی‌شده همراه بود‌، در سپتامبر سال ۲۰۲۱ (شهریور و مهر ۱۴۰۰‌) راه‌اندازی شد. از آن زمان تا امروز‌، شبکه‌های آزمایشی دیگری نیز توسط این پروژه پیاده‌سازی و بیش از ۱۰,۰۰۰ نفر در این شبکه به نود انسانی تبدیل شده‌اند.

سازمان مستقل غیرمتمرکز Vortex

در حال حاضر‌، سه نوع نود در اکوسیستم Humanode وجود دارد. اولین نوع آنها نود‌های انسانی هستند که تایید بیومتریک آنها انجام شده و بخشی از کارمزد تراکنش‌های شبکه را دریافت می‌کنند. دسته دوم نود‌های واگذارکننده (Delegator) هستند که قدرت رای‌دهی خود را به دسته سوم نود‌ها‌، که تحت عنوان نود‌های حاکم شناخته می‌شوند، اعطا می‌کنند. نود‌های حاکم نود‌هایی هستند که در فرایند حاکمیت Humanode مشارکت می‌کنند و باید حداقل الزامات حاکمیتی را داشته باشند.

هر یک از انواع این نود‌ها بخش مهمی از سازمان مستقل غیرمتمرکز شبکه نود انسانی را (با نام Vortex) تشکیل می‌دهند. بیشتر پروژه‌های بلاکچینی به نود‌ها اجازه می‌دهند بر اساس میزان سرمایه سپرده‌گذاری یا واگذارشده خود قدرت رای‌دهی بیشتری داشته باشند‌؛ اما پلتفرم Humanode همواره بر یکسان بودن قدرت اعتبارسنجی و رای‌دهی تمامی نود‌ها تاکید می‌کند. این امر موجب ایجاد تساوی حقیقی بین تمامی فعالان حاضر در یک محیط غیرمتمرکز می‌شود.

الگوریتم پولی و سیستم ایجاد تعادل مجدد Fath

بلاکچین Humanode فرضیه Fath را به عنوان اساس گردش توکن نود انسانی (HMND) مورد استفاده قرار می‌دهد. Fath یک الگوریتم پولی مبتنی بر توزیع متناسب توکن‌های منتشرشده است. این رویکرد در واقع جایگزینی برای شبکه‌های مالی مدرن با چرخه اعتباری پول فیات و بلاکچین‌های عمومی وابسته به سرمایه محسوب می‌شود.

شاخص‌های بیومتریک رمزارزی چیست و چگونه کار می‌کند؟

شاخص‌های بیومتریک کریپتویی ترکیبی از تکنولوژی‌های نوآورانه و پیشرفته هستند که شامل بلاک چین‌، رمزنگاری‌، امنیت سایبری‌، اثبات دانش صفر‌، بیومتریک و تشخیص جاندار بودن هستند. برای برقراری الزامات امنیتی و حریم شخصی داده‌های حساس بیومتریک در یک سیستم توزیع‌شده (که نودهای انسانی آن را اجرا می‌کند)، تنها نمی‌توان به کدگذاری اطلاعات اکتفا کرد.  

Humanode از مکانیزم‌های احراز هویت بیومتریک کریپتویی بهره می‌برد که مبتنی بر ترکیبی از تکنولوژی‌های مختلف است. از جمله لایه‌های مختلف این ترکیب می‌توان به چهارچوب‌هایی مانند قوانین ریاضی‌، امنیت اطلاعات‌، امنیت سایبری‌، شاخص‌های بیومتریک‌، تشخیص جاندار بودن‌، روش‌های اثبات با دانش صفر‌، رمزگذاری هم‌ریختی یا هومومورفیک (Homomorphic) و البته تکنولوژی بلاک چین اشاره کرد.

به منظور تبدیل شدن به یک نود انسانی‌، کاربران باید ثابت کنند که هویت حقیقی دارند و برای انجام این کار نیازی به ارائه اسناد قابل جعل مثل عکس‌ و غیره نیست. برای انجام این کار‌ کاربران باید در تماس‌های ویدئویی زنده شرکت کنند؛ طی این تماس از قابلیت‌های اسکن چهره سه‌بعدی و تشخیص جاندار بودن کاربر استفاده می‌شود. در طول این فرایند‌، بردار مختصات سه‌بعدی چهره در شبکه عصبی Humanode به مقادیر عددی تبدیل شده و رمزنگاری می‌شود. سپس کلید‌ خصوصی و کلید عمومی بر این اساس ساخته می‌شوند و پس از آن کاربر اجازه راه‌اندازی نودهای خود را خواهد داشت.

پس از اینکه کاربران در Humanode وارد حساب‌های کاربری خود شده و احراز هویت بیومتریک آنها انجام می‌شود‌، عملیات جستجو و تطبیق داده‌های آنها به صورت کامل در فضای رمزنگاری‌شده انجام می‌شود. از آنجایی که این فرایند مبتنی بر دانش صفر است، تنها اطلاعاتی که مورد جستجو قرار گرفته و ارائه می‌شود این است که آیا کاربر مورد نظر ثبت نام کرده یا خیر.

خصوصیت‌های کلیدی بلاکچین Humanode چیست؟

نود انسانی خصوصیت‌هایی دارد که پروژه را برای رسیدن به اهدافش کمک می‌کند. از جمله اولین و مهم‌ترین خصوصیت‌های این پروژه می‌توان به ارائه شاخص‌های بیومتریک مقاوم در برابر حملات Sybil اشاره کرد. با توجه به احراز هویت بیومتریک غیرمتمرکز که مبتنی بر تشخیص زنده بودن است، می‌توان مطمئن بود که شبکه Humanode در اختیار انسان‌های منحصر‌به‌فرد حقیقی قرار دارد.

Humanode برابری کاربران را تسریع می‌کند. از آنجایی که هر یک از کاربران تنها می‌تواند یک نود راه‌اندازی کند‌، فقط یک حق رای خواهد داشت. این به معنای حق مالکیت مشترک یکسان و مساوی در شبکه بوده و قدرت و کارمزد دریافتی نیز به صورت مساوی میان کاربران تقسیم می‌شود.

شایان ذکر است که بلاک چین نود انسانی از هویت مستقل و غیرمتمرکز (DID‌) نیز بهره می‌برد تا کنترل کامل روی داده‌های دیجیتال شخصی را برای کاربران به ارمغان بیاورد. تمامی داده‌های ذخیره‌‌شده در این بستر به صورت غیرمتمرکز، رمزنگاری‌شده و ایمن بر روی زنجیره اصلی نگهداری می‌شود.

ناشناس یا مخفی بودن هویت بدین معناست که کاربران می‌توانند به صورت آزادانه و بدون نیاز به افشای هویت خود با شبکه تعامل داشته باشند. تنها باید ثابت کرد که کاربر، انسان واقعی است. علاوه بر این‌، با توجه به اینکه Humanode از شاخص‌های بیومتریک کریپتویی استفاده می‌کند‌، جای هیچ‌گونه نگرانی در مورد حفظ حریم خصوصی داده‌ها وجود ندارد؛ زیرا داده‌های بیومتریک هرگز از موبایل‌ کاربران خارج نمی‌شوند.

نیاز به استفاده از دستگاه‌هایی مثل اسمارت‌فون‌ها و یا کامپیوتر‌های شخصی برای راه‌اندازی یک نود انسانی به معنای دسترسی گسترده‌تر‌، سریع‌تر و سازگار‌تر با تایید هویت بیومتریک کاربر است. این روند به کارایی بیشتر کل سیستم منجر خواهد شد. با توجه به این‌که Humanode مبتنی بر سابستریت است‌، با اکوسیستم اتریوم نیز همکاری میان‌زنجیره‌ای داشته و امکان دسترسی به این پلتفرم را برای هزاران توسعه‌دهنده علاقه‌مند به این حیطه فراهم می‌کند.

علاوه بر این‌، طرح پردازش بیومتریک رمزارز پروژه Humanode در کنار زیرساخت DAO با یک حق رای، به راحتی و از طریق رابط برنامه‌نویسی مستقیم، در بلاکچین‌ها قابل ادغام است و مقاومت در برابر حملات Sybil‌، غیرمتمرکز‌سازی و مزایای دیگر را به ارمغان خواهد داشت.

نود انسانی یک سیستم کارمزد مبتنی بر هزینه ارائه می‌کند که کارمزد هر یک از تراکنش‌ها را به واحد دلار آمریکا و بر اساس میزان استفاده حقیقی از منابع موجود در این پلتفرم (دارایی‌های مختلف‌) تعیین می‌کند. استفاده از وابستگی قیمت دلاری نه تنها نوسان قیمت توکن HMND را بر روی هزینه منابع بی‌اثر می‌کند، بلکه تجربه کاربری قابل درک‌تری نیز به دنبال دارد.

آینده تلفیق حوزه بلاک چین و بیومتریک

ادغام بلاکچین و بیومتریک‌، پتانسیل‌های قابل توجهی به همراه خواهد داشت. تلفیق این دو تکنولوژی به معنای ظهور اکوسیستم جدیدی است که به دنبال بهبود زندگی انسان‌هاست. در حال حاضر رمزارزها تحت سلطه طرح‌های مبتنی بر قدرت و سرمایه قرار دارند. از همین رو‌، پروتکل‌هایی که در برابر حملات Sybil مقاوم بوده و سیستم‌های مختلف را از چنین رویکرد‌های صنعت‌گرایانه و انحصارگرایانه‌ای دور می‌کنند‌، جایگزین مناسبی برای این فضا محسوب شده و غیرمتمرکز‌سازی و دموکراسی حقیقی را به همراه می‌آورند.

ترکیب زیرساخت‌های مبتنی بر شاخص‌های بیومتریک انسانی و تکنولوژی بلاکچین‌، امکان ساخت لایه‌های دیجیتال غیرمتمرکز احراز هویت را فراهم می‌سازد. این احراز هویت به صورت کامل به خصوصیت‌های منحصر به فرد انسانی وابسته خواهد بود. جالب است بدانید که این فرایند بستری برای ساخت شبکه‌های مالی فراهم خواهد کرد که به وجود زندگی انسانی وابسته هستند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی خصوصیت‌های پروژه نود انسانی پرداختیم و توضیح دادیم که بلاکچین Humanode چیست. بلاکچین انسانی به تمام افراد اجازه می‌دهد که تنها یک نود را بر روی دستگاه خود راه‌اندازی کنند؛ از همین رو‌، تنها یک حق رای در تصمیمی‌گیری‌های سازمان مستقل غیرمتمرکز شبکه خواهند داشت. از جمله خصوصیت‌های منحصر به فرد دیگر این پروژه می‌توان به قابلیت تغییر مکانیزم اجماع این پروژه و تاثیر نظر فعالان سازمان Vortex اشاره کرد. نود انسانی دستاورد‌هایی مثل مقاوم بودن در برابر حملات Sybil‌، غیرمتمرکزسازی و برابری قدرت فعالیت نود‌ها را به همراه دارد. پروژه‌های بلاکچینی وابسته به بیومتریک موجب به رسمیت شناخته شدن چهارچوب نوینی برای یک جهان شکوفا و در حال رشد می‌شوند و هر یک از این پروژه‌ها به شیوه متفاوت و منحصر به خود این کار را انجام می‌دهند. برخی از این پروژه‌ها در زمینه احراز هویت سرویس‌های بلاکچینی‌، برخی دیگر با ارائه راهکار‌هایی برای احراز هویت در متاورس و بعضی از آنها نیز با بهبود زمینه‌هایی مثل درآمد پایه جهانی (UBI‌) این روند کلی را پیش می‌برند. نظر شما در مورد دستاورد‌های حاصل از تلفیق ویژگی‌های بیومتریک و بلاکچین چیست؟ آیا در آینده نزدیک شاهد ظهور موج جدیدی از پروژه‌های بلاکچینی و کنار رفتن پروژه‌های قدیمی خواهیم بود؟