توکنهای بیهمتا (NFT) از تحولاتی هستند که به کمک تکنولوژی بلاکچین در زندگی ما ایجاد شد. شاید در ابتدا فروش آثار هنری و آواتارهای دیجیتال به قیمتهای گزاف برای ما قابل تصور نبود، اما در سال ۲۰۲۱ NFTها بیش از ۲۴ میلیارد دلار فروش داشتهاند. همین خرید و فروشها و رقمهای نجومی، توجه افراد بسیاری در سراسر دنیا را به این حوزه جلب کرده است. برای درک عمیقتر از جنبههای مختلف توکنهای غیرقابل تعویض و اثر آنها بر مالکیت داراییهای فیزیکی و دیجیتالی، تیم کوینتلگراف گزارش جامع NFT را منتشر کرده است و ما در میهن بلاکچین آن را ترجمه کردهایم.
گزارش جامع NFT
در این گزارش ۸۳ صفحهای که حاوی اطلاعات زیادی از اکوسیستم انافتی است، در رابطه با موارد مختلفی از تاریخچه توکنهای بیهمتا تا قیمتگذاری و آینده آنها صحبت شده است. تمام نمودارهایی که تیم تحقیقاتی Cointelegraph در این گزارش استفاده کردهاند، همواره آپدیت میشوند و در این آدرس میتوان به آنها درسترسی داشت. همچنین نظرات افراد مطرح و مختلفی از جمله متیو گولد (Matthew Gould) مدیرعامل و بنیانگذار Unstoppable Domains، یات سیو (Yat Siu) رئیس اجرایی و یکی از بنیانگذاران Animoca Brands، دانیل کیم (Daniel Kim) بنیانگذار و مدیر عامل NFTBank.ai، و جاستین هانتر (Justin Hunter) رئیس توسعه محصول در Pinata.Cloud در این گزارش آورده شده است.
در پنجمین بخش از این گزارش قانون گذاری، جلوگیری از پولشویی و تامین مالی تروریسم و همچنین قوانین مالیاتی در حوزه NFT بررسی شده است. به طور کلی رگولاتوری در حوزه رمزارزها با توجه به ماهیت جدید آن، هنوز وضعیت ثابت و مشخصی ندارد. توکنهای غیرقابل تعویض نیز از این قاعده مستثنی نیستند و اتفاقا قانون گذاری آنها با پیچیدگیهای بیشتری همراه است. برای آگاهی از نحوه طبقهبندی و قانون گذاری توکنهای NFT ادامه مقاله را مطالعه کنید و برای مطالعه قسمتهای قبلی به لینکهای زیر مراجعه کنید.
قانون گذاری توکنهای NFT
همانند عرصه توکنهای معمولی، نوع خاصی از قانونگذاری برای تمام توکنهای یکتا نیز وجود ندارد. توکن NFT اساسا یک سند دیجیتال است که به دارنده آن، حق مالکیت داراییهای مختلف، عملکردها و مزایای مالی را ارائه میدهد. این موضوع مشخص نیست که آیا توکنهای انافتی در حوزه قانونگذاری عرصه رمزارزها جای میگیرند یا خیر.
در شفافترین و مشخصترین موارد، دارایی مرتبط به یک توکن بیهمتا، ممکن است یک اوراق بهادار، کالا یا دارایی معنوی باشد. در سراسر جهان حرکت به سمت چارچوبهای رگولاتوری رمزارزها وجود دارد و «قانون انتقال اطلاعات» (Travel Rule) گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در پیادهسازی این چارچوب تاثیر بسزایی دارد. در ادامه این مقاله میهن بلاکچین، وضعیت کنونی قانون گذاری را در حوزه نوظهور توکنهای NFT بررسی میکنیم.
قانون انتقال اطلاعات FATF
گروه ویژه اقدامات مالی (FATF)، یک سازمان بین دولتی است که بر قوانین مالی ۲۰۰ کشور در سراسر جهان تاثیرگذار است. FATF توصیههای غیرالزامآور به منظور مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم را صادر میکند و در نسخه سال ۲۰۱۹ توصیههای خود، ارائهدهندگان سرویس داراییهای مجازی (VASP) را تحت قانون انتقال اطلاعات (Travel Rule) دستهبندی کرده است. این توصیهها مستلزم آن است که کشورهای عضو این گروه، چارچوبها و سیاست داخلی به منظور قانونگذاری VASPها را توسعه دهند.
این چارچوبها، تحت تاثیر قانون رازداری بانکی آمریکا (BSA) است و VASPها را ملزم میکند تا اطلاعات احراز هویت مشتریان (KYC) را به اشتراک بگذارند، بر تراکنشها نظارت کنند و فعالیتهای مشکوک را گزارش دهند. در حال حاضر، بازارهای بزرگ و مهمی نظیر اپنسی (OpenSea) و رریبل (Rarible) هیچگونه الزامات (KYC) برای کاربران ندارند. این بازارها به دلیل ناشناس بودن و قانونگذاری ضعیف، ممکن است در معرض مسائل مرتبط با پولشویی، واش ترید (Wash Trade یا نوعی دستکاری بازار که در آن، سرمایهگذاران با خرید و فروش همزمان یک ارز دیجیتال خاص، فعالیتهای مصنوعی در بازار ایجاد میکنند) و دستکاری قیمت قرار داشته باشند. اگرچه قانون انتقال اطلاعات FATF و سیاستهای مرتبط، مستقیما توکنهای NFT را خطاب قرار نمیدهند، اما احتمال این موضوع وجود دارد که این بازارها با قانونگذاری مواجه شوند.
در اتحادیه اروپا، قانونگذاری بازارهای حاضر در حوزه داراییهای کریپتو و رمزارزها (MiCA) اخیرا پیشنهاد شده است که این موضوع به شدت تحت تاثیر توصیههای FATF است. در این پروپوزال، به طور خاص به توکنهای یکتا اشاره نشده است و این توکنها مستقیما با سه دستهبندی داراییهای دیجیتال مطابقت ندارند. طبق MiCA دستهای که توکنهای NFT به احتمال زیاد در آن قرار میگیرند، توکنهای کاربردی است که به طور کلی به عنوان کلاس جامع تعریف شده است.
صادرکنندگان و ارائهدهندگان سرویس توکنهای انافتی تحت هر کدام از دستهبندیهای MiCA قرار بگیرند، باید به عنوان ارائهدهندگان رمزارز (CASP) ثبت شوند تا بتوانند در اتحادیه اروپا به فعالیت بپردازند. این CASPها ملزم به پیروی از قوانین ضدپولشویی (AML) و قوانین ضد تامین مالی تروریسم (CTF) هستند. به علاوه فرمان پنجم ضدپولشویی اتحادیه اروپا (AMLD5) میتواند به آثار هنری NFT مرتبط باشد. این قانون، تمام افرادی که به معامله میپردازند یا به عنوان واسطه معامله آثار هنری به ارزش بیش از ۱۰,۰۰۰ یورو عمل میکنند را به انجام اقدامات خاص AML و CTF نظیر ثبت اسناد، بررسی دقیق و گزارش فعالیتهای مشکوک ملزم میکند.
در ایالات متحده، مقررات NFT در سطوح ایالتی یا فدرال نامشخص است. طبق قوانین آمریکا، یک توکن غیرقابل تعویض میتواند به عنوان یک کالا، اوراق بهادار یا مالکیت معنوی در نظر گرفته شود که در ادامه هر کدام را بررسی میکنیم.
توکنهای NFT به عنوان کالا
کالاها در قانون آمریکا به عنوان اجناس، سرویسها یا حقوق قابل مبادله تعریف میشوند که شامل ارزها و نرخ بهره نیز میشوند. ماهیت قابل انتقال بودن نکته قابل توجهی است، زیرا به اجناس قابل مبادله مرتبط است. کمیسیون معاملات آتی کالاهای آمریکا (CFTC) صراحتا بیان کرده است که رمزارزهایی نظیر بیت کوین و اتریوم کالا هستند. توکنهای NFT میتوانند مالکیت انحصاری را به بعضی از کالاها ارائه دهند. این ویژگی هماکنون برای الماس و طلا موجود است. با این حال همچنان باید مشخص شود که آیا دستهبندی کالاها فراتر از موارد فیزیکی است و تا داراییهای دیجیتالی انتزاعی را شامل میشود یا خیر. کمیسیون CFTC قوانین خود را به جای داراییهای مذکور یا صادرکنندگان آنها، به تبادل کالاها، دستکاری قیمت و قراردادهای اوراق مشتقه معطوف میکند.
توکنهای غیرقابل تعویض به عنوان اوراق بهادار
ابزار اصلی برای سنجش یک دارایی به عنوان اوراق بهادار، تست هاوی (Howey Test) سه بخشی است که میگوید یک اوراق بهادار، سرمایهگذاری پول در یک تشکیلات اقتصادی رایج، با انتظار کسب سود از اقدامات و تلاشهای دیگران است. آخرین مولفه تست هاوی همان جایی است که بسیاری از رمزارزها به دلیل شبکهها و حاکمیت غیرمتمرکز خود، از تبدیل شدن به اوراق بهادار معاف میشوند. این موضوع برای توکنهای NFT که غیرمتمرکز هستند نیزصادق است.
به علاوه توکنهای NFT استاتیک و بدون تغییر نظیر آیتمهای کلکسیونی و آثار هنری، هیچگونه تشکیلات و توسعه اقتصادی مستمری ندارند و بدین ترتیب، به عنوان اوراق بهادار لحاظ نمیشوند. از طرف دیگر توکنهای بیهمتا که به دارنده خود، حق مالکیت داراییهای آتی ارائه میدهند (برای مثال قطعهای زمین در یک بازی که در حال توسعه است) ممکن است به عنوان اوراق بهادار در نظر گرفته شوند. بعضی از اوراق مشتقه NFT نیز ممکن است به عنوان اوراق بهادار محسوب شوند، به ویژه توکنهای انافتی Fractional یا تقسیمشده که صراحتا مورد انتقاد هستر پیرس (Hester Peirce) یکی از اعضای کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا قرار گرفتهاند.
توکنهای بیهمتا همچنین به عنوان جزئی از سبدهای دارایی در کنار داراییهای تعویضپذیر مورد استفاده قرار میگیرند که ممکن است به عنوان اوراق بهادار در نظر گرفته شوند. اگر مشخص شود که توکنهای NFT به عنوان اوراق بهادار لحاظ میشوند، قانون ۱۹۳۳ اوراق بهادار و قانون ۱۹۳۴ تبادل اوراق بهادار روی آنها اعمال خواهد شد؛ بدین ترتیب این توکنها ملزم به ثبت میشوند و ارائه آنها محدود خواهد شد. علاوه بر این فقط صرافیها و بروکرهای دارای مجوز میتوانند به معامله این توکنهای یکتا بپردازند و تمام بازارها به شدت تحت نظارت و قانون گذاری قرار میگیرند.
توکنهای بیهمتا به عنوان دارایی معنوی
توکنهای NFT ممکن است بیانگر مالکیت بعضی از آثار هنری یا پتنت باشند. این نکته مباحثی مرتبط با حقوق غیرملموس داراییهای معنوی (IP) را به وجود میآورد. البته بسیاری از توکنهای NFT دارای مجوز و قوانین داراییهای معنوی هستند که داخل توکن یا پلتفرم مذکور نوشته شده است و خریدار هنگام خرید و فروش، توافقنامه آنها را امضا میکند. هرچند اجرای این قوانین بر حسب چارچوبهای قانونی متفاوت است، زیرا توکنهای بیهمتا لزوما از تکثیر یا تجاریسازی دارایی مذکور جلوگیری نمیکنند.
از آنجایی که محیط پیشرفتهتر وب۳ حول توکنهای انافتی توسعه مییابد، بعضی از مفاد حق مالکیت IP به صورت برنامهنویسیشده قابل اجرا میشوند. بدین ترتیب پلتفرمهایی که بر بستر فناوری NFT ایجاد شدهاند، میتوانند حقوق قابل انتقال نظیر استفاده، کپی کردن، نمایش، کسب درآمد و اصلاح را در اکوسیستم خود اجرا کنند. اجرای برنامهنویسیشده و بدون نیاز به اعتماد حقوق غیرملموس که به صورت دیجیتالی قابل انتقال یا معامله است، ویژگی منحصربهفرد و ارزشمند توکنهای غیرقابلتعویض در مقایسه با حق مالکیت سنتی است. به طور کلی به تمام صادرکنندگان توکنهای NFT توصیه میشود تا اطمینان حاصل کنند که قبل از صدور توکنهای یکتای خود، حق قانونی دارایی معنوی را در اختیار دارند.
مالیات ایجاد، خرید و فروش توکنهای NFT در کشورهای مختلف
در کشور آمریکا، دو نوع مالیات بر سود سرمایه وجود دارد: کوتاهمدت و بلندمدت. مالیات بر سود سرمایه بلندمدت به داراییهایی اشاره میکند که بیش از یک سال نگهداری میشود. نرخ این مالیات متغیر و بر اساس براکتهای مالیاتی افراد است که میتواند صفر، ۱۵ یا ۲۰ درصد باشد. در مقابل، نرخ مالیات بر سود سرمایه کوتاهمدت از ۱۰ الی ۳۷ درصد است و به براکت مالیاتی افراد بستگی دارد. براکت مالیاتی افراد بر اساس مقدار درآمد آنها تعیین میشود.
در انگلستان، مالیات بر سود سرمایه از ۱۰ الی ۲۰ درصد متفاوت است و همانند آمریکا به براکت مالیاتی افراد بستگی دارد. داراییهای مسکونی در انگلستان، مالیات بر سود سرمایه بیشتری نسبت به سایر داراییها نظیر رمزارزها دارد.
در برزیل، مالیات بر سود سرمایه به مقدار سود بستگی دارد و نرخ مبنا ۱۵ درصد است. هرچند هنگامی که مقدار سود بیشتر از ۵ میلیون رئال برزیل شود، نرخ مالیات بر سود سرمایه به ۱۷.۵ درصد میرسد و اگر مقدار سود بیشتر از ۳۰ میلیون رئال شود، نرخ مالیات تا ۲۲.۵ درصد افزایش مییابد. تراکنشهای معاملات روزانه نیز مشمول نرخ مالیات ویژه ۲۰ درصدی هستند. در کشور چین، نرخ مالیات بر سود سرمایه برای افراد ۲۰ درصد و برای شرکتها ۲۵ درصد است.
نهادهای مالیاتی همچنان در حال بررسی این موضوع هستند که در قبال توکنهای NFT چه رویکردی اتخاذ کنند. اگرچه هنوز دستورالعملهای شفافی توسط نهادهای مالیاتی اعلام نشده است، اما باید مراقب تلههای احتمالی باشیم و بر تراکنشهای خود نظارت کنیم. همچنین کشورهای مختلف، مواضع و نگرشهای متفاوتی در قبال رمزارزها دارند.
اگرچه بعضی از کشورها، رمزارزها را به عنوان دارایی در نظر میگیرند، اما تعدادی از کشورهای دیگر، رمزارزها را به عنوان ارز محسوب میکنند و بدین ترتیب مشمول قوانین مالیاتی مختلفی میشوند. فارغ از اینکه چه مواضع و نگرشی در خصوص رمزارزها وجود دارد، باید مالیاتپذیری توکنهای NFT را با بررسی رویدادهای موجود در چرخه عمر این توکنها تحلیل کنیم. بنابراین این مبحث باید فرآیند صدور توکنهای NFT را به عنوان نقطه آغاز در نظر بگیرد.
فرآیند صدور توکنهای یکتا لزوما شامل انتقال ارزش از مالک به خریدار نیست. بنابراین صدور توکن NFT میتواند به عنوان یک رویدادی تلقی شود که مشمول مالیات نیست. تراکنشهای بعدی که مالکیت را از فروشنده به خریدار تغییر میدهد و احتمالا در این بین افزایش ارزش توکن مذکور وجود دارد، میتواند به عنوان یک رویداد مشمول مالیات محسوب شود. با فرض بر اینکه توکنهای انافتی به عنوان یک دارایی سرمایهای در نظر گرفته شود، هرگونه افزایش ارزش این توکنها مشمول مالیات بر سود سرمایه خواهد بود. ارزشی که مشمول مالیات نهایی بر اساس تغییر قیمت توکن NFT میشود، بر حسب ارز فیات کشور سرمایهگذار محاسبه خواهد شد، نه بر حسب قیمت رمزارزی که برای خرید توکن NFT مورد استفاده قرار گرفته است.
از آنجایی که NFTها طیف گستردهای از کاربردها را دارند، میتوان در مورد رفتار متفاوت با انافتیهای خصوصی در حوزههای هنر کلکسیونی و حقوق مالکیت معنوی متعلق به کسبوکار بحث کرد. در حالی که هنر کلکسیونی را میتوان به عنوان دارایی سرمایهای در نظر گرفت، حقوق مالکیت معنوی را می توان در لیست اموال قرار داد.
جمعبندی
در این قسمت از سری مقالات گزارش جامع NFT که توسط کوین تلگراف منتشر شده است، در رابطه با قانون گذاری، جلوگیری از پولشویی و مالیات بر توکنهای NFT