معرفی بهترین بازارهای معاملاتی مبتنی بر شبکه های لایه ۲

در سال‌های اخیر استقبال فراوان از پروژه‌های دیفای (DeFi) و توکن‌های غیرمثلی (NFT) منجر به افزایش تقاضای باورنکردنی فضای بلاکچین اتریوم شد. به همین خاطر کارمزد گس اتریوم هم با افزایش بی‌سابقه‌ای همراه بود و در نهایت موجب ناتوانی و خروج تریدرهای بازار مشتقه دیفای شد. به همین دلیل رشد و ماندگاری پروژه‌های مشتقه در گرو انتقال عملیات به راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ اتریوم است. در نتیجه، کاربران می‌توانند تراکنش‌های مشتقه مبتنی بر اتریوم را بسیار سریع و مقرون به‌صرفه انجام دهند. تنها کاری که کاربر باید انجام دهد، این است که مانند برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) به یک لایه بالاتر ارتقا یابد! در این مقاله با میهن بلاکچین همراه باشید تا علاوه بر مرور راه‌حل مقیاس پذیری و انواع آن، بهترین بازارهای معاملاتی مبتنی بر شبکه های لایه ۲ اتریوم را معرفی کنیم.

انتقال پلتفرم‌های مشتقه به راهکارهای لایه ۲ اتریوم

ابزارهای مشتقه غیرمتمرکز (Decentralized Derivations) برای اولین بار در شبکه اتریوم به وجود آمدند. البته اتریوم هنوز هم پرچمدار این حوزه است و بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز از این بستر استفاده می‌کنند. خوشبختانه، اکوسیستم مقیاس‌پذیر اتریوم از هر جهت در حال شکوفایی است. طیف گسترده‌ای از Dappها از جمله پروژه‌های مشتقه یا تا الان به لایه ۲ اتریوم منتقل شده‌اند یا فعلا به طور بومی روی لایه ۲ مستقر هستند.

راهکار مقیاس‌پذیری اتریوم چیست؟

راه‌حل مقیاس پذیری اتریوم را می‌توان به‌عنوان «لایه‌های اجرایی خارجی» درنظر گرفت. به عبارت دیگر، راهکارهای لایه دوم اتریوم اجرای آف‌چین یا خارج از زنجیره تراکنش‌ها را تسهیل می‌کنند. در نتیجه ازدحام تراکنش‌های شبکه اتریوم کاهش می‌یابد و تجربه کاربری بهتری حاصل می‌شود.

انواع راه‌حل‌های لایه دوم اتریوم

• راهکارهای مقیاس‌پذیری اتریوم در انواع و اندازه‌های مختلفی است. رول‌آپ‌ها (Rollups) نمونه‌ بارزی از راهکار لایه ۲ هستند؛ رول‌آپ‌ها تمام ویژگی‌های امنیتی تراکنش‌های اتریوم را دارند و تراکنش‌ها را به صورت گروهی به شبکه اتریوم منتقل می‌کنند.
• به این ترتیب، این راهکار لایه ۲ مستقیما از شبکه اصلی (Mainnet) لایه ۱ بسط پیدا می‌کند و متکی به آن است. در حال حاضر، رول‌آپ‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند؛ رول‌آپ‌های آپتیمیستیک یا خوش‌بینانه (Optimistic Rollups) و رول‌آپ‌های دانش صفر (Zero Knowledge). گرچه عملکرد این دو راهکار کاملا متفاوت است، اما به دلیل سرعت و هزینه مقرون به‌صرفه تراکنش‌ها، در نهایت تجربه کاربری مشابهی را ارائه می‌دهند. چنین عملکردهایی چشم‌انداز امیدوارتری را برای آینده دیفای رقم می‌زند.
• تمرکز روی رول‌آپ‌های دانش صفر (ZKRU) منجر به توسعه راهکارهای لایه ۲ شبیه رول‌آپ‌های جدیدی مانند ولیدیوم (Validium) و ولیشن (Volition) شد. پروتکل‌های Immutable X ، DeversiFi و Sorare از جمله برنامه‌های غیرمتمرکزی هستند که با استفاده از راهکار لایه ۲ ولیدیوم طراحی شدند. ولیشن (Volition) یک راهکار لایه ۲ جدیدتر است که با هدف افزایش انعطاف‌پذیری امکان جابه‌جایی کاربران میان رول‌آپ دانش صفر و ولیدیوم را به وجود می‌آورد.
• زنجیره‌های جانبی (Sidechain) مانند زنجیره اثبات سهام (PoS) پالیگان و زنجیره رونین اکسی اینفینیتی (Axie Infinity’s Ronin) دو راهکار مقیاس‌‌پذیر پرطرفدار در شبکه اتریوم هستند. این سایدچین‌ها به دلیل سازگاری با ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) به کاهش ازدحام تراکنش‌های لایه ۱ اتریوم کمک می‌کنند.
• برخی معتقدند از آنجایی که زنجیره‌های جانبی مستقیما به اتریوم وابسته نیستند، می‌توانند جایگزینی برای لایه ۱ باشند. به هر‌حال، این ادعا در مورد پالیگان مبهم است؛ زیرا زنجیره اثبات سهام عملکرد چک پوینت (Checkpoint) را به شبکه اتریوم اختصاص می‌دهد. پالیگان به‌عنوان «اینترنت زنجیره‌ها» شناخته می‌شود و راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری مبتنی بر دانش صفر مانند Nightfall ،Miden ،Hermez و Zero را پوشش می‌دهد.

از این رو، اثبات سهام پالیگان را یک زنجیره جانبی می‌دانند که ارتباط نزدیکی با اتریوم و رول‌آپ‌ها دارد. به علاوه، پالیگان به دلیل تراکنش‌های سریع و ارزان مقصد اصلی آن دسته از پروژهای دیفای است که قصد توسعه دارند.

اکنون که مقداری با راهکارهای لایه دوم اتریوم آشنا شدیم، زمان آن رسیده که به معرفی بازارهای معاملاتی مبتنی بر شبکه های لایه ۲ بپردازیم.

معرفی بازارهای معاملاتی مبتنی بر شبکه های لایه ۲

در حال حاضر، برخی از پلتفرم‌های مشتقه دیفای از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری استفاده می‌کنند. تعدادی از دپ‌ها چندین راهکار مقیاس‌پذیری را با هم اجرا می‌کنند و تعدادی دیگر فقط با یکی از راه‌حل‌های لایه ۲ اجرا شده‌اند. به خاطر داشته باشید که این پروژه‌ها پیشگامان استفاده از راه‌حل‌های لایه ۲ هستند و هنوز در ابتدای راه قرار دارند.

پلتفرم CompliFi

کامپلیفای (CompliFi) یک پروتکل بیمه مشتقات و بازار ساز خودکار (AMM) است.

• نحوه مقیاس‌پذیری در پروتکل مشتقه کامپلیفای: CompliFi در ماه می ۲۰۲۱ (خرداد ماه ۱۴۰۰) اعلام کرد با هدف کاهش هزینه تراکنش‌ها، پروتکل خود را روی شبکه پالیگان مستقر می‌کند. این برنامه‌ غیرمتمرکز مشتقه از همان زمان تا امروز عملکرد خوبی داشته است و ابزارهای X5 و Options و دیگر سرویس‌ها را در زنجیره اثبات سهام پالیگان ارائه می‌دهد.
• نحوه استفاده از CompliFi: کیف‌پول خود را به شبکه پالیگان متصل کنید. می‌توانید برای اضافه کردن شبکه از وب سایت ChainList کمک بگیرید. سپس به راحتی وارد CompliFi شوید، والت خود را متصل کنید و به شبکه پالیگان سوییچ کنید. سپس می‌توانید از سرویس‌های کامپلیفای استفاده کنید.

پروتکل Dydx

پلتفرم dydx یک صرافی مشتقه غیرمتمرکز است و هدف آن ایجاد پلتفرمی برای معاملات دائمی است.

• نحوه استفاده از راهکارهای مقیاس‌پذیری در صرافی dydx: این صرافی در آگوست ۲۰۲۰ (مرداد ۹۹) از تغییر عملیات صرافی به رول‌آپ‌های دانش صفر خبر داد. این رول‌آپ‌ها توسط موتور مقیاس‌پذیری StarkEx شرکت استارک‌ور (StarkWare) اجرا می‌شدند. این رول‌آپ در آوریل ۲۰۲۱ (اردیبهشت ۱۴۰۰) منتشر شد و اکنون از نظر ارزش کل قفل شده (TVL) یکی از بزرگ‌ترین راهکارهای لایه‌ ۲ است.
• نحوه استفاده از dydx: کاربر باید با امضای دو تراکنش یک اکانت لایه ۲ dydx ایجاد کند. بعد از تامین وجه در حساب خود، آماده ترید در این صرافی غیرمتمرکز هستید.  

Synthetix و Kwenta

پلتفرم Synthetix یک پروتکل نقدینگی مشتقه و Kwenta یک صرافی غیرمتمرکز است که معامله دارایی‌های ترکیبی (Synth Asset) آن‌چین سینتتیکس را تسهیل می‌کند.

• نحوه مقیاس‌پذیری: هر دو پلتفرم Synthetix و Kwenta در جولای ۲۰۲۱ (مرداد ۱۴۰۰) روی آپتیمیزم و رول‌آپ‌های آپتیمیستیک (ORU) اجرا شدند.
• نحوه استفاده: بعد از اضافه کردن شبکه آپتیمیزم به کیف‌پول خود آماده مینت، استیکینگ یا ترید در این برنامه‌های غیرمتمرکز هستید. برای اضافه کردن این شبکه می‌توانید از سایت Chainlist استفاده کنید.

پلتفرم BarnBridge

پروژه بارن بریج (BarnBridge) یک پروتکل ریسک توکنیزه شده است که معاملات کاربران را در برابر نوسان‌های قیمتی و اثرپذیری بازده محافظت می‌کند.

• نحوه مقیاس‌پذیری BarnBridge: در حال حاضر بارن بریج با پالیگان و آربیتروم (Arbitrum) یکپارچه‌ است.
• نحوه استفاده از بارن بریج: تنها کاری که باید انجام دهید، افزودن شبکه‌های پالیگان یا آربیتروم در کیف پول است. در‌ صورتی‌که نیاز به بریج کردن (Bridge) دارید، می‌توانید با استفاده از سرویسی مانند Hop وجه مورد نظر را در زنجیره‌های ماشین مجازی اتریوم (EVM) جابه‌جا کنید.

پلتفرم Dopex

پلتفرم Dopex یک صرافی آپشن غیرمتمرکز و متکی به استخرهای نقدینگی است.

• نحوه مقیاس‌پذیری در Dopex: صرافی غیرمتمرکز داپکس در سپتامبر ۲۰۲۱ (شهریور ۱۴۰۰) قراردادهای اصلی خود را در آربیتروم مستقر کرد. از آن زمان هم یکی از بهترین صرافی‌های معاملات آپشن مبتنی بر لایه ۲ است.
• نحوه استفاده از داپکس: بعد از اضافه‌کردن شبکه آربیتروم به کیف‌پول و تامین وجه، می‌توانید در این برنامه غیرمتمرکز معامله کنید.

پلتفرم Lyra

پروژه Lyra یک پروتکل بازار ساز خودکار است که برای معاملات آپشن سفارشی‌سازی شده است.

• نحوه مقیاس‌پذیری Lyra: لیرا به صورت بومی روی شبکه آپتیمیزم لانچ شد. به عبارت دیگر قراردادهای لیرا هیچ‌وقت روی مین‌نت اتریوم نبودند و همیشه روی لایه ۲ قرار داشتند؛ این نشان می‌دهد که موج جدیدی از پروتکل‌های دیفای زیرساخت لایه ۲ را انتخاب می‌کنند.
• نحوه استفاده از Lyra: شبکه آپتیمیزم را به والت خود اضافه کنید و با اتصال کیف پول به لیرا، از آن استفاده کنید.

معرفی پلتفرم Thales

پلتفرم Thales یک پروتکل باینری آپشن غیرمتمرکز است که سیستم بازار ساز خودکار آن در نسخه بتا موجود است.

• نحوه مقیاس‌پذیری Thales: این پروژه آپشن در دسامبر ۲۰۲۱ (دی ماه ۱۴۰۰) روی لایه ۲ آپتیمیزم اجرا شد.
• نحوه استفاده از دپ Thales: فقط لایه ۲ آپتیمیزم را به کیف‌پول خود اضافه کنید. به همین سادگی می‌توانید از این برنامه غیرمتمرکز استفاده کنید.

پلتفرم Premia

پلتفرم Premia یک بازار آپشن غیرمتمرکز است که با استفاده از معماری AMM طراحی شده است. آپشن‌های Premia مانند پوزیشن‌های تامین کننده نقدینگی (LP) در نسخه سوم یونی سواپ، به‌صورت NFT مینت می‌شوند.

• نحوه مقیاس‌پذیری Premia: پرمیا روی آربیتروم راه‌اندازی شده و معاملات مشتقات آن هم به زودی روی پالیگان و آپتیمیزم اجرا می‌شوند.
• نحوه استفاده از دپ Premia: شبکه آربیتروم را به والت خود اضافه کنید و از خدمات پرمیا استفاده کنید.

جمع‌بندی

راه‌حل‌های لایه ۲ نوعی ابزار کمکی هستند تا تراکنش‌های پلتفرم‌های مختلف سریع‌تر و مقرون‌صرفه‌تر انجام شود. پلتفرم‌های مشتقه برای کاهش گس فی معاملات و جلوگیری از خروج سرمایه‌گذاران مجبور به پذیرش راه‌حل‌های لایه ۲ هستند. برخی بازارهای معاملاتی مبتنی بر شبکه های لایه ۲ مانند CompliFi ،dydx ،BarnBridge و Lyra با استفاده از یک یا ترکیبی از راهکارهای مقیاس‌پذیری از قبیل رول‌آپ‌‌های آپتیمیستیک، رول‌آپ دانش صفر، زنجیره‌های جانبی و سایر راهکارهای مقیاس‌پذیری تراکنش‌های سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تری را برای تریدرها فراهم می‌کنند. آیا شما تا به حال تجربه استفاده از پلتفرم‌های مشتقه مبتنی بر راه‌حل‌های لایه ۲ را داشته‌اید؟ راهکارهای لایه ۲ چقدر در کاهش کارمزد معاملات و سرعت تراکنش‌ها موثر بودند؟