در حال حاضر طراحی توکنومیکس موضوعی بسیار داغ و در عین حال راهاندازی توکن کمی پیچیده است. بازار ارزش توکن شما را مشخص می‌کند، اما لازم است قبل از ایجاد توکن برخی موارد را بررسی کنید. اگر قصد طراحی و راهاندازی توکن دارید، نکاتی وجود دارد که باید حتما در نظر بگیرید تا توکن شما به موفقیت برسد. در این مقاله از میهن بلاکچین ما ۲۹ سوالی که باید هنگام راهاندازی توکن از خود بپرسید و نکات راه اندازی توکن را برایتان شرح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
نکات ضروری در راهاندازی توکن
قبل از راهاندازی توکن پاسخ سوالات زیر را برای خودتان مشخص کنید. با این کار دقیقا موجه می‌شوید توکن شما در چه مسیری قرار دارد.
۱. توکن شما قابل تعویض است یا غیر قابل تعویض؟
توکن‌های بی‌همتا (NFTها) از نظر طراحی منحصر به فرد هستند، اما تمایل دارند مشابه کلکسیون‌ها از تغییرات متا دیتا پیروی کنند. توکن‌های قابل تعویض که از نظر طراحی بیشتر روی اقتصاد تمرکز دارند، عمدتا تعاملات و توزیع‌ها را در مقیاس بزرگ‌تر با صرافی‌ها و AMMها پوشش می‌دهند.
۲. کاربرد توکن شما چیست؟
زمینه پروژه و محصول خود را به سادگی توصیف کنید. مرحله اول تهیه وایت پیپر (white paper)، پست و بلاگ برای توکن است.
۳. خریدار توکن شما چه کسی است؟
چرا توکن شما را می‌خرند؟ آیا خریداران توکن شما فقط دلال‌ها هستند؟ آیا آنها کاربران پلتفرم شما هستند؟ توسعه‌دهندگان هستند؟
۴. آیا شرکا یا کاربران اکوسیستم دیگری وجود دارند که بخواهند از توکن شما استفاده کنند یا آن را بخرند؟
وب ۳ برای موفقیت به مومنتوم و اینفلوئنسرهای وب ۲ نیاز دارد. چه کسانی به عنوان سهامدار و شرکا دلیل موفقیت توکن شما هستند؟
۵. چگونه از توکن شما در پلتفرمتان استفاده می‌شود؟
آیا این توکن در تعاملات به دست می‌آید؟ آیا رای‌گیری و حاکمیت در کار است؟ برخی از الگوهای مهم کاربرد عبارتند از توکن حق عضویت یا مجوز، NFT دسترسی و هویت، توکن انعام، توکن جمع‌آوری کمک مالی، توکن سرمایه‌گذاری، توکن حاکمیتی، توکن پاداش‌دهی، و مشوق های B2B.
۶. تعامل توکن شما با سایر توکن‌ها چگونه است؟
آیا توکن شما به داده‌های بازار از طریق اوراکل دیفای متکی است؟ آیا در برخی موارد مشابه NFTها است؟
۷. نحوه تخصیص توکن شما چگونه است؟
پروتکلی که به دنبال جذب و استقرار dapp است، احتمالا بیش از ۵۰ درصد را به جوایز کاربر، کمک‌های مالی، بازاریابی، مشوق‌های نقدینگی و کارمزدهای فهرست‌بندی اختصاص می‌دهد. حتی ممکن است به فروش خصوصی، توسعه‌دهندگان پروژه (تیم‌ها و مشاوران)، مدیریت نقدینگی DeFi و ذخایر تخصیص یابد.
۸. حداکثر عرضه توکن شما چقدر است؟
توکن‌هایی که به منظور توزیع گسترده عرضه می‌شوند، دارای تنوع ذخایر عرضه در گردش ۱۰ میلیون، ۱۰۰ میلیون و ۱ میلیارد توکن هستند. شیوه طراحی میزان ذخایر عرضه کل تا حد زیادی به تعادل میان کف قیمت و اندازه توزیع توکن در طول هر مرحله از این فرایند بستگی دارد. اگر به طور مثال حق امتیاز خطوط هوایی را در نظر بگیریم، فعالان این عرصه حق امتیاز را در قالب اعداد کامل بدون اعشار و با ارزش بالا در نظر می‌گیرند، حتی در صورتی که بازخرید و ارزش حقیقی بازار در موقعیت مبهمی قرار داشته باشد.
شما می‌توانید در قالب یک حدس پایه برای محاسبه کف قیمت، بررسی کنید که زنجیره‌های (بلاک چین‌های) L1 یا لایه اول در حدود ۱۰۰ الی ۵۰۰ میلیون از چرخه کلی ذخایر عرضه با مکانیسم کاهش تورم را مورد استفاده قرار می‌دهند (به عنوان مثال به مکانیسم سوزاندن توکن برای پردازش میزان تراکنش‌ها می‌توان اشاره کرد). در رابطه با عرضه در گردش توکن‌ها در مقادیر بزرگ‌تر به XRP با ۵۰ میلیارد توکن یا دوج (DOGE) با ۱۳۲ میلیارد توکن می‌توان اشاره کرد. این نوع توکن‌ها برای رسیدن به میزان ارزش بیش از یک پنی یا یک دلار با مشکل زیادی مواجه خواهند بود. در واقع می‌توان گفت که برای تعیین مقدار توکن در گردش استانداردی وجود ندارد و این مساله سلیقه‌ای است. در صورت کاربرد زیاد و بالا بودن میزان توزیع توکن در پلتفرم مورد نظر شما، می‌توان مقدار توکن‌های موجود در ذخایر عرضه کل را افزایش داده و از همان ابتدا تعداد بالایی را برای آنها در نظر گرفت.
۹. برنامه شما برای تخصیص توکن چیست؟
برنامه صدور در زمان‌های مختلف تنظیم می‌شود. در واقع استراتژی واضحی برای تیم داخلی و سرمایه‌گذاران وجود دارد (به منظور جلوگیری از خروج یا رفتن از یک پروژه به پروژه دیگر). شما حداقل باید ۱۸ تا ۲۴ ماه روی سهام و توکن‌ها سرمایه‌گذاری کنید. تخصیص‌های دیگر به رویدادهای مهم پروژه شما مانند ایردراپ نسخه بتا بستگی دارد.
۱۰. آیا توکن شما مکانیسم یک طرفه را اضافه می‌کند؟
این مکانیسم کنترل عرضه به دارندگان توکن اجازه می‌دهد تا آن را به خزانه پروتکل بازگردانند و در نتیجه عرضه در گردش را کاهش دهند. طرح‌های پیچیده‌ای وجود دارد که به استفاده از این توکن‌ها برای ایجاد پروژه‌های جدید یا تغذیه چندین استخر برای متعادل کردن عملکردهای ضرب یا توکن سوزی کمک می‌کند. در آخر استفاده از مکانیزم استیکینگ می‌تواند لایه دیگری از تعامل توکن و سرمایه‌گذاری را برای پرداخت سود سهام به پروژه بازگرداند. این استیکینگ برای سرمایه‌گذارانی که نمی‌خواهند در برنامه‌های استخراج نقدینگی شرکت کنند، سودمند است.
۱۱. از چه نوع برنامه استخراج نقدینگی استفاده می‌کنید؟
استخراج نقدینگی توزیع اولیه توکن‌ها در استخرهای AMM (بازارساز خودکار) به منظور ایجاد بازاری با عمق معقول و حداقل لغزش است. این به این معنی است که شما توکن‌ها را از کاربران یا پروتکل‌ها می‌گیرید و آن را در یک استخر توکن (توکن خودتان)/ETH یا USDC قرار می‌دهید تا بتوان آن را از طریق تاییدکننده‌ها یا صرافی‌های غیر متمرکز (DEXها) مختلف تعویض کرد. استخرهای نقدینگی این جفت توکن‌ها پاداش کارمزد معامله دریافت می‌کنند. برنامه‌های استخراج سنتی نقدینگی در یونی سواپ یا بالانسر و برنامه‌های پیچیده‌تر در Fei x Ondo ،Tokemak یا Olympus Pro وجود دارد.
۱۲. آیا برای توکن شما ایردراپ انجام خواهد شد؟
ایردراپ توکن‌ها راه دیگری برای توزیع گسترده‌تر توکن و افزایش شتاب پیشرفت پروژه‌ها است. یک ایردراپ با طراحی خوب می‌تواند مشارکت در یک پروژه یا پروتکل را بهبود دهد و مقدار توکن‌های قابل کسب از طریق چنین مشارکتی را تعیین کند. انحراف مشارکت می‌تواند شبیه به آدرس name.eth معادل با توکن‌های X ENS در دسته مسائل پایه‌ای به شمار برود. این در حالیست که شاید با در نظر گرفتن بازه‌های زمانی خاص پذیرش و اهدای توکن‌های بیشتری بر اساس اسنپ‌شات‌های تراکنش‌های قبلی، کل این فرایند به عنوان تغییر مختصری از این روند محسوب شود.
۱۳. آیا جذب سرمایه شما شامل ارز دیجیتال هم می‌شود؟
جنبه قانونی پذیرش ارز دیجیتال به عنوان سرمایه‌گذاری در ازای سهام یا توکن‌ها مشکلاتی به‌همراه دارد. ممکن است ایجاد کیف پول برای جمع‌آوری سرمایه و تطبیق معاملات با نرخ داده بازار نقل و انتقالات ساده به نظر برسد، اما این مساله کابوسی در مدیریت خزانه‌داری است.
۱۴. آیا مدل DAO به جمع‌آوری کمک مالی یا راه اندازی توکن شما کمک می‌کند؟
بخش‌های قانونی زیادی وجود دارد که برای جمع‌آوری سرمایه برای توکن‌های صادر شده قابل استفاده هستند. اگر توکن قابل تعویض مکانیزمی برای پیوستن به سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) باشد یا اگر خزانه ارزش‌گذاری DAO به خود توکن متصل باشد آنگاه پروژه می‌تواند ارزش توکن را از لحاظ فنی افزایش دهد. DAO برای اهداف ارتباطی و توزیع ایجاد شده است. «عرضه اولیه دیسکورد» راه دیگری برای ایجاد توزیع عمومی است. این روش همچنین در مورد مجموعه‌های NFT که قبل از عرضه کلکسیون‌ها در Opensea یا سایر بازارهای NFT در یک فروش عمومی منتشر و توزیع می‌شوند، صدق می‌کند.
۱۵. آیا وجود DAO برای پروژه توکن شما معقول است؟
همه DAOها به توکن‌های قابل تعویض منحصربه‌فرد در خزانه خود نیاز ندارند، اما DAO مشارکت خوبی برای یک پروژه با مجموعه‌ای شفاف از رای‌ها در مورد پیشنهادات ساختاریافته ایجاد می‌کند. پروتکل‌هایی که از یک چارچوب اساسی برای تشویق رای‌گیری و حاکمیت برخی از پارامترهای ساخته شده در پروتکل استفاده می‌کنند بسیار موفق هستند. ایجاد DAO در پروژه‌ها لایه ظریفی از تصمیم‌گیری به عنوان مثال در مورد یک پروژه منبع باز ایجاد می‌کند.
۱۶. آیا توکن شما مکانیزم‌های کاهش تورم دارد؟
توکن‌های پروتکل استاندارد مانند اتریوم دارای یک برنامه زمان‌بندی بر اساس مکانیسم رسیدن به اجماع در زمان‌های تعیین‌شده در بلاک (مثلا هر 10 دقیقه) هستند. این پاداش‌ها برای ارائه‌دهندگان زیرساخت و اعتباردهندگان است. ایجاد مکانیسم سوزاندن توکن با ادامه استفاده از شبکه، کل عرضه در گردش را کاهش می‌دهد. این طرح برای اقتصاد توکن در دراز مدت نسبتا مثبت است؛ زیرا کل عرضه به‌طور کامل تولید می‌شود.
۱۷. آیا پروتکل شما برای میزبانی کلیدهای اصلی به متولی نیاز دارد؟
استفاده از متولی خیلی توصیه می‌شود. حتی برای مدیریت و میزبانی مجموعه‌های بزرگ دارایی نیز استفاده از متولی ضروری است. درست مانند امنیت مورد استفاده در رمز عبور ادمین و احراز هویت به پلتفرم‌های وب ۲، کیف پول‌های پروتکل سطح توسعه‌دهنده شما نباید فقط در گیت هاب خصوصی شما ذخیره شوند.
۱۸. اگر از کلیدهای خود میزبانی می‌کنید چه مکانیزم‌ها و عملیات امنیتی در حال اجرا هستند؟
توصیه می‌شود چندین کلید و Failsafe (سیستمی که در صورت شکست پروژه به حالت ایمن برود) ایجاد کنید. همچنین اجرای DAO یا قابلیت چند امضایی یا دارا بودن قرارداد هوشمند هماهنگی زیادی ایجاد می‌کند.
۱۹. توکن شما در کدام شبکه آزمایشی راهاندازی خواهد شد؟
خیلی مهم است اگر ابتدا پروژه خود را آزمایش کنید.
۲۰. آیا برای طراحی توکن خود به کد قرارداد هوشمند نیاز دارید؟
آیا تغییرات قابل توجهی در طرح تجاری توکن خود ایجاد کرده‌اید که به قرارداد هوشمند نیاز داشته باشد؟ توجه داشته باشید که اکثر کدها از ۳ تا ۶ ماه قبل رزرو می‌شوند و بسته به پیچیدگی آنها ۶۰ تا ۱۰۰ هزار دلار قیمت دارند.
۲۱. در طول فروش خصوصی، سرمایه‌گذاران چگونه توکن‌های شما را به‌دست می‌آورند؟
پورتال‌های توکن با فناوری تولید کیف پول ایمن، اغلب برای تخصیص اولیه توکن‌ها که بخشی از جدول سرمایه گسترده را منعکس می‌کنند، مورد نیاز هستند. اگر Carta (همان EShares سابق که یک پلتفرم مدیریت مالکیت و سهام و مورد اعتماد هزاران بنیان‌گذار، سرمایه‌گذار و کارمند است) یک نسخه آنچین ایجاد کند، احتمالا این کار آسان‌تر خواهد شد.
۲۲. چگونه موفقیت توکن خود را نظارت می‌کنید؟
نه تنها باید به صراحت توکن خود را برای کاربران و ارائه‌دهندگان داده‌های بازار فهرست کنید، بلکه باید مجموعه توکن‌های تعویض پذیر خود را از طریق قراردادهای هوشمند نظارت کنید.
۲۳. استراتژی شما برای بدست آوردن قیمت راه اندازی توکن چیست؟
قیمت کف توکن‌ها تقریبا سلیقه‌ای و دلخواه است، مگر اینکه متعلق به DAO باشد و قبل از راهاندازی توکن مقداری سرمایه در یک DAO جمع‌آوری شده باشد. روش استاندارد این کار تامین مالی یک استخر Uniswap با نسبت ۵۰-۵۰ است. استخرهای نقدینگی Bootstrapping نیز وجود دارند که توسط Balancer ایجاد شده‌اند.
۲۴. آیا محدودیتی در مناطق یا کاربرانی که می‌توانند توکن شما را خریداری کنند وجود دارد؟
با این کار مشخص می‌شود که آیا نیاز به طراحی لیست سفید یا استفاده از پورتال احراز هویت مشتری (KYC) و تهیه گزارش دارید یا خیر.
۲۵. میزبان DAOها یا اسناد پروتکل شما چیست؟
اساسا همه از gitbook برای مستندات فناوری خالص و wiki برای ارائه اسناد کلیدی هنگام ورود استفاده می‌کنند.
۲۶. بودجه شما برای تخصیص استخر نقدینگی چقدر است؟
برخی از پروتکل‌ها به سرمایه‌گذاران خود می‌آموزند که چگونه استخر نقدینگی ایجاد کنند. پروتکل‌های دیگر بازارسازان حرفه‌ای را برای هماهنگی تخصیص استخر استخدام می‌کنند.
۲۷. چگونه با دارندگان توکن خود ارتباط برقرار می‌کنید؟
یک پروژه می‌تواند به‌روزرسانی‌های دو هفته‌ای، ماهانه یا سه‌ماهه برای یک خبرنامه سرمایه‌گذاری ارسال کند. احتمالا باید یک متخصص رسانه‌های اجتماعی برای حساب توییتر خود یا نوشتن اعلانات استخدام کنید.
۲۸. توکن و DAO خود را روی کدام شبکه راهاندازی می‌کنید؟
این کار انتخاب آسانی نیست؛ زیرا شبکه اصلی (Mainnet) بالاترین کارمزد اما بیشترین نقدینگی را دارد. در این مورد می‌توانید از سرمایه‌گذاران خود یا DAO نیز سوال بپرسید.
۲۹. آیا بیانیه مطبوعاتی و FAQ (بررسی سوالات پرتکرار) شما برای تمام سرمایه‌گذاران قابل درک است؟
آخرین نکته‌ای که باید رعایت کنید این است که به وضوح چشم‌انداز پروژه و ارزش توکن خود را مشخص کنید. اکثر مردم این مورد را با یک وایت پیپر خلاصه می‌کنند، اما شما به نسخه‌های متعددی برای طراحی‌ها و انتشار مطبوعاتی نیاز خواهید داشت.
سخن پایانی
همانطور که همیشه گفته‌ایم قبل از هرگونه تصمیم‌گیری و اقدام لازم است با آگاهی کامل تمام جوانب را در نظر بگیرید. در این مقاله نیز به ۲۹ سوالی که هنگام راهاندازی توکن باید از خود بپرسید و نکات راه اندازی توکن اشاره کردیم. با توجه به مواردی که گفته شد راه موفقیت توکن شما هموارتر خواهد بود. پس قبل از صدور توکن خود پاسخ سوالات فوق را برای خود و مخاطبان توکن مشخص کنید.
بنظر شما چه نکات دیگری در راه اندازی توکن مهم هستند؟
