معرفی صرافی متمرکز FTX و توکن FTT؛ بستری برای انجام معاملات مشتقه
پلتفرم FTX یک صرافی اوراق مشتقه ارزهای دیجیتال است که معاملات آتی، توکن‌های لوریج دار و معاملات OTC را ارائه می‌دهد. هدف صرافی اف تی ایکس ارائه بازارهای مشتقه‌ای است که ایرادات سایر صرافی‌ها را نداشته باشد و بتواند به سرعت در مقیاس بزرگتری فعالیت کند. از این‌رو توسعه دهندگان صرافی FTX، توکن کاربردی FTT را برای ترغیب همکاری کاربران در گسترش برنامه‌هایشان به وجود آوردند.
معرفی صرافی FTX
صرافی FTX در آپریل ۲۰۱۹ (فروردین ۱۳۹۸) راه اندازی شد. در آن زمان صرافی‌هایی مانند Bitmex و Okex پرچمدار بازارهای مشتقه بودند. هدف توسعه دهندگان FTX رفع ایرادات موجود در این بازارها و گسترش بازار مشتقات ارزهای دیجیتال تا سطوح سازمانی است. تیم برنامه نویسی FTX متشکل از فعالان شرکت‌های بنام وال استریت و کمپانی‌های پیشرو تکنولوژی است.
FTX تحت حمایت موسسه تحقیقاتی Alameda Research است. دارایی تحت مدیریت این موسسه ۱۰۰ میلیون دلار است و میزان مبادلات آنها تا یک میلیارد دلار در روز می‌رسد. این موسسه تامین کننده نقدینگی پروتکل FTX است و به همین دلیل، بازارهای FTX از ابتدای راه‌اندازی از نقدینگی بالایی برخوردار بوده‌اند.
در این صرافی بازارهای معاملاتی ارزهای دیجیتال، قراردادهای آتی، معاملات OTC و بازارهای دیگری وجود دارد که در ادامه به توضیح هرکدام می‌پردازیم.
معرفی توکن کاربردی FTT
FTT یک توکن با استاندارد ERC-20 است که به اکوسیستم FTX قدرت می‌بخشد. FTT یک توکن کاربردی (Utility Token) محسوب می‌شود. از این توکن می‌توان به عنوان وثیقه در بازارهای موجود در صرافی FTX استفاده کرد. نگه‌دارندگان آن در مبادلات خود به عنوان Maker در بازارهای اسپات و فیوچرز، مشمول تخفیف در کارمزد معاملات می‌شوند. این تخفیف در سایر معاملات مانند OTC نیز وجود دارد، اما درصد آن متفاوت خواهد بود.
همچنین قابلیت استیک کردن توکن FTT در صرافی FTX وجود دارد. با استیکینگ FTT، می‌توان در رای گیری‌های این پلتفرم شرکت کرد. با توجه به موضوع رای گیری، ارزش هر رای متفاوت است. برای مثال در رای گیری در مورد لیست شدن توکن‌های جدید، ارزش رایی که تعداد ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ توکن استیک کرده باشد، ۶ برابر ارزش رای کسی است که کمتر از ۱۰۰ FTT داشته باشد. همچنین سود دریافتی از کارمزدهای ریفرال بیشتر خواهد شد.
در نهایت تعداد ۳۵۰,۰۰۰,۰۰۰ توکن FTT عرضه می‌شود، که تاکنون از این مقدار بیش از ۹۴ میلیون در چرخه بازار وارد شده است. ۱۷۵ میلیون از این توکن‌ها متعلق به شرکت FTX است و به مرور طی سه سال از عرضه اولیه آن وارد بازار می‌شوند.
صرافی FTX یک سوم از درآمد هفتگی خود را صرف خرید مجدد توکن‌ها در بازار FTT/USD خود می‌کند و این تعداد را از چرخه خارج می‌کند. این فرآیند تا جایی ادامه پیدا می‌کند که تعداد توکن‌های موجود به ۱۷۵,۰۰۰,۰۰۰ کاهش یابد. مانند کاری که صرافی بایننس انجام می‌دهد.
مطالعه بیشتر: سوزاندن کوین در دنیای ارز دیجیتال به چه معناست؟
همچنین استیکرهای FTT هر هفته در ایردراپ توکن SRM سهیم خواهند بود. SRM توکن پلتفرم Serum در شبکه Solana است که نسخه ERC-20 آن نیز وجود دارد. در آینده و طبق اطلاع رسانی‌های این پلتفرم، استیکرهای FTT مشمول دریافت ایردراپ سایر کوین‌ها می‌شوند. در زمان نگارش این مقاله توکن FTT در جایگاه ۴۲ لیست coinmarketcap با ارزش بازار به میزان ۱.۹ میلیارد دلار قرار دارد و با قیمت ۲۰ دلار معامله می‌شود.
تیم توسعه دهنده صرافی FTX
توسعه دهندگان صرافی FTX از فعالان بازارهای مالی وال استریت مانند جین استریت و برنامه نویسان شرکت‌های فیس‌بوک و گوگل هستند. آنها به طراحی بازارهای اوراق مشتقه و بازارهای سنتی مسلط هستند و برطرف کردن مشکلات تریدرها را هدف خود قرار داده‌اند. گری ونگ (Gary Wang) و سم بنکمن (Sam Bankman) موسسان صرافی FTX هردو فارغ‌التحصیل دانشگاه MIT هستند.
نقشه راه
پلتفرم FTX در آپریل ۲۰۱۹ راه اندازی شد. این صرافی کار خود را با بازار آتی (Futures) شروع کرد. پس از آن بازار Spot را برای خرید و فروش جفت ارزهای دیجیتال اضافه کردند. در ادامه راه بازارهای توکن‌های لوریج شده را ابداع کردند و توکن‌های بیشتری را در صرافی لیست کردند.
مطالعه بیشتر: مفهوم Spot Trading چیست؟ رایج‌ترین روش ترید رمزارزها را بشناسید!
در وایت پیپر کامل این صرافی اطلاعات کافی در مورد نقشه راه آن ارائه نشده؛ هرچند یکی از اهداف اولیه توسعه دهندگان FTX این بود که در طی یک سال به میزان سوددهی صرافی‌های OKEx و BitMEX برسند. طبق اطلاعات Coinmarketcap هم اکنون بیتمکس در رتبه ششم صرافی‌های اوراق مشتقه و FTX در جایگاه هفتم و اوکی اکس در جایگاه نهم قرار دارند. میزان حجم معاملات روزانه این صرافی را تا ابتدای سال ۲۰۲۱ در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
ثبت نام و احراز هویت در صرافی FTX
فرآیند ثبت نام در صرافی FTX بسیار ساده است. در صفحه اصلی سایت به آدرس ftx.com مراجعه کنید و برروی گزینه Register کلیک کنید و ایمیل خود را وارد کنید. هم اکنون شما کاربر سطح ۰ پلتفرم Ftx محسوب می‌شوید و در کل تا ۱۰۰۰ دلار اجازه برداشت دارایی‌هایتان را خواهید داشت. ۱۰۰۰ دلار سقف نهایی برداشت برای کاربر Level 0 است و برای دسترسی بیشتر باید مراحل احراز هویت را انجام دهید.
احراز هویت در صرافی Ftx سطح کاربری را به level ۱ می‌رساند و روزانه اجازه برداشت تا سقف ۲۰۰۰ دلار به کاربر هواهد داد. به منظور احراز هویت باید نام کامل، کشور و استان محل سکونت خود را وارد کنید و تصویر مدارک خواسته شده را ارسال کنید. صرافی Ftx به ساکنین کشورهایی از جمله ایران، آمریکا، سوریه، کره شمالی و … خدمات ارائه نمی‌دهد. البته برای ساکنین آمریکا سایت ftx.us در دسترس است.
حساب کاربری سطح ۲ به ارائه مدارک شناسایی بیشتر و احراز هویت تصویری نیاز دارد. در این سطح کاربری تمام امکانات سایت در دسترس است و سقف برداشت وجود ندارد.
پلتفرم FTX به کاربران خود اجازه می‌دهد در حساب‌های کاربری، subaccount ایجاد کنند. این امکان به کاربر اجازه می‌دهد پوزیشن‌های مختلفی در بازارهای متنوع صرافی FTX باز کنند که هیچ‌کدام روی وثیقه پوزیشن دیگر اثری نداشته باشند. در نتیجه در صورت لیکویید شدن یا نقد شدن وثیقه یک پوزیشن، تمام سرمایه کاربر در خطر قرار نمی‌گیرد. همچنین برای شرکت در مسابقات طراحی شده پلتفرم ftx نیاز است با یک Subaccount مربوط به مسابقه استفاده کنید.
بازارهای صرافی FTX
برای دسترسی به بخش‌های مختلف صرافی، در صفحه اصلی سایت و از قسمت سمت راست منو دوم می‌توانید بازار مورد نظر را انتخاب کنید.
بازار Spot و بازار futures
بازار فیوچرز ftx شامل بازارهای آتی بدون تاریخ سررسید و تعدادی قرارداد با تاریخ مشخص برای توکن‌های لیست شده در آن است. تاریخ سررسید قراردادهای آتی در صرافی ftx در منوی بالا در صفحه سایت نشان داده شده است. در زمان نگارش این مقاله، قرارداد آتی تا مارس ۲۰۲۱ برای اکثر ارزهای لیست شده در ftx وجود دارد.
می‌توانید در بازار spot صرافی ftx به خرید و فروش ارزهای محبوب بازار مانند بیت کوین، اتر و توکن‌های محبوبی مانند UNI و MKR بپردازید. در بازار اسپات، امکان ثبت سفارش در دفتر سفارش اکسچنج ftx به قیمت دلخواه وجود دارد.
بازار OTC
در بازار otc صرافی Ftx می‌توان بدون نظارت صرافی، به مبادله مستقیم ارزهای دیجیتال با سایر کاربران پرداخت. برای این منظور باید حساب کاربری سطح ۱ احراز هویت شده باشد. در این قسمت می‌توان درخواست خرید یا فروش رمزارز را تنها برای چندثانیه در اختیار سایر کاربران قرار داد. همچنین امکان درخواست خرید به صورت ارسال پیام به کاربران دیگر وجود دارد.
مطالعه بیشتر: معرفی معاملات ارز دیجیتال در خارج از صرافی ها (OTC) + نحوه ترید و سرمایه گذاری
سهام‌های توکنیزه شده – Tokenized stocks
tokenized stocks در واقع سهام شرکت‌های معتبری مانند اپل، آمازون، تسلا و… است که به صورت توکن درآمده و در این قسمت قابل خرید و فروش هستند. علاوه بر آن، قراردادهای آتی نیز برای سهام‌های توکنیزه شده در صرافی ftx وجود دارد.
توکن‌های لوریج شده – Leveraged Tokens
توکن‌های لوریج شده که یکی از ابداعات صرافی Ftx است، توکن‌هایی با استاندارد ERC-20 است که بدون ریسک مارجین و نقد شدن وثیقه، به ارزهای دیجیتال لوریج (اهرم) می‌دهد. یکی از ویژگی‌های این توکن‌های لوریج شده، این است که می‌توان آنها را از حساب خود برداشت کرد و به کیف پول خود و یا سایر صرافی‌ها مانند Binance و Bitmax که از توکن‌های لوریج شده پشتیبانی می‌کنند، منتقل کرد. جهت آشنایی بیشتر با این دسته از توکن‌ها، مقاله زیر را بخوانید.
در صرافی ftx چهار دسته توکن لوریج شده لیست شده است که در تصویر زیر ضریب هر کدام را مشاهده می‌کنید. به عنوان مثال توکن BTCBull به این صورت عمل می‌کند که به روند بیت کوین ضریب 3 می‌دهد. بنابراین اگر بیت کوین ۱۰٪ رشد کند، توکن BTCBull ۳۰٪ رشد خواهد کرد.
توکن‌های BULL و HALF برای پوزیشن لانگ و توکن‌های BEAR و HEDGE برای پوزیشن‌های شرت به کار می‌روند.
بازار VOLATILITY
این بازار شامل سه دسته بازار قراردادهای آپشن (قراردادهای اختیار)، قراردادهای move و بازار توکن‌های BVOL است. قراردادهای آپشن در صرافی Ftx به قراردادهایی گفته می‌شود که امکان خرید و یا فروش ارز دیجیتال، توکن یا سهام را در تاریخ معین و با قیمت از پیش تعیین شده فراهم می‌سازد.
معاملات آپشن (Options Trading) چیست؛ معرفی ۳ نمونه از بهترین صرافی‌های آپشن بیت کوین
قراردادهای MOVE در صرافی FTX به قراردادهایی گفته می‌شود که میزان نوسان یک ارز را در طی زمانی مشخص بررسی می‌کند. این قراردادها به بازار فیوچرز شباهت دارند؛ با این تفاوت که به جای آنکه قیمت ارز دیجیتال معیار باشد، میزان حرکت (نوسان) آن در هر جهت، در زمانی معین اهمیت دارد. پوزیشن لانگ در قراردادهای MOVE به این معنی است که ارز مورد نظر بیشتر از مقدار تعیین شده حرکت کند. پوزیشن شرت به این معنی است که آن ارز کمتر از مقدار تعیین شده نوسان داشته باشد. امکان استفاده از لوریج با قرار دادن وثیقه برای قراردادهای MOVE در صرافی ftx وجود دارد.
قراردادهای BVOL : توکن‌های BVOL و iBVOL توکن‌های با استاندارد ERC-20 هستند که نوسان ضمنی بازار ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهند. ممکن است نتوانید جهت حرکت قیمت بیت کوین را تعیین کنید، اما بتوانید اندازه حرکت آن را تخمین بزنید. بنابراین این بازار به کمک شما خواهد آمد. اگر فکر می‌کنید نوسانات بازار از حدی بیشتر است، می‌توانید توکن BVOL را بخرید و اگر فکر می‌کنید بازار باثبات‌تری در پیش است، می‌توانید توکن iBOL را بخرید.
برای ایجاد این دو توکن از قراردادهای MOVE و BTC-PERP استفاده می‌شود. برای درک عملکرد قرارداد BVOL به این مثال توجه کنید. فرض کنید می‌خواهید ۱۰۰۰ دلار توکن BVOL در این بازار به وجود بیاورید. این مبلغ را به قرارداد وارد می‌کنید و در عوض اکانت BVOL، به اندازه ۱۰۰۰ دلار قرارداد move خریداری می‌کند و همچنین ۱۰۰۰ دلار پوزیشن شرت در قرارداد BTC-PERP ایجاد می‌کند.
برای بازخرید BVOL توکن‌های آن را به صرافی FTX باز می‌گردانید. ftx این توکن‌ها را نابود می‌کند و در عوض قرارداد MOVE را می‌فروشد و پوزیشن شرت BTC-PERP را می‌بندد و سهم شما را پرداخت می‌کند.
بازار پیش‌بینی‌ها – PREDICTIONS
توکن‌های پیش‌بینی در صرافی ftx برای مناسبت‌های متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال توکن TRUMP-2020 برای پیش‌بینی برنده شدن ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا استفاده میشد. ارزش این توکن با توجه به احتمال برنده شدن ترامپ تعیین میشد. همچنین توکن سایر نامزدها نیز در این صرافی لیست شده است.
ممکن است از خود بپرسید این توکن‌ها چطور کار می‌کنند؟ فرض کنید احتمال برنده شدن ترامپ را ۶۰٪ تخمین زده‌اید. بنابراین وارد پوزیشن لانگ این توکن با قیمت ۰.۶۰ دلار می‌شوید. پس از اعلام نتایج انتخابات، در صورت برنده شدن ترامپ ارزش این توکن به ۱ دلار می‌رسد و در صورت رد شدن او ارزش این توکن صفر خواهد شد.
سخن پایانی
صرافی FTX یکی از صرافی‌های متمرکز در فضای ارزهای دیجیتال است که تمرکز خود را بر روی ابزارهای معالاتی در بازار مشتقات قرار داده است. تیم این صرافی به شدت فعال هستند و با توجه به عمر کوتاه این صرافی، رشد قابل توجهی از حجم معاملات روزانه در بازار ارزهای دیجیتال را در اختیار گرفته است. این صرافی توکن FTT را به عنوان توکن کاربری خود معرفی کرده است. این توکن، یک توکن ERC20 است که هولدرهای آن می‌توانند با سپرده‌گذاری آن در صرافی اف تی ایکس کسب درآمد کنند.
