امروزه اکثر بانک‌ها و موسسات مالی برای مبارزه با پولشویی و فساد، اقدام به انجام فرآیند KYC یا شناخت مشتری می‌کنند. شناخت مشتری مهم است و قطعا مزایای زیادی می‌تواند داشته باشد. امروزه حتی بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال نیز این فرآیند را انجام می‌دهند و بدون احراز هویت نمی‌توان در آنها معامله کرد. اگرچه با استفاده از این فرآیند می‌توان مشتری را شناسایی کرد، اما چیز مهمتری یعنی تراکنش‌های او را نمی‌توان شناسایی کرد. به همین دلیل امروزه مفهوم جدیدی بنام KYT مطرح شده است که به شناخت تراکنش‌ها و ریشه‌یابی آنها اشاره دارد. KYT کوتاه شده عبارت know your transaction است.
امروزه تلاش‌هایی برای تحقق این مفهوم جدید در حال انجام است. قطعا با استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی می‌توان به ریشه‌یابی تراکنش‌ها پرداخت و تعیین کرد که ریشه پول تراکنش مورد نظر از کجا آمده است. با استفاده از این روش می‌توان به راحتی تراکنش‌هایی را که به فساد، کلاه‌برداری و پولشویی مربوط می‌شوند، شناسایی کرد.
چه ضرورت‌هایی باعث ظهور KYT شده است؟
مشکلات زیادی در مورد نحوه اعمال فرآیند شناخت مشتری وجود دارد و سرویس‌های مالی اینک با چالش‌هایی جدی در این زمینه مواجه هستند. برای مقابله با این مشکلات و چالش‌ها، راه‌حل‌های جدیدی در حال ظاهر شدن هستند. این راه‌حل‌ها به بانک‌ها و موسسات مالی کمک می‌کنند که به شیوه بهتر و دقیق‌تری به شناسایی مشتری‌ها بپردازند.
تراکنش‌های مالی اغلب حاوی اطلاعاتی هستند که ردیابی آنها دشوار است. این پیام‌های مالی شامل اسناد قانونی، فاکتور و غیره هستند. چنین اسنادی باید به دقت جهت مقابله با اموری مانند پولشویی مورد بازرسی قرار گیرند. فرآیند‌های قانونی در این زمینه اغلب خسته‌کننده و ملال‌آور هستند. دشواری زیادی در بازیابی داده‌ها و اطلاعات برای بانک‌ها و موسسات مالی وجود دارد و ابزار کافی برای ردیابی تراکنش‌ها در اختیار این سازمان‌ها نیست.
امروزه راه‌حل‌های جدیدی مانند KYT برای مقابله با این مشکلات مطرح شده‌اند. KYT مکملی برای KYC است و مشکلات و ناکارآمدی‌های موجود از طریق ترکیب این دو فرآیند امکان‌پذیر خواهد شد. البته اعمال KYT نیازمند ابزار‌ها و تسهیلاتی است که باید زیرساخت آنها در سازمان‌های مربوطه تامین شود.
KYC به تنهایی کافی نیست و مجموعه قوانینی که برای آن در نظر گرفته شده است، به صورت استانداردی جهانی در نیامده است. امروزه کشور‌های مختلف سلیقه‌ای با این مجموعه قوانین رفتار می‌کنند و در بسیاری از کشور‌ها، اجرای کامل این قوانین به کسب و کار‌ها سپرده می‌شود.
فرآیند شناخت مشتری در اکثر سازمان‌ها به این شیوه است که برای یک بار انجام می‌شود و نتایج آن ثبت می‌شود. پیگیری‌های بعدی در این زمینه زیاد نیست و این قطعا نمی‌تواند رفتار درست مشتری را در مراحل بعدی تضمین کند. امروزه مسائل حساسی مانند پولشویی و مبارزه با تروریسم در جهان مطرح است و قطعا تنها شناخت مشتری نمی‌تواند شفافیت لازم را برای مقابله با جرایم مالی فراهم کند.
دو فناوری مهم که به اجرای KYT کمک می‌کنند
یکی از فناوری‌هایی که در این راستا می‌تواند کمک کند، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی است. سازمان‌ها با استفاده از این فناوری می‌توانند مدل‌های مختلفی ایجاد کنند و خروجی مورد نیاز خود را بر اساس پارامتر‌های (parameter) متنوع تعیین کنند. این پارامتر‌ها با توجه به نیازمندی‌های هر سیستم متفاوت هستند و به مرور زمان می‌توانند تکامل پیدا کنند. با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان الگو‌ها و قوانین را در میان داده‌ها شناسایی کرد و از این طریق به پیگیری تراکنش‌ها پرداخت.
یکی دیگر از فناوری‌هایی که در این راستا می‌تواند کمک کند، فناوری بلاک چین (blockchain) است. با استفاده از این فناوری می‌توان داده‌های تراکنش و مشتری را در بلاک‌های (block) مختلف قرار داد و اطمینان حاصل کرد که هیچ کس قادر به دستکاری داده‌ها نخواهد بود. بانک‌ها و سازمان‌های مختلف می‌توانند با استفاده از بلاک چین به ذخیره و کدگذاری داده‌ها بپردازند و به این ترتیب، به روز رسانی و تایید تراکنش‌ها برای سازمان‌ها بسیار آسان خواهد شد. زمانی که داده‌ها بر روی شبکه بلاک چین به اشتراک گذاشته شوند، اجماع بسیار سریع حاصل خواهد شد. امروزه یکی از مشکلات مهمی که هوش مصنوعی با آن مواجه است، مشکل طبقه‌بندی و ذخیره داده‌ها است که بلاک چین می‌تواند این مشکل را از پیش روی فناوری هوش مصنوعی بردارد.
کاربرد‌های KYT
نیاز به شفافیت در همه تراکنش‌های مالی احساس می‌شود. پیچیدگی‌های زیادی در معاملات بین سازمان‌ها موجود است و اسناد زیادی در این میان رد و بدل می‌شود. از جمله این اسناد می‌توان به بارنامه، اسناد مالیاتی، اسناد قانونی و غیره اشاره کرد. بعض اوقات حتی جزئیات بیشتری مورد نیاز است و باید بررسی کرد که در هر مرحله چه اسنادی موجود بوده است و چه کسی آنها را بازرسی کرده است.
بنابراین داشتن اطلاعات در مورد تراکنش‌ها بسیار ضروری است و مزایای زیادی دارد. این مدل باعث می‌شود که سازمان‌ها در مورد مشتریان خود بیشتر بدانند و این مدل در واقع همان فرآیند KYT است. انتقال خودکار پیام‌های صحیح از منابع باید در این مدل مورد توجه قرار بگیرد و تا حد امکان از انتقال دستی جلوگیری شود. این باعث ایجاد اعتماد و امنیت می‌شود و از طرف دیگر، هزینه‌های عملکردی را نیز پایین خواهد آورد.
البته این بدین معنی نیست که داده‌های مشتری را باید با طرفین مورد اعتماد به اشتراک گذاشت و از این طریق، حریم خصوصی مشتری‌ها را نقض کرد. بلکه هدف در اینجا این است که سازمان‌ها اسناد ضروری برای شناخت مشتری را داشته باشند. همچنین اطلاعاتی که از این طریق در دسترس قرار می‌گیرد، مشهود و غیر قابل انکار خواهد بود. این فرآیند تا حدود زیادی می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند.
امنیت، صحت و شفافیت چیز‌هایی هستند که توسط KYT به ارمغان می‌آیند. KYT کمک می‌کند که سازمان‌ها به بالا بردن کیفیت خود بپردازند و رضایت مشتری نیز در این میان حاصل شود. اطاعت از قانون از این طریق به راحتی انجام می‌شود و دیگری فرآیندی پرهزینه بر دوش سازمان‌ها نخواهد بود.
استفاده از KYT در فضای ارز دیجیتال
Chainalysis پروژه‌ای است که در ایجاد شفافیت برای یک اقتصاد جهانی ساخته شده بر روی بلاک چین کمک می‌کند. این پروژه به بانک‌ها، کسب و کار‌ها و حکومت‌ها کمک می‌کند که درک رایجی از نحوه استفاده مردم از ارزهای دیجیتال داشته باشند. این پروژه داده‌ها و تحلیل‌های بلاک چینی را برای آژانس‌های حکومتی، صرافی‌ها و موسسات مالی در بیش از ۴۰ کشور جهان فراهم می‌آورد. ابزار‌های بررسی این پلتفرم (platform) به کاربران اجازه می‌دهد که آنچه را که در فضای بلاک چین روی می‌دهد، شناسایی و درک کنند.
Chainalysis به کسب و کار‌های ارز دیجیتال کمک می‌کند که از بهترین و قابل اعتماد‌ترین راه‌حل‌هایی که توسط کسب و کار‌های بزرگ ارز دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند، نهایت استفاده را ببرند. این پروژه به نظارت و قانون‌گذاری در فضای کریپتو (crypto) کمک می‌کند که این اقدامی بسیار مهم است. این پروژه ارتباط ارزهای دیجیتال را با امور واقعی جهان نشان می‌دهد و از این طریق به حکومت‌ها کمک می‌کند که به مبارزه با جرایم بپردازند.
Chainalysis پروژه‌ای است که از KYT برای پیگیری تراکنش‌های ارز دیجیتال استفاده می‌کند. این پروژه ممکن است برای بسیاری از افراد در فضای ارز دیجیتال خوشایند نباشد و آن را نوعی احیا‌کننده تمرکز قلمداد کنند. اما توجه داشته باشید که کریپتو بدون قانون‌گذاری و نظارت هرگز به مقبولیت عام نمی‌رسد. در صورتی که قانون‌گذاری و نظارت در فضای ارز دیجیتال موجود نباشد، این فضا تبدیل به حیات وحش خواهد شد که طبیعتا کسی در این فضا در امان نخواهد بود.
کلام آخر
امروزه فساد، کلاه‌برداری و پولشویی بسیار رایج شده است و فرآیند سنتی شناخت مشتری هم زیاد جواب نمی‌دهد زیرا همان طور که گفته شد، قوانین موجود در این زمینه مورد توافق همه کشور‌های جهان نیستند و کشور‌ها به صورت سلیقه‌ای در این زمینه عمل می‌کنند. شناخت ریشه تراکنش‌ها یا KYT می‌تواند در این میان بسیار مشکل‌گشا باشد و به عنوان مکملی برای KYC عمل کند.
شناخت ریشه تراکنش‌ها و کسب اطلاعات در مورد داده‌های مشتری می‌تواند بسیار مفید باشد. تراکنش‌های مشکوک از این طریق شناسایی می‌شوند و با آنها برخورد می‌شود. البته نباید فراموش کرد که اعمال KYT به آسانی صورت نمی‌گیرد و در این میان، پیش‌نیاز‌ها و ساز و کار‌هایی موجود است که باید مورد توجه قرار گیرند.
