شرکت a16z یه شرکت سرمایه‌گذاری خطر پذیر (VC) است. این شرکت فعالیت خود را در بازار رمزارزها از ۱۰ سال پیش آغاز کرده و در طی این سال‌ها تجربه و اطلاعات بسیار مفیدی در حوزه کریپتو کسب کرده است. این شرکت گزارش جامعی را در رابطه با اطلاعات مختلف در زمینه‌های گوناگون از جمله وب ۳، استارت آپ‌های کریپتویی، شبکه‌های بلاکچینی لایه اول و دوم، توکنهای بی‌همتا (NFT)، صنعت دیفای، بازی‌های کریپتویی، دائوها (DAO) و استیبل کوین‌ها تهیه کرده است. این گزارش مربوط به سال ۲۰۲۲ بوده و داده‌های آن از منابع مختلف مثل کارآفرینان و توسعه‌دهندگان صنعت کریپو استخراج شده است. در این مقاله گزارش شرکت a16z را مورد بررسی قرار می‌دهیم و به تحلیل آن می‌پردازیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.
معرفی شرکت a16z
قبل از شروع به تحلیل گزارش، کمی با شرکت a16z و اهداف آن آشنا می‌شویم. شرکت a16z با شعار ما از کارآفرینان جسور که نسل بعدی اینترنت را می‌سازند حمایت می‌کنیم، پا به عرصه سرمایه‌گذاری در حوزه کریپتو گذاشت. شرکت a16z crypto یک صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر است که در استارت آپ‌های کریپتویی و وب ۳ سرمایه‌گذاری می‌کند.
این شرکت اخیرا یک صندوق ۴.۵ میلیارد دلاری را ایجاد کرده است که با افتتاح آن مجموع سرمایه‌های این شرکت به بیش از ۷.۶ میلیارد دلار رسیده است. شرکت a16z قصد دارد یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه web3 باشد. این شرکت نسل سوم وب را ترکیبی از ویژگی‌های غیرمتمرکز و تحت حاکمیت جامعه در وب ۱ با عملکرد پیشرفته و مدرن در وب ۲ می‌داند. a16z معتقد است که وب ۳ موج جدیدی از خلاقیت و کارآفرینی را ایجاد خواهد کرد.
تیم شرکت سرمایه‌گذاری a16z متشکل از افراد خبره‌ای است که در زمینه‌های زیر فعالیت می‌کنند:
- سازمان تحقیقاتی
- تیم‌های مهندسی و امنیتی
- تیم‌های قانونی و نظارتی
- متخصصین ورود به بازار
- تیم خدمات استخدام
- تیم تولید محتوای آموزشی
بررسی گزارش شرکت a16z
گزارش شرکت a16z تحلیل بسیار جامعی از ابتدای معرفی تکنولوژی بلاکچین تا کنون، در اختیار کاربران قرار می‌دهد. مطالعه این گزارش در حال حاضر و در میان اصلاح شدید بازار کریپتو می‌تواند دیدگاه بسیار خوبی درباره گذشته، حال و آینده صنعت کریپتو و جایگاه آن به کاربران بدهد. در این گزارش بیان شده است که در حال حاضر در میانه چهارمین چرخه نوآوری قیمت (The Price-Innovation Cycle) رمزارزها قرار داریم.
قیمت‌ها به صورت یک قلاب هستند و افزایش آنها باعث علاقه‌مندی افراد به حوزه‌های مختلف می‌شود. در نهایت افزایش قیمت‌ها و سود‌دهی باعث ایجاد ایده‌ها و رشد فعالیت‌ها می‌شود و در نهایت نوآوری‌ها را رقم می‌زند. این سیکل را می‌توان چرخه نوآوری قیمت نامید. این چرخه همواره موتوری بوده است که از زمان آغاز به کار بیت کوین در سال ۲۰۰۹، صنعت کریپتو را با امواج مختلف به پیش برده است.
همانطور که در تصاویر زیر مشخص است، ارزش کل بازار کریپتو در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۷۰ درصد رشد داشته است، توسعه‌دهندگان آن بیش از ۶۸ درصد افزایش یافته‌اند، به استارت‌آپ‌های حوزه کریپتو بیش از ۶۲ درصد اضافه شده است و فعالیت افراد در پلتفرم‌های اجتماعی و در حوزه رمزارزها بیش از ۸۳ درصد رشد کرده است. هرچند که چرخه‌های نوآوری قیمت از خارج از بازار کریپتو بی‌نظم به نظر می‌رسند، اما در ساختار خود دارای نظمی اساسی هستند. نتیجه این چرخه‌ها یک رشد طولانی‌مدت ثابت است که توسط لوپ منظم بین علاقه و نوآوری هدایت می‌شود
از این گزارش می‌توان دریافت که تمامی بازارهای مالی به صورت فصلی هستند و کریپتو نیز از این قاعده مستثنی نیست. تابستان‌ها و روزهای پرسود بازار جای خود را به سرمای زمستان می‌دهند و زمستان و روزهای نزولی نیز با آمدن گرمای تابستان از بین می‌روند. پیشرفت‌هایی که توسعه‌دهندگان در روزهای نه‌چندان جالب مارکت انجام می‌دهند، در نهایت باعث رشد و توسعه بیشتر صنعت کریپتو می‌شود. رکود اخیر بازار نیز فرصتی است که کاربران و توسعه‌دهندگان صنعت بلاکچین را وارد چنین دوره‌ای کرده است.
اگرچه مارکت کریپتو می‌تواند بی‌ثبات باشد و چرخه‌های آن بی‌نظم به نظر می‌رسند، یک منطق در زیر‌ساخت آن نهفته است. در حالی که قیمت‌ها اغلب نشانگر عقب‌ماندگی عملکرد در برخی از صنایع بزرگ هستند، در مارکت کریپتو عملکرد آنها را می‌توان به عنوان یک شاخص پیشرو در نظر گرفت.
همانطور که بنجامین گراهام، سرمایه‌گذار افسانه‌ای می‌گوید:
سرمایه‌گذاران بازارهای مالی اغلب از نشاط و سرخوشی به ناامیدی و افسردگی می‌رسند؛ اما در تمامی بازار‌ها و تکنولوژی‌های جدید، ساختن و ایجاد برنامه‌های کاربردی همواره به رشد خود ادامه خواهد داد.
تصور کنید تمامی توسعه‌دهندگانی که پس از سقوط دات کام در اوایل دهه ۲۰۰۰ از فناوری و اینترنت فاصله گرفتند، بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری دهه خود را از دست دادند. پس از آنها این صنعت به سرعت رشد کرد و تکنولوژی‌هایی مانند رایانش ابری، شبکه‌های اجتماعی، پخش آنلاین ویدیو، تلفن‌های هوشمند و غیره ایجاد شد. اکنون نیز در بازار کریپتو در چنین مقطعی قرار داریم. در نظر بگیرید که در حال حاضر چه موفقیت‌هایی در web3 وجود دارد که در آینده دنیا را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در حال حاضر و در حالی که دانستن تعداد دقیق کاربران وب ۳ دشوار است، می‌توان بر اساس میزان فعالیت افراد تعداد کاربران نسل سوم وب را تخمین زد. بر اساس معیارهای مختلف زنجیره‌ای تخمین می‌زنیم که امروز بین ۷ تا ۵۰ میلیون کاربر فعال اتریوم وجود دارد. از نظر توسعه در قیاس با اینترنت اولیه، در حدود سال ۱۹۹۵ قرار داریم. استفاده از اینترنت تا سال ۲۰۰۵، به ۱ میلیارد کاربر رسید. همچنین آن زمان وب۲ در بحبوحه تاسیس غول‌هایی مانند فیسبوک و یوتیوب بود. اگرچه تخمین زدن بسیار سخت است، اما اگر خطوط روند همانطور که نشان داده شده ادامه یابند، وب ۳ می‌تواند تا سال ۲۰۳۱ به ۱ میلیارد کاربر برسد.
بررسی شبکه‌های لایه اول
با معرفی شبکه اتریوم درهای جدیدی بر روی صنعت بلاکچین و قابلیت‌های نسل سوم وب باز شد. قابلیت‌هایی که تا پیش از معرفی این شبکه هرگز دست یافتنی نبودند. شبکه اتریوم را می‌توان به عنوان رهبر توسعه وب ۳ توصیف کرد، اما این شبکه اکنون با رقابی بسیار قدرتمندی روبرو است.
شبکه اتریوم می‌تواند به توسعه‌دهندگان و کاربران کمک کند تا بتوانند با وب ۳ ارتباط برقرار کنند، بدون نیاز به مجوز انواع برنامه‌ها را با هر نوع ایده‌ای راه‌اندازی کرده و در اختیار کاربران قرار دهند. پس از شبکه اتریوم اکنون تعداد زیادی بلاکچین دیگر نیز وجود دارند که این قابلیت‌ها را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهند. بلاک چین‌هایی مانند Solana، Polygon، بایننس اسمارت چین، Avalanche و Fantom نیز در مسیر توسعه قرار دارند و از رقبای اتریوم به شمار می‌روند.
پیشروی اتریوم و رهبری آن در بین شبکه‌های بلاکچینی لایه اول، ارتباط زیادی با نحوه شروع اولیه و سلامت جامعه کاربری آن دارد. با توجه به علاقه توسعه‌دهندگان به این شبکه، اتریوم با نزدیک به ۴۰۰۰ توسعه‌دهنده فعال ماهانه بیشترین تعداد سازندگان را در بین شبکه‌های بلاکچینی دارد. پس از آن سولانا با نزدیک به ۱۰۰۰ و بیت کوین با حدود ۵۰۰ توسعه‌دهنده فعال ماهانه، در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
ویژگی‌های بخصوص شبکه اتریوم از جمله امنیت بالا، غیرمتمرکز بودن و تیم توسعه‌دهنده فعال و نوآور این شبکه، از جمله دلایل عمده‌ای هستند که کاربران را مجاب می‌کند برای استفاده از آن به طور متوسط حاضر به پرداخت بیش از ۱۵ میلیون دلار هزینه کارمزد تراکنش در روز بوده‌اند. پس از شبکه اتریوم، شبکه BSC با بیش از ۱.۳ میلیون دلار در رتبه دوم قرار دارد.
یکی از فاکتورهای اصلی که می‌تواند میزان محبوبیت یک شبکه را نشان دهد، تعداد آدرس‌های فعال و تراکنش‌های روزانه آن است. شبکه سولانا با اختلاف بسیار زیادی از سایر شبکه‌های لایه اول، توانسته است بیش از ۱۵.۴ میلیون آدرس فعال و ۱۵.۳ میلیون تراکنش روزانه را به خود اختصاص دهد. این موضوع نشان می‌دهد اقبال کاربران برای استفاده از این شبکه بسیار زیاد بوده و دلیل اصلی آن کارمزد بسیار پایین تراکنشها در شبکه سولانا است.
شبکه‌های لایه دوم
محبوبیت شبکه اتریوم بین کاربران و توسعه‌دهندگان مانند یک شمشیر دو‌لبه است. از آنجایی که اتریوم از لحاظ تاریخی به تمرکززدایی بیش از مقیاس‌پذیری اهمیت داده است، سایر بلاک چین‌ها با وعده عملکرد بهتر و کارمزد کمتر، توانسته‌اند وارد حوزه بلاکچین شوند و کاربران را به استفاده از شبکه‌های دیگر جذب کنند. بسیاری از افراد معتقدند که سایر شبکه‌هایی که پس از اتریوم ایجاد شده‌اند، افزایش مقیاس‌پذیری را به بهای کاهش امنیت و تمرکززدایی انجام می‌دهند.
اما جدا از از بلاک چین‌های رقیب اتریوم، پلتفرم‌ها و شبکه‌هایی ایجاد شده‌اند که پیشرفتی باورنکردنی در قابلیت همکاری با سایر شبکه‌ها را ایجاد کرده‌اند. این پلتفرم‌ها و شبکه‌ها که به افراد امکان می‌دهند دارایی‌های خود را از یک بلاک چین به بلاک چین دیگر بریج کنند.
تصویر زیر حجم ارزش قفل شده (TVL) رمزارز اتریوم و بیشترین استفاده افراد برای انتقال رمزارزهای اتریوم خود را در شبکه‌های مختلف نشان می‌دهد. همانطور که در تصویر مشخص است، حدودا نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار رمزارز اتریوم در شبکه آوالانچ قفل شده است. پس از آن شبکه‌های پالیگان، فانتوم و رونین در رتبه‌های بعدی قرار دارند. همچنین بیشترین تعداد کاربران از شبکه پالیگان پلاسما برای انتقال رمزارزهای اتریوم خود استفاده کرده‌اند.
همچنین فناوری‌های لایه ۲ اتریوم، مانند راه حل‌های خوش بینانه (optimistic rollups) و راهکارهای دانش صفر zero-knowledge) rollups)، با هدف کاهش هزینه‌ها و کارمزد تراکنشها با گسترش فضای بلاک ایجاد شده‌اند. راهکارهای لایه دوم می‌توانند در عین حال که مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم را افزایش می‌دهند، همچنان از امنیت شبکه اتریوم بهره‌مند شوند. به طور کلی می‌توان راه حل‌های لایه دوم را در دسته‌بندی‌های زیر تفکیک کرد:
- رول‌آپ‌ها (Rollups)
- پلاسما (Plasma)
- کانال‌های وضعیت (State Channels)
- سایدچین‌ها (Sidechains)
- راه‌حل‌های ترکیبی (Hybrid solutions)
- ولیدیوم (Validium)
در تصویر زیر ارزش کل قفل شده در هر یک از راه‌حل‌های لایه دوم اتریوم را می‌توان مشاهده کرد. راهکارهای لایه دوم توانسته‌اند بیش از ۷ میلیارد دلار دارایی را به خود جذب کنند. از میان راهکارهای لایه دوم بیشترین TVL مربوط به شبکه‌هایی است که از مکانیسم رول آپ استفاده می‌کنند.
تقریبا نزدیک به ۷ میلیارد دلار داریی در این بخش از راهکارهای لایه دوم ذخیره شده است که سهم بیشتری از آن را راه حل‌های خوش‌بینانه به خود اختصاص داده‌اند. پس از رول آپ‌ها راهکارهای پلاسما و سپس ولیدیوم سهمی از ارزش کل قفل شده در راه حل‌های لایه دوم را تشکیل می‌دهند.
این موضوع نشان‌دهنده اهمیت راهکارهای لایه دوم در شبکه اتریوم و نقش آنها در آینده این شبکه و پس از رخ دادن مرج است. راهکارهای لایه دوم در اتریوم ۲ نیز نقش پر‌رنگی را ایفا خواهند کرد و یکی از تکنولوژی‌هایی خواهند بود که تاثیر بسزایی در آینده بلاکچین و شبکه اتریوم خواهند داشت.
همانطور که پیش‌تر بیان شد، در حال حاضر روزانه کاربران حدودا ۱۵ میلیون دلار کارمزد در شبکه اتریوم پرداخت می‌کنند. این مقدار برای راهکارهای لایه دوم تنها نزدیک به ۱.۵ درصد کل کارمزد پرداختی در شبکه اتریوم است. در مجموع تقریبا روزانه ۴۳۱,۰۰۰ دلار کارمزد در راهکارهای لایه دوم اتریوم پرداخت می‌شود.
این موضوع نشان می‌دهد که راهکارهای لایه دوم توانسته‌اند تا حد بسیار مطلوبی فی تراکنشها را کاهش دهند؛ اما راه بسیار بلندی برای جذب کاربران جدید برای استفاده از این شبکه‌ها در پیش دارند. تصویر زیر میزان کارمزد پرداختی روزانه در راهکارهای لایه دوم را نشان می‌دهد. بیشترین سهم کارمزد تراکنش مربوط به شبکه آربیتروم است. روزانه ۱۹۴,۸۶۶ دلار کارمزد در این شبکه پرداخت می‌شود. این مساله نشان می‌دهد شبکه آربیتروم یکی از محبوب‌ترین راهکارهای لایه دوم شبکه اتریوم است.
در حال حاضر شبکه‌های L2 برای کاهش کارمزد تراکنشها با یکدیگر رقابت بسیار سخت و تنگاتنگی دارند. تمامی آنها در تلاش‌اند تا همزمان با فراهم کردن سرعت بالای تراکنشها، کارمزد آنها را تا حد ممکن پایین بیاورند. شبکه متیس که از مکانیسم Optimistic Rollup استفاده می‌کند، در این رقابت توانسته است در مقایسه با سایر رقبای خود کمترین کارمزد تراکنش را برای کاربران فراهم کند. کاربران این شبکه می‌توانند تنها با پرداخت ۰.۰۱ دلار برای ارسال رمزارز اتریوم و ۰.۰۷ دلار برای سواپ، توکنهای خود را به سایر شبکه‌ها انتقال دهند و تبدیل کنند. همانطور که در تصویر زیر مشخص است، در تاریخ ۲۰۲۲/۵/۱۲ (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱) کارمزد شبکه متیس تقریبا ۱/۵۰۰ کارمزد تراکنشها در شبکه اصلی اتریوم بوده است.
توکنهای بی‌همتا (NFT)
توکنهای بی‌همتا به عنوان یکی از جذاب‌ترین موضوعات بازار رمزارزها در سال ۲۰۲۱ شناخته می‌شوند. در ابتدای معرفی این توکن‌ها از آنها تنها به عنوان عکس‌هایی بدون کاربردی خاص یاد می‌شد. با گذر زمان و پیشرفت صنعت توکنهای بی‌همتا انواع مختلفی از آنها ساخته شد. در حال حاضر کاربرد NFTها تنها محدود به تصاویری بدون کاربرد نیست. دامنه استفاده از توکنهای بی‌همتا بسیار گسترده شده است و اکنون NFTها کاربردهای متعددی دارند. کاربرد توکنهای بی‌همتا را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
- استفاده به عنوان تصویر پروفایل در رسانه‌های اجتماعی
- استفاده در صنعت موسیقی و هنر
- استفاده در صنعت گیمینگ
- استفاده‌های کاربردی (شرکت در دوره‌های مختلف، دسترسی به منابع مخصوص، عضو شدن در یک اجتماع و غیره)
- استفاده در دنیای مجازی به منظور نشان دادن مالکیت افراد
همچنین از سال ۲۰۲۱ تاکنون پیشرفت‌های زیادی در حوزه توکنهای بی‌همتا رخ داده است. این پیشرفت‌ها مربوط به قسمت‌های مختلف مانند راه‌اندازی DAOها در صنعت NFT، پاداش‌دهی از طریق ایردراپ به کاربران، کمک به هنرمندان برای ایجاد NFTهای دارای حق امتیاز یا LDAها برای اشتراک‌گذاری درآمد حاصل از استریم با طرفداران هنرمندان و کاربردهای متعدد دیگری که توسط مجموعه‌ها و هنرمندان به جامعه کاربری NFTها داده می‌شود.
تکنولوژی web3 امکانات بسیار زیادی را نسبت به web2 در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. نرخ برداشت (Take rate) در اصطلاح تجارت الکترونیک، کارمزد کمیسیونی است که یک بازار برای معامله‌ای که در آن پلتفرم انجام می‌شود، دریافت می‌کند. نرخ برداشت غول‌های وب ۲ در شرایط فعلی نوعی اخاذی است.
اما نرخ برداشت پلتفرم‌های وب ۳ نسبت به غول‌های اینترنتی امروزی به شدت پایین‌تر هستند. پلتفرم‌های وب ۳ شرایط اقتصادی عادلانه‌تری را برای خدمات خود ارائه می‌دهند. نرخ برداشت در پلتفرم‌های اینستاگرام و فیسبوک نزدیک به ۱۰۰ درصد است، در حالی که مارکت پلیس اپن سی (Open Sea) که بزرگترین پلتفرم خرید و فروش توکنهای بی‌همتا است، تنها ۲.۵ درصد نرخ برداشت دریافت می‌کند.
ریچی تورس (Ritchie Torres)، نماینده کنگره ایالات متحده در مقاله اخیر خود در این‌باره خاطرنشان کرده است: چیزی عمیقا در اقتصاد ما اشتباه است، زمانی که فناوری‌های بزرگ نرخ برداشت بالاتری نسبت به مافیا دارند. تصویر زیر Take rate پلتفرم‌های مختلف در حوزه وب ۲ را با پلتفرم اپن سی مقایسه کرده است. همانطور که در تصویر مشخص است، نرخ برداشت پلتفرم اپن سی نسبت به سایر پلتفرم‌های وب ۲ بسیار کمتر است.
تیم a16z تجزیه و تحلیل داده‌های جدیدی را انجام داده است تا تخمین بزند که دریافتی سازندگان در web3 در مقایسه با web2 به چیه میزان است و پلتفرم‌های وب ۳ چه میزان از درآمد خود را در مقایسه با پلتفرم‌های وب ۲ به توسعه‌دهندگان اختصاص می‌دهند. با وجود اینکه هنوز تکنولوژی وب ۳ بسیار نوپا است و نمی‌توان داده‌های آن را با وب ۲ مقایسه کرد؛ اما اعداد گویای همه چیز هستند.
در سال ۲۰۲۱، فروش اولیه NFTهای مبتنی بر شبکه اتریوم (ERC-721 و ERC-1155)، به اضافه حق امتیازی که از فروش ثانویه در OpenSea به سازندگان پرداخت شد، در مجموع ۳.۹ میلیارد دلار است. این رقم چهار برابر ۱ میلیارد دلاری است که متا برای سازندگان تا سال ۲۰۲۲ در نظر گرفته است که کمتر از ۱ درصد درآمد این شرکت را تشکیل می‌دهد.
تعداد کاربران وب۲ در مقابل وب۳ بسیار خارق العاده است؛ ۲۲٬۴۰۰ نفر در وب۳ محتوا تولید می‌کنند (بر اساس تعداد مجموعه‌های NFT)، در مقابل نزدیک به ۳ میلیارد کاربر در پلتفرم‌های متا محتوا پست می‌کنند. این در حالی است که پلتفرم‌های Spotify و YouTube بیشتر به سازندگان اهمیت داده‌اند، به ترتیب ۷ میلیارد و ۱۵ میلیارد دلار به محتواسازان پرداخت می‌کنند.
طبق تحلیل تیم a16z، وب۳ برای هر سازنده ۱۷۴٬۰۰۰ دلار پرداخت کرده است، در حالی که پلتفرم‌های متا برای هر کاربر ۰.۱ دلار، Spotify برای هر هنرمند ۶۳۶ دلار و YouTube برای هر کانال ۲.۴۷ دلار پرداخت کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد در حال حاضر جامعه کاربری وب۳ کوچک اما قدرتمند است و این امر می‌تواند تا چند سال آینده سبب شود اکثر هنرمندان و سازندگان محتوا آثار خود را از وب ۲ به وب ۳ انتقال دهند. انتقال هنرمندان به وب۳ می‌تواند فرصت‌های مالی بسیار بیشتری را در اختیار آنها قرار داده و به به توسعه فعالیت‌هایشان کمک کند.
تصویر زیر نرخ رشد تعداد خریداران و فروشندگان توکنهای بی‌همتا را در کنار حجم معاملات در شبکه اتریوم نشان می‌دهد. از آنجایی که اکثر مجموعه‌ها، هنرمندان و بازار توکنهای بی‌همتا بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده‌اند، نحوه عملکرد سرمایه‌گذاران NFT در شبکه اتریوم، می‌تواند اطلاعات بسیار مفیدی را درباره این صنعت نوظهور در اختیار کاربران قرار دهد.
همانطور که در نمودار زیر مشخص است، فروش آثار NFT در تاریخ ۲۳ آگوست ۲۰۲۱ (۱ شهریور ۱۴۰۰) در شبکه اتریوم حدودا به ۲ میلیارد دلار رسیده است. در این محدوده تاریخی شمار خریدارن و فروشندگان افزایش چشمگیری داشته است؛ اما در اوایل سال ۲۰۲۲ تعداد افراد فعال در بازار توکنهای بی‌همتا حدودا ۲ برابر شده است که نشان‌دهنده پتانسیل این بازار برای جذب افراد و سرمایه‌های بیشتر در سال‌های آتی است.
بررسی صنعت دیفای
سیستم مالی سنتی تاکنون نتوانسته نیاز بسیاری از مردم را در سراسر جهان برطرف سازد. طبق آمار بانک جهانی، بیش از ۱.۷ میلیارد نفر حساب بانکی ندارند. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید حتی پس از رکود اخیر در اقتصاد جهانی، تقاضا برای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) در چند سال گذشته به طرز چشمگیری افزایش یافته است. همچنین صنعت دیفای می‌تواند برای جوامع محروم و فاقد بانک که فقط به تلفن‌های همراه دسترسی دارند، استفاده از خدمات مالی را تسهیل کند.
در تصویر زیر میزان سرمایه‌ای که بانک‌های مختلف ایالات متحده در اختیار دارند، با سرمایه کل قفل شده (TVL) در دیفای مقایسه شده است. طبق گزارش سایت دیفای لاما میزان سرمایه کل قفل شده در دیفای تا اواخر سال ۲۰۲۱ به حدود ۱۷۰ میلیارد دلار رسید که می‌توان گفت، دیفای سی و یکمین بانک بزرگ ایالات متحده از نظر کل دارایی‌های تحت مدیریت است.
اصطلاح DeFi که مخفف امور مالی غیرمتمرکز است، اولین بار در یک چت تلگرامی در آگوست سال ۲۰۱۸ بین توسعه‌دهندگان اتریوم و کارآفرینانی از جمله اینجه یئو (Inje Yeo) از شرکت Set Protocol، بلیک هندرسون (Blake Henderson) از تیم 0x و برندن فورستر (Brendan Forster) از پروتکل Dharma متولد شد.
آنها در این چت در حال بحث بودند که چه نامی بر روی برنامه‌های مالی متن باز که بر بستر اتریوم ساخته می‌شوند، بگذارند. گزینه‌های دیگری نیز برای نام‌گذاری دیفای توسط آنها در نظر گرفته شد. نام‌هایی مانند Open Horizon، پروتکل‌های مالی آزد (Open Financial Protocols) و Lattice Network از دیگر گزینه‌ها بودند که در نهایت نام دیفای تسط هندرسون گفته و برگزیده شد. از زمان معرفی دیفای در سال اواخر سال ۲۰۱۸ تاکنون نزدیک به ۳ سال گذشته است و در این ۳ سال صنعت دیفای توانسته جذب سرمایه‌ای بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار داشته باشد.
در حال حاضر بیشترین سهم از سرمایه کل قفل شده در تمامی پروتکل‌های دیفای متعلق به شبکه اتریوم است. تا کنون بیش از ۵۳۸ پروتکل مختلف در حوزه دیفای بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده‌اند و اتریوم حدودا ۵۷.۷۵ درصد از TVL کل دیفای را به خود اختصاص داده است. همچنین سایر بلاک چین‌ها در تلاش‌اند تا بتوانند به موفقیت شبکه اتریوم در DeFi دست پیدا کنند. در تصویر زیر سهم هر یک از شبکه‌های بلاکچینی از سرمایه موجود در دیفای نشان داده شده است.
پروتکل‌های لندینگ و صرافی‌های غیرمتمرکز از محبوب‌ترین پروتکل‌های دیفای هستند. اکثر کاربران دیفای از این پروتکل‌ها برای کسب درآمد یا تبدیل کردن توکنهای خود به یکدیگر استفاده می‌کنند. در تصویر زیر حجم معاملات در صرافی‌ها غیرمتمرکز و حجم وام دریافتی کاربران در پلتفرم‌های لندینگ نشان داده شده است.
همانطور که در تصویر مشخص است، با کاربردی شدن این پروتکل‌ها استفاده از آنها افزایش یافته و حجم معاملات در آنها در اواخر سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۰ حدودا ۱۰ برابر شده است. بیشترین حجم معاملات در دکس‌ها مربوط به صرافی یونی سواپ بوده که در ماه نوامبر سال ۲۰۲۱ به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است. همچنین بیشترین حجم وام دریافتی از پلتفرم‌های لندینگ نیز مربوط به نوامبر ۲۰۲۱ و حدودا ۳۰ میلیارد دلار است که پروتکل‌های میکر و آوه بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
انتقال مکانیسم اجماع شبکه اتریوم از گواه اثبات کار به گواه اثبات سهام، یکی از مهم‌ترین رویدادها در بازار رمزارزها محسوب می‌شود. در حال حاضر شبکه بیکن چین از این الگوریتم اجماع استفاده می‌کند و تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ (۲۴ شهریور ۱۴۰۱) احتمالا این شبکه با شبکه اصلی اتریوم مرج یا یکی خواهند شد. پیش از انجام مرج کاربران می‌توانستند رمزارزهای اتریوم خود را در شبکه بیکن چین استیک کرده و کسب درآمد داشته باشند. پیش از انتقال اتریوم به مکانیسم POS پلتفرم‌های مختلفی امکان استیک کردن اتریوم را برای کاربران فراهم کرده‌اند.
در تصویر زیر تعداد کل اتریوم‌های استیک شده در شبکه اتریوم ۲، تعداد افرادی که اتریوم‌های خود را استیک کرده‌اند و تعداد ولیدیتورهای فعلی شبکه اتریوم نمایش داده شده است. همانطور که در تصویر مشخص است تاکنون بیش از ۱۲.۶ میلیون رمزارز ETH از ۷۳,۰۰۰ آدرس مختلف در شبکه اتریوم ۲ استیک شده است.
همچنین پلتفرم لیدو دارای بیشترین سهم در بین تمامی آدرس‌هایی است که رمزارزهای اتریوم خود را در شبکه اتریوم ۲ استیک کرده‌اند. پروتکل لیدو به کاربران اجازه می‌دهد به میزان دلخواه اتریوم‌های خود را به این پروتکل انتقال داده، در شبکه اتریوم ۲ مشارکت داشته و پاداش کسب کنند. بیش از ۴ میلیون واحد اتریوم توسط پلتفرم لیدو در شبکه اتریوم ۲ استیک شده است.
بازی‌های بلاکچینی در وب ۳
بازی‌های بلاکچینی یکی از ترندهای جدید در صنعت کریپتو هستند. در این بازی‌ها بر خلاف بازی‌های سنتی که کاربران برای برنده شدن در مراحل مختلف بازی باید پول پرداخت می کردند، می‌توانند با بازی کردن کسب درآمد داشته باشند. در بازی‌های بلاکچینی با استفاده از مشوق‌های اقتصادی گیمرها تشویق به بازی کردن و کسب درآمد می‌شوند. صنعت این بازی‌ها تا جایی رشد کرده است که بسیاری از افراد این نوع بازی‌ها را به عنوان شغل دائمی خود، انتخاب کرده‌اند.
در دهه‌های اخیر صنعت بازی‌های ویدیویی به دلیل تنوع پلتفرم‌ها و مدل‌های کسب‌وکار جدید، رشد چشمگیری داشته است. در تصویر زیر میزان سرمایه‌ای که کاربران با پیشرفت بازی‌های ویدیویی در پلتفرم‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌اند، نشان داده شده است. تا سال ۲۰۱۹ میزان سرمایه‌ای که به بازی‌های ویدیویی اختصاص یافته است، بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار بوده است. در این بین بازی‌ها در پلتفرم‌های کنسول و موبایل توانسته‌اند بیشترین جذب سرمایه را داشته باشند.
بازی‌های بلاکچینی می‌توانند فرصت بسیار بزرگی را پیش روی آینده بازار رمزارزها قرار دهند. در سال ۲۰۲۱ و همزمان با ترند شدن بازی‌های بلاکچینی، برخی از بازی‌ها توانستند به آمار بسیار قابل قبولی در جذب کاربر برسند؛ به طور مثال ۲۰ درصد از حجم فروش توکنهای بی‌همتا در سال ۲۰۲۱ مربوط به فروش NFTهای داخل بازی‌ها بود. همچنین ۴۹ درصد از فعالیت کیف پول‌ها در شبکه‌های مختلف مربوط به بازیکنان در بازی‌های وب ۳ بوده و بیش از ۵۰ بازی بلاکچینی در طی این سال توانستند بیش از ۱۰۰۰ گیمر را به بازی‌های خود جذب کنند. این آمار نشان می‌دهد بازی‌های بلاکچینی می‌توانند آینده بازار رمزارزها و بازی‌های سنتی را تغییر دهند.
زمین‌های متاورسی قطعه‌ای از املاک در فضای مجازی هستند. این زمین‌ها توسط یک توکن بی‌همتا نشان داده می‌شوند و مالکیت آنها به فروش می‌رسند. پلتفرم‌های مختلف تاکنون زمین‌های متاورسی خود را عرضه داشته‌اند و خریدارن این زمین‌ها بسته به نوع پلتفرم می‌توانند از زمین‌های خود برای ساخت‌و‌ساز، زندگی کردن، تبلیغات، ایجاد شغل و سایر موارد استفاده کنند. تقاضا برای خرید زمین‌های متاورسی در سال ۲۰۲۱ به حدی گسترش یافت که در این سال سرمایه‌گذاران نزدیک به ۲ میلیارد دلار از دارایی‌های خود را در زمین‌های متاورسی سرمایه‌گذاری کردند. زمین‌های متاورسی در پلتفرم‌های Otherside، سندباکس و دیسنترالند بیش از ۱ میلیارد دلار از کل این بازار را در اختیار دارند. در تصویر زیر میزان سرمایه‌گذاری کاربران برای خرید زمین‌های مجازی در پلتفرم‌های مختلف نمایش داده شده است.
سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAO)
Dao مخفف عبارت Decentralized Autonomous Organization بوده و به معنی سازمان مستقل غیرمتمرکز است. دائو یک نهاد است که توسط مردم اداره می‌شود و در ساختار خود هیچ هسته مرکزی مدیریتی ندارد. تصمیمات در دائوها به‌صورت کاملا مستقل و شفاف هستند. به عبارت ساده‌تر تمامی تصمیم‌گیری‌ها در آنها بر اساس قراردادهای هوشمند و رای‌گیری‌های عمومی اجرایی می‌شود.
تمامی قابلیت‌ها و قوانین در دائوها با رای‌گیری تعیین می‌شود. اهمیت وجود دائوها در این است که کاربران می‌توانند مستقیما در تصمیم‌گیری‌های مختلف مشارکت داشته باشند. این قابلیت باعث می‌شود تا از نیاز به اعتماد به تیم سازنده در پروتکل‌های مالی تا حد زیادی کاسته شود؛ زیرا در شرایط بحرانی کاربران پروتکل می‌توانند مدیریت امور را بر عهده گرفته و دارایی‌های خود را حفظ کنند. از زمان معرفی دائوها تاکنون بیش از ۱۰ میلیارد دلار از دارایی کاربران توسط این نهادهای غیرمتمرکز مدیریت شده است.
بیشتر ارزشی که DAOها در اختیار دارند، در قالب توکن حاکمیتی بومی پروتکل آنها است. در تصویر زیر ۱۰ بزرگترین دائوها بر اساس میزان سرمایه صندوق‌هایشان دسته‌بندی شده‌اند. صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ با ارزش بیش از ۲ میلیارد دلار در صدر این جدول قرار دارد.
با وجود دائوها روش مشارکت در توسعه برنامه‌های کریپتویی به طور کامل متحول شده است. به لطف وجود دائوها تصمیم‌گیری در پلتفرم‌های مختلف توسط کاربران و از پایین به بالا انجام می‌شود. تاکنون در DAOها بیش از ۳.۴ میلیون رای داده شده، ۶۵۷ هزار نفر در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته‌اند و بیش از ۵۶ هزار موضوع مورد بحث قرار گرفته است.
استیبل کوین‌ها
استیبل کوین‌ها برای کاهش اثر نوسانات قیمت در بازار رمزارزها ایجاد شده‌اند. از استیبل کوین‌ها غالبا برای ذخیره ارزش در زمان ریزش بازار استفاده می‌شود. ارزش کل بازار استیبل کوین‌ها به قدری افزایش یافته است که محبوب‌ترین آنها یعنی تتر، حدودا ۸ درصد از دامیننس کل بازار ارزهای دیجیتال را در اختیار دارد.
به طور کلی می‌توان استیبل کوین‌ها را در ۳ دسته با پشتوانه فیات، با پشتوانه رمزارزهای دیگر و الگوریتمی تقسیم‌بندی کرد. در تصویر زیر استیبل کوین‌های مختلف با توجه به پشتوانه آنها دسته‌بندی شده‌اند؛ به طور مثال استیبل کوین‌های با پشتوانه فیات متمرکز بوده و توسط یک شرکت اداره می‌شوند؛ اما در عوض همواره برابری و ثبات آنها حفظ می‌شود و بهره‌وری بالایی در مارکت کریپتو دارند.
افزایش استفاده از استیبل کوین‌ها نشان‌دهنده تقاضا برای دلار دیجیتال است. در نتیجه همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، از سال ۲۰۲۰ تاکنون تقاضا برای استفاده از دلار دیجیتال به شدت افزایش پیدا کرده است. در این بین استیبل کوین تتر بیشترین رشد را از لحاظ ارزش کل بازار داشته است و اکنون مارکت کپ تتر بیش از ۶۷ میلیارد دلار است.
با وجود اینکه در حال حاضر حدودا ۱۷۱ میلیارد دلار از استیبل کوین‌های مختلف وجود دارند، اما استیبل کوین‌ها تنها بخش کوچکی از عرضه کلی پول در جهان را در اختیار دارند؛ به طور مثال ارزش دارایی‌های M1 (دارایی‌هایی که قابلیت نقد‌شوندگی بالایی دارند) در ایالات متحده آمریکا بیش از ۲۰ تریلیون دلار است. این اعداد نشان می‌دهند ارزش کل استیبل کوین‌های بازار رمزارزها، در مقابل دارایی کشورهای مختلف بسیار ناچیز است.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی گزارش شرکت گزارش شرکت a16z در مورد وضعیت بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲ پرداختیم. بطور خلاصه می‌توان گفت که ما در اواسط چهارمین چرخه قیمت نوآوری هستیم. اتریوم در مقابل رقبایش همچنان حرف اول را می‌زند و بیشترین تعداد کاربر و توسعه‌دهنده را دارد. همچنین با توجه به عواملی از جمله مزایای روز افزون کریپتو، وب۳ و تعداد کاربران این حوزه در مقایسه با وب۲، می‌توان نتیجه گرفت که کریپتو هنوز اول راه است. شما به عنوان کاربر یا سازنده، فرصت‌های بسیاری برای پیشرفت دارید و هنوز خیلی کارها برای انجام دادن مانده است. شما بعد از روزهای قرمز نیمه اول سال ۲۰۲۲، وضعیت بازار کریپتو را چگونه می‌بینید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
