قسمت چهارم گزارش مساری: ارزیابی عملکرد شبکه هدرا در سه ماهه دوم ۲۰۲۲

در این مقاله به بررسی عملکرد شبکه هدرا، تعداد کاربران فعال آن، مقدار کارمزد تراکنش‌ها در Hedera، فعالیت توسعه‌دهندگان و فعالیت حوزه NFT در اکوسیستم هدرا می‌پردازیم و این شبکه را از لحاظ وضعیت قراردادهای هوشمند مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. نکته حائز اهمیت دیگری که در این مقاله بررسی می‌کنیم، سازوکار و شرایط کنونی امور مالی در شبکه هدرا خواهد بود. با سایت میهن بلاکچین همراه باشید.

معرفی شبکه هدرا

هدرا (Hedera) یک شبکه بلاکچین مبتنی بر مکانیزم اجماع گواه اثبات سهام است. این شبکه توسط ۲۶ شرکت در سراسر جهان اداره می‌شود که به مجموعه آنها، شورای نظارت بر هدرا (Hedera Governing Council) گفته می‌شود و ورودی‌های این شبکه از طریق پروپوزال‌های بهبود شبکه هدرا (HIP) صورت می‌گیرد. با انتقال شبکه هدرا به شبکه غیرمتمرکز و متعلق به کاربران، اعضای شورای نظارت به اداره تاییدکنندگان می‌پردازند. هدرا به توسعه‌دهندگان، سرویس‌های اصلی خود به اسم «سرویس‌های شبکه هدرا» را ارائه می‌دهد تا توسعه‌دهندگان بتوانند به ساخت و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز بپردازند. این شبکه بر مبنای الگوریتم اجماع هش‌گراف استوار است. این الگوریتم راندمان بالا، سیستم سفارش‌گذاری عادلانه و اجماع با تاخیر اندک را محقق می‌سازد.

بررسی عملکرد شبکه هدرا از منظر معیارهای مالی

سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ یکی از بدترین سه ماهه‌های تاریخ عرصه کریپتو بوده، به طوری که ارزش کل بازار کریپتو ۵۸٪ کاهش یافته است. هدرا سه ماهه دوم سال جاری را با ارزش بازار ۱.۴ میلیارد دلار به پایان رساند که نسبت به سه ماهه گذشته ۷۱٪ کاهش داشته است. این کاهش مطابق با کاهش کل بازار رمزارز بوده است.

هدرا قبل از این نیز با ریزش‌های مشابهی مواجه بوده است. در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹ (۱۰ دی ۱۳۹۸) ارزش بازار هدرا به ۱۷ میلیون دلار رسید که کمترین مقدار در طول تاریخ خود محسوب می‌شود. پس از آن، در تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۲۱ (۲۲ آبان ۱۴۰۰) با افزایش ۴۰۰ برابری به رکورد ۶.۹ میلیارد دلار دست یافت.

حداکثر موجودی توکن بومی شبکه هدرا (به اسم توکن HBAR) معادل با ۵۰ میلیارد توکن بوده و غیرتورمی است. توکن HBAR در دوره‌های سه ماهه توسط خزانه هدرا و طبق برنامه زمانبندی مشخص تا سال ۲۰۲۵ توزیع می‌شود. در پایان سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲، موجودی در گردش HBAR به ۲۱.۰۸ میلیارد توکن رسیده که معادل با ۴۲٪ از کل موجودی آن است.

استفاده از شبکه هدرا

مجموع تراکنش‌های شبکه هدرا کاهش چشمگیری داشته است. در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲، شبکه هدرا به طور میانگین ۱۹ میلیون تراکنش در هر ماه داشته است. این مقدار در سه ماهه اول ۲۰۲۲ معادل با ۷۶ میلیون و در سه ماهه چهارم ۲۰۲۱ نیز معادل با ۹۹ میلیون تراکنش در هر ماه بوده است که به ترتیب کاهش ۷۶٪ و ۸۱٪ را نشان می‌دهد.

در حال حاضر، کارمزد تراکنش‌های هدرا در سطح کمی باقی مانده است. در سه ماهه چهارم ۲۰۲۱ که فعالیت این شبکه در بالاترین سطح خود قرار داشت، کارمزد تراکنش‌ها کمتر از ۰.۰۰۰۱ دلار بود. کارمزد کم تراکنش‌ها، کارایی مکانیزم اجماع هش‌گراف را نشان می‌دهد.

علی‌رغم کاهش تعداد تراکنش‌ها، تعداد کاربران فعال برای دومین سه ماهه متوالی افزایش یافته است. در سه ماهه دوم ۲۰۲۲، هدرا به طور میانگین در هر ماه ۳۳,۰۰۰ کاربر فعال داشته است. این مقدار نسبت به سه ماهه اول ۲۰۲۲ و سه ماهه چهارم ۲۰۲۱ به ترتیب با افزایش ۵۱٪ و ۱۱۰٪ همراه بوده است. افزایش تعداد کاربران فعال گویای علاقه سالم و سازنده کاربران به اکوسیستم هدرا است.

سرویس‌های شبکه هدرا

محصولات اصلی هدرا به اسم سرویس‌های شبکه هدرا (Hedera Network Services) شناخته می‌شوند. این سرویس‌ها، مجموعه‌ای از API هایی هستند که به کاربران امکان می‌دهند تا حساب‌های خود را ایجاد کنند، توکن صادر کنند، اطلاعات را در دفترکل ثبت کنند، قراردادهای هوشمند بنویسند و عملکردهای بیشتری را اجرا کنند. سرویس‌های شبکه عبارتند از: سرویس اجماع، سرویس قرارداد هوشمند، سرویس توکن، سرویس رمزارز (شامل افتتاح حساب و انتقال توکن HBAR) و سرویس فایل. کارمزد تراکنش‌های هر کدام از این سرویس‌ها ثابت و مشخص بوده و بر حسب دلار است و با توکن HBAR پرداخت می‌شود. این موضوع به شرکت‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی قابل پیش‌بینی برای هزینه‌های عملیاتی خود داشته باشند.

تا پایان سه ماهه دوم ۲۰۲۲، سرویس اجماع هدرا ۹۲٪ از تراکنش‌های این شبکه را به خود اختصاص داده است، در حالی که فقط شامل یک درصد از کاربران است. در مقابل، سرویس رمزارز هدرا از ۸۹٪ کاربران پشتیبانی می‌کند و فقط ۸٪ تراکنش‌ها را در اختیار دارد. این شرایط گویای تفاوت در کاربران سرویس‌های مذکور است. سرویس اجماع هدرا برای مشتریان سازمانی و شرکتی ایجاد شده است، در حالی که سرویس رمزارز به منظور ارائه سرویس به مشتریان معمولی به وجود آمده است.

سرویس اجماع هدرا ثبت سوابق پیام‌های قابل بررسی، قابل تایید و غیرقابل تغییر را امکان‌پذیر می‌سازد. کاربران و عمدتا شرکت‌ها می‌توانند پیام‌های خود را در شبکه هدرا ثبت کنند. پیام‌ها در شبکه هدرا توسط الگوریتم هش‌گراف مرتب شده و دارای برچسب زمانی (Timestamp) می‌شوند. این پیام‌ها به تدریج تاریخچه‌ای قابل حسابرسی از رویدادهای بدون نیاز به اعتماد و قابل تایید را شکل می‌دهند.

تعداد کاربران فعال سرویس اجماع هدرا برای دومین سه ماهه متوالی افزایش یافته است. در سه ماهه دوم ۲۰۲۲، هدرا به طور میانگین ۲۱۸ فعال کاربر فعال در هر ماه داشته است. این تعداد در سه ماهه اول ۲۰۲۲ و سه ماه چهارم ۲۰۲۱ به ترتیب ۱۹۳ و ۱۸۴ کاربر فعال بوده است که رشد ۱۳٪ و ۱۸٪ را نشان می‌دهد. علی‌رغم افزایش تعداد کاربران فعال، تعداد تراکنش‌ها برای دومین سه ماهه متوالی کاهش یافته است. این کاهش نسبت به سه ماهه اول ۲۰۲۲ بسیار شدید بوده است و ریزش ۷۹٪ را نشان می‌دهد.

سرویس قرارداد هوشمند هدرا به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا به توسعه و اجرای قراردادهای هوشمند بپردازند. در ماه فوریه ۲۰۲۲، نسخه دوم قراردادهای هوشمند، پشتیبانی از ماشین مجازی اتریوم و عملکرد قراردادهای هوشمند مبتنی بر سالیدیتی را به این سرویس اضافه کرد. در ماه آوریل ۲۰۲۲، فعالیت سرویس قرارداد هوشمند هدرا به ۸۰۰۰ کاربر و ۴۲,۰۰۰ تراکنش دست یافت. قبل از ماه آوریل، این سرویس به طور میانگین در هر ماه ۲۰ کاربر و ۱۰۰ تراکنش در اختیار داشت. هدرا در صدد عرضه چندین به‌روزرسانی برای سرویس قرارداد هوشمند خود در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ است.

سرویس رمزارز هدرا شامل تراکنش‌های توکن HBAR و تمام اطلاعات مرتبط با حساب کاربران است. توکن HBAR به منظور پرداخت کارمزد تراکنش‌های سرویس شبکه هدرا استفاده می‌شود و از طریق سهام‌گذاری، امنیت شبکه را تامین می‌کند. سرویس توکن هدرا ایجاد و اعمال تنظیمات، مدیریت و انتقال توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و توکن‌های قابل تعویض را امکان‌پذیر می‌سازد.

سرویس رمزارز هدرا به طور میانگین در هر ماه ۱۵,۰۰۰ کاربر فعال داشته است. اگرچه تعداد کاربران ثابت مانده‌اند، اما تعداد تراکنش‌ها نسبت به سه ماهه چهارم ۲۰۲۱ کاهش ۶۳ درصدی را نشان می‌دهد.

سرویس فایل هدرا به ذخیره‌سازی اطلاعات قراردادهای هوشمند، اطلاعات اعتباری و سایر فایل‌های مهم بر بستر شبکه هدرا می‌پردازد. در ۹ ماه اخیر، این سرویس به طور میانگین در هر ماه ۲۲ کاربر فعال داشته است. تعداد تراکنش‌ها نیز نسبت به سه ماهه چهارم ۲۰۲۱ افزایش ۱۴۰۰ درصدی داشته است.

اکوسیستم NFT در هدرا

یکی دیگر از مولفه‌های مهم اکوسیستم هدرا، رشد توکن‌های NFT است. در سه ماهه دوم سال جاری، هدرا ۲۵۸,۰۰۰ تراکنش NFT از جانب ۸۲۶۰ کاربر داشته است. بازارهای برتر NFT در هدرا عبارتند از زوس مارکت (Zuse Market)، هش اکسیس (Hash Axis)، ترتل مون (Turtle Moon) و گومینت (GoMint). تراکنش‌های NFT نیز همانند سرویس شبکه هدرا دارای هزینه اندک و ثابت است.

خزانه هدرا

خزانه هدرا کل موجودی ۵۰ میلیارد توکن HBAR را در اختیار دارد. کل موجودی توکن HBAR مطابق با برنامه زمانبندی‌شده تا سال ۲۰۲۵ توزیع خواهد شد. در پایان سه ماهه دوم ۲۰۲۲، ۲۱.۰۸ میلیارد توکن HBAR توزیع شده که معادل با ۴۲٪ از کل موجودی این توکن است. خرج کردن سرمایه‌ها توسط خزانه باید بر اساس اکثریت آرا شورا صورت بگیرد. استراتژی اصلی عرضه توکن‌های HBAR به شیوه‌ای است که افزایش موجودی در گردش مطابق با پذیرش شبکه هدرا باشد. آخرین گزارش سرمایه‌های خزانه هدرا در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۱ (۲۵ شهریور) منتشر شده است.

فعالیت توسعه‌دهندگان

فعالیت توسعه‌دهندگان پس از عرضه نسخه دوم قراردادهای هوشمند در سه ماهه دوم ۲۰۲۲ افزایش یافته است. هدرا به طور میانگین در هر ماه ۶۰۰۰ رویداد فعالیت توسعه‌دهندگان دارد. یکی از اولویت‌های اصلی هدرا در نیمه دوم سال ۲۰۲۲، عرضه به‌روزرسانی‌های بیشتر برای سرویس قرارداد هوشمند است.

غیرمتمرکزسازی و استیکینگ

هدرا یک شبکه نیازمند به مجوز است که توسط شورای نظارت بر هدرا اداره می‌شود. این شورا شامل ۲۶ نهاد نظیر گوگل، IBM و بوئینگ است. هرکدام از اعضای شورا یک نود هدرا اجرا می‌کنند و حق رای مساوی در سیستم نظارت بر این شبکه را در اختیار دارند. اعضای جامعه هدرا از طریق پروپوزال‌های بهبود هدرا (HIP) در به‌روزرسانی‌های کدبیس و توسعه استانداردهای این اکوسیستم مشارکت می‌کنند و می‌توانند نودهای میرور (Mirror) اجرا کنند که به شما امکان می‌دهد تا فعالیت‌های درون زنجیره‌ای را مشاهده کنید. در ماه ژوئن، با تصویب HIP-406 قابلیت استیکینگ تایید شد. معرفی برنامه استیکینگ بخشی از برنامه‌های کلان هدرا برای غیرمتمرکزسازی شبکه است.

رویدادهای مهم شبکه هدرا

علی‌رغم بازار نزولی، سه ماهه دوم ۲۰۲۲ سه ماهه شلوغی برای اکوسیستم هدرا بود. بعضی از توسعه‌ها و پیشرفت‌های مهم هدرا در این مدت عبارتند از:

صندوق‌های اکوسیستم هدرا

هدرا جذب سرمایه ۵۵۵ میلیون دلاری در این اکوسیستم را اعلام کرده است. در اوایل ماه مارس، بنیاد HBAR تاسیس صندوق تاثیر ماندگار (Sustainable Impact Fund) به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار و معطوف بر توسعه‌های زیست محیطی، مبتنی بر طبیعت و ماندگار را اعلام کرد. این صندوق اولین صندوق در نوع خود بوده و گویای تمرکز بسیار زیاد هدرا بر بازارهای پاک و دوستدار محیط زیست است. در اواخر ماه مارس، بنیاد HBAR صندوق ۱۵۵ میلیون دلاری معطوف به حوزه دیفای را معرفی کرد. در این معرفی گفته شد که ۶۰ میلیون دلار از صندوق مذکور به عنوان پاداش استخراج نقدینگی استفاده می‌شود و باقی سرمایه موجود در صندوق به کمک‌های مالی معطوف به زیرساخت‌ها اختصاص می‌یابد. اندکی پس از آن، بنیاد HBAR صندوق ۲۵۰ میلیون دلاری متاورس را معرفی کرد که تمرکز آن بر کاربردهای شرکتی بوده است. هم‌چنین تاسیس صندوق ۵۰ میلیون دلاری فین‌تک نیز از جانب بنیاد HBAR اعلام شد.

پروپوزال HIP-406: استیکینگ

پروپوزال HIP-406: استیکینگ در تاریخ ۳ ژوئن (۱۳ خرداد) تایید شد. هدرا مدعی است که این پروپوزال، مهم‌ترین پروپوزال بهبود هدرا در طول تاریخچه این شبکه است. هدرا در صدد استفاده از استیکینگ به عنوان روشی برای غیرمتمرکزسازی شبکه است.

شرکت Swirlds Labs

شرکت Swirlds Labs به طور رسمی در تاریخ ۱ می (۱۱ اردیبهشت) تاسیس شده و متشکل از تیم‌های توسعه و مدیریت Hedera Hashgraph LLC است و از توسعه اکوسیستم هدرا پشتیبانی می‌کند. شورای نظارت بر هدرا سرویس‌های مهم و ضروری را به Swirlds می‌سپرد تا این شورا بتواند نظارت بر شبکه را در اولویت فعالیت‌های خود قرار دهد.

سایر رویدادها

• هدرا همکاری‌های بزرگ و مهمی با شرکت‌های فعال در عرصه گیمینگ نظیر یوبی‌سافت (Ubisoft) و لیتوس (Liithos) را اعلام کرده است.
• هدرا همایش هکاتون (Hackathon) با ۲۵۰۰ شرکت‌کننده و ۱۱۶ پروژه ثبت‌شده را برگزار کرده است.
• توکن Wrapped HBAR (wHBAR) در شبکه‌های اتریوم و پالیگان عرضه شده است.
• بنیاد HBAR صندوق توسعه بازار حریم خصوصی را عرضه کرده است.
• اتحادیه هش‌گراف سوییس (Swiss Hashgraph Association) برنامه نوآوری هش‌گراف را عرضه کرده است.
• شرکت اَوری دنیسون (Avery Dennison) از سرویس توکن و سرویس اجماع هدرا استفاده کرده است.

حاکمیت

شورای نظارت بر هدرا گروهی منتخب از سازمان‌هایی است که از توسعه و رشد هدرا حمایت می‌کنند. شورای نظارت در حال حاضر ۲۶ عضو دارد و حداکثر تعداد عضو آن ۳۹ عضو است. این اعضا حق رای یکسانی در خصوص پیشروی هدرا در مسیر توسعه خود در اختیار دارند. در حال حاضر اعضای شورا، نودهای تاییدکننده هدرا را اداره می‌کنند، اما هدرا پیش‌بینی می‌کند که هزاران نود عمومی به حمایت و پشتیبانی از شبکه بپردازند. حداکثر مدت حضور تمام اعضا ۳ سال است. این مدت برای دو دوره متوالی قابل تمدید است. هم‌چنین تمام اعضا حق رای یکسانی در خصوص تصمیمات مرتبط با شبکه و پلتفرم هدرا در اختیار دارند. Swirlds موسس هش‌گراف دارای جایگاه و حق رای دائمی در شورای نظارت است. این شورا عمدتا بر اطمینان از ثبات شبکه و مدیریت خزانه هدرا معطوف است. این شورا نشست‌های ماهانه برگزار کرده و صورتجلسه‌های این نشست‌ها را منتشر می‌کند.

چالش‌های پیش روی شبکه هدرا

هدرا باید با موفقیت به غیرمتمرکزسازی شبکه خود بپردازد. مسیر دستیابی به غیرمتمرکزسازی با تاسیس بنیاد HBAR آغاز شد و با عرضه پروپوزال سهام‌گذاری ادامه یافت، اما هم‌چنان باید قدم‌های بیشتری در این مسیر بردارد. چالش‌های فرایند غیرمتمرکزسازی عبارتند از راه‌اندازی مجموعه تاییدکنندگان، مشارکت جامعه و محدودیت‌های هش‌گراف.

هدرا هم‌چنین با فعالیت بی‌ثبات و متغیر شبکه مواجه است، به طوری که در سه ماهه دوم سال جاری، تراکنش‌های هدرا ۷۶٪ کاهش یافته است. این پروتکل باید پذیرش سرویس‌های شبکه هدرا را افزایش دهد و اکوسیستمی متشکل از برنامه‌ها توسعه دهد تا فعالیت شبکه به طور چشمگیری رشد پیدا کند. صندوق‌های این اکوسیستم باید به تشویق کاربران و رونق توسعه پروتکل کمک کنند.

هدرا هم‌چنین با رقابت تنگاتنگی در حوزه شبکه‌های لایه اول مواجه است. در سه ماهه دوم سال جاری، هدرا مجموعا ۱۰۰,۰۰۰ کاربر منحصربه‌فرد و ۵۶ میلیون تراکنش در اختیار داشت که هر دو مورد نسبت به اکوسیستم‌های برتر حرفی برای گفتن ندارند. تمرکز هدرا بر کاربردهای شرکتی می‌تواند رقابت را به نفع هدرا برگرداند.

نقشه راه Hedera

نیمه دوم سال ۲۰۲۲ زمان پرمشغله‌ای برای هدرا محسوب می‌شود. یکی از اولویت‌های هدرا اجرای موفقیت‌آمیز سهام‌گذاری خواهد بود. انتظار می‌رود آزمایش این قابلیت در سه ماهه سوم ۲۰۲۲ آغاز شود و نودهای جامعه از سه ماهه چهارم بتوانند به سهام‌گذاری بپردازند.

هدرا هم‌چنین بر سرویس قرارداد هوشمند نیز معطوف خواهد بود. این سرویس پس از عرضه نسخه دوم قراردادهای هوشمند ارتقا یافته است. به‌روزرسانی‌های برنامه‌ریزی‌شده برای سرویس قرارداد هوشمند شامل امکان‌پذیر شدن انقضا و تمدید قراردادهای هوشمند، افزودن قابلیت رصد و پیگیری، ایجاد فراخوانی رویه ریموت برای استفاده و یکپارچه‌سازی با کیف پول‌های مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم، محیط‌ها و ابزارهای جدید توسعه و ارتقا بهبود عملکرد این سرویس خواهد بود.

جمع‌بندی

هدرا یک شبکه نوظهور با الگوریتم اجماع جدید و قدرتمند هش‌گراف است و با وجود شورای نظارت بر هدرا رویکرد منحصربه‌فردی به مقوله نظارت دارد. تامین بودجه ۵۵۵ میلیون دلاری این اکوسیستم، اتکا به Swirlds و مسیر هدرا به سمت استیکینگ گویای تغییر این اکوسیستم به سمت یک شبکه غیرمتمرکز و کاربر محور است. اگرچه سه ماهه دوم سال جاری برای صنعت کریپتو دوره سختی بوده است، اما هدرا به روندهای مثبتی نظیر افزایش تعداد کاربران، حفظ سطح کارمزد کم و افزایش استفاده از حوزه NFT دست یافته است. از طرف دیگر، اگرچه هدرا با معیارهایی نظیر کاهش تعداد تراکنش‌ها، ضررهای ناشی از سرویس‌های اجماع و سرویس کریپتو مواجه بوده است، اما توانسته با معرفی سرویس‌های شبکه خود، جایگاه ویژه‌ای در عرصه کریپتو برای خود به دست آورد. شما هدرا را در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ چگونه می‌بینید؟ نظر خود را در قسمت کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.