شبکه Qtum چیست؟ بررسی بلاکچین کوانتوم و ارز دیجیتال QTUM

شبکه‌ای که بیتکوین و اتریوم را با هم ترکیب کرده است. جمله قبلی را می‌توان بارزترین ویژگی شبکه کوانتوم دانست. شبکه‌ای تقریبا غیرمتمرکز که امکان تعریف قرارداد هوشمند و ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز را فراهم می‌کند. کوین QTUM رمزارز بومی این شبکه است که برای پرداخت کارمزد شبکه،‌ استیکینگ و مشارکت در حاکمیت کاربرد دارد. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم شبکه Qtum چیست و چطور کار می‌کند. همچنین تیم، شرکا،‌ سرمایه‌گذاران و کوین بومی این شبکه را هم بررسی خواهیم کرد. با میهن بلاکچین همراه باشید.

شبکه کوانتوم یا Qtum چیست؟

شبکه کیوتام یا کوانتوم (Qtum) در سال ۲۰۱۶ راه‌اندازی شده است و کار آن ترکیب قابلیت‌های قرارداد هوشمند اتریوم با سیستم محاسبه UTXO (خروجی‌های خرج نشده تراکنش) بیت کوین است. این کار با استفاده از یک فناوری به نام لایه انتزاعی حساب (Account Abstraction Layer) محقق می‌شود و این فناوری به کیوتام اجازه می‌دهد که هم بروزرسانی‌های بیت کوین و هم بروزرسانی‌های اتریوم را اجرا و پیاده‌سازی کند.

شبکه Qtum اولین بلاکچینی است که مدل UTXO را با کاربردهای قرارداد هوشمند ترکیب کرده است. در واقع کوانتوم هم‌زمان از امنیت بیت کوین و کاربرد اتریوم استفاده می‌کند تا به یک مکانیسم اجماع PoS کارآمدتر برسد.

کوانتوم یک بلاک چین غیرمتمرکز است؛ یعنی برای اعتبارسنجی تراکنش‌های آن نیازی به داشتن اجازه و مجوز نیست. هر کسی می‌تواند یک نود یا گره راه‌اندازی کند و برای اینکار تنها به اینترنت و یک دستگاه نیاز دارد. شبکه کوانتوم از یک مکانیسم گواه اثبات سهام مشترک (Mutualized Proof of Stake) استفاده می‌کند. پاداش‌های شبکه بین اعتبارسنج‌های برتر تقسیم می‌شود و پرداخت‌ها حدودا به اندازه ۵۰۰ بلاک به تاخیر می‌افتد. در بخش بعدی مورد جزئیات و نحوه کار این شبکه بیشتر توضیح می‌دهیم.

شبکه Qtum جطور کار می‌کند؟

شبکه کوانتوم ۴ جنبه اصلی دارد که عبارتند از مدل UTXO برای محاسبات، پلتفرم قرارداد هوشمند سالیدیتی (Solidity)، لایه انتزاعی حساب و مکانیسم اجماع اثبات سهام. برای ترکیب این ۴ ویژگی، کیوتام از یک نرم‌افزار Bitcoin Core اصلاح‌شده استفاده کرده است تا پایگاه تراکنش شبکه خود را کامل کند.

این شبکه با ماشین مجازی اتریوم (EVM) نیز سازگار است و از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی استفاده می‌کند. یعنی به‌راحتی می‌توان کدها و پروژه‌های دیفای (DeFi) را از اتریوم به Qtum انتقال داد.

خروجی‌ خرج نشده تراکنش یا UTXO

خروجی‌ خرج نشده تراکنش یا UTXO، یکی از مفاهیم رایج در دنیای ارز دیجیتال است. در بعضی از شبکه‌ها، تراکنش از خروجی‌ها و ورودی‌ها تشکیل شده‌ است. مثلا برای ارسال ۱ بیت کوین، باید از UTXOها به عنوان ورودی و از “Send” به عنوان خروجی استفاده کنید. در طی تراکنش، این UTXOها به UTXOهای خرج شده تبدیل می‌شوند و خروجی تراکنش UTXOهای جدید خواهد بود.

دفتر کل اتریوم از روش ترازهای حساب برای ذخیره اطلاعات استفاده می‌کند، تقریبا مانند روش‌هایی که بانکهای رایج از آن بهره می‌برند در این حالت یک وضعیت یا State از موجودی همه اکانت‌ها یا حساب‌ها در شبکه نگهداری می‌شود. اما دفتر کل بیتکوین از خروجی‌های تراکنش دست‌نخورده یا (UTXOs) به عنوان توکن‌های ارزش و ذخیره سازی استفاده می‌کند. روش ترازهای حساب ساده‌تر و راحت‌تر هستند و به همین دلیل است که اتریوم از آن‌ها استفاده می‌کند. اما سیستم UTXO مزیت‌های خودش را دارد:

• به‌راحتی می‌توان مشکل دوبار خرج کردن را حل کرد؛ چون می‌توانید ببینید که آیا یک خروجی قبلا خرج شده است یا نه.
• از آنجایی که هر تراکنش دارای خروجی مستقل است، شبکه می‌تواند تراکنش‌ها را به‌صورت موازی پردازش کند.

لایه انتزاعی حساب (Account Abstraction Layer) 

معمولا بلاکچین‌هایی که قابلیت قرارداد هوشمند دارند، به دلایل فنی از سیستم محاسبه UTXO استفاده نمی‌کنند. راه حل Qtum برای این شرایط، استفاده از یک لایه انتزاعی حساب (AAL) است. همانطور که از اسمش مشخص است، سیستم حساب‌های اتریوم از پیاده‌سازی فنی آن انتزاع یا استخراج می‌شود.

در مدل حساب‌ها، قراردادهای هوشمند با یک آدرس یا موجودی نهایی یک قرارداد هوشمند سر و کار دارند. اما در مدل UTXO، قرارداد هوشمند باید چندین آدرس خصوصی و عمومی را بررسی کرده و تصمیم بگیرد که کدام UTXOها را استفاده کند. در معاملات داخلی بین قراردادها نیز این نوع مشکل پیش می‌آید.

بلاک چین UTXO باید تمام تراکنش‌ها را ثبت کند و این پردازش تراکنش‌ها را سخت می‌کند. لایه انتزاعی حساب برای ایجاد یک قرارداد هوشمند از یک تراکنش UTXO استفاده می‌کند. سپس تراکنش را به حساب قرارداد ارسال می‌کند تا قرارداد را اجرا کند. AAL نتایج را پردازش کرده و آن‌ها را با UTXO تطبیق می‌دهد.

به‌وسیله فناوری AAL، کوانتوم می‌تواند هم‌زمان از بروزرسانی‌های بیت کوین و اتریوم استفاده کند. مثلا زمانی که پشتیبانی از توکن‌های بی‌همتا (NFT) به اتریوم اضافه شد، شبکه کوانتوم سریعا توانست این قابلیت را اضافه کند. به‌روزرسانی‌های مهم بیت کوین سگویت (SegWit) و تپروت (Taproot) بودند. برخورداری از قابلیت UTXO به کیوتام امکان می‌دهد که از مزیت‌های شبکه لایتنینگ و سایر تکنولوژی‌ها بهره‌مند شود.

الگوریتم گواه اثبات سهام

الگوریتم اجماع شبکه Qtum گواه اثبات سهام مشترک است. تیم کیوتام این مکانیسم اجماع را برای مقابله با حملات قرارداد اسپم طراحی کرده است. این مکانیسم، پاداش بلاک‌ را بین نودهای تولیدکننده بلاک تقسیم می‌کند و پرداخت‌ها را به تعویق می‌اندازد. هر پاداش به‌طور مساوی بین اعتبارسنج موفق و ۹ اعتبارسنج موفق قبلی تقسیم می‌شود. بخشی از پاداش نیز به اندازه ۵۰۰ بلاک به تعویق می‌افتد. این سیستم باعث می‌شود که محاسبه مقدار دقیق پاداش برای هکرها سخت شود.

استیکینگ آفلاین

در آگوست ۲۰۲۰، شبکه کوانتوم برای دارندگان QTUM یک مکانیسم سپرده‌گذاری آفلاین معرفی کرد. در این سیستم به جای واگذاری مالکیت توکن‌های QTUM، تنها باید آدرس کیف پول خود را ارائه کنید. توکن‌ها در کیف پول شما باقی می‌مانند و هر لحظه می‌توان آن‌ها را خرج کرد یا از کنترل نماینده‌ها خارج کرد. مکانیسم اجماع Qtum از دو عامل تشکیل شده است؛ ولیدیتورها یا سپرده‌گذاران بزرگ (Super Stakers) و دلیگیتورها.

دلیگیتورها آدرس کیف پول خود را از طریق قرارداد هوشمند به یک ولیدیتور ارسال می‌کنند. بر سر یک کارمزد که باید توسط دلیگیتور پرداخت شود، توافق می‌شود و سوپر استیکر تصمیم می‌گیرد که دلیگیتور را بپذیرد یا نه. پس از آن ولیدیتور می‌تواند UTXOهای نماینده را استیک کند. اگر ولیدیتور اعتبارسنجی یک بلاک را با موفقیت انجام دهد، کارمزد را کسر کرده و مابقی پاداش را با دلیگیتور تقسیم می‌کند.

هر زمان دلیگیتور یک اعتبارسنج شوید، می‌توانید درآمد منفعل یا Passive در قالب توکن QTUM کسب کنید. همچنین نیازی به قفل کردن سرمایه در قرارداد هوشمند یا اتصال دائم به شبکه وجود ندارد.

موضوع بعدی که قابل ذکر است،‌ تعداد ولیدیتورها یا همان سوپر استیکرها است. بر اساس اطلاعات منتشر شده در وبسایت کوانتوم تعداد ولیدیتورها در حال حاضر ۲۳ عدد است. بنابراین نمی‌توان این شبکه را کاملا غیرمتمرکز در نظر گرفت.

حاکمیت در شبکه Qtum

شبکه کیوتام برای مدیریت بخشی از پارامترهای شبکه مثل اندازه بلاک یا هزینه پایه کارمزدها از یک سیستم حاکمیت آن‌چین یا درون‌شبکه استفاده می‌کند. این تغییرات به صورت یک سافت فورک انجام می‌شوند. همچنین در کنار آن، برای تایید و اجرای تغییرات مهم شبکه نیز یک فرایند آف‌چین یا خارج از شبکه دارد. پیاده‌سازی به‌روزرسانی‌هایی که شامل اضافه‌شدن ویژگی‌های جدید مثل ماشین مجازی (VM) هستند، به یک فورک نیاز دارد.

بنیاد بلاک چین کوانتوم (Qtum Chain Foundation) نقش بسیار مهمی در توسعه و مسیر کلی این شبکه دارد. این بنیاد به مدیریت پایگاه کد و ساخت و اجرای ویژگی‌های جدید شبکه کمک می‌کند.

فرایند حاکمیت آنچین شامل مراحل زیر است:

• یک مشارکت‌کننده شبکه یا گروهی از سپرده‌گذاران پیشنهاد تغییر یک پارامتر خاص در شبکه را می‌دهند.
• تمام مشارکت‌کنندگان در زمینه حاکمیت، به پیشنهاد رای می‌دهند.
• اگر پیشنهاد پذیرفته شود، شبکه به‌صورت خودکار تغییر را اعمال می‌کند. در صورت رد پیشنهاد، تغییری در شبکه ایجاد نمی‌شود.
• تمام داده‌های مربوط به پیشنهاد بایگانی می‌شوند.

بررسی شرکا و سرمایه‌گذاران Qtum

طبق اطلاعات کرانچ بیس شبکه کوانتوم سه مرحله جذب سرمایه داشته که یکی از آن‌ها به صورت عرضه اولیه کوین (ICO) بوده است. در مجموع این سه مرحله ۱۷ میلیون دلار سرمایه از ۱۲ سرمایه‌گذار جمع شده است. تعدادی از این سرمایه‌گذاران عبارتند از:

•  Hashed
• Distributed Global
• James Sowers
• Tally Capital

کوانتوم همکاری‌های مختلفی را هم انجام داده است. از مهمترین همکاری‌های کیوتام می‌توان به مشارکت با Indacoin برای فراهم کردن شرایط خرید ارز دیجیتال QTUM با ارز فیات، همکاری با آمازون وب سرویس که مزایایی برای هر دو طرف دارد و همکاری با گوگل کلود برای راه‌اندازی مجموعه ابزارهایی برای توسعه‌دهندگان اشاره کرد.

معرفی تیم شبکه کوانتوم

شرکت کیوتام در سنگاپور مستقر است اما در شهرهای میامی و استکهلم نیز دفتر دارد. شبکه کیوتام در سال ۲۰۱۶ توسط نیل ماهی (Neil Mahi)، میگل پالنسیا (Miguel Palencia) و پاتریک دای (Patrick Dai) بنیان‌گذاری شده است. پتریک دای پس از دریافت مدرک فوق لیسانس در رشته علوم کامپیوتر، به‌عنوان مدیر ارشد فناوری در وی چین (VeChain) و شرکت چینی استخراج بیت کوین Bitse Group مشغول به کار شد. بعدها توجه او به QTUM جلب شد و اکنون مدیرعامل Qtum است.

میگل پالنسیا در سمت مدیر عملیاتی فعالیت می‌کند و ۹ سال سابقه در حوزه بلاکچین و ۲۱ سال تجربه در مدیریت سرور و توسعه لینوکس دارد. نیل ماهی در حال حاضر مدیر ارشد فنی است. او ۲۵ سال تجربه در زمینه توسعه نرم‌افزار و ۱۰ سال تجربه در توسعه بلاکچین دارد.

ارز دیجیتال QTUM چیست؟

ارز دیجیتال بومی شبکه کوانتوم QTUM است که از طریق مکانیسم اجماع شبکه بین کاربران توزیع می‌شود. از کوین QTUM برای موارد زیر استفاده می‌شود:

• پرداخت کارمزد شبکه
• مشارکت در پروتکل حاکمیت آن‌چین کیوتام با رای دادن به پیشنهادها
• استیکینگ و فعالیت به عنوان ولیدیتور یا دلیگیتور

هر بلاک جدید، پاداش‌هایی برای دلیگیتورها و سوپر استیکرها دارد. کیوتام با یک روش مشابه به هاوینگ بیت کوین (Bitcoin Halving)، پاداش‌ها را به‌صورت دوره‌ای نصف می‌کند. این مکانیسم باعث می‌شود که عرضه QTUM محدود باشد و پس از چند دهه، عرضه QTUM به پایان برسد. در این شرایط، سپرده‌گذاران تنها کارمزد تراکنش‌ها را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند. در زمان ویرایش این مقاله از کل عرضه این توکن، ۱۰۴,۶۱۵,۰۶۷ واحد در گردش است.

عرضه اولیه QTUM در زمان راه‌اندازی ۱۰۰ میلیون واحد بود. از آنجایی که QTUM با پاداش استخراج ۴ توکن بر بلاک ضرب شده است، با گذر زمان عرضه در گردش آن افزایش می‌یابد. برنامه عرضه این کوین، مشابه برنامه بیت کوین است . پاداش بلاک هر ۴ سال یکبار نصف می‌شود. تا سال ۲۰۴۵، پاداش بلاک به ۰ و عرضه کل QTUM به پایان خود یعنی ۱۰۷,۸۲۲,۴۰۶ خواهد رسید.

۱۰۰ میلیون توکن QTUM در عرضه اولیه به صورت زیر توزیع شده است:

• ۵۱ درصد برای سرمایه‌گذاران جمعی
• ۸ درصد برای سرمایه‌گذاران فرشته (سرمایه‌گذاران شرکت‌های نوپا)
• ۱۲ درصد برای توزیع بین اعضای تیم کوانتوم در دوره ۴ ساله
• ۹ درصد به‌عنوان بودجه بازاریابی که در طی ۲ سال آزاد شد
• ۲۰ درصد ذخیره شده برای توسعه شرکت که طبق یک برنامه مشخص آزاد می‌شود

قیمت QTUM در زمان ویرایش این مقاله ۳.۳۳ دلار است و با ارزش بازار حدودا ۳۴۶ میلیون دلاری، در رتبه ۱۳۲ بین تمام رمزارزها قرار گرفته است. بیشترین قیمت این رمزارز ۱۰۰.۲۲ دلار در تاریخ ۱۶ دی ۱۳۹۶ و کمترین قیمت آن ۰.۷۸ دلار در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ ثبت شده است.

ارز دیجیتال QTUM را از کجا بخریم و در چه کیف پولی نگهداری کنیم؟

رمزارز کوانتوم در صرافی‌های متمرکز زیادی لیست شده است. QTUM را می‌توان از بایننس، بیت‌هامب، کوکوین، کراکن، بیتفینکس، بیترکس، هیوبی، گیت، OKX، بای‌بیت، کوینکس، MEXC و LBank خرید.

برای نگهداری QTUM باید از کیف پول‌هایی استفاده کنیم که شبکه کوانتوم را پشتیبانی می‌کنند. این پروژه کیف پول Qtum Core و Qtum Electrum را برای دسکتاپ توسعه داده است. همچنین می‌توان از کیف پول‌های تراست والت،‌ اتمیک والت، کیف پول سخت‌افزاری لجر و ترزور هم استفاده کرد.

پرسش و پاسخ (FAQ)

• شبکه Qtum چیست؟
  کوانتوم یک شبکه غیرمتمرکز است که قابلیت‌ قرارداد هوشمند اتریوم را با سیستم محاسبه UTXO بیت کوین ترکیب کرده است. این شبکه تا ۱۱۰۰ تراکنش در ثانیه را می‌تواند پردازش کند.
• ارز دیجیتال QTUM چیست؟
  کوین بومی شبکه کوانتوم QTUM است که برای Staking، مشارکت در حاکمیت و پرداخت کارمزد شبکه به کار می‌رود. عرضه نهایی این توکن محدود به ۱۰۷,۸۲۲,۴۰۶ واحد است.

جمع‌بندی

بسیاری از بلاکچین‌ها به دنبال معرفی روش‌های جدید هستند، اما می‌توان گفت شبکه کوانتوم کارایی بلاکچین‌های قدیمی را باهم ترکیب کرده است. این شبکه با ایجاد لایه انتزاعی حساب (Account Abstraction Layer)، قابلیت قرارداد هوشمند اتریوم را در کنار سیستم خروجی خرج‌نشده بیت کوین (UTXO) قرار داده است. این شبکه تقریبا غیرمتمرکز است و با استیک کردن کوین QUTM می‌توان در حاکمیت مشارکت کرد. در این مقاله به این که شبکه Qtum چیست و چطور کار می‌کند پرداخته شد. همچنین اعضای تیم، شرکا،‌ سرمایه گذاران و کوین بومی شبکه هم بررسی شد. نظر شما در مورد کوانتوم چیست؟ آیا می‌تواند به جایگاه‌های بالاتر دست پیدا کند؟