به دلیل اتفاقات و هرج و مرج‌های اطلاعاتی و تشدید ناآرامی‌های جهانی امروزه شاهد ورود حوزه حفظ حریم خصوصی به سطح عمومی و مورد توجه قرار گرفتن آن هستیم.
اخیرا به دنبال تغییراتی که واتس‌اپ (Whatsapp) در سیاست‌های حفظ حریم خصوصی خود اعمال کرد صدها هزار نفر در سراسر دنیا به خدمات دیگری روی آورده‌اند. در پی این ماجرا، تعداد زیادی از افراد در برنامه Signal که یکی از خدمات پیام‌رسان رمزنگاری شده است ثبت نام کردند و به همین دلیل این سرویس به صورت موقت دچار اختلال شد.
در ادامه، شاهد عزیمت کردن طیف گسترده‌ای از افراد از رسانه‌های اجتماعی بودیم زیرا توییتر (Twitter) و فیسبوک (Facebook) نیز وارد مقوله‌ای بحث برانگیز در رابطه با آزادی بیان و سانسور شدند و در نتیجه رویدادهایی پیش آمدند که نشان‌دهنده میزان ارزشی بود که کاربران برای حفط حریم خصوصی قائل هستند.
حفظ حریم خصوصی و نقش آن در دارک نِت
ریکاردو اسپانگی (Riccardo Spangi) ملقب به fluffypony ، پیشگام اجرایی سابق حوزه حفظ حریم خصوصی رمزارز مونرو (Monero)، این روند را تحت عنوان لحظه‌ای آبخیز برای مقوله حریم خصوصی خطاب کرد. او در مصاحبه با کوین‌دسک گفت که مردم در حال درک کردن این امر هستند که حریم خصوصی به همین سادگی در اختیار شما قرار نمی‌گیرد بلکه شما باید با ایستادگی کردن آن را به دست بیاورید.
بیشتر بخوانید : با بنیان‌گذاران بلاک چین ، غیرمتمرکزسازی و دیفای آشنا شوید!
سالیان سال است که عناوینی مثل ناشناس بودن، مقاومت در برابر سانسور و غیرمتمرکزسازی از جمله مطالب مورد نظر و مورد بحث افراط‌گرایان سیاسی بوده‌اند. از طرف دیگر، پیشگامان زمینه رمزارز که مجهز به قوه بدبینی و حتی دیدگاه‌های پارانویاگونه بودند ابزاری مثل بیت کوین را برای جهانی که در آن تمدن سقوط کرده بود مهندسی و طراحی کردند.
با این حال امروزه شاهد این هستیم که به دلیل تحریک‌هایی که در نتیجه هرج و مرج‌های اطلاعاتی و تشدید ناآرامی جهانی در حال دامن زدن به این موضوع هستند، مقوله حفظ حریم خصوصی وارد زمینه آگاهی عمومی افراد شده است.
به همین ترتیب می‌توانیم به وضوح ببینیم که برنامه‌های محبوبی که مورد استفاده قرار می‌گیرند مثل Signal، فعالیت افراد در اینترنت ناشناس (بدون قابلیت ردیابی آی‌پی) و دارک نت (Darknet) در حال ظهور هستند و به صورت روزافزون مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرند. در شرایطی که به دلیل مزیت برخوردار بودن Tor Browser از قابلیت ناشناس بودن نمی‌توان آمار دقیقی را تخمین زد می‌توان گفت که میزان دانلود این مرورگر در طول ماه ژانویه به صورت میانگین ۱۰ درصد بیشتر از سال گذشته بوده است. در طول ۱۲ ماه گذشته تعداد وب سایت‌های مخفی ۱۸۰ درصد افزایش داشته است.
این افزایش سطح محبوبیت در چنین زمینه‌ای می‌تواند به افزایش معاملات مونرو منجر شود. بر اساس گزارشات منتشر شده در ماه دسامبر، یکی از بازارهای دارک نت به نام Whitehouse اعلام کرد که از این پس دیگر پرداخت‌های مبتنی بر بیت کوین را قبول نمی‌کند و جایگاه مونرو را به عنوان ارز دیجیتال رایج مورد انتخاب در دارک نت تحکیم کرد.
در حقیقت با وجود اینکه مونرو از لیست صرافی‌هایی مثل Shapeshift و Bittrex حذف شد اما باز هم میزان قیمت مونرو در طول سال گذشته ۱۴۰ درصد افزایش داشته است و این در حالیست که معاملات روزانه آن نیز با نرخ سرسام‌آور ۲۹۰ درصد رشد داشته‌اند. Zcash نیز به همین ترتیب نزدیک به ۷۰ درصد رشد داشت.
در مجموع تمام مطالب بیان شده تا به اینجا می‌توان گفت که میزان تقاضای افراد برای دست یافتن به حریم خصوصی در حال افزایش است. علاوه بر این لازم به ذکر است که بستر حفظ حریم خصوصی در هیچ یک از دوره‌های زمانی به اندازه حال حاضر آماده و پذیرای استقبال کاربران نبوده است.
طلوعی جدید در بستر حریم خصوصی
حریم خصوصی همواره مقوله‌ای با سطح ارزش بنیادی در زمینه فلسفه آنارشیست (آشوب طلب) مبتنی بر رمزارز به حساب می‌آید. خود بیت کوین طوری طراحی شده است تا از ماهیت مستعار برخوردار باشد اما خصوصیت‌های حفاظت از حریم خصوصی آن برای محافظت کردن کاربران در برابر تحلیل بلاک چین کافی نیستند.
در طول ۱۰ سال گذشته شاهد ظهور ارز دیجیتال ناشناس به عنوان جام مقدسی بودیم که از تحقیقات مربوط به فضای بلاک چین حاصل شده بود. میلیون‌ها دلار به این تحقیقات تخصیص داده شد اما تا همین اواخر هیچ رمزارزی وجود نداشت که به صورت خالص خصوصی و همراه با مبادلات مبتنی بر مقیاس‌پذیری و غیرمتمرکزسازی باشد.
در همین حیطه چندین دستاورد کوچک و افزایشی رو به پیشرفت در حال آغااز شدن هستند که به زودی به بار می‌نشینند. به عنوان مثال لایت کوین در حال آزمایش کردن بستر ارتقا یافتن پتانسیل یک حریم خصوصی تحت عنوان Mimblewimble است. از طرف دیگر نیز یکی از کوین های حریم خصوصی به نام Firo که در گذشته Zcoin نام داشت در حال پیشروی در حوزه تحقیقاتی رمزنگاری جدیدی در راستای انتشار اخیر Lelantus خود است.
بهترین راهکارهای حفظ حریم خصوصی بلاک چین کدام‌ها هستند؟
همزمان با این موضوع، در اوایل ماه جاری Zcash برنامه خود برای راه اندازی Halo 2 را اعلام کرد. Halo 2 یک ارتقا جالب توجه و پیشگامانه است که به فضای ارز دیجیتال این اجازه را می‌دهد تا دارایی‌های جدید را به لایه بنیادی خود بیافزایند و از این قبیل دارایی‌ها می‌توان به استیبل کوین های هویت مخفی یا نسخه‌های بسته‌بندی شده سایر ارزهای دیجیتال اشاره کرد. در همین حین، مونرو نیز در حال ساختن برنامه‌های خود حول محور پارادایم چند زنجیره‌ای به ویژه با در نظر داشتن پیامدهای اعمال حریم خصوصی برای بیت کوین از طریق تبادلات اتمی است.
علاوه بر این، با توجه به اینکه خصوصیت‌های نمادین حلقه مونرو منجر به کاهش یافتن قابلیت ناشناس بودن آن می‌شوند اما به بار نشستن ارتقا جدید این پلتفرم تحت عنوان TRIPTYCH می‌تواند نقص حفظ حریم خصوصی مورنرو را به صورت قابل توجهی پوشش دهد.
بیت کوین نیز از این قاعده مستثنی نیست و به زودی از طریق ارتقا Taproot بلند مدت خود میزان حفاظت از حریم خصوصی را افزایش می‌دهد. هنگامی که Taproot فعال شود به قراردادهای هوشمندی که به زبان برنامه‌نویسی بیت کوین نوشته شده‌اند اجازه می‌دهد تا همانند معاملات عادی عمل کنند بنابراین هرچقدر کد برنامه‌نویسی مورد نظر ما پیچیده‌تر باشد می‌تواند جمعیت فعال در بلاک چین را غیرقابل شناسایی‌تر کند.
بیشتر بخوانید : آخرین وضعیت در مورد نحوه فعالسازی تپ‌روت بیت کوین
این تنها ارزهای دیجیتال قدیمی‌تر و سنتی نیستند که در حال طی کردن این رنسانس تحولات هستند. برنامه‌های حریم خصوصی در حال پرداختن به مقوله امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای هستند و این در شرایطی است که پلتفرم‌های قرارداد هوشمند مثل Secret Network و Aleo امکان استفاده کردن از اهداف عمومی و حریم خصوصی قابل برنامه‌ریزی را مهیا می‌کنند.
آیا کشورها می‌توانند در برابر هجوم کامل فعالان بیت کوین مقاومت کنند؟
تمامی این پیشرفت‌ها از طریق توسعه یافتن‌های چشمگیری ممکن شدند که در زمینه تکنولوژی حریم خصوصی و به ویژه در سطح صفر دانش رمزنگاری صورت گرفتند. امیر تاکی (Amir Taaki) با احتساب اینکه اولین کیف پول بیت کوین مبتنی بر حریم خصوصی را در سال ۲۰۱۳ نوشت، همچنان در حال کار کردن بر روی تکنولوژی هویت مخفی و ناشناس بودن در بستر رمزارز به مدت ۱۰ سال است.
او در همین راستا گفت که دانش سطح صفر یا همان دانایی صفر احتمالا بزرگترین دستاورد از زمان اختراع بیت کوین در زمینه رمزارز بوده است. این دستاورد موجب پدید آمدن دسته جدیدی از برنامه‌های حریم خصوصی می‌شود که امکان وجود داشتن آنها در گذشته مهیا نبود.
جنبه تاریک حریم خصوصی
پیشرفت‌هایی که در تکنولوژی حریم خصوصی حاصل شدند دارای این پتانسیل هستند که نه تنها فضای ارز دیجیتال بلکه تمامی جوانب تعامل داشتن ما با وب را متحول کنند. در حال حاضر اینترنت تحت تصرف جمع‌آوری داده و نظارت‌های گوناگون قرار دارد. در تبادل با استفاده از خدمات موجود در اینترنت، داده‌های کاربران توسط شرکت‌های مختلف برای مقاصد سورئال مثل پیش‌بینی و کنترل رفتاری اشخاص جمع‌آوری می‌شوند.
ارز دیجیتال می‌تواند با ارائه کردن چشم‌اندازی از شیوه اقتصادی نوین برای تکنولوژی بستری را فراهم کند تا این اکوسیستم توانایی به چالش کشیدن چنین پارادایمی را داشته باشد. Nym Technologies که یکی از ارائه‌دهندگان Mixnet است در حال کار کردن در این راستا بوده و برنامه‌های همسو با حریم خصوصی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا بتوانند از خدمات یا سرویس‌های خود درآمد پولی داشته باشند.
با این احتساب هنوز هم این دیدگاه‌های جدید با چالش‌های مختص خود مواجه هستند. به طور مثال در طول سال گذشته شایعاتی حول محور سرکوب نظارتی و احتمال ایجاد اختلال در روند کاری رمزارز مطرح شده بود.
رئیس بانک مرکزی اروپا، خانم کریستین لاگارد (Christine Lagarde)، در مصاحبه‌ای که همزمان با اظهارات او در مورد انتشار ارز دیجیتال بانک مرکزی اروپا (ECB) یعنی یورو دیجیتال ظرف مدت ۵ سال آینده بود، خواستار اعمال مقررات جهانی بیت کوین شد. از سوی دیگر، نامزد خزانه‌داری آمریکا، خانم جنت یلن (Janet Yellen)، گفت که ارزهای دیجیتال یکی از نگرانی‌های ویژه ما در زمینه تروریسم مالی هستند و اظهار کرد که نیاز داریم تا گستره استفاده از آنها را محدود کنیم.
هر دو اتحادیه آمریکا و اتحادیه اروپا، که در گذشته دژ حفظ حریم خصوصی به حساب می‌آمد، قوانینی را اعمال کردند که به تهدید شدن رمزنگاری های end-to-end و آدرس‌های رمزارز که به صورت خصوصی نگهداری می‌شدند منجر شد.
اگر تا به امروز نیازی به ابزار قدرتمند، غیرقابل هک و محرمانه برای بسترسازی حس می‌شد باید بگوییم که زمان استفاده از آنها امروز است.
بدبینانه‌ترین سناریوی پیش روی حوزه رمزارزها
ممکن است فشار اعمال شده توسط این محدودیت‌ها و قوانین به صورت غیرعامدانه منجر به جذابیت هرچه بیشتر ارزهای دیجیتالی شده باشد که حفظ حریم خصوصی را ارائه می‌کنند. در صورتی که استفاده از رمزارز ممنوع شده باشد این احتمال وجود دارد که فضای رمزارز به فعالیت خود به صورت زیرزمینی یا مخفیانه ادامه بدهد و این دقیقا همان نقطه‌ای است که فعالیت خود را از آن آغاز کرد.
سناریوی کابوس مانندی که یک صنعت توسط بانکداران احاطه شده باشد به وسیله دیدگاه‌های مقرراتی گسترده که در رابطه با FUD آن را می‌شناسیم رد می‌شود. نه تنها این اتفاق می‌تواند منجر به فلج شدن اکوسیستم ارز دیجیتال از نظر مالی شود بلکه می‌تواند به بدترین نحو به نقطه نظرهای بنیادی آن یعنی متن باز بودن، قابلیت دسترسی و بدون نیاز به اخذ مجوز بودن آن آسیب برساند.
با این وجود در صورت وقوع شایعاتی که حول محور سرکوب نظارتی هستند ممکن است بیت کوینرها شیوه بیانیه‌های مبارزه طلبانه روزافزون را در پیش بگیرند. شایعاتی نیز در مورد جنگ حفظ حریم خصوصی در توییتر مطرح شده بودند و در پی آن مدافعان ارز دیجیتال برای فعالیت داشتن در خط مقدم این جنگ اعلام آمادگی کرده بودند.
بر اساس اظهارات Taaki، چنین تقابلی از پیش برنامه‌ریزی شده است. او گفت که من هیچ وجه اشتراکی بین یک صنعت نوظهور رمزارز و سیستم فیات متکی بر دولت یا کشورها نمی‌بینم. این دو بخش در بسیاری از موارد با یکدیگر اختلاف نظر دارند و استفاده کردن از هویت مخفی یا قابلیت ناشناس بودن برای حفاظت کردن از مشارکت‌کنندگان در یک شبکه از اهمیت بسیار بالایی در موفقیت جنبش ما برخوردار است.
توسعه‌دهنده کیف پول بیت کوین مبتنی بر حفظ حریم خصوصی Wasabi یعنی مکس هیلبرند (Max Hillebrand) گفت اطمینان دارد که کاربران بیت کوین در راستای مقابله کردن با این چالش پیش قدم می‌شوند. با توجه به اینکه او مجهز به یک تکنولوژی پیشرفته و ایدئولوژی قادر به حمایت از پیروان خود در سنگرهای حمایتی خود است با تعجب گفت: آیا دولت می‌تواند در برابر هجوم کامل فعالان بیت کوین مقاومت کند؟
