در چند ماه اخیر، شرکتهای چند ملیتی بزرگی مانند گوگل و اپل سعی کردند که نماهای حریم خصوصی خود را به جهان نشان دهد. با این وجود، بسیاری از مردم جهان میدانند که مدل تجاری این شرکتهای بزرگ بر اساس جمعآوری و تجمیع دادههای مشتریان است. علاوه بر این، محبوبیت روزافزون مرورگرهای حریم خصوصی مانند بریو (Brave) نشان از نگرانی کاربران در مورد نحوه جمعآوری دادههای آنان و استفاده از آن است.
افراد در سراسر جهان به قدری به جستجوی رایگان، ویدیو و دیگر سرویسهای شبکه خو گرفتهاند که نمیدانند در قبال این سرویسها حریم خصوصی خود را فدا میکنند. اخیرا رسواییهایی در این زمینه افشا شد که توجه مردم جهان را بیشتر به حریم خصوصی جلب کرد.
جان جفریز (John Jeferies) که تحلیلگر مالی ارشد سازمان CipherTrace است، در این مورد ابراز داشته که نگرانیهای حریم خصوصی کاربران باعث شده که آنها به پلتفرمهای غیرمتمرکز و مرورگرهای مبتنی بر حریم خصوصی روی آورند. او همچنین اظهار داشته که در بحبوحه بحران کرونا بسیاری از افراد به کار از خانه روی آوردهاند و این نیاز به ارتباطات ایمن و استفاده از برنامههای مناسب را در فضای وب دو چندان کرده است.
در ادامه به بررسی مرورگرهای برجسته موجود در بازار میپردازیم و مرورگرهای مشهور را مورد نقد و بررسی قرار میدهیم.
مرورگر کروم (Chrome)
گوگل کروم علیرغم انتقاداتی که در سالهای گذشته به نسبت گوگل و سوء استفاده آن از دادههای کاربران مطرح شده است، همچنان مرورگری است که در میان مردم بیشترین استفاده را دارد. با وجود این نظرات منفی، نائب رئیس ارشد پروژه زیلیکا (Zilliqa) که یک پروژه مبتنی بر بلاک چین است، اظهار داشته که نباید تلاشهای این شرکتهای بزرگ در زمینه بهبود مرورگرهایشان را نادیده گرفت.
او معتقد است که با وجود قوانین و مقررات سختگیرانهای که در زمینه حریم خصوصی وجود دارد، باز شرکتهایی مانند گوگل تلاشهای خوبی در زمینه بهبود حریم خصوصی مرورگر خود انجام دادهاند. به عنوان مثال، گوگل کروم اخیرا اعلام کرده که تا سال ۲۰۲۲ کمکم کوکیهای (cookies) شخص ثالث را حذف خواهد کرد و همچنین سطح کاربریهایی با قابلیت حریم خصوصی بیشتر را قرار است در آینده برای تبلیغاتکنندگان فراهم آورد.
مرورگر فایرفاکس (Firefox)
مرورگرهای برجستهای مانند فایرفاکس اخیرا پیشرفت قابل ملاحظهای در زمینه مسدود کردن کوکیهای شخص ثالث به صورت پیش فرض و همچنین ممانعت از پیگیری حرکتهای داخل وب کاربران از جانب وبسایتها و تبلیغاتکنندگان کردهاند. موزیلا فایرفاکس امروزه یکی از محبوبترین مرورگرهای جهان است و بسیاری آن را مقدمه ظهور مرورگرهای متن باز در سالهای اخیر دانستهاند.
این مرورگر یکی از ایمنترین مرورگرهای جهان است و نماهای زیادی را برای کاربران فراهم آورده است که از جمله آنها میتوان به حالت جستجوی خصوصی، محافظت در برابر ردیابی و بدافزار و غیره اشاره کرد.
فایرفاکس افزونههای زیادی را برای دسترسی کاربران به اینترنت غیرمتمرکز فراهم اورده است و حتی بسیاری از کیف پولهای ارزهای دیجیتال را با چند کلیک و با نصب افزونههایی میتوان بر روی آن فعال کرد و مورد استفاده قرار داد.
مرورگر اپرا (Opera)
اپرا یکی از محبوبترین مرورگرهاست و در سالهای اخیر طرفداران زیادی را جذب کرده است. اپرا اولین پلتفرم وبگردی است که اجازه استفاده از صفحات غیرمتمرکز وب را به کاربران داده است. اپرا در زمینه ادغام ارزهای دیجیتال نیز در میان مرورگرهای سنتی از فعالترینها است و اخیرا یک مرورگر بلاکچینی بنام opera touch را راهاندازی کرده است که کیف پول کریپتویی در داخل آن تعبیه شده است.
اپرا اخیرا اقدامی بزرگ در زمینه به حداکثر رساندن حریم خصوصی انجام داده است. این اقدام، ادغام پروتکل IPFS است که یک شبکه همتا به همتا را برای ذخیره و اشتراک اطلاعلات با استفاده از یک سیستم فایل توزیعشده فراهم آورده است.
مسئول بخش کریپتوی اپرا ابراز داشته که امنیت و حریم خصوصی کاربران از همان ابتدا مورد توجه اپرا بوده است. او اظهار داشته که به همین خاطر است که این مرورگر دارای وی پی ان (VPN) تعبیه شده در داخل خود است و کاربران میتوانند با حفظ حریم خصوصی خود به جستجو در فضای اینترنت بپردازند. او همچنین بیان داشته که آنها تلاشهایی برای کاربرپسند کردن کیف پولهای بلاک چینی به عمل آوردهاند و این کیف پولها را در داخل مرورگر خود تعبیه کردهاند. این کار نگهداری کریپتو را آسانتر کرده است. با این وجود، برخی بر این باورند که از آنجا که اپرا یک شرکت چینی است، ممکن است در آینده مشکلاتی در زمینه حریم خصوصی در مورد آن افشا شود.
مرورگر متمرکز بر حریم خصوصی بریو
چند سال قبل بریو نامی ناشناخته بود و افراد زیادی در مورد آن اطلاعات نداشتند، اما اخیرا این مرورگر مبتنی بر حریم خصوصی توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است و تعداد کاربران فعال آن به حدود ۱۰ میلیون در ماه رسیده است. محبوبیت این مرورگر روز به روز در حال افزایش است.
این مرورگر توانسته است ترکیب سالمی از حریم خصوصی و عدم تمرکز را فراهم آورد. این مرورگر متن باز علاوه بر اینکه حملات و تبلیغات بدکارانه را مسدود میکند، به انتشاردهندگان با استفاده از توکن بومی خود که بت (BAT) نام دارد، پاداش میدهد. این مرورگر دارای کیف پولی است که بسیاری از ارزهای دیجیتال مشهور مانند بیت کوین، اتریوم و لایت کوین را پشتیبانی میکند.
مدیر عامل این پروژه ابراز داشته که در سالهای اخیر بسیاری از کاربران متوجه اهمیت حریم خصوصی شدهاند و به همین دلیل است که این پروژه با افزایش تعداد کاربران مواجه شده است. او اظهار داشته که امروزه افراد بیشتری متوجه شدهاند که نقض حریم خصوصی باعث از دست رفتن کنترل و مالکیت آنها میشود. او در ادامه بیان میدارد که برای راضی نگه داشتن و حفظ کاربران پروژه تلاش خواهند کرد.
یکی از دلایل موفقیتهای اخیر بریو، پیوستن آن به کنسرسیوم AdLedger است که بسیاری از غولهای رسانه و تبلیغات مانند IBM به آن پیوستهاند. HTC نیز اخیرا بریو را به عنوان مرورگر پیش فرض گوشی هوشمند بلاک چینی خود برگزیده است. تیم پشت این مرورگر تلاشهای زیادی را برای به حداکثر رساندن قابلیت آن در مسدود کردن تبلیغات و حفظ حریم خصوصی انجام داده است و همچنین کاربران را قادر کرده که به شبکه تور (Tor) دسترسی داشته باشند.
مرورگر سافاری (Safari)
زمانی سافاری یکی از مرورگرهای پرکاربرد اینترنت بود، اما در سالهای اخیر بسیاری از کاربران خود را در اثر ظهور حریفان قدرتمندی مانند کروم، بریو و غیره از دست داد. این مرورگر دارای قابلیت مسدود کردن کوکیهای شخص ثالث به صورت پیشفرض بود. سافاری متن باز نبود و بنابراین ظرفیت آن در فراهم اوردن حریم خصوصی و عدم تمرکز محدود بود.
مرورگر تور (Tor)
طی دهه گذشته، محبوبیت جهانی تور افزایش یافته است. تور یکی از مرورگرهایی است که تمرکز شدیدی بر حریم خصوصی دارد و از ردیابی رفتار آنلاین کاربران جلوگیری میکند. این مرورگر به صورت خودکار کوکیها و تاریخچه دادهها را پاک میکند. از منظر فنی، تور ترافیک افراد را سه بار با استفاده از نودهای (node) مختلف رمزگذاری میکند که این البته سرعت سایتگردی را کمی پایین میآورد.
متاسفانه تور مقداری بدنام شده است و این به دلیل استفاده زیاد مجرمان از آن برای ورود به دارک نت و دسترسی به بازارهای غیر قانونی اسلحه و مواد مخدر است.
استاتوس (Status)
استاتوس نامی رضایتبخش در جهان مرورگرهای غیرمتمرکز است که شهرت زیادی برای امنیت دادههای دیجیتال به روشی آسان پیدا کرده است. استاتوس یک پلتفرم سه منظوره را فراهم آورده و شامل پیامرسان، کیف پول و مرورگر است. استاتوس به عنوان یک محصول کریپتویی ترکیبی خوب از حریم خصوصی و عدم تمرکز ایجاد کرده است.
تیم استاتوس اخیرا محصولی با نام Whisper را بیرون داده است که یک پروتکل باز برای گفتگوی رمزگذاری شده و غیرمتمرکز است.
افزونه متامسک (MetaMask)
اگرچه این افزونه یک برنامه مرورگر محض نیست اما سازگاری کامل با کروم، فایرفاکس، بریو و اپرا دارد. این افزونه دارای کیف پولی است که در میان کاربران ارز دیجیتال بسیار مشهور است. به زبان ساده باید گفت که متامسک یکی از سادهترین و ایمنترین روشها برای اتصال برنامههای مختلف بلاک چینی است.
آیا مرورگرها در آینده بر حریم خصوصی متمرکز خواهند شد؟
علیرغم اینکه شرکتهایی مانند گوگل همواره ادعا میکنند که در حال افزایش حریم خصوصی کاربران هستند، به نظر میرسد که این ادعا درست نباشد. محبوبیت یافتن مرورگر بریو در سالهای اخیر حاکی از این مطلب است. به نظر میرسد که کاربران نیز بیشتر متوجه حریم خصوصی و امنیت شدهاند و اینک ترجیح میدهند که از پلتفرمهای غیرمتمرکز و مبتنی بر حریم خصوصی استفاده کنند. به مرور زمان که دانش فنی مردم در سراسر جهان افزایش پیدا میکند، گرایش به سمت ابزارهای غیرمتمرکز و حامی حریم خصوصی نیز افزایش پیدا میکند. نظر شما چیست؟ چه عوامل دیگری در موفقیت بریو دخیل بودهاند؟ منتظر نظرات شما هستیم.