۸ توصیه مهم برای سرمایه‌گذاری امن و موفق در دیفای

دیفای (DeFi) به خاطر ارائه محصولات مالی غیرمتمرکز بلاکچینی مورد استقبال کاربران کریپتو قرار گرفته است. سرویس‌های مختلف امور مالی غیرمتمرکز مانند پلتفرم‌های وام‌دهی، صرافی‌های غیرمتمرکز و بازارهای مشتقه مقصد اصلی کاربران هستند. اما فعالیت در این فضا شبیه به راه‌ رفتن در میدان مین است؛ یعنی یک حرکت اشتباه به معنای نابودی کل سرمایه شما خواهد بود. سرمایه گذاری امن در دیفای مستلزم رعایت مجموعه‌ای از نکات است که در این مطلب از میهن بلاکچین به آن‌ها می‌پردازیم.

خلاصه مطلب: 🔸 سرویس‌های دیفای‌ مثل پلتفرم‌های وام‌دهی‌، صرافی‌های غیرمتمرکز و بازار‌های مشتقه توجه کاربران کریپتویی زیادی را به خود جلب کرده‌اند. 🔸 برای حفظ امنیت سرمایه در سرویس‌های دیفای باید نکاتی مثل کنترل احساسات‌، انجام تحقیقات لازم، بررسی دلیل APY‌های بالا و اجتناب از کارمزد‌ها و اسپرد بالا را در نظر داشته باشیم. 🔸 تعریف حد سود و ضرر‌، تعیین درصد خروج سرمایه پس از کسب سود‌، ساخت کیف پول جدید برای دریافت ایردراپ و غیره همگی از جمله راهکار‌های مفید در این عرصه هستند. 🔸 شناخت کامل نسبت به عرضه کل و عرضه در گردش توکن‌، بررسی توکنومیکس پروژه‌ها‌، مطالعه وایت‌پیپر آنها و بررسی برنامه آنلاک توکن‌ها نیز به سرمایه‌گذاری ایمن در این زمینه منجر می‌شود.

نکاتی برای سرمایه‌گذاری موفقیت‌آمیز در دیفای

سالانه میلیون‌ها دلار از سرمایه کاربران ناآگاه در عرصه دیفای بر باد می‌رود. اگرچه کاربران می‌توانند فارغ از موانع بازارهای مالی سنتی، طیف گسترده‌ای از خدمات مالی را دریافت کنند، اما دانش و آگاهی مهم‌ترین رکن بقا و سرمایه گذاری امن در دیفای است. در ادامه ۸ توصیه مهم برای سرمایه‌گذاری در دیفای را مرور می‌کنیم:

۱. فریب APY بالا را نخورید

بسیاری از کاربران دیفای گرفتار تله درصد بازده سالانه (APY) بالا می‌شوند. ماجرا از این قرار است که کاربر استخر استیکینگی را پیدا می‌کند که با ادعای درصد بازده سالانه ۱۰۰٪ فعالیت دارد. بنابراین، با این تصور که سرمایه‌ او در یک سال دو برابر می‌شود و بدون تحقیق و بررسی (DYOR) لازم، اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کند. مشکل اینجاست که این APY بالا، یک صرف ریسک (Risk Premium) محسوب می‌شود؛ یعنی ممکن است سود و دریافتی حاصل از این سرمایه‌گذاری‌، بسیار کم‌ارزش‌تر از ریسکی باشد که متحمل شده‌اید. صرف ریسک در این بخش به این معناست که ممکن است با پذیرفتن خطر سرمایه‌گذاری برای دریافت APY‌های نجومی‌ نه‌تنها چیزی عایدتان نشود، بلکه کل سرمایه خود را از دست بدهید. در حقیقت هرچه بازده بالاتر باشد، احتمال ریسک‌های بیشتری هم وجود دارد. حالا ببینیم ریسک‌های پشت‌پرده APYهای بالا چه مواردی هستند:

پاداش تورمی (Inflationary Rewards)

معمولا صرافی‌های غیرمتمرکز با پاداش دادن توکن‌های بومی به تامین‌کنندگان نقدینگی (LP)‌، آن‌ها را به ارائه نقدینگی بیشتر تشویق می‌کنند. هرچه پاداش‌های بیشتری میان کاربران توزیع شود، تورم بیشتر و ارزش درآمد کاربر کمتر می‌شود.

از طرف دیگر، این سرمایه خود کاربران است که به منبع APY بالا تبدیل می‌شود؛ بنابراین، ممکن است این یک منبع موقت باشد و تیم پروژه از آن سوء‌استفاده کند. البته در همه موارد موضوع راگ پول (Rug-Pull) مطرح نیست و احتمال دارد ضرر و زیان کاربر ناشی از مدل‌های تجاری ناپایدار دکس‌ها باشد.    

آسیب‌پذیری قراردادهای هوشمند

در بسیاری از موارد، APYهای بالا طعمه‌ای برای جذب نقدینگی به استخرهایی هستند که قرارداد هوشمند آن‌ها آسیب‌پذیری‌های مختلفی دارد.

نوسان قیمت دارایی

نوسان ارزهای دیجیتال یک شمشیر دو لبه است. اگر از جنبه مثبت نگاه کنیم، نوسان بالا به این معنی است که کاربران زیادی در حال معامله این دارایی هستند و روی قیمت آن اثر می‌گذارند. در نتیجه، کارمزد بیشتری ایجاد می‌شود و درآمد بیشتری نصیب تامین‌کنندگان نقدینگی می‌شود. نکته منفی قضیه این است که اگر کاربر دارایی خود را در زمان نامناسبی از استخر برداشت کند، متحمل ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) می‌شود. در چنین شرایطی ارزش کل دارایی در هنگام برداشت، کمتر از زمان واریز است.

نقدینگی پایین

معمولا در صرافی‌های غیرمتمرکز، APYها به‌صورت خودکار و بر اساس نقدینگی موجود در استخر تنظیم می‌شود. ممکن است استخرهای با نقدینگی پایین صرفا یک بازی هوشمندانه باشد؛ در این صورت باید از خودتان بپرسید: «چرا نقدینگی این استخر کم است؟»

زمان مناسب برای تامین نقدینگی در استخر

بهترین زمان برای استیک توکن‌های نقدینگی (LP) در فارم‌ها را می‌توانید بر اساس شرایط زیر انتخاب کنید:

• زمانی که بازار ثابت، نوسان‌ها اندک و ریسک ضرر ناپایدار پایین باشد.
• در شرایطی که پاداش استخر بتواند رکود قیمت‌ها را جبران کند.
• در مواقعی که استخر برای راه‌اندازی پروژه‌های حسابرسی‌شده (Audited) و معتبر، مشوق‌هایی را در نظر می‌گیرد.

۲. احساسات را کنار بگذارید و استراتژی خروج تعیین کنید

تصور کنید که یک ارز دیجیتال مستعد رشد را پیدا کرده‌اید. توکن مورد نظر را می‌خرید و ارزش آن ۱۰ یا ۱۰۰ برابر و حتی بیشتر می‌شود. در شبکه دیسکورد به گروهی از سرمایه‌گذاران این رمزارز می‌پیوندید و به‌سرعت دوستانی پیدا می‌کنید. تصور شما این است که به‌زودی به آزادی مالی هیجان‌انگیزی می‌رسید، اما یک اشتباه، مانع تحقق رویای شما می‌شود. این اشتباه بزرگ، وابستگی به سرمایه‌گذاری و به‌طور خاص به کامیونیتی است. بنابراین حتی بعد از رشد ۱۰ یا ۱۰۰ برابری سرمایه، به جای فروش دارایی باز هم صبر می‌کنید. هیچ‌کدام از دوستانتان حاضر به فروش نیستند، پس چرا شما باید توکن‌های خود را بفروشید؟ در شرایطی که ارزش سرمایه‌گذاری شما بیشتر و بیشتر می‌شود و سرگرم ارسال الگوهای افزایش قیمت برای دوستان، گفتگو در مورد ثروتمند شدن و ترسیم یک زندگی رویایی هستید، ناگهان همه چیز تغییر می‌کند. بازار غیرقابل پیش‌بینی می‌شود؛ پروژه‌های نوپا و پرسود (نریتیوها) کنترل بازار را در دست می‌گیرند، مقررات جدیدی بر دارایی شما سایه می‌اندازند و قیمت‌ها نزولی می‌شوند. در نهایت، احساس وابستگی به سرمایه‌گذاری کار دست شما می‌دهد.

کامیونیتی‌ها در بازار کریپتو یک سکه دو رو هستند. بسیاری از فعالان امور مالی سنتی، پیوستن به کامیونیتی‌هایی مثل گروه سهام‌داران اپل یا آمازون در شبکه‌های تلگرام یا دیسکورد را اشتباه می‌دانند. کریپتو یک فضای متفاوت است؛ از طرفی وجود کامیونیتی‌ها باعث پویایی می‌شود و از طرف دیگر این فضا را خطرناک می‌کند. مهم‌ترین خطر جوامع کریپتویی، القای احساسات به سرمایه‌گذاران است. بنابراین باید راهکاری برای کنارگذاشتن احساسات هنگام سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال بیابیم. تنها راه مقابله با احساسات، تعیین استراتژی خروج است. می‌توانید از روش‌های زیر برای زمان‌بندی خروج استفاده کنید:

حد سود تعریف کنید

موفقیت در سرمایه‌گذاری روی یک توکن را چطور تعریف می‌کنید؟ زمانی که ارزش دارایی ۱۰ یا ۱۰۰ برابر می‌شود؟ هر زمان قیمت بازار به قیمت مشخص‌شده شما برسد، حد سودی (Take Profit) که تعریف کرده‌اید فعال شده و سرمایه شما از بازار خارج می‌شود.

درصد خروج دارایی از سرمایه‌گذاری را تعیین کنید

بعد از به‌دست آوردن سود مورد نظر، آیا همه دارایی یا درصد مشخصی از آن‌ را می‌فروشید؟ اکثر سرمایه‌گذاران بخشی از سود (که معمولا معادل سرمایه اولیه است) را می‌فروشند و از باقی‌مانده توکن‌ها برای کسب سود مجدد استفاده می‌کنند.

حد ضرر تعریف کنید

توان از دست دادن چه مقدار از سرمایه خود را دارید؟ برای این‌که از ضرر بیشتر جلوگیری کنید، در چه قیمتی حاضر به فروش هستید؟ تعیین استاپ لاس (Stop Loss) در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، راهکاری برای محدود کردن ضرر و توقف از دست دادن سرمایه است.

۳. فریب افزایش TVL را نخورید

ارزش کل قفل‌شده (TVL) پروژه‌ها همیشه به‌طور طبیعی افزایش پیدا نمی‌کند. تصور کنید پروژه‌ای را می‌یابید که TVL آن در حال رشد است. بنابراین، با فرض این‌که همه کاربران در حال سرمایه‌گذاری روی این زنجیره هستند، حدس می‌زنید که بازیگر بزرگ بعدی بازار همین پروژه خواهد بود. مشکل اینجاست که افزایش TVL همیشه به معنای بیشتر شدن تعداد توکن‌ها نیست؛ بلکه افزایش قیمت هم منجر به بیشتر شدن TVL می‌شود. برای این‌که بفهمید رشد ارزش کل قفل‌شده ارگانیک است یا خیر، موارد زیر را بررسی کنید:

• نقدینگی (مقدار) توکن موجود در زنجیره
• مقایسه نمودار نقدینگی توکن با نمودار TVL آن در سایت دیفای لاما (DefiLlama)  
• رشد TVL متناسب با رشد نقدینگی نشانه افزایش ارگانیک است؛ زیرا کاربران در حال واریز توکن‌های جدید به زنجیره هستند.

۴. از کارمزدها و اسپردهای بالا اجتناب کنید

چرا سرمایه‌گذاران گرفتار تله کارمزدها و اسپردهای (Spread) بالا می‌شوند؟ فرض کنید مدتی است که معاملات روزانه (Day Trading) انجام می‌دهید. از آنجایی که در این مدت خرید و فروش‌های خوبی داشته‌اید، فکر می‌کنید سرمایه شما دو برابر شده است. این در حالی است که موجودی کیف‌ پول چیز دیگری را نشان می‌دهد؛ دارایی فعلی شما حتی کمتر از سرمایه اولیه شده است. این اتفاق ناشی از پرداخت کارمزدها و اسپردهای بالا برای انجام تراکنش‌هاست.

اسپرد

به تفاوت بالاترین قیمت در سفارش خرید (‌Bid Price) و کمترین قیمت سفارش فروش (Ask Price)، اسپرد گفته می‌شود. به‌طور مثال، شما در یک صرافی برای دارایی X که با قیمت ۱۰۰ دلار فهرست شده است، سفارش خریدی با کارمزد صفر ثبت می‌کنید. سپس بلافاصله توکن‌های خود را با همان قیمت (۱۰۰ دلار) می‌فروشید. با نگاه به کیف پول متوجه می‌شوید که موجودی ولت شما سه دلار کمتر از اصل سرمایه‌ شده است. چه اتفاقی افتاده است؟ در واقع اسپرد این معامله سه دلار بوده است. حالا ببینیم ماجرا چیست؟ قیمتی که در صرافی فهرست می‌شود، قیمتی نیست که شما دریافت می‌کنید؛ بلکه آخرین قیمت معامله‌شده در صرافی است. زمانی که سفارش خرید را ثبت می‌کنید، صرافی کم‌ترین قیمت Ask را جستجو می‌کند. از آنجایی که هیچ فروشی به اندازه ۱۰۰ دلار وجود ندارد، صرافی به جستجو ادامه می‌دهد تا بهترین قیمت را پیدا کند و در نهایت به ۱۰۳ دلار می‌رسد. بنابراین، سفارش در این قیمت تکمیل می‌شود و رمزارز را به قیمت ۱۰۳ دلار برای شما می‌خرد. در زمان فروش، دقیقا برعکس این اتفاق می‌افتد و سفارش با بالاترین قیمت Bid تکمیل می‌شود.

• بالاترین قیمت در بخش سفارش خرید: ۱۰۰ دلار
• پایین‌ترین قیمت در بخش سفارش فروش: ۱۰۳ دلار
• ضرر خالص: ۱۰۰ دلار – ۱۰۳ دلار = ۳- دلار

کارمزدها

همه تراکنش‌ها در بازار ارزهای دیجیتال مشمول یک سری کارمزدها مانند گس فی، کارمزد تراکنش و کارمزد واریز و موارد مشابه می‌شوند. هزینه کارمزدها بسته به زمان و شلوغی شبکه از ۰.۱۰ دلار تا ۶۰ دلار متغیر است و اکثر تریدرها هنگام انجام تراکنش‌ به این موضوع دقت نمی‌کنند. برای یک تریدر روزانه احتمال دارد این کارمزدها به‌سرعت به مبالغ بالایی برسند. بنابراین، بهتر است برای جلوگیری از کارمزد و اسپرد بالا، موارد زیر را رعایت کنید:

• بررسی کارمزدها قبل از ثبت سفارش
• استفاده از  سفارش محدود (Limit Order) به جای سفارش بازار (Market Order)
• استفاده از بازارسازهای خودکار (AMM) به جای اوردر بوک‌ها (Order Book) برای معاملات خرد
• بررسی گس فی با استفاده ماشین‌ حساب‌های آنلاین

این موارد، راهکارهای ساده‌ای هستند که معمولا نادیده گرفته می‌شوند. ضمنا بهتر است که دستورالعمل‌های فوق برای اوردر بوک‌ها اعمال شود؛ زیرا بازارسازهای خودکار ریسک‌های خاص خودشان مانند اسلیپیج و اثر قیمت روی معاملات (Price Impact) را دارند و بیشتر برای معاملات خرد مناسب هستند.

۵. در ایردراپ‌های کلاهبرداری سرمایه‌گذاری نکنید

یکی دیگر از نکات مهم حفظ امنیت سرمایه در فضای دیفای، شناسایی ایردراپ‌های کلاهبرداری است. تصور کنید اینفلوئنسری ادعا می‌کند که می‌توانید از ایردارپ یک پروژه ۱۰ هزار دلار به‌دست آورید. وسوسه می‌شوید و اقدامات لازم برای دریافت این ایردراپ را انجام می‌دهید. نکته مهمی که در این پروسه از آن غافل می‌شوید، استفاده از کیف پول اصلی است. درست است که توکن‌های رایگان ایردراپ را در ولت ارز دیجیتال خود دریافت می‌کنید، اما احتمالا زمانی نمی‌گذرد که سایر دارایی‌های شما خالی می‌شوند! متاسفانه بسیاری از اینفلوئنسرها برای حفظ تعامل کاربر، ریسک‌های احتمالی زیر را به دنبال‌کننده‌های خود گوشزد نمی‌کنند.

آسیب‌پذیری‌ قراردادهای هوشمند پروتکل‌های جدید

٪۹۹ از ایردراپ‌ها روی زنجیره‌های نوپا انجام می‌شوند و این یعنی با پروتکل‌های کاملا جدیدی مواجه هستیم که هنوز آدیت نشده‌اند. از طرف دیگر، لازمه واجد شرایط شدن برای ایردراپ، تعامل با پروتکل‌های مختلف روی زنجیره است. در نتیجه با هر تعامل، کیف پول کاربر در معرض ریسک‌ قرار می‌گیرد. البته بسیاری از مواقع خود پروتکل قصد کلاهبرداری ندارد، اما هکرها همیشه به دنبال سوء‌استفاده از آسیب‌پذیری‌ها و سرقت نقدینگی موجود هستند. بنابراین، ایردراپ‌هایی که روی زنجیره‌های جدید انجام می‌شوند، بستری برای مواجهه با ریسک‌های ناشی از تعامل با پروتکل‌های جدید و سوء‌استفاده هکرها هستند.

کلاهبرداری‌های آشکار

برخی پروتکل‌ها پروژه‌ای جعلی را روی یک زنجیره جدید راه‌اندازی می‌کنند تا کاربران مبتدی و بی‌تجربه را در دام خود بیندازند. کلاهبرداران برای دزدیدن سرمایه کاربر از حمله مخرب درب پشتی (Backdoor) استفاده می‌کنند. به‌طور مثال، تاییدیه‌ها یکی از شگردهای آن‌ها است. در اکثر پلتفرم‌ها، کاربر برای انجام هر تراکنش باید تاییدیه‌ای را صادر کند تا قرارداد هوشمند بتواند وجه موردنظر را جابه‌جا کند. برخی از سایت‌های مخرب، کاربر را فریب می‌دهند تا تراکنشی را امضا کند که باعث دسترسی نامحدود کلاهبردار به سرمایه موجود در کیف پول او می‌شود.

راهکارهایی برای دریافت ایمن ایردراپ‌ها

• ایجاد کیف پول جدید در یک مرورگر مجزا – توجه داشته باشید که ایجاد حساب فرعی در کیف پولی مانند متامسک، ولت جدید محسوب نمی‌شود؛ چون برای ساخت کیف پول جدید باید عبارت بازیابی جدید ایجاد شود.
• بررسی دقیق لینک‌ها قبل از هر کلیک و تایید تراکنش‌ها – فقط وارد لینک کانال‌های رسمی پروژه در شبکه‌های توییتر، دیسکورد و تلگرام شوید.
• توقف دسترسی قرارداد هوشمند پس از انجام هر تراکنش – حتی زمانی که اتصال کیف پول خود را از وبسایت قطع می‌کنید، تاییدیه‌های شما هنوز هم فعال هستند. می‌توانید از دو قسمت Revoke Cash و Debank در کیف پول، تاییدیه‌های ولت خود را لغو کنید.
• از VPN استفاده کنید.

۶. احتمال دامپ توکن را بررسی کنید

تقریبا اکثر سرمایه‌گذاران بررسی احتمال دامپ را نادیده می‌گیرند. سه معیار زیر به شما کمک می‌کند تا گرفتار تله دامپ نشوید:

نرخ استیکینگ

منظور از نرخ استیکینگ، درصد توکن‌هایی است که در حال حاضر استیک شده‌اند. این معیار برای اطلاع از موارد زیر به شما کمک می‌کند:

احساسات کاربران

• آیا اکثر هولدرها به آینده توکن خوشبین هستند و به سپرده‌گذاری دارایی‌های خود تمایل دارند؟
• آیا هولدرها قصد پامپ و دامپ دارند؟

حجم دامپ

• با توجه به درصد توکن‌های استیک‌شده، احتمال دارد چه تعداد توکن به‌یک‌باره فروخته شوند؟

سرمایه گذاری امن در دیفای با استفاده از معیار نرخ استیک

• با مراجعه به سایت استیکینگ ریواردز (StakingRewards)، نرخ استیک توکن موردنظر خود را بیابید. نرخ‌های ۵۰٪ و بالاتر شاخص‌های مثبتی هستند.
• دوره قفل (Lock) سرمایه را بررسی کنید. دوره‌های لاک هفت روزه یا بیشتر، گزینه‌های مناسبی هستند. در صورتی که سپرده‌گذاری بدون دوره قفل (صفر روزه) باشد، باید به نرخ استیکنگ بالا شک کنید.
• به سایت بابل‌مپس (Bubblemaps) مراجعه کنید و نحوه توزیع توکن را ببینید. نقشه‌هایی که حباب‌های بزرگ متصل‌ به هم دارند، گزینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیستند؛ چراکه درصد بالایی از توکن‌ها فقط در چند کیف پول محدود جابه‌جا می‌شود.

اگرچه رعایت این نکات به‌طور قطع احتمال کلاهبرداری را از بین نمی‌برد، اما همین استراتژی‌های ساده به افزایش آگاهی شما و حفظ امنیت سرمایه در سرویس‌های دیفای کمک می‌کند.

۷. شناخت کامل مفاهیم عرضه بیشینه، عرضه کل و عرضه در گردش

قبل از سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال، با مراجعه به سایت کوین‌مارکت‌کپ حداکثر عرضه توکن را بررسی کنید. اگر اطلاعاتی موجود نیست، در وایت‌پیپر پروژه ببینید چه برنامه‌ای برای تورمی بودن توکن (افزایش عرضه به مرور زمان) طراحی شده است. درک درست مفاهیم مرتبط با توکنومیکس، چشم‌انداز بهتری نسبت به آینده پروژه را در اختیار شما قرار می‌دهد:

• حداکثر عرضه: تعداد کل توکن‌هایی که استخراج یا مینت می‌شوند.
• عرضه کل: تعداد کل توکن‌هایی که در این لحظه وجود دارند؛ حتی اگر قفل شده باشند.
• عرضه در گردش: تعداد کل توکن‌هایی که در زنجیره فعال هستند (توکن‌های قفل‌شده به حساب نمی‌آیند).
• عرضه بیشینه نامحدود: محدودیتی در مینت توکن وجود ندارد.

شاید بپرسید آیا عرضه بیشینه نامحدود یک معیار منفی برای توکن محسوب می‌شود؟ این معیار لزوما بد نیست و به این معناست که توکن مورد نظر مقیاس‌پذیر است و می‌تواند بر حسب تقاضا، به‌صورت نامحدود مینت شود. این ویژگی برای استیبل‌کوین‌ها یک فاکتور ضروری است. توجه داشته باشید که اگر نرخ مینت توکن بسیار بالاتر از تقاضا باشد، احتمال کاهش قیمت وجود دارد.

۸. حجم بازار کاملا رقیق‌شده را بررسی کنید

یکی دیگر از معیارهای قابل‌توجه پیش از سرمایه‌گذاری در دیفای، حجم بازار کاملا رقیق‌شده (FDV) است. می‌توانید این شاخص را در سایت کوین گکو (Coingecko) بررسی کنید. اگر مقدار FDV به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از ارزش بازار بود، با مراجعه به سایت Token_Unlocks برنامه زمانی آزاد‌سازی توکن را ببینید. همچنین اگر قرار است همه توکن‌های قفل‌شده به‌یک‌باره آزاد و وارد چرخه ‌شوند، ارزش بازار را بررسی کنید. با استفاده از این معیارها می‌توانید وضعیت تورم توکن را در آینده پیش‌بینی کنید. توجه داشته باشید که FDV بالا لزوما معیار بدی نیست، ممکن است بسیاری از توکن‌ها در یک برنامه زمانی طولانی آنلاک شوند یا حتی به صورت دائمی قفل باشند. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود در سایت‌های مربوطه، جدول آنلاک توکن‌ها را بررسی کنید.

سوالات متداول (FAQ‌)

سخن پایانی

به لطف تکنولوژی بلاکچین، طیف گسترده‌ای از سرویس‌های مالی بدون نیاز به شرکت‌های متمرکز و اشخاص ثالث در اختیار مردم سراسر جهان قرار گرفته است. هر روز شاهد افزایش استقبال کاربران از پلتفرم‌های وام‌دهی، پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز و بازارهای مشتقه ارزهای دیجیتال هستیم. اگرچه مزایای امور مالی غیرمتمرکز بی‌شمار است؛ اما ریسک‌ها و خطرات موجود، کاربران را ملزم می‌کند که برای سرمایه گذاری امن در دیفای‌، نکات مهمی را رعایت کنند. اولین نکته سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، کنار گذاشتن احساسات است. در این صورت، سرمایه‌گذاران می‌توانند عاقلانه و برحسب حد سود و ضرر از پیش‌تعیین‌شده، استراتژی خروج داشته باشند. گام بعدی، انجام تحقیقات لازم است تا در تله‌ APYهای بالا، ایردراپ‌های کلاهبرداری و دامپ گرفتار نشویم. توجه به کارمزد و اسپرد معاملات، آشنایی با مفاهیم توکنومیکس و بررسی برنامه زمانی آنلاک توکن‌ها نیز توصیه‌های مهمی برای فعالیت در این فضا هستند. نظر شما در مورد فعالیت در امور مالی غیرمتمرکز چیست؟ چه راهکارهای دیگری را برای حفظ سرمایه در فضای دیفای پیشنهاد می‌کنید؟