وب ۳ (Web3) انقلاب بعدی اینترنت را تسهیل می‌کند. پروژه‌ها و پلتفرم‌های زیادی در وب ۳ توسعه داده شده و بسیاری از آنها درآمدهای کلانی به دست آورده‌اند. بیشتر نوآوری‌ها، حول و حوش صنعت امور مالی غیر متمرکز (DeFi) می‌چرخند. در این مقاله قصد داریم گزارشی از روند رو به رشد وب ۳ و آماری از پروژه‌های مطرح و موفق این حوزه را ارائه دهیم.
به زعم صاحب‌نظران، تحول تکنولوژی از وب ۱ به وب ۲ و سپس وب ۳، حرکت از عصر محتوای «فقط خواندنی – Read Only» به «خواندنی و نوشتنی – Read and Write» و در نهایت «مالک محتوای خود شدن – Read, Write, Own» است. گزارش زیر سعی دارد ایده خوبی از نحوه پیشرفت گام‌های اولیه این انقلاب تکنولوژیک به شما ارائه دهد.
افزایش توان اینترنت با وب ۳
در صنعت دیفای، برنامه‌ها غیرمتمرکز هستند. با استقرار قراردادهای هوشمند، برنامه‌های غیر متمرکز بدون نیاز به واسطه اجرا می‌شوند. وب ۳، دنیایی کامل از برنامه‌های مالی غیرمتمرکز را شامل می‌شود؛ از استیبل کوینها گرفته تا پلتفرم‌های وام‌دهی و صرافی‌های غیر متمرکز.
رمزارزها نه تنها مفهوم امور مالی و پول را تغییر می‌دهند، بلکه فرصت‌های شگفت‌انگیزی را در اختیار کاربران و استارتاپ‌ها قرار می‌دهند تا پلتفرم‌هایی را برای به اشترک‌گذاری و انتقال ارزش طراحی کنند. وب ۳ به نقطه عطفی برای ایده‌های اقتصادی جدید در مورد اینکه معماری اینترنت چگونه باید باشد و چگونه افراد باید در این ارزش آفرینی سهیم باشند، تبدیل شده است.
ویژگی‌های نسخه‌های مختلف وب
وب ۱
- پروتکل‌های اینترنت دهه ۷۰ و ۸۰ شامل TCP ،IP ،SMTP و HTTP.
- با نگرش آزاد و بدون انحصاری بودن طراحی شد.
- هر کسی می‌توانست بدون اجازه از کسی از آن استفاده کند.
وب ۲
- کسب درآمد از سرویس‌های منبع باز سخت است.
- مدل کسب و کار وب ۲ به ایجاد پروتکل‌های اختصاصی بر بستر پروتکل‌های باز اینترنت متکی است.
- اکنون چندین مورد از این شرکت‌ها که مبتنی بر وب ۲ هستند، جزو شرکت‌های غول فناوری هستند. درست است که ما از آنها به صورت رایگان استفاده می‌کنیم، اما باید به مدل‌هایی اعتماد کنیم که داده‌های کاربران را می‌فروشند و به صورت غیر شفاف عمل می‌کنند.
وب ۳
- مانند وب ۱، پروتکل‌ها منبع باز هستند، اما مالکیت در کنترل اقتصاد کریپتویی است.
- مستقل از سازمان‌های سنتی است و کد سرویس‌ها به همان صورت که نوشته شده، اجرا می‌شود و امکان دستکاری وجود ندارد.
- به مالکیت کاربر بر داده‌ها و دسترسی آزاد به محتوا، ارزش قائل است.
- یک حس مشترک از هویت و همکاری بین کاربران ایجاد می‌کند.
اقتصاد وب ۳
این گزارش الگوهای اقتصادی را پوشش می‌دهد که توسط شبکه‌های غیرمتمرکز موفق، در عمل استفاده شده است. با شروع از استیبل کوینها تا پروتکل‌های وام‌دهی، NFT و بازی‌ها، اکوسیستم Web3 اکنون فضای گسترده‌ای از فرصت‌های درآمدزایی را بین کاربران و جوامع باز می‌کند.
قراردادهای هوشمند خود نوع جدیدی از برنامه‌ها هستند و برای اطمینان از صحت عملکرد قراردادهای هوشمند و ایمن و کارآمد بودنشان، به بررسی و آزمایش دقیق نیاز دارند. در نهایت، دولت‌ها و قانون‌گذاران در سراسر جهان شروع به تصمیم‌گیری درباره نحوه اجرای مقررات موجود، محافظت از دارایی‌های سرمایه‌گذاران و دسته‌بندی این نوع جدید از داراییها کرده‌اند.
اقتصاد دیفای
استیبل کوینها
افزایش عرضه استیبل کوینها در اتریوم با افزایش سهم بازار USDC و BUSD نسبت به USDT ادامه دارد. در اتریوم که پروتکل غالب قراردادهای هوشمند برای استیبل کوین‌هاست، USDC تا به امروز به طور مداوم سهم بازار خود را افزایش داده است.
سهم بازار BUSD در همان افق زمانی افزایش یافت، در حالی که سهم بازار DAI ثابت ماند. USDC به سرعت در حال نزدیک شدن به حجم بازار USDT است.
نمودار نوسانات استیبل کوین نسبت به دارایی پایه در زیر نشان می‌دهد که اکثر استیبل کوین‌های مبتنی بر دلار آمریکا توانسته‌اند طی نوسانات قیمتی متوسط، ارزش‌شان را در قیاس با دلار آمریکا حفظ نمایند.
استیبل کوین DAI نسبت به بقیه نوسانات بیشتری را نشان داد، اما این توکن توسط سایر دارایی‌های دیجیتال مانند ETH ،BAT یا USDC وثیقه می‌شود، در حالی که USDC وابستگی سخت‌تری به دارایی پایه دارد.
در حالی که استیبل کوینها توانسته‌اند با نوسان کمتری قیمتشان را در یک محدوده ثابت نگه دارند، استیبل کوین‌های متمرکز از نظر اعتبار و ریسک با هم متفاوت‌اند. به عنوان مثال، USDT نسبت به PAX و USDC، بیشتر در معرض ریسک اوراق تجاری و اوراق قرضه است. دای یک استیبل کوین دیفای است که به جای فیات توسط ارزهای دیجیتالی مانند ETH ،WBTC و USDC پشتیبانی می‌شود.
استقراض و وام
استقراض و اعطای وام در امور مالی غیر متمرکز شاهد رشد قابل توجهی از نظر میزان وام‌های جاری در سه ماهه سوم بود و در ۶ سپتامبر (۱۵ شهریور) به بالاترین حد خود رسید و تقریبا ۲۴.۷ میلیارد دلار بدهی جاری را شامل می‌شود.
آوه (Aave) – پروتکل وام‌دهی دیفای – با ۷.۴ میلیارد دلار پرداخت تسهیلات جاری (وامی که هنوز کاملا تسویه نشده است) رهبری بازار را در اختیار دارد . جالب اینجاست که بازار پیش‌بینی می‌کرد که این پروژه به پروتکل وام‌دهی پیشرو تبدیل شود، زیرا توکن AAVE به طور قابل توجهی از توکن COMP (توکن پروژه کامپوند رقیب پیشرو آوه) بهتر عمل کرده است.
تقریبا ۶۸.۲ درصد از وام‌های معوقه مربوط به DAI و ۲۱.۹ درصد با USDC هستند که نشان دهنده سطح رو به رشد اعتماد به استیبل کوین‌های غیرمتمرکز است. افزایش سطح اعتماد به رمزارز دای احتمالا ناشی از نگرانی‌ها در مورد تحقیقات جاری SEC در مورد شرکت Circle است.
رشد کاربران پروتکل‌های وام‌دهی پیشرو، از جمله آوه و کامپوند، هر دو در سه ماهه سوم کاهش یافت. در حالی که پایگاه کاربران آوه در سه ماهه دوم ۴۲ درصد رشد کرد. طوریکه از ۴۶۵۸۸ کاربر به ۶۶۰۸۳ رسید و تنها با رشد ۱۶ درصدی در سه ماهه سوم به حدود ۷۶۹۰۹ کاربر رسید. از طرف دیگر، تعداد کاربران کامپوند در سه ماهه دوم حدود ۴ درصد رشد کرد. طوریکه از ۳۱۱۵۸۱ کاربر به ۳۲۳۷۵۹ رسید و در سه ماهه سوم ۱.۹ درصد رشد داشت.
در حالی که وام‌های پرداختی به طور چشمگیری افزایش یافته است، رشد کاربران به همان میزان رشد را تجربه نکرده است، به این معنی که متوسط بدهی به ازای هر کاربر به طور چشمگیری در سه ماهه سوم افزایش یافته است. این واقعیت می‌تواند ناشی از رالی بازار در سه ماهه سوم باشد.
درآمد پروتکل‌های امور مالی غیر متمرکز
اکوسیستم دیفای در سال ۲۰۲۱ با ورود شرکت‌کنندگان بیشتر به بازار و ساخت ابزارهای مالی پیچیده‌تر، رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد. پروتکل‌های محبوبی مانند یونی سواپ، پنکیک سواپ و سوشی سواپ اکنون بیش از ۱۰۰ میلیون دلار درآمد سالانه ایجاد می‌کنند.
dYdX، یک صرافی غیرمتمرکز که از معاملات دائمی، مارجین و معاملات اسپات پشتیبانی می‌کند، در ماه سپتامبر (مهر ماه) بیش از ۴۵ میلیون دلار درآمد کسب کرد.
[divider style=”dashed” top=”20″ bottom=”20″]
[divider style=”dashed” top=”20″ bottom=”20″]
[divider style=”dashed” top=”20″ bottom=”20″]
[divider style=”dashed” top=”20″ bottom=”20″]
حاکمیت در DeFi در سه ماهه سوم ۲۰۲۱
در حال حاضر، تغییر نحوه حاکمیت باعث ایجاد تغییرات اساسی در اکثر پروتکل‌های دیفای شده است. هولدرهای توکن در مورد پیشنهادها رای می‌دهند. کاربران می‌توانند با دنبال کردن به روزرسانی‌های حاکمیتی، به وضوح تغییرات عمده آتی در پروتکل‌های DeFi را مشاهده کنند.
سینتتیکس (Synthetix)
بین پروتکل‌های موجود، Synthetix تا کنون فعال‌ترین حکمرانی را داشته است. هر هفته، به‌روزرسانی‌های متعددی ارائه می‌دهد که پارامترهای مختلف مربوط به ضرب دارایی را براساس وثیقه ارسال شده تغییر می‌دهد. علاوه بر این، این پروتکل اغلب هزینه‌های مربوط به صدور داراییها را در پروتکل تغییر می‌دهد.
در سه ماه سوم، Synthetix مکانیسم کارمزد پویا را معرفی کرد که هدف آن خنثی کردن فرانت رانینیگ، کاهش نرخ وثیقه در لایه ۲ از ۹۰۰ درصد به ۷۵۰، استفاده از اوراکل‌هایی مانند چین لینک و نسخه ۳ یونی سواپ برای فعال کردن عملکردی جدید برای مبادله که به کاربران اجازه می‌دهد تا به صورت اتمیک داراییها را مبادله کنند و غیره.
آوه (Aave)
در حالی که Synthetix یکی از فعال‌ترین سیستم‌های حکومتی را در سرتاسر صنعت DeFi ارائه می‌کند، حاکمیت آوه معمولا پیشنهادات بزرگ‌تری را ارائه می‌هد. این شامل اضافه کردن پشتیبانی از استیبل کوین‌های الگوریتمی، اضافه کردن FEI به نسخه ۲ آوه، امکان تجزیه و تحلیل میزان ارزش در خطر (VAR) دارایی‌های پشتیبانی شده توسط Gauntlet، افزودن پشتیبانی برای شاخص دیفای پالس (DPI) و افزایش مشوق‌ها برای تامین نقدینگی نسخه ۲ آوه.
ایرسواپ (Airswap)
دارندگان توکن AirSwap در ازای ارائه پیشنهادات برای بهبود و رای دادن، پاداش دریافت می‌کنند. پس از رای‌گیری، شرکت کنندگان می‌توانند از مجموعه هزینه‌های جمع آوری شده در پروتکل، متناسب با وزن رای خود مطالبه کنند. در سه ماهه سوم، انجمن، تخصیص کارمزد پروتکل را تصویب و بودجه مشارکت کنندگان را استاندارد سازی کرد.
یونی سواپ (Uniswap)
مشابه آوه، یونی سواپ نیز فرآیند حاکمیتی فعالی ندارد. این فقدان حاکمیت قوی می‌تواند از این واقعیت ناشی شود که یک رای برای اینکه تصویب شود، به ۴۰ میلیون توکن UNI پشتیبانی کننده از آن نیاز دارد و یک کاربر باید ۲.۵ میلیون UNI برای ارائه یک پیشنهاد داشته باشد. تنها پیشنهاد مهم حاکمیتی که در این سه ماه تصویب شد، ارتقای قرارداد حاکمیتی آنها به قرارداد Governor Bravo کامپوند بود.
کامپوند (Compound)
کامپوند، مانند Synthetix، دارای یک فرآیند حاکمیتی بسیار فعال است. به‌روزرسانی‌های اصلی شامل غیرفعال کردن موقت پاداش‌های COMP، ایجاد یک لیست سفید برای آدرس‌هایی که همیشه می‌توانند بدون نیاز به حفظ آستانه (۶۵۰۰۰ توکن COMP) پیشنهاد دهند و توزیع DAI بین کاربران فعال در رویداد برگزار شده در نوامبر ۲۰۲۰ (آذر ۹۹).
سلطه اتریوم بر صنعت دیفای
از میان تمام دارایی‌های قفل شده در امور مالی غیرمتمرکز، اتریوم ۷۷ درصد از ارزش کل قفل شده (TVL) را در مقایسه با ۵ بلاکچین قرارداد هوشمند دیگر که هر کدام زیر ۱۰ درصد هستند، تشکیل می‌دهد. پس از اتریوم، رقبای اصلی از نظر ارزش کل قفل شده در دیفای شامل بایننس و سولانا بوده‌اند.
راه‌حل‌های لایه ۲ در دیفای
مقیاس‌پذیری برای کاربران تازه‌وارد می‌تواند گیج‌کننده باشد. بسیاری از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری هنوز در مرحله تحقیق و توسعه هستند و این فناوری با راه‌حل‌های جدیدی که ماهانه منتشر می‌شوند، در حال تکامل است. امن‌ترین روش‌های مقیاس پذیری، راه‌حل‌های لایه ۲ است.
ابعاد مرتبط با نیازهای کاربران دیفای برای مقیاس پذیری، شامل مقدار پول موجود در لایه ۲ (به عنوان ارزش کل قفل شده یا TVL شناخته می‌شود)، تعداد تراکنش‌هایی که در طول سه ماهه سوم ۲۰۲۱ رخ داده است، تعداد آدرس‌های منحصربه‌فرد و در نهایت، کارمزد تراکنش‌ها در لایه ۲ است.
به خاطر داشته باشید که اکثر راه‌حل‌های ارائه شده در اینجا در نسخه آزمایشی (بتا) هستند. فقط Optimistic Rollups ،Arbitrum و Optimism دارای مرورگرهای بلاکچینی هستند. که به این معنی است که مقایسه یک به یک داده‌ها می‌تواند دشوار باشد. برای کارمزد تراکنش‌ها، در اینجا فقط هزینه‌های جاری با استفاده از منابع داده مختلف به تصویر کشیده شده است.
کاربرد راه‌حل‌های لایه ۲ در وب ۳
استفاده بیشتر از لایه ۲ به معنای هزینه‌های کمتر برای کاربران DeFi، اسلیپیج کمتر و معمولا نقدینگی بیشتر است. آربیتروم به عنوان یک Optimistic Rollup، بیشترین استفاده را در پایان سه ماهه سوم در همه دسته‌ها نشان می‌دهد. از بین rollupهای تک منظوره برای صرافی‌های غیرمتمرکز، صرافی dYdX با ۴۸۰ هزار معامله در روز بیشترین استفاده را دارد.
هزینه مکانسیم‌های لایه دو در وب ۳
تمام راه‌حل‌های لایه ۲ می‌توانند هزینه‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. روش‌های اثبات بی‌نیاز از دانش (Zero Knowledge)، پتانسیل بیشتری برای کاهش کارمزد تراکنش‌ها دارند. با این حال، وقتی صحبت از انتقال اتر به میان می‌آید، می‌توان دریافت که لوپ رینگ (Loopring) به عنوان یک rollup دانایی صفر، ارزان‌ترین گزینه است.
توکنهای غیر قابل تعویض (NFT) در وب ۳
بدون شک سال ۲۰۲۱ سال توکن غیرقابل تعویض بوده است. از پیدایش مکانیسم‌های بدیع برای تبدیل آهنگ‌ها به دارایی‌های مالی، مانند رویال (Royal) است.
همزمان که اکوسیستم بالغ می‌شود، اکنون شاهد هستیم که فروش ثانویه از فروش اولیه (۱۷.۵ میلیون دلار در مقابل ۱۶.۴ میلیون دلار) در طول سه ماهه بیشتر شده است. این آمار نشان دهنده این واقعیت است که پروژه‌های جدید در حال کسب محبوبیت‌اند و پروژه‌های قدیمی محبوبیت خود را حفظ کرده‌اند.
پلتفرمی که تا حد زیادی این انقلاب را تسهیل می‌کند، OpenSea است. تراکنش‌هایی که از طریق این پلتفرم انجام می‌شود، گویای همه چیز است: در رکوردشکنی ماه آگوست (شهریور)، این پلتفرم ۳.۱۶ میلیارد دلار از کل ۳.۲۵ میلیارد دلار حجم فروش NFT را به خود اختصاص داد. جالب اینجاست که Nifty Gateway تا آوریل (اردیبهشت) امسال، بازار NFT غالب بود و OpenSea جایگاه خود را به عنوان پلتفرم پیشرو در سه ماهه دوم و سوم سال ۲۰۲۱ تثبیت کرد.
SuperRare ،Foundation و Hic et Nunc دیگر پیشروان فضای بازار NFT هستند، اما اقلیت را در اختیار دارند. در حالیکه اپن‌سی ۹۷ درصد از حجم بازار را در سه ماهه گذشته به خود اختصاص داده است. رقیب دیگری که باید از آن آگاه بود، این بار از دنیای سنتی، حراجی کریستیز Christies است که در سپتامبر ۲۰۲۱ (مهر ۱۴۰۰) از فروش ۱۰۰ میلیون دلاری توکنهای بی‌همتا فراتر رفت.
NFTهای تصویر پروفایل (PFP)
دنیای کریپتو به مکانی برای بروز عقاید تبدیل شده است که در آن کاربران خود را با آواتارهای مختلف به تصویر می‌کشند. به احتمال زیاد، این پانک‌های پیکسلی را دیده‌اید که در شبکه اجتماعی توییتر در عکس پروفایل‌ها به چشم می‌خورند.
افراد مشهوری مانند Jay-Z و Snoop Dogg، کریپتوپانک‌ها را به عنوان عکس پروفایل خود در توییتر انتخاب کردند. شرکت پرداخت ویزا نیز یک پانک به کلکسیون خود افزود. با استقبال جامعه از این بازار افزایشی، PFPها در حال کسب شهرت و محبوبیت در رسانه‌ها هستند.
چیزی که به عنوان یک پروژه هنری عجیب و غریب آغاز شد، به طرز عجیبی به یک جنبش هنری تبدیل شد. کریپتو پانک‌ها (CryptoPunks) یک پلتفرم اینترنتی است که هنر دیجیتال و کلکسیون‌های امروزی را تقویت می‌کند. ۱۰۰۰۰ کریپتوپانک منحصر به فرد وجود دارد که هر کدام دارای ویژگی‌هایی هستند که به طور تصادفی تولید شده‌اند. این شخصیت‌های پیکسلی ترکیبی از پسران و دختران، زامبی‌های کمیاب، میمون‌ها و غیره هستند.
میمون‌های کسل از زمان راه‌اندازی محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند، به طوری که ستاره‌های NBA مانند استف کری (Steph Curry)، از تصاویر این میمون‌ها در توییتر استفاده می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این پروژه NFT، به این مقاله مراجعه کنید.
پروژه Meebit شامل شخصیت‌های سه بعدی است که از پس ذهن کریپتوپانکس نشات می‌گیرند که آواتارهای آن را می‌توان در بازی‌ها و متاورس (Metaverse) استفاده کرد. در دیسنترالند (Decentraland) یا در دنیای بازی می‌توان از این آثار استفاده کرد. سفارشی سازی و انعطاف پذیری Meebits به شما این امکان را می‌دهد تا سفر متاورس خود را مطابق میل خود آغاز و هدایت کنید.
مکانیسم پولی توکنهای غیر قابل تعویض
از آنجا که NFTها با سایر قراردادها و پروتکل‌های هوشمند اتریوم قابل ترکیب هستند، به شکلی ذاتی از توانایی مناسبی برای بدل به دارایی شدن برخوردارند. سه مفهوم مناقصه جمعی، تقسیم بندی و استفاده از NFT به عنوان وثیقه برای وام را در ادامه گزارش بررسی می‌کنیم.
در مرحله اول PartyBid است، محصولی که به شما امکان می‌دهد با دوستان خود تیم تشکیل دهید تا به صورت دسته جمعی در برای NFTها پیشنهاد قیمت دهید. با ادغام سرمایه‌ها، مصرف‌کنندگان می‌توانند قطعات با ارزش بالاتری به دست آورند.
رویکرد دیگر، تقسیم‌بندی NFTها است که در آن شرکت‌هایی مانند Fractional به شما اجازه می‌دهند برای معامله کسری از NFT، پیشنهاد قیمت دهید. زمانیکه مجموع پیشنهادهای همه کاربران به قیمت کل فروش می‌رسد، معامله انجام می‌شود.
فرکشنال با همان فرض پروژه PartyBid کار می‌کند، به استثنای اینکه افراد مختلف را برای افزایش قدرت خرید درگیر می‌کند. این نه تنها مالکیت را در مقیاس بزرگتر و جهانی دموکراتیزه می‌کند، بلکه شانس هنرمندان و سازندگان محتوا را افزایش می‌دهد که بتوانند از کار خود به شیوه‌ای کارآمد کسب درآمد کنند.
در نهایت، می‌رسیم به پلتفرم‌هایی مانند NFTfi که وام‌های با وثیقه NFT را ارائه می‌دهند. با قرار دادن هر توکن ERC-721 به عنوان وثیقه، کاربران می‌توانند اقدام به دریافت وام کنند. پس از پذیرش، ارز اتر به شما پرداخت می‌شود و NFT در قرارداد هوشمند این پروژه قفل می‌شود و تنها پس از پرداخت وام، بازگردانده می‌شود. اگر نتوانید وام را بازپرداخت کنید، توکن غیر قابل تعویض وثیقه‌ای شما، به وام دهنده منتقل می‌شود. این پروژه در حال حاضر نزدیک به ۴ میلیارد دلار وام به کاربران اعطا کرده است.
در حالی که این مکانیسم به ظاهر ساده است، در عمل خطراتی وجود دارد که باید از آنها آگاه بود. نخست، ریسک قرارداد هوشمند است که به موجب آن هکرها نقصی را در کد شناسایی کرده و می‌توانند وجوه یا NFTهای قفل شده در قرارداد را سرقت کنند. یکی از نمونه‌های اخیر هک شبکه پالی است که دارایی‌هایی به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار به دلیل نقص قراردادهای هوشمند به سرقت رفته است.
ریسک دیگر نسبت وام به ارزش است، که در آن ارزش توکن غیر مثلی ممکن است نوسانات زیادی داشته باشد و به طور بالقوه باعث شود ارزش NFT وثیقه بسیار کمتر از وام باشد. با توجه به وضعیت نوپای صنعت، برای وام‌های بلندمدت، میزان ریسک بسیار زیاد است.
در نهایت، بسیاری از پروژه‌های توکنهای بی‌همتا نقدینگی پایینی دارند که می‌تواند منجر به قیمت‌گذاری نادرست ان اف تی توسط وام‌دهندگان شود که به عنوان وثیقه استفاده می‌شود. در صورت عدم پرداخت وام، ممکن است توکن NFT با ارزش کمتری نسبت به آنچه که برای آن تعیین شده بود، دریافت کنند. به طور خلاصه، پروژه‌هایی مانند NFTfi هنوز با چنین مشکلاتی مواجه نشده‌اند، اما این بدان معنا نیست که در آینده این اتفاق نخواهد افتاد. اگر به دنبال وام گرفتن هستید، همیشه مراقب NFTهایی باشید که به عنوان وثیقه استفاده می‌شوند.
صنعت دیفای برای موسسات کریپتویی
علاقه سازمان‌ها به امور مالی غیر متمرکز در سه ماهه آخر سال نیز به سیر صعودی خود ادامه داد. در حالی که برنامه‌های DeFi از سال ۲۰۱۷ وجود داشته‌اند، سازمان‌ها و موسسات در سال ۲۰۲۰ شروع به پذیرش دارایی‌های دیجیتالی کردند.
این علاقه را می‌توان به بازده سرمایه‌گذاری استثنایی ارائه شده توسط امور مالی غیر متمرکز و افزایش متولیان کریپتو برای تسهیل مشارکت نسبت داد. در اینجا پنج عامل برای سازمان‌ها وجود دارد که باید قبل از ورود به صنعت دیفای در نظر بگیرند.
دسترسی به امور مالی غیر متمرکز با وب ۳
دسترسی به دیفای از دو طریق امکان‌پذیر است: غیر مستقیم از طریق صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال و مستقیما از طریق کیف پول‌های DeFi. روش دوم دسترسی به تعداد زیادی از توکن‌ها و پروتکل‌های امور مالی غیر متمرکز را در مقایسه با تعداد محدود توکنهای دیفای در دسترس در صرافی‌های متمرکز فراهم می‌کند. به عنوان مثال، متامسک تقریبا با تمام پروتکل‌های دی فای یکپارچه شده است و دسترسی به بیش از ۱۷۰۰۰ سرویس برای ترید، سهام، وام، استقراض، مشتقات و موارد دیگر را ارائه می‌دهد.
مالکیت در دیفای
دسترسی با مدیریت ریسک همراه است. سازمان‌ها باید به گونه‌ای به DeFi دسترسی داشته باشند که با الزامات ایمنی، امنیت و عملیاتی هماهنگ باشد. این مستلزم نیاز سازمان برای ذخیره‌سازی کلیدهای خصوصی است که اغلب بر روی ماژول‌های امنیتی سخت افزاری (HSM) یا محاسبات چند جانبه (MPC) و متولیان واجد شرایط نگهداری می شوند.
پایش داده‌های DeFi
با استفاده از روش غیر مستقیم و انجام معاملات در صرافی‌های متمرکز ، پایش همه تراکنش‌ها آسان‌تر است. اما دسترسی به توکن‌ها و پروتکل‌های دیفای از طریق مسیر دسترسی مستقیم، ردیابی داراییها، بازده و ریسک را دشوار می‌کند. با این حال، بسیاری از کیف پول‌های امور مالی غیر متمرکز با نمایش این معیارها در کیف پول به حل این مشکل کمک می‌کنند.
گزارش نویسی برای دیفای
وقتی مدیران صندوق از طرف مشتریان خود اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند، باید معیارهایی مانند عملکرد بازده کل و سود سرمایه را گزارش کنند. از آنجایی که دی فای یک فضای سرمایه‌گذاری نوپا است، مدیران صندوق ممکن است هنوز تمام اصطلاحات، قراردادها، جزئیات فنی و گزارش را به طور کامل درک نکنند. این ممکن است گزارش عملکرد به مشتریان را دشوار کند.
مقررات و انطباق با صنعت دیفای
با هر محصول سرمایه‌گذاری که جدید و نوآور است، زمان زیادی طول می‌کشد تا قانون‌گذاران دامنه آن را درک کنند و مکانیسم‌هایی را برای محافظت از منافع سرمایه‌گذار توسعه دهند. معماری دیفای توزیع شده و غیرمتمرکز است و نمی توان آن را در یک حوزه قضایی قرار کرد. بنابراین، طبق گزارش EY، چالش‌های بیشتری برای قانون‌‌گذارها ایجاد می‌کند.
از بین ملاحظات فوق، به طور خاص حضانت در دنیای ارزهای دیجیتال، مولفه‌ای جدایی‌ناپذیر است. برای اینکه صندوق‌های رمزارزها، بازارسازان و پلتفرم‌های معاملاتی به امور مالی غیر متمرکز دسترسی داشته باشند، باید چندین الزام ایمنی، امنیتی و عملیاتی را برآورده کنند. اینجاست که متولیان وارد عمل می‌شوند.
متولیان سازمان‌هایی هستند که ارزهای دیجیتال را از طرف مشتریان نگهداری و جابجا می‌کنند. آنها را به عنوان دروازه‌بانی در نظر بگیرید که ایمنی توکن‌ها و کلیدهای خصوصی شما را تضمین می‌کنند. به غیر از نگهداری توکن‌ها، متولیان نیز معاملات ارزهای دیجیتال را از طرف مدیران صندوق، تایید و تسهیل می‌کنند.
تلاقی وب ۳ با متاورس
از واژه متاورس برای توصیف جانشین مبتنی بر واقعیت مجازی برای اینترنت استفاده می‌شود. متاورس آینده اینترنت است که متشکل از فضاهای مجازی پایدار، اشتراکی و سه بعدی متصل به یک جهان مجازی است. یکی از واضح‌ترین نمونه‌های متاورس در زمینه بلاکچین، مفهوم بازی برای کسب درآمد است.
با تغییر نام فیس بوک به متا، این اصطلاح به طور فزاینده ای مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما ایده وب ۳ این است که محصولات و اشیایی که می‌توانید در یک دنیای مجازی جمع آوری کنید، بتوانید از طریق توکن‌هایی که بر اساس پروتکل‌های مختلف ساخته شده‌اند، به دنیای مجازی دیگر منتقل کنید. در ادامه برخی از پروژه‌های این حوزه را معرفی می‌کنیم.
بازی برای کسب درآمد
در طول سه ماهه سوم، صنعت بازی برای کسب درآمد در وب ۳ به شدت رشد کرد. بازی‌های برجسته و اقتصادی عبارتند از Axie Infinity ،ZED Run ،Sandbox و Yield Guild Games.
هدف نهایی بازی، به دست آوردن توکنهای SLP است که می‌تواند فروخته شود. Axieها نیز می‌توانند به عنوان توکن NFT معامله شوند. تنها در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱، بازی اکس اینفینیتی بیش از ۷۲۰ میلیون دلار از طریق معاملات توکن بی‌همتا درآمد داشت. این بازی در حال حاضر دارای بیش از ۳۰۰۰۰۰ کاربر فعال روزانه است که از ابتدای سال بیش از ۳۰ برابر افزایش داشته است.
درآمد ماهانه بازی Axie Infinity در ماه جولای (تیر) از ۲۳ میلیون دلار فراتر رفت که دو برابر درآمد ماه ژوئن (خرداد) است. درآمد این بازی در ژانویه تنها ۱۰۰۰۰۰ دلار بود. این بازار غیررسمی به یک بازی رسمی برای کسب خدمات مالی تبدیل شده است.
یکی دیگر از بزرگترین و برجسته‌ترین شرکت‌های ایجاد کننده این اکوسیستم، پروژه‌ای به نام Yield Guild Games است که اخیرا از افزایش مبلغ ۴.۶ میلیون دلاری خبر داده است. YGG اخیرا گزارش خزانه‌داری خود را منتشر کرده است که در آن شراکت‌های جدید، خریدها و نمونه‌هایی از بازی‌هایی را که در آنها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، فهرست شده است.
یکی از توسعه‌یافته‌ترین جهان‌های مجازی در متاورس، دیسنترالند است. این مکانی است که در آن کاربران می‌توانند قطعه ایجاد کنند، با دوستان و دیگران تعامل داشته باشند، در قطعه زمین دیجیتالی خود (معروف به LAND)، خانه بسازند، یا به سادگی نمایش‌های هنری را تماشا کنند.
جهان به خودی خود توسط NFTها تغذیه می‌شود که اکثر اقلام موجود در جهان را تشکیل می‌دهند، از قطعه زمین گرفته تا لباس هایی که مانکن‌ها می‌پوشند. در واقع، جهان به عنوان بلوک‌های سازنده دنیای مجازی آینده عمل می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد خدماتی را که ایجاد کنند و درآمدزایی کنند. در حال حاضر میانگین قیمت یک NFT در دیسنترالند تقریبا ۵۰۰۰ دلار است و میانگین فروش هفتگی در سه ماهه سوم در مجموع به ۷۷۲ هزار دلار از ۳۰۰ فروش رسیده است.
Loot یکی دیگر از پروژه های برجسته NFT در سه ماهه گذشته بوده است. در هسته خود، لوت شامل یک لیست منحصر به فرد از آیتم‌هایی است که انتظار دارید در یک بازی پیدا کنید. نبوغ پشت این مفهوم، در واکنش جامعه به کیسه‌های لوت نهفته است که قیمت آنها را افزایش می‌دهد.
بازبینی قرارداد هوشمند
قراردادهای هوشمند مقادیر زیادی از دارایی‌های دیجیتال را در خود نگهداری می‌کنند. مانند هر چیزی که دارای ارزش است، ریسک‌هایی وجود دارد که باید در هر مرحله از توسعه بررسی شده و کاهش یابد. علاوه بر ایمن‌سازی مستمر قراردادهای هوشمند، ضروری است که قرارداد هوشمند در تعامل با سایر قراردادهای هوشمند نیز ایمن باشد.
چرخه توسعه پس از اجرای اولین فاز پیاده‌سازی قرارداد هوشمند متوقف نمی‌شود. یک استراتژی امنیتی مداوم تضمین می‌کند که قراردادهای هوشمند به طور مداوم در برابر آسیب پذیری‌ها به خوبی محافظت می‌شوند.
سرمایه‌های به از دست رفته در پروتکل‌های آسیب پذیر
سه ماهه سوم، شاهد دو مورد از بزرگترین هک‌ها در تاریخ بلاکچین بود. هر دو شبکه پس از توسعه متاسفانه بازبینی مجدد نشده بودند.
۱۰ آگوست (۱۹ مرداد) شاهد بزرگترین هک کریپتو در شبکه پالی بود. در این هک، بیش از ۶۱۱ میلیون دلار سرقت شد. هکر اکثریت قریب به اتفاق وجوه (۵۷۸ میلیون دلار) را پس داد و سمت مشاور امنیتی ارشد شبکه پالی به او پیشنهاد شد.
کامپوند در ۲۹ سپتامبر (۷ مهر) ۱۴۷ میلیون دلار از دست داد، زیرا توسعه‌دهندگان نتوانستند ماژول کنترل کننده به روز شده را بررسی کنند. البته با دقت و بررسی‌های امنیتی مداوم می‌شد از این اتفاق جلوگیری کرد.
چک لیست Diligence برای برنامه‌های وب ۳
توسعه دهندگان قرارداد هوشمند می‌خواهند ریسک را به حداقل و بهره وری را به حداکثر برسانند. استفاده از لایه‌های امنیتی قوی، خطر هک شدن قرارداد هوشمند را به حداقل می‌رساند. این به نوبه خود، بهره‌وری و احتمال بازنویسی نکردن قراردادهای هوشمند را به حداکثر می‌رساند.
سخن پایانی
در حال حاضر کاملا مشخص است که سال ۲۰۲۱ محوری‌ترین سال در حوزه قانون‌گذاری دیفای و ارزهای دیجیتال بوده است. ما شاهد تغییراتی در رویکرد نظارتی نهادهای قانون‌گذار، همراه با افزایش محبوبیت بین کاربران و موسسات بوده‌ایم و پیش بینی می‌شود که این روند ادامه یابد.
تکولوژی‌های مبتنی‌بر وب ۳ (Web3) روز به روز در حال رشد و پذیرش عمومی بین کاربران هستند. چراکه فرصت‌های جذاب کسب درآمد را هم برای استارتاپ‌ها و هم برای کاربران معمول ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند. حوزه‌هایی مانند امور مالی غیر متمرکز (DeFi)، متاورس (Metaverse) و توکنهای غیر قابل تعویض (NFT) هنوز در ابتدای مسیر رشد و تکامل خود هستند.
