هر فناوری جدید، معمولا از یک چرخه خاص پیروی می‌کند. در بازار ارز دیجیتال، این چرخه شامل دوره فعالیت زیاد و دوره زمستان کریپتو است. گزارش جامع از بازار به شما کمک می‌کند که این دوره‌ها را راحت‌تر شناسایی کرده و از این داده‌ها در تصمیم‌گیری‌های خود استفاده کنید. شرکت a16z یا اندریسن هوروویتز (Andreessen Horowitz) گزارش جامعی از وضعیت بازار ارز دیجیتال در ۲۰۲۳ تهیه کرده است که در این مقاله از میهن بلاکچین، به بررسی و تحلیل آن خواهیم پرداخت.
| نکات مهم مطلب: 👈 در ماه مارس، بیش از ۱۵ میلیون آدرس فعال داشته‌ایم که دو برابر آدرس‌های دو سال قبل است. 👈 در طول ۲ سال اخیر، تعداد کل تراکنش‌های بلاکچینی بیش از ۵۰ درصد رشد کرده است. 👈 با کاهش سفتهبازیها، کاربردهای بیشتری در زمینههای وامدهی، رمیتنس (Remittance)، هنر، مجموعههای کلکسیونی، بازی بلاکچینی و… پدید آمده است. 👈 در دو ماه اخیر، حجم معاملات صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ بیشتر از صرافی کوین بیس (بزرگترین صرافی متمرکز آمریکا) بوده است. 👈 رشد ۶۰ درصدی تعداد توسعه‌دهندگان از زمان شروع روند صعودی ۲۰۲۰ نشان میدهد که حتی توسعه‌دهندگانی که به دلیل افزایش قیمت‌ها جذب شده‌اند، در این صنعت مانده‌اند. |
وضعیت بازار ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۳
این گزارش یک دید کلی از صنعت ارز دیجیتال به شما ارائه میدهد و هدف این است که تمرکز خود را صرفا بر قیمت‌ها و روند‌های کوتاه‌مدت این بازار معطوف نکنید. معیارهای مختلف نشان میدهد که صنعت کریپتو سلامتی خود را حفظ کرده است و پیشرفت و توسعه در این فضا همچنان ادامه دارد.
۱. افزایش تعداد کاربران فعال و روشهای تعامل با بلاکچین
نسبت به نوسانات شدید ۲۰۲۱، در سال ۲۰۲۳ قیمت ارزهای دیجیتال تثبیت یافت. با کاهش سفته‌بازی و علاقه افراد به استفاده و تعامل بیشتر با وب ۳ یا نسل سوم وب باعث شد که در این سال بازار کمی پایدارتر شود.
تعداد آدرس‌های فعال ماهانه (آدرس‌های منحصربه‌فردی که در طول ماه تراکنش آن‌چین انجام می‌دهند) از هر زمان دیگری بیشتر شده است. در ماه گذشته، بیش از ۱۵ میلیون آدرس فعال داشته‌ایم که دو برابر آدرس‌های دو سال قبل است. این مسئله ۲ دلیل می‌تواند داشته باشد: ۱) روشهای تعامل با بلاکچینها و برنامه‌های وب ۳ افزایش یافته است. ۲) بسیاری از برنامه‌های دیفای (DeFi) و بازی‌های وب ۳ (سال گذشته بیش از ۷۰۰ بازی راه‌اندازی شده است) بدون اینکه کاربران را مجبور به دانلود یا متصل کردن کیف پول کنند، امکان ساخت آدرس را برای آن‌ها فراهم کرده‌اند.
فناوری‌ها و ابزارهای مقیاس‌پذیری جدید نیز با داشتن کارمزد تراکنش کمتر، کاربران بیشتری را جذب می‌کنند. در طول ۲ سال اخیر، تعداد کل تراکنش‌های بلاکچینی بیش از ۵۰ درصد رشد کرده است.
۲. نشانه‌های رشد در حوزه دیفای و NFT
پس از بازار نزولی اخیر، به نظر می‌رسد که فعالیت کاربران حوزههای دیفای و توکن بی‌همتا (NFT) دوباره در حال افزایش است. با کاهش سفتهبازیها، کاربردهای بیشتری در زمینههای وامدهی، رمیتنس (Remittance)، هنر، مجموعههای کلکسیونی، بازی بلاکچینی و… پدید آمده است.
با این حال، وعده‌های حوزه NFT و دیفای برای تغییر اقتصاد اینترنتی هنوز محقق نشده است. برای مثال، در ماه‌های اخیر رشد قابل‌توجهی در تعداد خریداران NFT و حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) دیده نشده است. البته در دو ماه اخیر، حجم معاملات صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ بیشتر از صرافی کوین بیس (بزرگترین صرافی متمرکز آمریکا) بوده است.
نرخ کارمزد برداشت (درصدی که پلتفرم‌ها از درآمد کاربران می‌گیرند) در نسل سوم وب کمتر است و این تا حد زیادی به نفع کاربران و خالقان توکن بوده است. در فضای ارز دیجیتال، کاربران مالک اصلی دارایی‌های دیجیتال خود هستند و می‌توانند این دارایی‌ها را به پلتفرم دلخواه خود ببرند.
هر چه انتقال بین پلتفرم‌ها برای کاربران راحت‌تر باشد، رقابت بالا می‌گیرد و پلتفرم‌ها نمی‌توانند از کاربران سوء استفاده کنند (یا به‌طور ناگهانی قوانین را تغییر دهند). اگر قدرت قیمت‌گذاری پلتفرم‌ها کم باشد، نرخ برداشت از سمت آن‌ها نیز کمتر است.
در طول ۲ سال اخیر، بازارهای NFT تقریبا ۲ میلیارد دلار حق امتیاز به خالقان پرداخت کرده‌اند. این را با وب ۲ مقایسه کنید که در آن، شرکتی مثل متا (Meta) در طول سال ۲۰۲۲ تنها ۱ میلیارد دلار به خالقان پرداخت کرد. با در نظر گرفتن این که تعداد کاربران پلتفرم‌های متا (فیس بوک، اینستاگرام، واتساپ و غیره) حدود ۳.۷۵ میلیارد نفر و کاربران وب ۳ فقط ده‌ها میلیون نفر است، این مقایسه بسیار جالب‌تر می‌شود.
ضمنا، نرخ برداشت‌های وب ۳ با گذر زمان کمتر می‌شود. با پیدایش فناوری‌های جدید و روشهای بهتر، حق امتیاز خالقان در بهترین حالت خود است، اما باز هم انتظار می‌رود که نوآوری‌ها و آزمون و خطاهای بیشتری در این زمینه انجام بگیرد.
۳. رشد تعداد توسعه‌دهندگان فعال ارز دیجیتال ادامه دارد
اگر با فناوری وب ۳ و اکوسیستم توسعه‌دهندگان فعال و در حال رشد آن آشنا نباشید، قیمت‌ها می‌توانند گمراه‌کننده باشند.
میزان توسعه در دنیای ارز دیجیتال همانند گذشته پایدار است و ادامه دارد. در حال حاضر، تعداد توسعه‌دهندگان فعال صنعت ارز دیجیتال تقریبا ۳۰ هزار نفر است. رشد ۶۰ درصدی تعداد توسعه‌دهندگان از زمان شروع روند صعودی ۲۰۲۰ نشان میدهد که حتی توسعه‌دهندگانی که با افزایش قیمت جذب شده‌اند، در این صنعت مانده‌اند.
آدرس‌های منحصربه‌فردی که قرارداد هوشمند پیاده‌سازی کرده‌اند، تنها در سال جاری میلادی ۴۰ درصد افزایش یافته و در ماه گذشته به عدد ۵۰ هزار آدرس رسیده است. بسیاری از این قراردادها تاییدشده هستند و پایگاه‌های توسعه زیادی با آن‌ها تعامل داشته‌اند.
یکی از ویژگی‌های مهم پروژه‌های ارز دیجیتال (پلتفرم‌های محاسباتی غیرمتمرکز و متن‌باز) این است که به‌عنوان یک تقویت‌کننده عمل می‌کنند و اجزای آن‌ها به روشهای مختلف مورد استفاده دیگران قرار می‌گیرد. همانطور که کریس دیکسون (Chris Dixon)، بنیان‌گذار شرکت a16z می‌گوید، قابلیت ترکیب‌پذیری یک نیروی محرک قوی در حوزه نرم‌افزار است:
در دنیا، نیروهای محرک مختلفی وجود دارند که می‌توانند منجر به رشد سریع در آینده شوند و باید این نیروها را زیر نظر بگیریم. در حوزه سخت‌افزار، قدرتمند‌ترین نیروی تصاعدی قانون مور (Moore) است. در امور مالی، این نیرو سود مرکب و در حوزه نرم‌افزار، ترکیب‌پذیری است.
برای مثال، یونی سواپ را در نظر بگیرید؛ یونی سواپ کار خود را به‌عنوان یک پلتفرم معاملاتی آغاز کرد و اکنون به زیرساخت مهمی تبدیل شده است که امکان توسعه برنامه‌های جدید دیفای را فراهم می‌کند.
۴. مقیاس‌پذیری بلاکچینها با روشهای جدید در حال افزایش است
افزایش مقیاس‌پذیری بلاک چین یعنی کاربران بیشتر، تراکنش‌های بیشتر و ظهور برنامه‌های پیچیده‌تر. امروزه شاهد پیدایش روشهای جدید و امیدوارکننده برای بهبود مقیاس‌پذیری بلاکچینها هستیم؛ مثلا یک فضای طراحی پویا که در آن توسعه‌دهندگان وب ۳ برای حل کردن مشکلات اصلی این حوزه تلاش می‌کنند.
بلاکچین‌های لایه دوم را در نظر بگیرید؛ این فناوری به این منظور طراحی شده است که با افزایش فضای بلاک، افزایش توان عملیاتی تراکنش و کاهش کارمزد، مقیاس‌پذیری بلاکچین‌های لایه اول مثل اتریوم را افزایش دهد. در سال میلادی گذشته، بلاکچین‌های لایه ۲ تنها ۱.۵ درصد از کارمزدهای شبکه اتریوم را تشکیل می‌دادند. در حال حاضر این سهم بیش از ۴ برابر شده و به ۷ درصد رسیده است. این نشان میدهد که برنامه‌های زیادی در شبکه‌های لایه دوم ساخته می‌شوند. احتمالا این روند همچنان ادامه خواهد داشت و کاربران نهایی از مزیت‌های آن بهره‌مند خواهند شد.
در پاییز سال گذشته، یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ فناوری متن‌باز اتفاق افتاد. در یک به‌روزرسانی مهم، مکانیسم اجماع شبکه اتریوم از گواه اثبات کار (PoW) به گواه اثبات سهام (PoS) تبدیل شد. به‌روزرسانی مرج (Merge) یک تغییر ساختاری بود که ردپای انرژی اتریوم را شدیدا کاهش داد.
۵. فناوری‌های جدیدی که زمانی غیرممکن بودند، اکنون واقعی و عملی می‌شوند
در طول سال گذشته، شاهد پیشرفت چشمگیری در حوزه سیستم‌های دانش صفر (Zero knowledge) بوده‌ایم. دانش صفر، فناوری قدرتمندی است که علاوه بر بهبود مقیاس‌پذیری بلاک چین، کاربردهای جدیدی مثل برنامه‌های حفظ حریم خصوصی و محاسبات قابل اعتماد را (که در یادگیری ماشینی غیرمتمرکز و هوش مصنوعی استفاده می‌شوند) به آن اضافه می‌کند. این سیستم‌ها (از جمله روشهای اثبات با دانش صفر) در واقع روشهای رمزنگاری برای اثبات صحت مجموعه‌ای از حقایق هستند، بدون آنکه اطلاعاتی درمورد آن حقایق افشا شود.
این فناوری که ساخت آن دهه‌ها طول کشیده است، در طول سال‌های اخیر از تئوری به عمل تبدیل شده است و با سرعت بالایی در حال رشد است. البته ارزیابی رشد آن، نیازمند بررسی معیارهای مختلفی مثل شتاب پیشرفت، اثبات‌کننده‌ها و تاییدکننده‌ها، مدارها، سخت‌افزار و موارد دیگر است.
۶. آمریکا پیشرفت خوبی در وب ۳ ندارد
فناوری نوظهور ارز دیجیتال، به قانون‌گذاری و سیاست متفکرانه نیاز دارد تا بتواند در امنیت رشد کند و با اقتصاد آمریکا هماهنگ شود. تاکنون بحث‌های زیادی شکل گرفته است، اما همچنان شفافیت نظارتی مناسب وجود ندارد و این مانعی برای رشد وب ۳ بوده است. در نتیجه، آمریکا پیشرفت خوبی در وب ۳ ندارد. بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، درصد توسعه‌دهندگان آمریکایی نسبت به بقیه جهان ۲۶ درصد کاهش یافته است.
البته نشانه‌های مثبتی هم وجود دارد؛ از جمله پافشاری زیاد برای قانون‌گذاری که می‌تواند شفافیت لازم را به این حوزه بیاورد. امیدواریم که این پافشاری برای قانون‌گذاری ادامه پیدا کند و قانون‌گذاران از این فناوری‌ها حمایت کنند.
۷. برای دیدن پیشرفت باید عمیق‌تر نگاه کرد
ما هنوز در مراحل اولیه وب ۳ هستیم اما دیگر از ابتدای کار فاصله گرفته‌ایم. اگر نوسانات کوتاه‌مدت را در نظر نگیریم، به یک الگوی قابل پیش‌بینی می‌رسیم: یک چرخه تولید ثابت که تفاوت زیادی با چرخه‌های مالی دیگر دارد.
لازم است که بر اهمیت «چرخه نوآوری-قیمت» (Price-innovation cycle) نیز تاکید کنیم. یعنی قیمت‌ها و فعالیت‌های توسعه‌دهندگان یک حلقه بازخورد مثبت (Positive feedback loop) تشکیل می‌دهند. چرخه نوآوری-قیمت، یک مدل ذهنی کاربردی برای شناسایی چرخه‌های بازار و درک شاخص‌های هدایت‌کننده بازار است. زمانی که قیمت ارزهای دیجیتال افزایش می‌یابد، افراد بیشتری به آن‌ها علاقه‌مند می‌شوند. افزایش علاقه منجر به پیدایش ایده‌ها، استارت‌آپ‌ها و پروژه‌های جدید می‌شود که برخی از آن‌ها در بلندمدت به پذیرش و استفاده گسترده می‌رسند.
این چرخه‌ها در طول زمان صنعت را به پیش می‌رانند. از زمان آغاز کار بیت کوین در سال ۲۰۰۹، احتمالا اکنون در وسط چرخه چهارم هستیم. با یک نگاه کلی‌تر می‌توان دید که بسیاری از شاخص‌ها در یک روند صعودی پیوسته هستند.
به همین دلیل است که اگر صرفا بر روند‌های کوتاه‌مدت بازار تمرکز کنید (و به فناوری‌های ترند توجه نکنید)، چرخه کلی بازار را نمی‌بینید. شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که چگونه می‌توان علاوه بر امور مالی، میزان پیشرفت یک بازار را در ابعاد عمیق‌تر پیگیری کرد؟
در همین راستا، شرکت a16z شاخص وضعیت کریپتو (State of Crypto Index) را معرفی کرده است که میزان رشد این صنعت را نشان میدهد و به‌طور منظم به‌روزرسانی می‌شود.
این شاخص علاوه بر معیارهای مهم صنعت ارز دیجیتال، میانگین وزنی رشد ماهانه این حوزه را نشان میدهد. علاوه بر خود شاخص، می‌توانید مجموعه‌ای از معیارهای عرضه و تقاضا و فرضیه‌های مربوط به آن‌ها را مشاهده کنید که برای سنجش نوآوری و پذیرش وب ۳ به کار می‌روند.
سوالات متداول (FAQ)
- وضعیت بازار ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۳ به چه صورت است؟
گزارش a16z نشان میدهد که تعداد کاربران فعال بلاکچینها افزایش یافته و روشهای بیشتری برای تعامل با بلاکچینها معرفی شده است. همچنین با پیدایش برنامهها و کاربردهای جدید، فعالیت حوزههای دیفای و NFT دوباره در حال افزایش است.
- بلاکچین چه کاربردهایی در سال ۲۰۲۳ دارد؟
با کاهش سفتهبازیها، کاربردهای بیشتری در زمینههای وامدهی، رمیتنس (Remittance)، هنر، مجموعههای کلکسیونی، بازی بلاکچینی و… پدید آمده است.
جمع‌بندی
گزارش جامع شرکت a16z از وضعیت بازار ارز دیجیتال در ۲۰۲۳ شامل ۷ نکته اساسی و مهم است. در سال جاری میلادی، تعداد کاربران فعال بلاکچینها افزایش یافته و روشهای بیشتری برای تعامل با بلاکچینها معرفی شده است. با پیدایش برنامهها و کاربردهای جدید، فعالیت حوزههای دیفای و NFT دوباره در حال افزایش است. فعالیت توسعه‌دهندگان ارز دیجیتال همچنان پایدار است. روش‌ها و فناوری‌های جدید، مقیاس‌پذیری بلاکچینها را افزایش داده‌اند. فناوری‌هایی که زمانی غیرممکن به نظر می‌رسیدند، اکنون عملی شده و به واقعیت می‌پیوندند. در آمریکا، توجه و حمایت خوبی از وب ۳ نمی‌شود. نهایتا، برای درک پیشرفت صنعت باید درک کلی از بازار و چرخه‌های آن داشته باشید. آنچه خواندید یک گزارش کلی و جامع درباره وضعیت صنعت کریپتو در سال ۲۰۲۳ بود. لطفا شما هم نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.
