شبکه اکسلار چیست؟ معرفی Axelar و توکن کاربردی AXL
تبادل و ارتباط میان‌زنجیره‌ای در دنیایی که از بلاکچینهای مختلف با سازوکارهای متفاوتی تشکیل شده است، از واجبات است. بلاکچین‌هایی برای تسهیل چنین ارتباطاتی ایجاد شده‌اند که یکی از آنها اکسلار (Axelar) نام دارد. بلاکچینی برای ارتباط سایر بلاکچین‌ها؛ این ساده‌ترین و در عین حال کوتاه‌ترین تعریفی است که توضیح می‌دهد شبکه اکسلار چیست. البته این تعریف گویای تمام امکانات و ساختار این شبکه نیست. پس اگر می‌خواهید ببینید با چه چیزی مواجه هستیم و چرا باید به اکسلار توجه کنیم، این مقاله میهن بلاکچین را مطالعه کنید. در پایان علاوه بر آشنایی با این شبکه، با رمزارز بومی اکسلار یعنی توکن AXL هم آشنا خواهید شد و سرویس‌های این شبکه را نیز خواهید شناخت.
| نکات کلیدی مقاله: 🔻 اکسلار (Axelar) شبکه‌ای است که به کمک ارتباط میان بلاکچینهای مختلف، قابلیت تعامل در دنیای وب ۳ را افزایش می‌دهد. 🔻 اکسلار امکان ایجاد ارتباطات بین‌زنجیره‌ای را برای کاربران و توسعه‌دهندگان فراهم میکند. 🔻 اکسلار سرویس‌های زیادی مثل پل، مرورگر بلاکچینی، برنامه‌های غیرمتمرکز و استخر نقدینگی دارد. 🔻 ارز دیجیتال AXL توکن بومی شبکه اکسلار است که به عنوان پاداش به اعتبارسنج‌های شبکه اعطا میشود. 🔻 شبکه Axelar قصد دارد در سال ۲۰۲۳ با بلاکچینهای غیرسازگار با EVM نیز تعامل برقرار کند. |
شبکه Axelar چیست؟
برای تعریف شبکه اکسلار، سری به وبسایت رسمی آن می‌زنیم. Axelar ارتباطات میان زنجیره‌ای ایمن را برای نسل سوم وب مقدور میکند. این شبکه به کاربر اجازه می‌دهد که برنامه‌های غیرمتمرکز بین‌زنجیره‌ای بسازد که روی زنجیره‌های متعددی اجرا می‌شوند. اکسلار از طریق مکانیزم گواه اثبات سهام عمل میکند که این مسئله موجب ایمنی شبکه میشود.
ارتباط میان‌زنجیره‌ای به کاربر این اجازه را می‌دهد که با هر دارایی، هر برنامه یا هر زنجیره‌ای، تنها با یک کلیک تعامل برقرار کند. با تمام این تفاسیر، اگر بخواهیم بگوییم تعریف Axelar به زبان ساده چیست، باید بگوییم پلتفرمی برای سازندگان برنامه‌های غیرمتمرکز است. این شبکه برای توسعه‌دهندگان بسیار کاربردی است و به عنوان جامعه‌ای جهانی از آن یاد میشود. مدل حاکمیتی این جامعه، آزاد است؛ یعنی هرکسی می‌تواند در آن شرکت کند. دست توسعه‌دهندگان باز است تا برنامه‌های جدید ادغام و یکپارچه‌سازی، مسیریابی و پروتکل‌های سطح اپلیکیشن را پیشنهاد دهند. کاربران هم مختارند که با رای‌دهی در مورد این پیشنهادها، موافقت یا مخالفت خود را ابزار کنند. در نهایت اعتبارسنجها در صورت تایید، باید تغییرات را پیاده‌سازی کنند.
اکسلار از یک شبکه غیرمتمرکز از اعتبارسنجها، قراردادهای ایمن Gateway، معماری مسیریابی (Routing) و کیت توسعه نرم‌افزار و همچنین API تشکیل شده است. این موارد در کنار هم تعامل بلاکچینهای مختلف را مقدور می‌کنند.
هدف از ایجاد شبکه Axelar چیست؟
پاسخ این سوال را می‌توان در تک‌تک جملات بالا پیدا کرد. تعامل میان‌زنجیره‌ای مسئله‌ای است که تیم پروژه اکسلار دغدغه آن را داشته‌اند. به همین خاطر دست به ایجاد پلتفرمی زدند تا از این طریق یک گام دیگر به گسترش نسل سوم وب و برنامه‌های غیرمتمرکز نزدیک شوند. هرچه موانع کمتر شود، این پذیرش پررنگ‌تر خواهد بود.
ماموریت شبکه Axelar این است که به کمک یک پروتکل جهانی و از طریق API، امکان ساخت برنامه‌ها را آسان‌تر کند. این کار در حالی انجام میشود که نیاز به استفاده از پروتکل‌های میان‌زنجیره‌ای اختصاصی از بین رفته و مسیر تا حد امکان هموار شده است.
آشنایی با نحوه عملکرد شبکه Axelar
حالا که کمی با شبکه اکسلار آشنا شده‌ایم، نوبت آن است که نگاهی به مکانیزم آن هم بیندازیم. Axelar راهکاری واحد برای ارتباطات میان‌زنجیره‌ای معرفی میکند که نیازهای توسعه‌دهندگان را برآورده میکند. این شبکه برای فعالیت خود، به سه عنصر کلیدی و دو لایه عملیاتی نیازمند است که در این بخش آنها را بررسی می‌کنیم.
۱. شبکه غیرمتمرکز
اولین عنصر کلیدی اکسلار، یک شبکه غیرمتمرکز است. این شبکه از مجموعه‌ای از اعتبارسنجها تشکیل شده که مسئول نگهداری از شبکه و اجرای تراکنشها هستند. اعتبارسنجها پروتکل دروازه‌ای بین‌زنجیره‌ای (Cross-chain Gateway Protocol به اختصار CGP) را اجرا می‌کنند که یک رمزنگاری چندجانبه است و روی بلاکچینهای لایه یک سوار میشود.
اعتبارسنجها از طریق فرایند Delegate (تفویض یا واگذاری مسئولیت و اختیار عمل) توسط کاربران انتخاب می‌شوند. قدرت رای‌دهی ولیدیتورها با توجه به میزان توکن‌هایی که به آنها واگذار شده، مشخص میشود. ولیدیتورها مسئول اجرای عملیات و نوشتن قرارداد هوشمند دروازه‌ای هستند؛ قراردادهایی که در زنجیره‌های خارجی متصل به پروتکل قرار دارند. رای‌دهی و تایید رویدادها روی زنجیره‌ها نیز از جمله دیگر وظایف اعتبارسنجها به شمار می‌رود.
۲. قرارداد هوشمند دروازه‌ای
دومین عنصر کلیدی شبکه Axelar، قراردادهای هوشمندی هستند که ارتباط میان اکسلار و بلاکچینهای لایه یکی را که با این شبکه تعامل دارند، فراهم می‌کنند. اعتبارسنجها به منظور شناسایی تراکنش‌های ورودی، دروازه‌ها را نظارت می‌کنند. پس از آن نوبت به توافق و اجماع بر سر اعتبار تراکنشها می‌رسد. زمانی که این اتفاق رخ دهد، اعتبارسنجها باید قرارداد هوشمند را روی دروازه زنجیره مقصد بنویسند تا تراکنش میان‌زنجیره‌ای اجرا شود. از ترکیب اعتبارسنجها و دروازه‌ها، لایه زیرساخت اصلی تشکیل میشود.
اینجا لازم است به این نکته هم اشاره کنیم که مکانیزم اجماع شبکه Axelar گواه اثبات سهام نیابتی یا DPoS است. در این سازوکار کاربران انتخاب می‌کنند که دارایی‌های خود را به کدام اعتبارسنج بدهند تا بتوانند از این طریق در اجماع شرکت کنند. مدل DPoS این تضمین را می‌دهد که اعتبارسنجها مسئول نگهداری از پل‌ها هستند. اعتبارسنجها وضعیت زنجیره‌ها را به بلاکچین Axelar گزارش می‌دهند. وقتی تعداد زیادی از Validatorها گزارش‌دهی را انجام دهند، وضعیت اتریوم و بیت کوین و سایر زنجیره‌ها در Axelar ثبت میشود.
با این کار، لایه پایه اکسلار از وضعیت بلاکچینهای خارجی در هر زمانی آگاه میشود. سپس بریج‌های ورودی (Incoming Bridges) سایر بلاکچین‌ها را ایجاد میکند. اعتبارسنجها از حساب‌های امضای آستانه‌ای (Threshold Signature) روی سایر بلاکچین‌ها نگهداری می‌کنند. منظور از Threshold در اینجا، تعداد هولدرهای کلید اشتراکی است که از طریق آن می‌توانند از جانب کل گروه، تراکنش را امضا کنند. به عنوان مثال، ۸۰ درصد اعتبارسنجها باید تراکنشها را تایید و به‌صورت اشتراکی امضا کنند. این کار به آنها اجازه قفل‌گذاری و قفل‌گشایی دارایی‌ها را در سراسر زنجیره‌ها می‌دهد. همچین باعث ثبت وضعیت روی سایر بلاکچین‌ها میشود که ایجاد بریج‌های خروجی (Outgoing Bridge) را به دنبال دارد. روی‌هم‌رفته، یک شخص می‌تواند شبکه Axelar را به عنوان یک اوراکل خواندنی/ نوشتنی بین‌زنجیره‌ای و غیرمتمرکز در نظر بگیرد.
۳. ابزارهای توسعه‌دهندگان
API و SDK کتابخانه‌ها و ابزارهایی هستند که دستیابی آسان توسعه‌دهندگان را به شبکه اکسلار فراهم می‌کنند. این ابزارها در کنار یکدیگر در اختیار دروازه‌ها و اعتبارسنجها قرار می‌گیرند. این همان لایه توسعه برنامه است که توسعه‌دهندگان از آن برای ترکیب دو زنجیره استفاده می‌کنند. این امر می‌تواند همکاری جهانی میان بلاکچین‌ها و برنامه‌های مختلف زنجیره‌ها را امکان‌پذیر کند. به کمک اکسلار، توسعه‌دهندگان می‌توانند اقدام به قفل کردن، قفل‌گشایی و انتقال دارایی میان هر دو آدرس یا هر دو پلتفرم بلاکچینی کنند و برنامه‌های کراس چین را اجرا کنند.
سرویس‌های شبکه اکسلار
در مورد سرویس‌های شبکه Axelar، می‌توان به چند گزینه زیر اشاره کرد:
- پل Sattelite: این برنامه یک پل بلاکچینی است که روی Axelar ساخته شده است. این پل از شبکه‌های مختلفی مثل آربیتروم، پالیگان، آوالانچ، بایننس، کازمس، فانتوم و غیره پشتیبانی میکند.
- مرورگر بلاکچینی: مرورگر بلاکچین Axelar، اکسپلورر اختصاصی این شبکه است که می‌توانید از طریق آدرس، بلوک، هش تراکنش یا سرویس انتخاب نام اتریوم در آن به جستجوی تراکنشها بپردازید.
- استخرهای نقدینگی: شبکه Axelar استخرهای نقدینگی برای دارایی‌های بریج‌شده دارد. در این لینک می‌توانید لیستی از شناخته‌شده‌ترین استخرهای نقدینگی را ببینید که با استفاده از شبکه اکسلار فعالیت می‌کنند.
- ماشین مجازی اکسلار: وجود ماشین مجازی به توسعه‌دهندگان این اجازه را می‌دهد که قابلیت همکاری را در سراسر زنجیره‌ها برنامه‌ریزی کنند. آنها می‌توانند برنامه‌های غیرمتمرکز خود را مستقیما روی اکسلار از طریق قرارداد هوشمند تنظیم کنند؛ بدون آنکه بخواهند آنها را روی چندین زنجیره پیاده‌سازی و مدیریت کنند.
- برنامه‌های غیرمتمرکز: اکسلار از dAppهای متعددی همچون پنکیک سواپ، تراست ولت، سوشی سواپ، کیف پول ایکس دیفای و غیره پشتیبانی میکند که در اینجا می‌توانید به فهرست کامل این برنامه‌ها دسترسی داشته باشید.
- تبادل پیام عمومی (General Message Passing): این سرویس دارایی‌های رپد شده را میان زنجیره‌های متفاوت انتقال می‌دهد. تبادل پیام عمومی، فرصت‌های بیشتری را برای عملکرد بهتر NFTها، بازی و سایر برنامه‌های غیرمتمرکز فراهم میکند.
رمزارز AXL چیست؟
رمزارز بومی شبکه Axelar با نماد AXL شناخته میشود که در دسته توکن‌های کاربردی قرار می‌گیرد. از این توکن برای موارد حاکمیتی، استیکینگ، پرداخت هزینه تراکنشها و تامین نقدینگی استفاده میشود. از آنجا که رمزارز AXL یک توکن شبکه PoS است، اعتبارسنجها در قبال فراهم کردن امنیت شبکه، پاداش دریافت می‌کنند.
نسخه ERC20 این توکن، با نام wAXL شناخته میشود که در تمام زنجیره‌های سازگار با EVM کاربرد دارد. توجه کنید که از توکن wAXL نمی‌توان برای تامین نقدینگی و دریافت پاداش در صرافی‌ها استفاده کرد؛ بلکه لازم است آن را به AXL تبدیل کنیم و سپس عملیات را ادامه دهیم. چند نکته را در مورد این رمزارز با هم بررسی می‌کنیم:
- هر wAXL نسبت یک به یک با AXL دارد.
- آدرس AXLهای بومی شبکه اکسلار، با پیشوند axelar شروع میشود.
- آدرس‌های نسخه ERC20 توکن اکسلار، با پیشوند 0x آغاز میشود.
به گزارش میهن بلاکچین، قیمت ارز دیجیتال AXL در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۴۰۲ برابر با ۰.۵۳ دلار است و این رمزارز هم‌اکنون در رتبه ۲۶۰ بازار جای گرفته است. بیشترین قیمت این ارز دیجیتال مربوط به تاریخ ۵ مهر ۱۴۰۱ است که به ۱.۱۵ دلار رسید. همچنین کمترین قیمت ثبت شده این رمزارز ۰.۳۹ دلار است که در تاریخ ۲۲ آذر ۱۴۰۱ رقم خورد. ارزش کل بازار توکن اکسلار، به‌طور تقریبی برابر با ۱۲۳ میلیون دلار است و حجم معاملات آن در ۲۴ ساعت گذشته برابر با ۲,۵۵۸,۷۱۱ دلار بوده است. عرضه کل و عرضه در گردش این رمزارز به ترتیب برابر ۱,۰۵۱,۹۳۱,۶۶۲.۳۴ و ۲۳۱,۶۵۱,۴۶۲.۷۲ است.
رمزارز AXL را از کدام صرافی بخریم و کجا نگهداری کنیم؟
برای خرید توکن AXL می‌توانید به صرافی‌های متمرکز کوین بیس، کوکوین، کراکن، هیوبی، گیت، بای بیت، بایننس، کوینکس، بینگ ایکس و هات بیت مراجعه کنید. البته صرافی‌های متمرکز دیگری هم هستند که این توکن را لیست کرده‌اند. در میان صرافی‌های غیرمتمرکز نیز، از طریق نسخه سوم یونی سواپ، ازموسیس و نسخه سوم پنکیک سواپ می‌توانید خرید خود را انجام بدهید.
همچنین رمزارز AXL در کیف پول‌هایی که از استاندارد ERC-20 پشتیبانی می‌کنند، قابل نگهداری است. از جمله مهم‌ترین این ولت‌ها، می‌توان به تراست ولت و متامسک اشاره کرد.
نقشه راه شبکه Axelar
اگر بخواهیم نگاهی به نقشه راه اکسلار داشته باشیم، ابتدا باید به راه‌اندازی شبکه اصلی آن در آغاز سال ۲۰۲۲ اشاره کنیم که توانست ارتباط میان زنجیره‌های بلاکچین کازمس و اکوسیستم‌های سازگار با EVM را رقم بزند. سایر موارد را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید.
نگاهی به اتفاقات شبکه Axelar در سال ۲۰۲۲:
- راه‌اندازی شبکه اصلی
- اتمام جذب سرمایه سری B به ارزش ۱ میلیارد دلار
- بریج به کازمس
- راه‌اندازی تبادل پیام عمومی
- انتشار توکن AXL
- اتصال به ۳۰ زنجیره جدید
- انتقال دارایی‌هایی به ارزشی بیش از ۱.۶ میلیارد دلار
- انجام بیش از ۳۰۰ هزار تراکنش
- ایجاد همکاری‌های استراتژیک
- برنامه‌های جذب سرمایه برای اکوسیستم
نگاهی به برنامه‌های شبکه اکسلار در سال ۲۰۲۳
- شرکت در نشست Interop
- برنامه جمع‌آوری نقدینگی برای استارتاپ اکوسیستم اکسلار
- ادغام زنجیره‌های جدید
- گسترش کاربرد تبادل پیام عمومی به زنجیره‌های کازمس
- همکاری با سرکل برای ورود نقدینگی به اپلیکیشن‌های بلاکچینی روی وب غیرمتمرکز (USDC ترکیب‌پذیر)
- ادغام با بلاکچینهای ناسازگار با EVM
- اعتبارسنجی امنیتی در سطح برنامه
معرفی تیم پروژه اکسلار
همیشه در بررسی پروژه‌های ارز دیجیتال، باید نگاهی هم به اعضای توسعه‌دهنده بیندازیم و با سوابق آنها آشنا شویم. در زیر می‌توانید نام تعدادی از افراد مهمی را که در ساخت شبکه Axelar دخیل بوده‌اند، بخوانید:
- سرگئی گوربونوف (Sergey Gorbunov) – مهندس و هم‌بنیان‌گذار: گوربونوف به عنوان دستیار پروفسور در دانشگاه Waterloo و همچنین عضوی از تیم بنیان‌گذار الگورند بوده است. او طراحی و توسعه این پلتفرم را به عهده داشته و به عنوان سرپرست بخش رمزنگاری در الگورند فعالیت کرده است.
- جورجیوس ولاخوس (Georgios Vlachos) – مهندس و هم‌بنیان‌گذار: ولاخوس نیز مثل همتای خود، از اعضای بنیان‌گذار الگورند است که طراحی و توسعه مکانیزم اجماع این شبکه را به عهده داشته است. او صاحب مدال طلای جهانی در المپیاد بین‌المللی ریاضی است.
به جز این دو نفر که هسته اصلی اکسلار را تشکیل می‌دهند می‌توان به نام‌های زیر هم اشاره کرد:
- کریستین گورنفلو (Christian Gorenflo) که ده سال سابقه در جستجوهای سیستمی و مهندسی نرم‌افزار دارد.
- گاس گاتوسکی (Gus Gutoski) که در زمینه رمزنگاری فعالیت میکند.
- استلیوس داوئاس (Stelios Daveas) که تجربه کار در زمینه مهندسی نرم‌افزار را دارد.
- ژوائو سوئوسا (João Sousa) که در زمینه تحمل خطای بیزانس کار میکند.
- کیت استپلتون (Kate Stapleton) که در جامعه اکسلار فعالیت دارد.
سوالات متداول (FAQ)
- شبکه Axelar چیست؟
بلاکچینی است که بلاکچینهای دیگر را به هم متصل میکند و قابلیت همکاری جهانی را در نسل سوم وب به وجود میآورد. - ارز دیجیتال AXL چیست؟
توکن بومی و اصلی شبکه اکسلار است که نسخه ERC-20 آن نیز منتشر شده است. از این رمزارز برای پرداخت پاداش به اعتبارسنجها، استکینگ، پرداخت کارمزد تراکنشها و موارد حاکمیتی استفاده میشود.
جمع‌بندی
کار با بلاکچینهای مختلف هم برای کاربران و هم برای توسعه‌دهندگان و سازندگان برنامه‌های غیرمتمرکز دشوار است؛ اما پل‌ها می‌توانند این کار را آسان کنند. شبکه Axelar هم یک پل است و هم پلتفرمی است که ارتباطات میان‌زنجیره‌ای را در بلاکچینهای مخلتف فراهم میکند. این کار تعامل‌پذیری و قابلیت همکاری را افزایش می‌دهد که می‌تواند به گسترش و تسهیل ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز، بازی‌ها، توکن‌های بی‌‌همتا و غیره کمک کند. همین مسئله نشان می‌دهد که دلیل اهمیت شبکه اکسلار چیست. حالا که با ساختار این شبکه و نقشه راه آن آشنا شدید، آیا به نظرتان اکسلار می‌تواند اهداف خود را به خوبی پیاده کند؟ آیا تاکنون توانسته به آن محبوبیتی که مدنظرش بوده است، دست پیدا کند؟
