معرفی بهترین صرافی های غیرمتمرکز برای سال 2023

یکی از اهداف بلاکچین حرکت از تمرکزگرایی به سمت تمرکززدایی است. گاهی هدف‌های اولیه کمرنگ می‌شوند، اما ناگهان بعد از یک حادثه اهمیت آن‌ها آشکارتر می‌شود. به طور مثال بعد از فروپاشی صرافی FTX شاهد بودیم که چطور اعتماد به صرافی‌های متمرکز (Centralized Exchange) از دست رفت و سرمایه‌گذاران وجوه خود را به کیف‌پول‌های غیرحضانتی و وب ۳ (Web3) انتقال دادند. پس از این ماجرا نگرانی کاربران در مورد نقدینگی و ایمنی صرافی‌ها منجر به تغییر روند شد و صرافی‌های غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) بار دیگر بر سر زبان‌ها افتادند. به همین دلیل قصد داریم در این مطلب از میهن بلاکچین ضمن مروری بر چیستی دکس‌ها و نحوه کارکردشان، بهترین صرافی های غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۳ را معرفی کنیم.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟

صرافی غیرمتمرکز یا دکس‌ها یک برنامه غیرمتمرکز (DApp) است که با ارائه نقدینگی، امکان مبادله وجوه و کسب درآمد غیرفعال را برای کاربران فراهم می‌کند. سه نوع صرافی غیرمتمرکز وجود دارد؛ دکس‌های مبتنی بر بازارساز خودکار (AMM-Based DEX)، دکس‌های تجمیع‌کننده نقدینگی (DEX Aggregators) و دکس‌های مبتنی بر دفتر سفارش (Orderbook-Based DEX). هدف همه آن‌ها این است که در کوتاه‌ترین زمان و با بهینه‌ترین کارمزد گس (Gas Fee) نقدینگی را تامین کنند. 

۱۵ دکس برتر در سال ۲۰۲۳

صرافی‌های غیرمتمرکز در دو سال گذشته به شکل قابل‌توجهی رشد کردند و تکامل یافتند. در این لیست تعدادی از دکس‌های برتر را معرفی می‌کنیم.

۱. یونی سواپ (Uniswap)

یونی سواپ (Uniswap) یک صرافی غیرمتمرکز است که روی شبکه اتریوم (Ethereum) ساخته شده است. استفاده از مدل AMM به یونی سواپ اجازه می‌دهد، بدون نیاز به دفتر سفارش معاملات را انجام دهد. کاربر برای مبادله توکن‌ باید دارایی کریپتویی موجود در کیف پول غیرحضانتی خود را با یک دارایی دیگر سواپ کند. سپس دارایی مورد نیاز کاربر از یک استخر نقدینگی شامل این جفت معاملاتی برداشت می‌شود.

یونی سواپ به خاطر لیست‌کردن توکن‌هایی که در صرافی‌های متمرکز سنتی ارائه نمی‌شوند، میان کاربران محبوبیت پیدا کرده است و به بخش مهمی از اکوسیستم دیفای (DeFi) تبدیل شده است. همچنین یونی سواپ در افزایش سرویس‌هایی مانند ییلد فارمینگ (Yield Farming)، استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) و سایر سرمایه‌گذاری‌ها پیشرو بوده است.    

مزایا:

معایب:

۲. کرو (Curve)

کرو فایننس (Curve Finance) یک صرافی غیرمتمرکز است.یکی از مزیت‌های اصلی کرو فایننس پشتیبانی از استیبل کوین‌ها است. علاوه‌بر این امکان معامله انواع مختلف ارزهای دیجیتال در بلاکچین اتریوم فراهم کرده است. این صرافی با هدف ایجاد یک پلتفرم سریع، کارآمد، آسان، ارائه نقدینگی بالا و کارمزد پایین طراحی شده است.

تمرکز صرافی غیرمتمرکز کرو فایننس روی استیبل کوین‌ها، آن را به گزینه منحصر به فردی برای ییلدفارمینگ تبدیل کرده است. بسیاری از کاربران سرویس‌های ییلدفارمینگ به خاطر نوسان قیمت دارایی‌ها با ضررهای ناپایدار مواجه می‌شوند.

صرافی کرو از دفتر سفارش استفاده نمی‌کند و کاربران می‌توانند توکن‌های خود را مستقیما با استخرها نقدینگی مبادله کنند. اسخترها به وسیله مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شوند، بنابراین عرضه و تقاضای توکن‌های مختلف موجود در استخر به طور خودکار تنظیم می‌شود.

مزایا:

معایب

۳. دی وای دی اکس (dYdX)

دکس dYdX یک صرافی غیرمتمرکز دارای اوردر بوک مبتنی بر بلاکچین اتریوم است. در این صرافی می‌توان معاملات مارجین (Margin Trading) انواع ارزهای دیجیتال از قبیل بیت کوین (Bitcoin)، اتریوم (Ethereum)، سولانا (Solana)، پولکادات (Polkadot) و سایر رمزارزها را انجام داد. صرافی dYdX یک جایگزین مناسب برای انجام معاملات اتی (Futures) در صرافی‌هایی مانند بیت فینکس (Bitfinex)، بیت مکس (BitMEX) و بایننس (Binance) است. کاربران علاقه‌مند به معاملات با لوریج می‌توانند بدون نگرانی در مورد تمرکزگرایی و حضانت شخص ثالث، از سرویس معاملات لوریج‌دار صرافی dYdX استفاده کنند.

مزیت مهم صرافی dYdX تمرکز روی امنیت و شفافیت است. این پروتکل از اقدامات امنیتی پیشرفته‌ای مانند کیف‌پول‌های چند امضایی (Multisig Wallets) و آدیت (Auditing) دقیق و سختگیرانه برای تضمین امنیت دارایی‌های کاربران استفاده می‌کند. همچنین استفاده از پلتفرم متن باز (Open Source) و شفاف تراکنش‌های مالی موجب شده تا همه تراکنش‌ها روی بلاکچین ثبت شوند و برای همه قابل دسترس باشند.

مزایا:

معایب:

۴. پنکیک سواپ (PancakeSwap)

پنکیک سواپ (PancakeSwap) یک صرافی غیرمتمرکز از نوع بازار ساز خودکار و مبتنی بر زنجیره هوشمند بایننس (BSC) است. پنکیک سواپ یک دکس ایده‌آل برای کاربرانی است که می‌خواهند آلتکوین‌های موجود در زنجیره هوشمند بایننس را معامله کنند. با توجه به استفاده از بلاکچین بومی، کاربران می‌توانند با کارمزدهای بسیار اندک، سواپ یا ییلدفارمینگ نیز انجام دهند.

پنکیک سواپ، برجسته‌ترین و پیشروترین دکس زنجیره هوشمند بایننس است. این صرافی به غیر از ارائه خدماتی مانند سواپ و ییلدفارمینگ، محصولات دیگری هم دارد. مهم‌ترین محصول صرافی پنکیک سواپ یک پلتفرم قرعه‌کشی (لاتاری) است که کاربران می‌توانند با خرید بلیط شانس خود را در کسب جوایز امتحان کنند. این جوایز به صورت پاداش‌های دلاری هستند که ارزش آن‌ها به شش رقم هم می‌رسد.

مزایا:

معایب:

۵. بلنسر (Balancer)

بلنسر (Balancer) یک دکس روی بلاکچین اتریوم است که زیرساخت نقدینگی دیفای را فراهم می‌کند. صرافی بلنسر به منظور ایجاد دسترسی سرمایه‌گذاران به تعداد زیادی از استخرهای نقدینگی و جفت‌های معاملاتی از مدل AMM استفاده می‌کند. کاربران بلنسر می‌توانند با استفاده از امضای پیام، تراکنش‌های بدون گس انجام دهند.

در این صرافی کاربران می‌توانند استخرهای نقدینگی خودشان را به صورت عمومی یا خصوصی ایجاد کنند. حتی امکان تنظیم کارمزد متغیر تحت مدیریت مالک استخر وجود دارد. همچنین استخرهای بلنسر می‌توانند بیش از دو توکن داشته باشند، پدیده‌ای که در بازارسازهای سنتی وجود ندارد.

مزایا:

معایب:

۶. دو دو (DODO)

دکس DODO یک پروتکل معاملاتی غیرمتمرکز برای وب ۳ (Web3) است. این صرافی بیش از ۲ میلیون کاربر دارد و حجم کل معاملات آن ۱۰۳ میلیارد دلار است. پروتکل DODO از علاوه‌بر شبکه‌های مانند اتریوم (Ethereum) و زنجیره هوشمند بایننس (BSC)، از شبکه‌های لایه ۲ مانند پالیگان (Polygon)، آپتیمیزم (Optimism)، آربیتروم (Arbitrum) و تعداد دیگری پشتیبانی می‌کند.

صرافی DODO از یک مدل بازارساز فعال (PMM) استفاده می‌کند که به تامین‌کننده‌های نقدینگی و بازارسازها اجازه می‌دهد، بدون نیاز به سرمایه زیاد، نقدینگی خوبی ارائه دهند.

مزایا:

معایب:

۷. ایرسواپ (AirSwap)

ایرسواپ (AirSwap) یک دکس همتا به همتا (P2P) و مبتنی بر دائو (DAO) روی اتریوم است. این صرافی غیرمتمرکز تقریبا به‌تازگی وارد عرصه دیفای شده است و به دلیل طراحی جدید از کاربران در برابر خطرات اسلیپیج قیمت، حملات فرانت رانینگ (Front-Running) و ریسک طرف مقابل (Counterparty Risk) محافظت می‌کند.

از آنجایی که دکس AirSwap به عنوان یک تجمیع‌کننده نقدینگی عمل می‌کند، در ازای تراکنش‌ها هیچ کارمزدی را از کاربران نمی‌گیرد. کاربران می‌توانند هر توکنی را با توکن حاکمیتی و کاربردی بومی شبکه یعنی توکن AST، مبادله کنند. همچنین امکان مشارکت در پرتال حاکمیت و دائوی پروژه برای کاربران وجود دارد.

مزایا:

معایب:

۸. سوشی (Sushi)

سوشی (Sushi) که قبلا سوشی سواپ (SushiSwap) نام داشت، یکی از قدیمی‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز دیفای است. پس از فورک (Fork) یونی سواپ (Uniswap) سوشی به عنوان یک پروتکل کار خود را آغاز کرد و به دلیل ارائه سود بالا و کارمزد پایین به محبوبیت رسید.

صرافی Sushi به منظور تسهیل معاملات غیرمتمرکز و غیرحضانتی ارزهای دیجیتال روی شبکه اتریوم از مدل بازارساز خودکار کمک می‌گیرد. این صرافی دارای یک پروتکل حاکمیتی است که به وسیله توکن SUSHI پشتیبانی می‌شود.

همچنین دکس Sushi از طریق محصول xSwap خود از سواپ میان‌زنجیره‌ای (Cross-Chain) توکن‌ها پشتیبانی می‌کند. کاربران می‌‌توانند از طریق xSwap توکن‌های خود را میان شبکه‌های بلاکچین، اکوسیستم یا راه‌حل‌های لایه ۲ سواپ کنند. این ویژگی در حال حاضر از اتریوم (Ethereum)، آربیتروم (Arbitrum)، آوالانچ (Avalanche)، پالیگان (Polygon)، فانتوم (Fantom)، زنجیره هوشمند بایننس (Binance Smart Chain) و آپتیمیزم (Optimism) پشتیبانی می‌کند.

مزایا:

معایب:

۹. کایبرسواپ (KyberSwap)

کایبرسواپ (KyberSwap) یک صرافی غیرمتمرکز تجمیع‌کننده نقدینگی است که به وسیله یکی از قدیمی‌ترین پروتکل‌های دیفای یعنی کایبر نتورک (Kyber Network) توسعه یافته است. این دکس به واسطه آنالیز مستمر هزاران صرافی در دنیای کریپتو، کاربر را به سمت بهترین قیمت‌های ارائه شده هدایت می‌کند.

صرافی غیرمتمرکز KyberSwap به منظور ارائه نقدینگی از مدل AMM استفاده می‌کند و سرمایه‌گذاران می‌توانند با سپرده‌گذاری دارایی‌های خود در استخرهای نقدینگی درآمد غیرفعال به دست بیاورند.

کاربران می‌توانند میان چندین شبکه از جمله اتریوم (Ethereum)، سولانا (Solana)، فانتوم (Fantom)، زنجیره بی‌ان‌بی (BNB Chain)، آوالانچ (Avalanche)، پالیگان (Polygon)، آپتیمیزم (Optimism) و سایر شبکه‌ها فعالیت داشته باشند.  

مزایا:

معایب:

۱۰. شبکه WX

دبلیو اکس (WX Network) یک صرافی غیرمتمرکز است که امکان ترید و سرمایه‌گذاری آسان را برای کاربران فراهم می‌کند. هر کسی می‌تواند با تایید یک توکن در این دکس، استخر نقدینگی خودش را ایجاد کند. همچنین کاربران می‌توانند با تبلیغ استخر نقدینگی خود، توکن WX بیشتری پاداش بگیرند و درصد بازده سالانه (APY) را افزایش دهند.

مهم‌ترین هدف WX Network کمک به سرمایه‌گذاران برای راه‌اندازی توکن‌های جدید دیفای است. این پروتکل به واسطه ویژگی‌هایی که دارد امکان افزایش سرمایه از طریق تامین مالی جمعی غیرمتمرکز را فراهم می‌کند. به علاوه WX Network به دلیل رابط کاربری منحصر‌به‌فرد خود یک دکس بی‌نظیر و متمایز است.

مزایا:

معایب:

۱۱. جوپیتر (Jupiter)

ژوپیتر (Jupiter) یک صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر بازارساز خودکار و تجمیع‌کننده نقدینگی است که به سرمایه‌گذاران سولانا اجازه می‌دهد به صورت یکپارچه و آنی توکن‌های خود را سواپ کنند. این دکس دارای بیشترین طیف توکن در اکوسیستم سولانا است و کاربر می‌تواند بهترین قیمت‌ها را جستجو کند.

ژوپیتر برای اتصال به همه بازارهای دکس و استخرهای بازارساز خودکار در سولانا از مسیریابی هوشمند استفاده می‌کند. پروتکل برای یافتن بهترین قیمت‌ها، بهترین مسیر را بین استخرهای نقدینگی جستجو می‌کند.

مزایا:

معایب:

۱۲. زیرو اکس (0x)

زیرو اکس (0x) یک پروتکل تجمیع‌کننده نقدینگی پیشرفته روی اتریوم است و طیف وسیعی از شبکه‌های غیرمتمرکز را پشتیبانی می‌کند. این دکس از مسیریابی هوشمند برای سفارش‌ها استفاده می‌کند تا تراکنش‌ها بین صرافی‌های غیرمتمرکز تقسیم شوند و در نتیجه اسلیپیج تا حد امکان کاهش پیدا کند.

دکس 0x به تمام صرافی‌های غیرمتمرکز رایج مانند بنکور (Bancor)، یونی سواپ (Uniswap)، دودو (Dodo)، کرو (Curve)، مونی سواپ (Mooniswap) و بلنسر (Balancer) دسترسی دارد. همچنین کاربران به نقدینگی انحصاری 0x هم دسترسی دارند. در این صرافی ویژگی‌هایی از قبیل دفتر سفارش باز، بازارساز پیشرفته و استخرهای نقدینگی خصوصی به کاربران ارائه می‌شود.

از آنجایی که این پروتکل فقط تراکنش‌های تسویه شده در اتریوم را پردازش می‌کند، کارمزد تراکنش‌ها ارزان‌تر است.

مزایا:

معایب:

۱۳. آی دکس (IDEX)

آیدکس (IDEX) یک صرافی غیرمتمرکز هیبریدی است که با ترکیبی از دفتر سفارش و بازارسازهای خودکار کار می‌کند. از آنجایی که این پروتکل تا به حال هیچ تراکنش ناموفق و حمله فرانت رانینیگ نداشته است، به یکی از غیرمتمرکز‌ترین صرافی‌های حوزه ارز دیجیتال تبدیل شده است.

کاربران صرافی IDEX می‌توانند با حداقل اسپرد (Spread) توکن‌های خود را مبادله کنند و برای سفارش‌های بزرگ نقدینگی کافی وجود دارد. همچنین امکان ثبت سفارش‌های پیشرفته از قبیل سفارش حد ضرر (Stop-Loss Orders)، لیمیت اوردر (Limit Orders) و موارد مشابه وجود دارد. مانند هر دکس دیگری می‌توان در ازای تامین نقدینگی، کارمزد تراکنش‌ها را دریافت کرد.

مزایا:

معایب

۱۴. بنکور (Bancor)

بنکور (Bancor) با استفاده از نقدینگی یک‌طرفه، انجام معاملات و استیکینگ را تسهیل می‌کند. بنکور یکی از اولین دکس‌های مبتنی بر بازار ساز خودکار است که پا به عرصه دیفای گذاشت. این پروتکل به خاطر ویژگی‌هایی از قبیل کارمزد پایین، حفاظت در برابر ضرر ناپایدار و امنیت بالا شهرت دارد. کارمزد سواپ توکن در بنکور فوق‌العاده پایین و در بازه ۰.۰۸٪ تا ۰.۷۵٪ است.

از آنجایی که پروتکل Bancor شرایطی را مهیا کرده است که کاربران از طریق استیک توکن از دردسرهای ضرر ناپایدار در امان بمانند، یک دکس منحصر به فرد محسوب می‌شود. کاربران می‌توانند با استیک توکن حاکمیتی بومی BNT از هر نوع ضرر ناپایدار جلوگیری کنند. همچنین می‌توان با استیک سایر دارایی‌ها در کنار توکن BNT پاداش استیکینگ را افزایش داد.

مزایا:

معایب:

۱۵. وان اینچ (1Inch)

وان اینچ (1Inch) یکی دیگر از صرافی‌های غیرمتمرکز تجمیع‌کننده نقدینگی است که روی اکوسیستم اتریوم ساخته شده است. وان اینچ دارای گزینه‌های پیشرفته برای تریدرهای باتجربه و حرفه‌ای است. به طور مثال کاربر می‌تواند لیمیت اوردر را به گونه‌ای تنظیم کند تا زمانی که قیمت دارایی به سطح مشخصی رسید، سواپ توکن انجام شود. این صرافی بابت تامین نقدینگی از سایر دکس‌های شبکه، کارمزد اضافی دریافت نمی‌کند.

پروتکل وان اینچ در حین اجرای سواپ توکن، کل اکوسیستم دیفای را اسکن می‌کند. بنابراین کاربر می‌تواند از بین منابع نقدینگی مختلف یکی را انتخاب کند. استفاده از سرویس‌هایی مانند استیک توکن، به‌دست آوردن پاداش‌های توکن 1Inch و شرکت در آراء پروپزال‌های حاکمیت نیز برای دارندگان توکن بومی شبکه امکان‌پذیر است.

مزایا:

معایب:

سخن پایانی

وجود صرافی‌های غیرمتمرکز (Decentralized exchanges) یک عنصر مهم و حیاتی برای صنعت کریپتو است چراکه معاملات ارزهای دیجیتال را به صورت بدون مجوز و غیرحضانتی امکان‌پذیر می‌کنند. حواشی و جریان‌های ناشی از سقوط صرافی متمرکز FTX باعث شد تا سرمایه‌گذاران وجوه خود را از صرافی‌های متمرکز خارج و به کیف‌پول‌های وب ۳ و صرافی‌های غیرمتمرکز انتقال دهند. در این مقاله بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز یا دکس در سال ۲۰۲۳ را معرفی و درباره مزایا و معایبشان صحبت کردیم. ظر شما درباره این لیست چیست؟ چه دکس‌های دیگری را می‌توان برای سال ۲۰۲۳ در این فهرست قرارداد؟